Samenvatting Plan van Aanpak Centrummanagement Grave Ondernemersvereniging Graveon
VOORWOORD Deze visie en plan van aanpak voor de start van Centrummanagement Grave is tot stand gekomen door samenwerking van Graveon de ondernemersvereniging, de Denktank bestaande uit ondernemers, leden van Graveon en niet-leden van Graveon en de gemeente Grave. Ondersteuning is gegeven door de Kamer van Koophandel Noordoost-Brabant. Graveon heeft bureau BRO opdracht gegeven om deze visie uit te werken. Grave, 13 augustus 2012 205X00479.069793_3 Voorwoord 1
2 Voorwoord
AANLEIDING Ambities vragen om samenwerking Om de aantrekkingskracht van centrum van Grave te versterken is een goede samenwerking tussen de gemeente en private partijen in het centrum essentieel. Dit is de aanleiding geweest om in het najaar van 2011 een onderzoek te doen naar de kansen van centrummanagement en welke organisatiestructuur wenselijk is. Een belangrijke conclusie van het onderzoek is dat het enthousiasme groot is. De volgende stap is om de structurele samenwerking tussen de partijen in het centrum concreet vorm te geven met behulp van een plan van aanpak dat door alle partners wordt gedragen. Het beoogde resultaat van het centrummanagement zal onder andere moeten zijn: Een gezamenlijke visie en ambitieniveau voor het centrum gericht op een goed vestigingsklimaat en het versterken van het economisch functioneren. Een verbeterde samenwerking als het gaat om bijvoorbeeld activiteiten, promotie en openingstijden. Een structureel samenwerkingsverband tussen ondernemers, horeca, vastgoedeigenaren, gemeente en de toeristisch-culturele sector. Versterken van het ondernemersklimaat in het centrum, te vertalen in een begeleiding van startende ondernemers, aandacht voor de branchering, aandacht voor openingstijden en de bestrijding van leegstand en gezamenlijke promotie van Grave als historisch koopcentrum. Samenvatting 3
Wat is centrummanagement? Centrummanagement is een structureel samenwerkingsverband van publieke en private partijen in een centrumgebied, op basis van gelijkwaardigheid, met een gezamenlijke inzet van middelen, teneinde de aantrekkingskracht en daarmee het economisch functioneren van het centrum te versterken. Centrummanagement doet duidelijk niet aan belangenbehartiging vanuit één individuele partij (zoals de winkeliers) en is derhalve ook geen politiek instrument. Belangenbehartiging blijft voorbehouden aan afzonderlijke belangenorganisaties, met name de ondernemersvereniging Graveon. Het centrummanagement is een onafhankelijke organisatie die tussen en boven de partners staat en werkt op basis van consensus. 4 Samenvatting
AMBITIES EN DOELSTELLINGEN Centrale ambitie centrummanagement Grave Op basis van de bestaande beleidsonderzoeken en de gesprekken met de potentiële partners is de volgende centrale doelstelling voor het centrummanagement geformuleerd: Het is samenwerking met de bij het centrum Grave betrokken partijen versterken van de lokale en regionale aantrekkingskracht, en daarmee het economisch functioneren, met het behoud van het authentieke karakter van het centrum van Grave. Beoogd resultaat centrummanagement Grave Het beoogd resultaat van het centrummanagement in Grave is: Meer (regionale) bezoekers, een langere verblijfsduur en hogere bestedingen. Blijvend investeren in de branchering en sfeer, passend bij de identiteit van het centrum. De weekmarkt en kleine zaterdag versmarkt zijn hiervan een onderdeel. Investeren in de ondernemersgeest, met speciale aandacht voor starters en openingstijden. Een gezamenlijk opgestelde strategie m.b.t. de positionering van Grave in de regio. Gezamenlijke promotie van het centrum. Hogere participatiegraad onder ondernemers voor collectieve doeleinden in het centrum. Korte lijnen creëren tussen de gemeente Grave en de private partners. Bundelen van kennis en budgetten binnen het centrummanagement. 5
Werkgebied centrummanagement De aantrekkingskracht van het centrum wordt niet alleen bepaald door de winkels en winkelondersteunende horeca, maar ook door publiekstrekkende culturele functies, de ambulante handel, dienstverlening en andere publieksgerichte functies. Op de onderstaande kaart is het werkgebied van het centrummanagement afgebeeld, waarbij de focus ligt op de belangrijkste winkelstraten. Gebiedsafbakening centrummanagement (bron: OpenStreetMap, bewerkt door BRO) 6
MEERJARENPROGRAMMA CENTRUMMANAGEMENT Activiteiten op 3 niveaus Een goed functionerend centrummanagement begeeft zich op drie taakvelden: het mede ontwikkelen van beleid; het uitvoeren van projecten; PR, Marketing en Communicatie en het organiseren van draagvlak. De samenhang en afstemming tussen deze drie velden zorgen voor de meerwaarde die een goed functionerende centrummanagementorganisatie kan opleveren. Een goede communicatie is van groot belang voor het verkrijgen van voldoende draagvlak bij de mogelijke partners. De activiteiten hebben eveneens betrekking op deze drie werkniveaus, echter de focus ligt op het uitvoeren van projecten. De thema s van centrummanagement Tijdens de gesprekken met de betrokkenen bij het centrum is uitgebreid gesproken over de mogelijke projecten van het centrummanagement. De ideeën zijn vervolgens gerubriceerd naar thema, waarbij voor de volgende indeling is gekozen: 1. Centrumstructuur en kwaliteit aanbod 2. Ambiance, inrichting en beheer 3. Ondernemerschap 4. Promotie, marketing en evenementen 5. Communicatie en draagvlak In het vervolg worden de mogelijke projecten van het centrummanagement ingedeeld op basis van deze thema s. Deze lijst is een integraal overzicht van aandachtspunten en thema s welke moeten worden opgepakt. In welke vorm, vaste werkgroep, tijdelijke werkgroep of anders, zal nog worden bepaald. Clustering van thema s is uiteraard mogelijk en gewenst. 7
Overzicht projecten centrummanagement Omschrijving project Trekker Fasering Centrumstructuur en kwaliteit aanbod 1 Tijdelijk invullen leegstand Graveon, vastgoedsector Per direct 2 Acquisitie winkels/horeca Graveon, vastgoedsector Per direct 3 Uitbreiden terrasaanbod centrum Gemeente, horeca Vanaf 2013 4 Versterken relatie met het water en opwaarderen Gemeente Vanaf 2013 haven 5 Structurele oplossing langparkeerders centrum Gemeente, Graveon Per direct 6 Bewegwijzering naar parkeerlocaties Gemeente Vanaf 2013 Ambiance, inrichting en beheer 7 Aanpakken inrichtingselementen (ruimte voor Gemeente Vanaf 2013 parkeerplaatsen creëren) 8 Onderhoud historische bestrating Gemeente Per direct 9 Gevelkwaliteit en uitstallingen Gemeente, Graveon, Vanaf 2013 vastgoedsector 10 Versterken locatie en aanbod weekmarkt, start Graveon, gemeente, ambulante Per direct kleine zaterdag versmarkt handel Ondernemerschap 11 Afstemming openingstijden en koopzondag Graveon Per direct 12 Begeleiden startende ondernemers Graveon Per direct 13 Voorbereiding op Het Nieuwe Winkelen : Graveon Vanaf 2013 combinatie van online en offline Promotie, marketing en evenementen 14 Integrale PR en marketing voor Grave als historisch Centrummanager Vanaf 2013 koopcentrum 15 Promotie en synergie evenementen Centrummanager Vanaf 2013 16 Promotie centrum Grave Centrummanager Vanaf najaar 2012 17 Uitvoeringsplan promotie en Centrummanager Vanaf 2013 evenementen 18 Verbinden Graafse Straatjes met het centrummanagement Centrummanager Vanaf najaar 2012 19 Ontwikkelen van arrangementen met de regio Centrummanager Vanaf 2013 (horeca, winkeliers, cultuur, verblijfsaccommodaties) Communicatie en draagvlak 20 Aanstellen centrummanager Alle partners Najaar 2012 21 Nieuwsbrief centrummanagement Centrummanager Najaar 2012 22 Website centrummanagement en Centrummanager Najaar 2012 Beeldmerk 23 Afstemming met toerisme en recreatie Centrummanager Najaar 2012 24 Draagvlak eigenaren Centrummanager Najaar 2012 8
ORGANISATIEMODEL CENTRUMMANAGEMENT Het Graafse model Er is lang nagedacht welke vorm van centrummanagement voor Grave het meest geschikt zou zijn. Unaniem en bij herhaling is door de ondernemers uit het centrum, verenigd in de denktank, gekozen voor het model Ondernemers voor Ondernemers onder het motto Centrummanagement dat zijn wij zelf!. De ondernemers hebben bij herhaling aangegeven zelf en met elkaar het centrummanagement in Grave te willen vormgeven. Dat past bij de cultuur in Grave. Daarom is er gekozen voor een bescheiden structuur waar allen die hier aan mee doen, dit op vrijwillige basis doen. Alleen het secretariaat zal een redelijke vergoeding krijgen. In het najaar van 2013 zal de balans worden opgemaakt van de eerste periode centrummanagement. Publiek-private samenwerkingsvorm Essentieel is dat centrummanagement alleen tot stand kan worden gebracht vanuit een gezamenlijke inspanning van gemeente, ondernemers, vastgoedeigenaren en andere betrokkenen (instellingen op het gebied van horeca, food, cultuur, toerisme & verblijf en recreatie). Centrummanagement doet duidelijk niet aan belangenbehartiging vanuit één individuele partij en is derhalve ook geen politiek instrument. Partners In het centrummanagement participeren alle partijen die een belang en betrokkenheid hebben bij de realisatie van de omschreven doelstellingen. Het aantal partners kan geleidelijk aan uitgebouwd worden. De partners bij de start van het centrummanagement zijn tenminste de volgende groeperingen: Gemeente Grave. Ondernemersvereniging Graveon. Horeca afdeling centrum. Delegatie namens het vastgoed. Culturele, toeristische en recreatieve organisaties. De eigenaren hebben in het centrum een belangrijke positie. Op dit moment zijn zij onderling nog niet verenigd, maar hebben zij wel de wens uitgesproken om tot een formele samenwerking te komen. Vanaf de start zijn daarom enkele eigenaren betrokken bij de opstart van centrummanagement. Eén van de doelstellingen is om op korte termijn een Vereniging op te richten waaruit het de bedoeling is dat een vertegenwoordiger vervolgens formeel zal gaan deelnemen in het centrummanagement. 9
Samenwerkingsmodel centrummanagement Grave Het centrummanagement krijgt vorm in een uitvoeringsgerichte organisatie. Deze organisatie centrummanagement is zo klein mogelijk gehouden, met directe lijnen richting de publieke en private partners. Het centrummanagement Grave zal bij de start bestaan uit de volgende geledingen: Stichtingsbestuur. Centrummanager en secretariaat. Werkgroepen: permanent of tijdelijk. Tijdens de opstart van het centrummanagement is de rol van Ondernemersvereniging Graveon cruciaal. Na de opstart vormt een nader te selecteren centrummanager de spin in het web. De centrummanager zorgt voor de praktische aansturing van de werkorganisatie, waarbij projectoverleg plaatsvindt op werkgroepniveau. Het stichtingsbestuur stuurt formeel de werkorganisatie aan. Onderstaand is het organogram van het centrummanagement weergegeven. Samenwerkingsmodel Centrummanagement Grave Bestuur Stichting Centrummanagement Grave UITVOERINGSORGANISATIE CENTRUMMANAGER + SECRETARIAAT PERMANENTE WERKGROEPEN Taak: uitvoerig TIJDELIJKE WERKGROEPEN Taak: uitvoering Permanente werkgroep Activiteiten & Promotie centrum Tijdelijke werkgroep Openingstijden centrum Grave Permanente werkgroep Horeca, Food & Recreatie Tijdelijke werkgroep Communicatie Overig Markt van de toekomst Zaterdag versmarkt 10
FINANCIERING, ACTIVITEITEN EN ORGANISATIE Gezamenlijke publiek-private financiering als uitgangspunt Bij centrummanagement gaat het primair om samenwerking tussen publieke (gemeente) en private partijen (zoals ondernemers, vastgoedeigenaren en marktpartijen). Dit dient dan ook, bij voorkeur, in de financiering tot uiting te komen In de visie van BRO dient de financiering van het centrummanagement in Grave in het ideaalmodel uiteindelijk te bestaan uit de volgende onderdelen: Vaste bijdrage uit de in te stellen samenwerkingsheffing (ondernemersfonds). Dit kan worden gezien als de ondernemersbijdrage. Over de grondslag van de heffing dient de komende periode een besluit te worden genomen. Streefdatum van de formele draagvlakmeting onder ondernemers is het najaar van 2013 De jaarlijkse gemeentelijke bijdrage op basis van meerjarenafspraken. De jaarlijkse bijdrage van de vastgoedeigenaren op basis van meerjarenafspraken. Eventuele subsidies. Bijdragen van derden, met name marktpartijen. Sponsoring en projectgerichte bijdragen. Indien een ondernemersfonds in Grave van de grond komt, dient te worden onderzocht op welke wijze de contributie van Graveon wordt geheven. Doelstelling is een collectief lidmaatschap. Creatief omgaan met budgetten in opstartfase Omdat een structurele financiering in de eerste periode nog ontbreekt, is er nog veel onzekerheid over de financiering van centrummanagement in de opstartfase. De gemeente Grave heeft voor drie jaar een bedrag van 15.000,- gereserveerd dat als vliegwiel fungeert. Ook de Kamer van Koophandel en Graveon investeren financieel. Naar een structurele financiering Vanaf 31 december 2013 is het noodzakelijk om te werken met een structurele financiering voor het centrummanagement zodat er continuïteit ontstaat en er meer middelen beschikbaar zijn om activiteiten uit te voeren. In de visie van BRO is het alleen dan voor de Graafse situatie mogelijk om tot een structurele werking van het centrummanagement te komen. Een dergelijke financiering krijgt vorm in de vorm van een Ondernemersfonds waaraan alle ondernemers in het centrumgebied verplicht bijdragen. De ondernemers stemmen hier wel zelf over in de vorm van een draagvlakmeting. 11
BRO heeft vestigingen in Boxtel Amsterdam Tegelen Hasselt www.bro.nl