Ondergronds Ruimtegebruik in havengebieden 8 e van de Perre Symposium
1 Inleiding Onderzoek naar gebruik van ondergrond voor opslag en overslag (haventerreinen) transport in havens Vragen: wat is de positie van haven Rotterdam Welke kansrijke onderzoeksmogelijkheden ziet CARUS Welke criteria bepalen keuze voor ondergronds ruimtegebruik 2
1 Inleiding Deelvraag: welke trends zijn er op dit gebied? Intern onderzoek havenbedrijf Rotterdam Voorbeelden ondergronds ruimtegebruik in havens wereldwijd Voorbeelden ondergronds ruimtegebruik stedelijk gebied / vliegvelden 3
1 Inleiding Kaders: Havenplan 2020 (Veelzijdig, duurzaam, schoon, snel, veilig, attractief, kennisintensief) Maasvlakte 2 (verbetering leefbaarheid regio en stad) Stadshavens (vernieuwing oude havengebieden, mengen functies, verbeteren woon en leefklimaat, duurzaamheid) 4
1 Inleiding Haven Rotterdam 5
2 Voorbeelden Ondergronds Ruimtegebruik Japan: Een ondergronds winkelcentrum met metrolijn (in oude havenbekken) Japan: Elektriciteit centrales en hoogspanningskabels Waterzuivering, drinkwaterbereiding, kabels en leidingen opslag Brandstof (LNP, LPG, Olie) vooral in Japan en Korea 6
2 Voorbeelden Ondergronds Ruimtegebruik Nieuwe LNG-opslag Zeebrugge deels ondergronds 7
2 Voorbeelden Ondergronds Ruimtegebruik Trans Tokyo Bay highway tunnel East Cross Harbour tunnel (Hong kong) Willemspoortunnel, Botlektunnel Liefkeshoektunnel Leidingentunnel Nieuwe Waterweg Etc. 8
2 Voorbeelden Ondergronds Ruimtegebruik Voorlopige conclusie: Wel een aantal projecten gerealiseerd Meeste niet per se haven gerelateerd 9
3 Studies OGR in havens Opslag stortgoed onder water Opslag in en achter kademuur: brandstof, bulk, parkeergarage Scheveningen 10
3 Studies OGR in havens Koel- en vriesopslag ondergronds (Amsterdam, Rotterdam) Vanuit financieel oogpunt thans geen noodzaak om ondergrondse faciliteit aan te leggen Ondergrondse ruimte inflexibel? 11
3 Bevindingen CARUS Gebruik haventerreinen is mono functioneel (vergelijk stedelijk gebied, vliegvelden) Havenbedrijven zijn eigenaren grond, verhuren terreinen voor relatief korte duur (15 jaar) Business model houd geen rekening met lange termijn effecten ondergronds bouwen 12
3 Bevindingen CARUS In de toekomst kan gebrek aan ruimte ondergrondse optie wel noodzakelijk maken Advies: maak een planning van de ondergrond (voor het te laat is) 13
3 Bevindingen CARUS Neem daarin mee: Functies combineren, dan wel ruimtes multifunctioneel ontwerpen Koude warmte opslag, CO 2 opslag Kwekerijen biomassa (groeimarkt!), voedsel (insecten, algen, vis)? Sociale aspecten als leefbaarheid, veiligheid en duurzaamheid pleiten voor ondergrondse oplossingen 14
3 Urban underground farm in Japan 15
16
Stedelijke gebieden Al in de negentien de eeuw hadden veel steden ondergrondse systemen voor transport van post en kleine pakketjes: Pneumatisch (Parijs, Wenen, Berlijn, Praag, New York, Boston) Electrisch (Chicago, London) In onbruik geraakt door de opkomst van de auto 17
Stedelijke gebieden Studie Ondergronds Logistiek systeem Schiphol Verbinding Schiphol Aalsmeer Traditionele techniek, andere organisatievorm transport Ook mogelijk in steden als Utrecht, Leiden, Tilburg? 18
Stedelijke gebieden Ondergronds afvaltransportsysteem - OAT Arnhem, Almere 19
Stedelijke gebieden OLS in Antwerpen 20
Stedelijke gebieden Ondergronds transportsysteem voor pallets, proef Ruhr Universiteit 21
Stedelijke gebieden Pneumatic Capsule Pilepine Studies in New York voor ondergronds pneumatisch transport: Capsules op wielen, aangedreven door lineaire inductie motor Geschikt voor pallets, maar ook containers Technisch en economisch haalbaar 22
haven gebieden Begin vorige eeuw is al een voorstel gedaan voor ondergronds transport in de haven van New York (William Wilgus) Haven werd voor eerst als logistiek systeem beschouwd Introductie van gestandaardiseerde eenheden (nu containers) Uiteindelijk zagen de spoorwegmaatschappijen er niets in Transport met vrachtauto's werd de nieuwe vervoersmodaliteit 23
haven gebieden In de komende 10 jaar 50 % groei in containertransport 24
haven gebieden Containerterminal Busan, Zuid Korea 25
3 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden Yangshan deepwater terminal,shanghai, China 26
3 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden Yangshan deepwater terminal,shanghai, China 27
3 Ondergrondse transportsystemen haven gebieden Recent voorstel Universiteit Antwerpen voor ondergronds transport containers 28
haven gebieden zijdelings laden en lossen zeeschepen, in of direct achter kade de grond in Aangedreven door een transportband 29
haven gebieden Haven Shanghai Huidige capaciteit transport schiet te kort Op basis van studies in Nederland, België en Duitsland is voorgesteld een ondergrondse transportlijn aan te leggen voor containers van de deepwater port naar het logistiek park Conclusie: transport goedkoper dan per vrachtauto! (nog afgezien van voordelen in luchtkwaliteit) 30
haven gebieden Haven Tokyo Treintunnel (ca 50 km) onder de stad door naar de Highway Publiek + privaat gefinancierd Conclusie: levensvatbaar en economisch haalbaar 31
haven gebieden Haven Sydney Uitgewerkt voorstel voor ringlijn van tunnels, ca 72 km met aantal terminals (Sydney Freight Circle) Kleinere ring rond de haven (Port Botany Loop) Interface, verschillende snelheden Just in time delivery, bufferfunctie in het ssyteem 32
haven gebieden 33
haven gebieden Haven Rotterdam: In de komende 10 jaar 50 % groei in containertransport (bepaald door groei verre oosten) Kan de haven de komende groei aan? 34
haven gebieden Rondetafel gesprek verladers en transporteurs (KONNEKT): Congestie wegtransport (ook tekort chauffeurs) Bottleneck Havenspoorlijn betrouwbaarheid transport over water en spoor 35
haven gebieden Rondetafel gesprek verladers en transporteurs (KONNEKT): Verbeteringen logistieke ketenconcept en nieuwe business modellen Meer regie goederenstroom Concept van Dry port (Barcelona, Los Angeles) 36
haven gebieden 37
haven gebieden Conclusies Succes van transport over de weg heeft geleid tot congestie, vervuiling, tekort aan chauffeurs Groei containertransport vraagt om nieuwe logistieke modellen en verhoudingen tussen betrokken partijen Ondergrondse transportsystemen zijn tegenwoordig technisch en economisch haalbaar Ondergronds vervoerssysteem en concepten als dry port zijn goed te combineren 38