VERLEVENDIGING STADSPLEIN AMSTELVEEN. Juni 2012
Notitie Verlevendiging Stadsplein Amstelveen. Inleiding Op 9 november 2011 is door de gemeenteraad een amendement "Verlevendiging Stadsplein" aangenomen. Hierin wordt aan het College gevraagd te komen met een plan voor de aanpassing van het Stadsplein en de omringende functies. In het plan op te nemen een voorstel voor incidentele middelen voor de uitvoering te realiseren bij de kadernota 2013. Het plan moet passen binnen de ontwikkelvisie Stadshart. De opgave is geïnterpreteerd als te komen tot een zodanig plan dat het plein levendiger wordt en door meer bezoekers wordt ervaren als dé ontmoetingsplek in het Stadshart. Er is eveneens gekeken naar de zgn. verlengde Rembrandtweg; deze ruimte heeft invloed op de beleving van het Stadsplein. Het plein en de verlengde Rembrandtweg wordt vnl. gebruikt als verkeersgebied voor voetgangers, fietsers, laden en lossen. Op het plein is er echte levendigheid tijdens de dagen dat de markt er is of een evenement. Bijzondere aandacht vraagt de verbinding tussen Cobramuseum en het plein. Belangrijk is te beseffen dat voor fysieke veranderingen, de hardware, het voortouw ligt bij de gemeente en de eigenaar. Voor het aantrekken van meer bezoekers, software, door een aantrekkelijk en bijzonder aanbod ligt de actie meer bij ondernemers en instellingen, ondersteunt door de gemeente (bijv. door te voeren beleid en vergunningen). Werkwijze In samenspraak met de grootste eigenaar in het Stadshart, Unibail Rodamco is een opdracht verstrekt aan Dunnett Craven. Dit architectenbureau verzorgt in opdracht van Unibail Rodamco de restyling van het winkelcentrum ( o.a. het Binnenhof). Aan hen is gevraagd de gemeente te ondersteunen met de opgave. Er zijn meerdere workshops geweest waarin de sterke punten en minder sterke punten van het Stadsplein naar voren zijn gekomen. Sterke punten zijn o.a. de mooie tijdloze architectuur; een goed en voldoende groot plein; schoon, heel en veilige openbare ruimte; bereikbaarheid; cultuur aan het plein. Voor de vooral fysiek minder sterke punten zoals kaal, ongezellig en saai zijn suggesties en ideeën voor oplossingen aangedragen. De uitkomsten zijn aan belanghebbenden zoals Platform Stadshart, directies cultuurstrip, marktadviescommissie, eigenaren voorgelegd, intern in het Raadhuis, besloten aan de raadscommissie, voorgelegd ter toetsing en ondersteuning. Analyse. In algemene zin is geconcludeerd dat het goed lijkt te komen tot het ontwikkelen van plekken met een eigen identiteit, een eigen atmosfeer, een eigen beleving; het woord stadskamer is hiervoor een metafoor. Uit de ruimtelijke analyse blijken een aantal zaken. Circulatie. De voetgangers circulatie is gedurende de dag vooral zwak in de strook vóór de cultuurstrip. De belangrijkste voetgangerstromen bewegen zich tussen de Bijenkorf en V&D. Functies. De functieanalyse geeft aan dat het gebruik van de cultuurstrip overdag beperkt is en vooral in de avond functioneert. De schouwburg parkeergarage is in verhouding slecht bezet. De winkels aan de kant van de cultuurstrip dragen onvoldoende bij aan verlevendiging. De horeca functioneert overdag aanzienlijk beter dan in de avond. Er hebben ook veel wisselingen van eigenaren plaatsgevonden bij de verschillende horeca vestigingen met wisselend succes. Tussen de twee oversteken van de Rembrandthof en het Binnenhof wil de voetganger eigenlijk zo snel mogelijk oversteken. De overgang van de bestaande Rembrandtweg naar het winkelcentrum is onoverzichtelijk en vormt min of meer en barrière.
Inrichting. De gehele inrichting van het plein is afstandelijk en nodigt niet uit tot verblijf. Er zijn barrières, gevels die niet uitnodigen, onvoldoende zitelementen, de fontein staat als het ware los in de ruimte. De verlichting s avonds is te weinig en geeft een onbehaaglijk gevoel. Pleingebruik. Interessant is dat het plein op marktdagen en bij evenementen genoeg publiek trekt om levendig over te komen. s Avonds is er te weinig publiek om dit te kunnen bereiken. Doelstellingen. Vanuit de analyses zijn doelstellingen geformuleerd om tot verbeteringen te kunnen komen. Zorg voor betere en actievere randen. Verbeter de gehele circulatie op het Stadsplein en de verlengde Rembrandtweg. Voeg aan het plein mensvriendelijk elementen toe. Ontwikkel mogelijkheden voor spontane ontmoeting. Introduceer functies die ook s avonds publiek trekken. Verbeter de overgangen van en naar het plein. Er moet afstemming komen tussen fysieke inrichting, de markt; en mogelijke evenementen. Breng hardware aan, dit ligt bij de gemeente en de eigenaar. Ondersteun software bij ondernemers en instellingen door beleid en vergunningen. Voorstellen. Vanuit de analyse en de doelstellingen zijn er vooral fysieke ideeën tevoorschijn gekomen die in hun samenhang tot verlevendiging van het plein en zijn omgeving moeten leiden. Bijgevoegd is een getekende versie van mogelijke voorstellen. Het zijn geen keiharde voorstellen maar suggesties van mogelijkheden. De voorstellen moeten nog in detail worden uitgewerkt voordat tot uitvoering kan worden overgegaan. De uitwerking moet in nauw overleg met belanghebbenden worden ingevuld. Deze ideeën zijn onder te brengen in korte termijn oplossingen realiseerbaar binnen 1 jaar; middellange termijn voorstellen realiseerbaar binnen 5 jaar; en lange termijn voorstellen realiseerbaar vanaf 5 jaar. Deze indeling is ingevoerd vanwege de complexiteit van de financiële, privaatrechtelijke en publiekrechtelijke uitdagingen voor de uitvoering van de verschillende oplossingen. Er dient een intentie overeenkomst met Unibail Rodamco te worden afgesloten waarin de precieze demarcatie wordt vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de realisatie van welk onderdeel en wanneer; incl. de daarbij behorende financiering. Korte termijn. Voor de korte termijn voorstellen wordt ervan uitgegaan dat de actie óf vrijwel uitsluitend bij de gemeente óf vrijwel uitsluitend bij de eigenaar ligt. De gemeentelijke voorstellen kunnen door de gemeente gefinancierd en uitgevoerd worden. Er is vooral ingezoomd op harde fysieke voorstellen. Deze korte termijn voorstellen moeten in een definitief inrichtingsplan nader worden uitgewerkt i.o.m. met belanghebbenden zoals bijv. de marktadviescommissie. De invloed van de korte termijn oplossingen op de marktopstelling is beperkt te noemen (zie bijgevoegde tekening). Naar verwachting kan hetzij met herschikking, hetzij met beperking van uitgifte van tijdelijke standplaatsen (de zgn. meelopers) de voorstellen worden ingepast. Het betreft de volgende voorstellen: Aanbrengen van een (semi)permanente podium, wat kan dienen als platform voor uiteenlopende vormen van podiumkunsten; maar bovenal dient als een ontmoetingsplek op het plein. Realisatie van speelplekken t.b.v. kinderen i.r.t. de uitbreiding van de terrassen. Realisatie extra zitmogelijkheden. Het mogelijk maken dat wisselende kunstwerken in de openbare buitenruimte kunnen worden tentoongesteld; een Artpodium. Hiertoe een permanente mogelijkheid te ontwikkelen.
Aanbrengen extra verlichting. Verwijderen van de lichtstrook van de parkeergarage het plein. Uitbreiding terrassen op het plein. Middellang / langere termijn. Voor deze plannen is veelal een overeenkomst nodig tussen partijen in zowel financiële als in juridische zin. Of er is sprake van noodzaak tot zorgvuldig overleg met betrokken belanghebbenden over de gevolgen voordat tot uitvoering kan worden overgegaan. Het betreft de volgende voorstellen: Introduceren van een commerciële plint in de cultuurstrip. Autovrij maken van de weg voor de cultuurstrip. Ontwikkelen van ideeën voor verbinding tussen Cobramuseum en Stadsplein Aanpassen van de entrees van de parkeergarage, zowel op het plein als op de Rembrandtweg. Aanbrengen luifel entree in de zuidoost hoek naar het Binnenhof. Ontwikkelen van een verbindingsgebied tussen Rembrandthof en Binnenhof. Herinrichting Rembrandtweg. Herinrichten van het overgangsgebied tussen Rembrandtweg en verlengde Rembrandtweg. Herontwikkelen schouwburggarage tot een bioscoopcomplex in samenhang met parkeren en busstation. Financieel voorstel. In het amendement is gevraagd te komen met een voorstel voor incidentele middelen bij de kadernota 2013. Alleen voor de korte termijn voorstellen die door de gemeente kunnen worden gerealiseerd is een opstelling gemaakt. De voorgestelde budgetten zijn echter indicatief en kunnen pas worden vastgesteld als de plannen nader zijn uitgewerkt in een definitief plan met een hierbij behorende financiële opstelling, incl. de te maken ambtelijke voorbereidingskosten. Uitgangspunt is een realistisch tijdpad te weten in 2013. Het is onontkoombaar dat toevoegingen in de openbare ruimte door de gemeente kunnen leiden tot heroverwegingen van beheer- en exploitatiebudgetten. Vanwege de financiële onzekerheden van de gemeente vragen voorstellen met een extra structureel budgettair beslag nog een bijzonder punt van aandacht en besluitvorming. Indicatieve voorgestelde budgetten voor korte termijn onderdelen in volgorde van prioriteit: Podium (semi) permanent. E. 450.000 Kinder speelplekken. E. 120.000 Zitmogelijkheden. E. 100.000 Artpodium. E. 100.000 Aanpak verlichting. E. 450.000 tot E 600.000 Bij de uitwerking in een definitieve voorstellen dienen de benodigde structurele middelen in de zin van beheer en onderhoud te worden aangegeven. In beginsel zullen de middellange en lange termijn ideeën eveneens tot investering voorstellen leiden. Een en ander is afhankelijk van de nog over een te komen precieze demarcatie met Unibail Rodamco over wie verantwoordelijk is voor de realisatie van welk onderdeel en wanneer, incl. de daarbij behorende financiering. Evenementen ondersteunen de verlevendiging van het Stadsplein. Op budgettaire ondersteuning van evenementen is bezuinigd en het restbedrag is uitgesmeerd over meerdere jaren. Over meerjarige ondersteuning door partijen moet voor bijv. niet commerciële evenementen moet nog nader worden overlegd.