ZWEMWATERPROFIEL. Katwijk aan Zee, Boulevard Noord

Vergelijkbare documenten
ZWEMWATERPROFIEL. Katwijk aan Zee, Boulevard Zuid

ZWEMWATERPROFIEL ROCKANJE 2 E SLAG

ZWEMWATERPROFIEL Tweede Maasvlakte Badstrand

ZWEMWATERPROFIEL DEN HAAG ZWARTE PAD

ZWEMWATERPROFIEL NEELTJE JANS BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL DEN HAAG KIJKDUIN

ZWEMWATERPROFIEL DOMBURG BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL VROUWENPOLDER BREEZAND BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL NIEUW HAAMSTEDE VUURTORENPAD BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL OOSTKAPELLE DUINWEG BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL NOORDWIJKERHOUT

ZWEMWATERPROFIEL WEST NIEUWLAND

ZWEMWATERPROFIEL HOEK VAN HOLLAND

ZWEMWATERPROFIEL RENNESSE LUIEWEG BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL. Brouwershaven

ZWEMWATERPROFIEL KRAAIJENBERGSE PLAS 3

ZWEMWATERPROFIEL CADZAND BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL BINNENBEDIJKTE MAAS MIJNSHEERENLAND

ZWEMWATERPROFIEL RITTHEM FORT RAMMEKENS BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL ABBERTSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL DOLFINARIUM

ZWEMWATERPROFIEL BRESKENS NIEUWESLUIS BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL. Rhederlaag Bahrse Strand

ZWEMWATERPROFIEL WALBURGEN

Actualisatie Venegat. Archimedesweg 1 postadres: postbus AD Leiden telefoon (071) telefax (071)

ZWEMWATERPROFIEL RITTHEM FORT RAMMEKENS BADSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL HARLINGER STRAND

ZWEMWATERPROFIEL WOUDE

Zwemwaterprofiel de Haarrijnse plas

ZWEMWATERPROFIEL LEMSTERSTRAND, LEMMER

Actualisatie zwemwaterprofiel De Grote speelweide Amsterdamse Bos 2017

Zwemwaterprofiel Avonturenspeelplaats

Zwemwaterprofiel plas Cattenbroek

Zwemwaterprofiel Plas Laagraven (Down under)

ZWEMWATERPROFIEL RECREATIEGEBIED MOOKERPLAS

Zwemwaterprofiel Put te Werve

Zwemwaterprofiel Plas Wilhelminapark

Actualisatie zwemwaterprofiel Meijepark 2017

Actualisatie Waterspeelplaats Cronesteijn

ZWEMWATERPROFIEL ANDIJK ZWEMSTRAND

ZWEMWATERPROFIEL KENNEMERSTRAND

Zwemwaterprofiel versie

Zwemwaterprofiel Waterspeeltuin Korftlaan

ZWEMWATERPROFIEL CASTRICUM AAN ZEE

ZWEMWATERPROFIEL JULIANADORP

Zwemwaterprofiel Plas Strijkviertel

ZWEMWATERPROFIEL OOSTVOORNSE MEER ZUIDZIJDE

Zwemwaterprofiel Speelvijver Voorveldsepolder

ZWEMWATERPROFIEL BERNISSE ZUIDLAND OOSTZIJDE

Zwemwaterprofiel Dobbeplas

Zwemwaterprofiel Plas Madestein

Zwemwaterprofiel De Rietplas

Vijver Oosterpark. Zwemwaterprofiel

Actualisatie zwemwaterprofiel Spijkerboor

Actualisatie zwemwaterprofiel Vlietland 2017

ZWEMWATERPROFIEL NAARDERBOS

ZWEMWATERPROFIEL PLAS MERWELANDEN

Zwemwaterprofiel Honswijkerplas

Zwemwaterprofiel de Kibbelkoele

Beslisnotitie werkwijze individuele metingen en meetfrequentie microbiologische parameters zwemwaterrichtlijn

ZWEMWATERPROFIEL GROTE VLAK

ZWEMWATERPROFIEL ZANDVOORT AAN ZEE

ZWEMWATERPROFIEL EGMOND AAN ZEE

ACTUALISATIE ZWEMWATERPROFIEL. Europapark Archimedesweg 1 CORSA nummer: zie

ZWEMWATERPROFIEL DE NESWAARDEN

ZWEMWATERPROFIEL DE KRIM

ZWEMWATERPROFIEL BADSTRAND HOORN, HOORN

ZWEMWATERPROFIEL. van het ZWEMWATER DUINMEERTJE HEE

ACTUALISATIE ZWEMWATERPROFIEL. Westeinderplassen Archimedesweg 1 CORSA nummer: zie postadres: versie: 0

ZWEMWATERPROFIEL BLOEMENDAAL AAN ZEE

Zwemwaterprofiel versie

Actualisatie zwemwaterprofiel Peddelpoel 2016

Zwemwaterprofiel De Witte Berg

Zwemwaterprofiel Naaktrecreatie Spaarnwoude

Aanleveren en verwerken meetgegevens 2019 in het zwemwaterportaal.

ZWEMWATERPROFIEL BADSTRAND WEST AAN ZEE, WEST- TERSCHELLING

Actualisatie zwemwaterprofiel Vlietland (speelvijver) 2015

Zwemwaterprofiel Het Grasbroek

Zwemwaterprofiel Wollebrand

ZWEMWATERPROFIEL BERGEN AAN ZEE

Zwemwaterprofiel Delftse Hout

Actualisatie zwemwaterprofiel Oosterbad 2014

ZWEMWATERPROFIEL Dagstrand Fun Beach

Zwemwaterprofiel Plas Prinsenbos

ZWEMWATERPROFIEL. van het ZWEMWATER BERKENPLAS

BESLUIT. Onderwerp Aanwijzing en functietoekenning zwemwateren Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant

Actualisatie zwemwaterprofiel Watergeus

Zwemwaterprofiel Agnietenplas

Zwemwaterprofiel Het Verlaat

ZWEMWATERPROFIEL. van het ZWEMWATER DE DRIESPRONG

Zwemwaterprofiel Wijthmenerplas

Zwemwaterprofiel Beersterplas

Actualisatie zwemwaterprofiel Westbroekplas 2016

Actualisatie zwemwaterprofiel Noord Aa 2016

ZWEMWATERPROFIEL. van het ZWEMWATER NANNEWIID

ZWEMWATERPROFIEL. van het ZWEMWATER WOUDFENNEN

ZWEMWATERPROFIEL ZWEMWATER SMELIERSTER SÂN

ZWEMWATERPROFIEL. van het ZWEMWATER LANGWARDER WIELEN

Zwemwaterprofiel vijver camping Weltevreden

dat binnen de hierboven genoemde termijn een advies op het ontwerpbesluit is binnengekomen;

Transcriptie:

ZWEMWATERPROFIEL Katwijk aan Zee, Boulevard Noord

Colofon Titel: Uitgegeven door: Opgesteld door: Betrokken provincie: Dagelijks beheerder / Exploitant zwemwaterlocatie: Status: Katwijk aan Zee, Boulevard Noord Rijkswaterstaat Zee & Delta ARCADIS/H2Oké Water & gezondheid Advies Provincie Zuid-Holland Gemeente Katwijk Definitief Datum: 25 mei 2016 BWID-code: Donar-code: NLBW95_KATWNBSD KATWNBSD Disclaimer Aan de inhoud van dit zwemwaterprofiel kunnen geen rechten worden ontleend. De in dit zwemwaterprofiel opgenomen informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, de volledigheid en actualiteit kan echter niet worden gegarandeerd. Let hiervoor ook op de datum van het opstellen of actualiseren van het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden in en/of onvolledigheid van de aangeboden informatie noch voor schade die geleden wordt als gevolg van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de aangeboden informatie in dit zwemwaterprofiel. Het zwemwaterprofiel heeft de status van een onderzoek. Rijkswaterstaat aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de in dit rapport voorgestelde maatregelen. 2

Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2 Beschrijving zwemwaterlocatie... 4 2.1 Kenmerken... 4 2.2 Zwemzone... 5 2.3 Beheer... 6 2.4 Potentiële bronnen van verontreiniging... 7 2.5 Kans op bloei blauwalgen... 7 3 Gezondheidsrisico s... 7 3.1 Beoordeling hygiëne... 7 3.2 Zwemwaterkwaliteit... 8 4 Maatregelen en aanbevelingen... 10 4.1 Operationele maatregel: waarschuwingssysteem... 10 4.2 Overige aanbevelingen voor maatregelen... 10 Bronvermelding... 11 3

1 Inleiding Voor elke zwemwaterlocatie wordt op grond van de Zwemwaterrichtlijn een zwemwaterprofiel opgesteld. Voor u ligt het zwemwaterprofiel van Katwijk aan Zee, Boulevard Noord. De Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) is in 2006 vastgesteld met als doel het beschermen van de gezondheid van zwemmers in oppervlaktewateren. De richtlijn bevat bepalingen met betrekking tot de monitoring, de indeling van de zwemwaterkwaliteit in kwaliteitsklassen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht) en het informeren van zwemmerspubliek en de Europese Commissie over de zwemwaterkwaliteit. Voor elke zwemwaterlocatie moet een zwemwaterprofiel worden opgesteld. Het beheer moet erop gericht zijn om minimaal een aanvaardbare zwemwaterkwaliteit te bereiken en om te streven naar een goede zwemwaterkwaliteit. In het zwemwaterprofiel worden de kenmerken van de zwemwaterlocatie beschreven. Er wordt ingegaan op mogelijke gezondheidsrisico s voor de zwemmers en de oorzaken daarvan. Het zwemwaterprofiel vormt de basis voor communicatie tussen de betrokken partijen over te treffen beheersmaatregelen. Uit het zwemwaterprofiel kan blijken dat aanvullend onderzoek nodig is om adequate beheersmaatregelen te kunnen treffen. Het zwemwaterprofiel is tevens bedoeld voor communicatie over de kwaliteit van de zwemwaterlocatie en de genomen beheersmaatregelen naar de geïnteresseerde burger. 2 Beschrijving zwemwaterlocatie 2.1 Kenmerken Katwijk aan Zee, Boulevard Noord is een kustlocatie aan de Noordzee in de gemeente Katwijk. Het betreft een zoutwaterlocatie. Het strand heeft meerdere opgangen (genummerd 21 t/m 22 volgens lokale bebording). De zwemlocatie ligt aan de kust, ten noordwesten van Katwijk aan Zee en ten noorden van het uitwateringskanaal (zie figuur 2.1). Het strand gaat over in een duingebied van ongeveer 500 meter breed. Net achter de duinen, in het zuidelijke deel van de zwemlocatie, ligt Manege Jonker en camping De Noordduinen. Vooral op het zuidwestelijke deel van het strand staan recreatie- en horeca voorzieningen, bestaand uit strandtenten, strand huisjes en kleedhokjes. Tevens is in figuur 2.1 een uitkijkpost van de Katwijkse reddingsbrigade (KRB, in figuur 2.1 ten onrechte afgekort als KNRM ) aangegeven. Deze uitkijkpost is inmiddels (28 april 2016) gesloopt, aan de zuidzijde van het Uitwateringskanaal wordt een nieuwe post gebouwd. Vanuit de uitkijkpost is er vrijwel continu toezicht op de zwemlocatie. Toiletvoorzieningen en ander sanitair bevinden zich in de strandpaviljoenen; elk strandpaviljoen is voorzien van sanitair en aangesloten op de riolering. Op de luchtfoto (figuur 2.1) zijn de belangrijkste kenmerken en mogelijke bronnen van verontreiniging van de locatie weergegeven. In het Uitwateringskanaal ligt gemaal Katwijk, welke het achterland (o.a. Leiden en de Zwamburgerpolder) bemaalt. In het Uitwateringskanaal ligt tevens jachthaven Katwijk. De monding van het uitwateringskanaal vormt de scheiding tussen strand Boulevard Noord en strand Boulevard Zuid. De uitstroom is vooral richting strand Noord, de stroming voor de kust volgend. Op het strand geldt een hondenverbod tussen 1 april en 1 oktober, tussen 9:00 en 19:00. Buiten deze tijden mogen honden wel op het strand. Tijdens het veldbezoek (vroeg in de middag) was een aantal honden op het strand en in de zwemzone aanwezig. Op het strand waren veel pootafdrukken van honden zichtbaar. Voor paarden geldt hetzelfde verbod. Bij de strandopgangen zijn officiële zwemwater informatieborden geplaatst. Tevens staat op de kop van het strand (zuidwest hoek) een vlaggenmast. Een gele vlag geeft aan dat een waarschuwing van kracht is. Vanaf het begin van zwemseizoen 2015 is er een waarschuwingssysteem ingesteld. Dit houdt in dat bij verwachte verontreiniging door hoge neerslag en daarmee het in werking treden van gemaal Katwijk, een waarschuwings- en meetproces in gang wordt gezet. Dit waarschuwingssysteem is opgenomen in de bijlage. Hoogheemraadschap van Rijnland, de 4

Omgevingsdienst Midden-Holland, Rijkswaterstaat en gemeente Katwijk werken hiermee samen aan een pragmatische aanpak voor het waarborgen van de zwemveiligheid. In bijlage 1 zijn foto s van de locatie en een verslag van het veldbezoek in zwemseizoen 2015 opgenomen. Figuur 2.1. Overzicht zwemwaterlocatie Katwijk aan Zee, Boulevard Noord 2.2 Zwemzone De zwemzone is weergegeven in figuur 2.2. De achtergronden van de afbakening van de zwemzone zijn beschreven in het rapport Optimalisatie van zwemzones Noordzee (RHDHV, 2012). De zwemzones zijn niet afgebakend. Ook is er geen gemarkeerde, beveiligde zwemzone. De zwemzone is in 2015 aangepast. Door deze aanpassing laat Rijkswaterstaat de zwemzones op elkaar aansluiten. Waar in het verleden slechts de drukst bezochte gedeeltes werden gedekt door de zwemzone, zijn deze nu dekkend voor de hele kustlijn (mits geschikt als zwemlocatie). 5

Figuur 2.2. Zwemzone en ligging meetpunt 2.3 Beheer Katwijk aan Zee, Boulevard Noord behoort tot de gemeente Katwijk en bevindt zich in de provincie Zuid-Holland. De provincie is verantwoordelijk voor de aanwijzing van zwemwaterlocaties. Op de zwemwaterlocaties draagt de provincie zorg voor de veiligheid en gezondheid van de zwemmers. De Omgevingsdienst Midden-Holland (ODMH) voert, in opdracht van de provincie, periodiek het onderzoek naar de fysieke veiligheid uit. De Omgevingsdienst Midden-Holland zorgt voor de uitvoerende provinciale taken op grond van de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz). Rijkswaterstaat Zee & Delta is waterbeheerder van de zwemwaterlocatie Katwijk aan Zee, Boulevard Noord. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit, licht ODMH hierover in en adviseert, zodat ODMH het publiek kan informeren over eventuele gezondheidsrisico s. ODMH geeft zonodig een waarschuwing of negatief zwemadvies af, of stelt een zwemverbod in. Indien de zwemwaterkwaliteit niet aan de vereisten van de Zwemwaterrichtlijn voldoet, neemt Rijkswaterstaat het initiatief om samen met de andere betrokken partijen na te gaan hoe de zwemwaterkwaliteit verbeterd kan worden. Bij locatie Katwijk-Noord onderhouden RWS en ODMH bij bijzondere situaties contact met het Hoogheemraadschap van Rijnland, dat waterkwaliteitsbeheerder is van het uitwateringskanaal en het bijbehorende kanaal. De gemeente Katwijk zorgt voor het dagelijks beheer van de zwemwaterlocatie. Zij is verantwoordelijk voor het strand en de algemene voorzieningen. De ondernemingen op het strand zijn verantwoordelijk voor eigen voorzieningen en voor het verzamelen en afvoeren van afval op eigen terreindelen. Afvalbakken worden dagelijks gecontroleerd en geleegd. Het strand wordt met regelmaat gereinigd, door middel van een beach-cleaner. Het Hoogheemraadschap Rijnland beheert de harde keringen en zandige kust. Daarnaast regelt zij dat strandtenten zijn aangesloten op de riolering. Ook beheert zij het gemaal Katwijk bij het Uitwateringskanaal. 6

2.4 Potentiële bronnen van verontreiniging De Zwemwaterrichtlijn schrijft voor dat het zwemwater gecontroleerd dient te worden op de aanwezigheid van bacteriën die afkomstig zijn van feces (uitwerpselen) van mens en dier. Op basis van de gebiedsbeschrijving, het veldbezoek, de analyse van historische data, kaartmateriaal en de informatie van de waterkwaliteitsbeheerder en locatiebeheerder is de volgende lijst met alle potentiële verontreinigingsbronnen en -routes voor fecale verontreiniging op de locatie Katwijk aan Zee, Boulevard Noord opgesteld. Tabel 2.1. Potentiële bronnen Katwijk aan Zee, Boulevard Noord Potentiële bron Beschrijving Bezoekers Op mooie dagen bezoeken gemiddeld 1.000 bezoekers per dag de zwemwaterlocatie, op drukke dagen komen er 5.000 a 10.000 bezoekers. De strandpaviljoenen zijn voorzien van toiletten. Huisdieren Er geldt een honden- en paardenverbod tussen 1 april-1 oktober, tussen 9:00-19:00. Er is geen hondenpoep op het strand aangetroffen, wel veel verse pootafdrukken. Er is een gemeentelijke opruimplicht voor hondenuitwerpselen. Watervogels Er zijn tijdens het veldbezoek groepen meeuwen waargenomen op en rond het strand. In totaal gaat het om enkele tientallen meeuwen. Beroeps- en recreatievaart Geschat wordt dat er dagelijks 680 beroepsvaartuigen gebruik maken van het water voor de kust. De afstand tot de kust is ongeveer 3 km. De recreatievaart bij de kust is beperkt en aan vergunning onderhevig. Jachthavens Jachthaven Katwijk ligt in het Uitwateringskanaal, dat direct in de zwemzone uitmondt. De jachthaven is voorzien van een vuilwaterinnamepunt en is in het verleden benoemd tot Blauwe Vlag haven. Boezemgemaal Katwijk Via het Uitwateringskanaal komt water van het Katwijkse boezemgemaal de Noordzee in. Het gemaal heeft een capaciteit van maximaal 94 m³/s, het gemiddelde zomerdebiet is 18 m³/s. De kwaliteit van het boezemwater wordt ondermeer beïnvloed door de aanwezige overstorten in het achterland. Aangezien het Katwijkskanaal direct grenst aan de zwemzone en er zich geen strekdammen bevinden is het de verwachting dat de invloed van deze bron groot is, zeker bij eb. 2.5 Kans op bloei blauwalgen Behalve een controle op fecale verontreinigingen schrijft de Zwemwaterrichtlijn ook voor dat in het zwemwaterprofiel een beoordeling plaatsvindt van de mogelijke bloei van blauwalgen. Katwijk aan Zee Boulevard Noord is een zoutwaterlocatie langs de Nederlandse kust. Blauwalgen komen in de Nederlandse kustwateren niet tot overmatige bloei en vormen daarom geen gezondheidsrisico. 3 Gezondheidsrisico s 3.1 Beoordeling hygiëne Volgens de Zwemwaterrichtlijn wordt de kwaliteit van het zwemwater gecontroleerd aan de hand van de parameters Escherichia coli (E. coli) en intestinale enterococcen. Beide typen bacteriën zijn afkomstig van feces (uitwerpselen) van mens en dier en worden daarom fecale bacteriën genoemd. Deze typen bacteriën zijn indicatorsoorten voor de aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën en virussen die voornamelijk maag- en darmklachten kunnen veroorzaken. 7

Op basis van de (langdurige) concentraties fecale bacteriën wordt volgens de Zwemwaterrichtlijn onderscheid gemaakt tussen verschillende kwaliteitsklassen. In tabel 3.1 zijn de indeling en de bijbehorende grenzen voor uitstekende, goede en aanvaardbare kwaliteit weergegeven. Als een zwemwaterlocatie niet in deze 3 klassen zit, wordt het beoordeeld als slecht. Daarnaast wordt de zwemwaterkwaliteit ook gedurende het badseizoen beoordeeld. Na elke afzonderlijke meting wordt getoetst aan de signaalwaarden (tabel 3.1). Een overschrijding van een signaalwaarde is aanleiding tot extra onderzoek. Mede op basis van het extra onderzoek stelt ODMH eventueel (tijdelijk) een negatief zwemadvies in. Tabel 3.1. Parameter Normen voor zwemwaterkwaliteitsklassen voor zoete wateren Uitstekende kwaliteit * Goede kwaliteit * Aanvaardbare kwaliteit ** Signaalwaarde intestinale enterococcen 200 400 330 400 (kve/100 ml) Escherichia coli (kve/100 ml) 500 1000 900 1800 * gebaseerd op een 95-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar ** gebaseerd op een 90-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar 3.2 Zwemwaterkwaliteit Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit gedurende het badseizoen dat loopt van 1 mei tot 1 oktober. In het geval van slechte of aanvaardbare zwemwaterkwaliteit wordt tweewekelijks gemeten, in geval van goede of uitstekende zwemwaterkwaliteit vierwekelijks. Bij de controles worden de concentraties E. coli en intestinale enterococcen gemeten. Daarnaast worden bijzonderheden zoals schuimvorming, stank, de aanwezigheid van afval, dode vissen of vogels en het aantal dieren (honden, paarden) in het water genoteerd. De ligging van het meetpunt voor Katwijk aan Zee, Boulevard Noord is weergegeven in figuur 2.2. Het meetpunt ligt op de locatie waar de meeste zwemmers aanwezig zijn. Na het zwemseizoen 2014 werd de zwemwaterkwaliteit als slecht beoordeeld. Vanwege het instellen van het waarschuwingssyteem is vanaf 2015 een nieuwe meetreeks gestart (zie paragraaf 4.1). Omdat er nog onvoldoende meetgegevens beschikbaar waren kon de zwemwaterlocatie na het zwemseizoen 2015 nog niet worden geclassificieerd in één van de kwaliteitsklasses. De concentraties van intestinale enterococcen en E. coli in de zwemseizoenen van 2012-2015 zijn weergegeven in figuur 3.1 en figuur 3.2. In 2012 zijn er op de volgende dagen overschrijdingen gemeten van de signaalwaarden voor E. coli en/of intestinale enterococcen: 17 juli E. coli 31 augustus E. coli en intestinale enterococcen 25 september E. coli en intestinale enterococcen Op 31 augustus werd een extra monster genomen vanwege een lozing van mogelijk verontreinigd water vanuit de Oude Rijn op de Noordzee, de beide andere monsters betroffen monsters volgens de planning van het meetprogramma. In 2013 zijn er geen overschrijdingen van signaalwaarden gemeten. In 2014 zijn er op de volgende dagen overschrijdingen gemeten van de signaalwaarden voor E. coli en/of intestinale enterococcen: 8 juli E. coli 11 juli - E. coli en intestinale enterococcen Op 11 juli werd een extra monster genomen vanwege de constatering van overschrijding van de signaalwaarde op 8 juli. 8

In 2015 zijn er op de volgende dagen overschrijdingen gemeten van de signaalwaarden voor E. coli en/of intestinale enterococcen: 28 juli E. coli en intestinale enterococcen 27 augustus - E. coli en intestinale enterococcen 17 september E. coli In alle gevallen betrof het monsters die ten opzichte van de geplande monsters volgens het meetprogramma extra zijn genomen op grond van het waarschuwingssyteem. Figuur 3.1. Concentratie E. coli van 2012-2015 Figuur 3.2. Concentratie intestinale enterococcen van 2012-2015 Bronnenanalyse In het vorige zwemwaterprofiel van Katwijk aan Zee, Boulevard Noord (Grontmij 2010) is een bronnenanalyse uitgevoerd met behulp van spreadsheetmodel ZWEMPROF. Uit deze analyse is enkel het boezemgemaal Katwijk als zijnde van grote invloed op de waterkwaliteit benoemd. Het gemaal loost tot 94 m 3 /s direct ten zuidwesten van de zwemzone. De stroomrichting is voornamelijk noordelijk gericht, zodat de afvoer van het gemaal direct in de zwemzone van de zwemlocatie terecht komt. 9

4 Maatregelen en aanbevelingen 4.1 Operationele maatregel: waarschuwingssysteem Oorzaak van de in het vorige hoofdstuk omschreven kortstondige verontreinigingen is het spuien van water vanuit de Oude Rijn op de Noordzee na hevige regenval. Bij het spuien wordt dan water geloosd met verontreinigingen die voornamelijk afkomstig zijn van vuiluitworp door riooloverstorten in het achterland en run-off vanaf verharde oppervlakken, landbouwgronden en RWZI s. Daarom is in 2013-2014 een waarschuwingssysteem geïntroduceerd. Na positieve ervaringen de afgelopen jaren in een testfase is het waarschuwingssysteem vanaf badseizoen 2015 operationeel. Bij spuien na hevige regenval wordt een waarschuwing afgegeven of negatief zwemadvies ingesteld. Na het spuien wordt met metingen van de zwemwaterkwaliteit vastgesteld of het zwemwater weer veilig is en de waarschuwing of het negatieve zwemadvies kan worden ingetrokken. Een monster uit het monitoringprogramma dat tijdens een kortstondige verontreiniging is genomen wordt vervangen door een monster dat zeven dagen na de kortstondige verontreiniging wordt genomen. Door de waarschuwing of het negatieve advies wordt de zwemmer beschermd tegen kortstondige verontreinigingen. Zie bijlage 2 voor dit waarschuwingssysteem. De classificatie over de periode t/m 2014 was omwille van dit systeem vanaf badseizoen 2015 niet meer actueel. Vanaf badseizoen 2015 is het publiek via de informatieborden geïnformeerd over het waarschuwingssysteem. Ook wordt vanaf 2015 een nieuwe meetreeks opgebouwd. Voor de langere termijn wordt gewerkt aan het aanpakken van de bronnen. Prioriteit hierbij ligt bij de riooloverstorten. Gemeenten hebben de afgelopen jaren maatregelen genomen om de vuiluitworp van riooloverstorten te reduceren door afkoppelprojecten te realiseren en het bergend vermogen van het riool te vergroten. De komende jaren wordt verder gewerkt aan afkoppel- en herinrichtingsprojecten en aan het vergroten van berging. 4.2 Overige aanbevelingen voor maatregelen De zwemwaterkwaliteit heeft conform de Zwemwaterrichtlijn geen oordeel gekregen. In de periode 2012-2015 zijn er enkel in 2013 geen overschrijdingen geweest van de signaalwaarden voor E. coli en intestinale enterococcen. In alle andere jaren zijn er meerdere kortdurende overschrijdingen van beide signaalwaarden geweest. De bron van de verontreinigingen is in beeld. Op korte termijn ligt daarom de nadruk op het beoordelen van de situatie op basis van het waarschuwingssysteem en meetgegevens. Op basis van de ervaringen en meetgegevens van de komende jaren zal beoordeeld moeten worden of naast de al in dit hoofdstuk beschreven in voorbereiding zijnde als terugdringen van de invloed van riooloverstorten, nog aanvullende maatregelen nodig zijn. 10

Bronvermelding Royal HaskoningDHV (2012). Optimalisatie van de zwemzones Noordzee: Mogelijkheden om bestaande meetpunten voor zwemwaterkwaliteit breder te benutten. Projectnummer 9X4705. 11

BIJLAGE 1 Verslag veldbezoek Datum: 3 september 2015 Aanwezigen: Mark van Heukelum (ARCADIS, verslag) Op 3 september 2015 is een veldbezoek uitgevoerd op zwemwaterlocatie Katwijk aan zee, boulevard Noord. Tijdens het veldbezoek is op de locatie en in de omgeving gekeken naar de status van onderhoud, het beheer en mogelijke invloeden op de waterkwaliteit. Tijdens het veldbezoek was het wisselend bewolkt en stond er windkracht 2-3. De zwemlocatie ligt aan de kust, ten noordwesten van Katwijk aan Zee en ten noorden van het uitwateringskanaal. Het strand gaat over in een duingebied van ongeveer 500 meter breed. Vooral op het zuidwestelijke deel van het strand staan recreatie- en horeca voorzieningen, bestaand uit strandtenten, strand huisjes en kleedhokjes. Tevens staat hier een uitkijkpost van de reddingsbrigade, er is dus vrijwel continu toezicht op de zwemlocatie. Het dagelijks beheer van het strand wordt door de gemeente Katwijk uitgevoerd. Zij is verantwoordelijk voor het strand en de algemene voorzieningen. De ondernemingen die op het strand aanwezig zijn, zijn verantwoordelijk voor eigen voorzieningen en voor het verzamelen en afvoeren van afval op eigen terreindelen. Op het strand staan om de 20-30 meter vuilcontainers geplaatst. Deze worden regelmatig geleegd. Het strand wordt met regelmaat gereinigd, door middel van een beach-cleaner. Toiletvoorzieningen en ander sanitair bevinden zich in de strandpaviljoen; elk strandpaviljoen is voorzien van sanitair en aangesloten op de riolering. Het Hoogheemraadschap van Rijnland beheert de harde keringen en zandige kust. Daarnaast regelt zij dat strandtenten zijn aangesloten op de riolering. Ook beheert zij het gemaal Katwijk bij het Uitwateringskanaal. De monding van het Uitwateringskanaal vormt de scheiding tussen strand Noord en strand Zuid. De uitstroom is vooral richting strand Noord, de stroming voor de kust volgende. Op het strand geldt een honden verbod tussen 1 april en 1 oktober, tussen 9:00 en 19:00. Buiten deze tijden mogen honden wel op het strand. Tijdens het veldbezoek (vroeg in de middag) waren een aantal honden op het strand en in de zwemzone aanwezig. Op het strand waren veel pootafdrukken van honden zichtbaar. Voor paarden geldt hetzelfde verbod. Bij de strandopgangen zijn officiële zwemwater informatieborden geplaatst. Tevens staat op de kop van het strand (zuidwest hoek) een vlaggenmast, welke met gekleurde vlaggen waarschuwingen doorgeeft. De gele vlag geeft een waarschuwing, de rode vlag een zwemverbod. Tijdens het veldbezoek was de rode vlag gehesen en mocht er dus niet gezwommen worden. Onder het informatie bord stond een waarschuwing voor mogelijk verontreinigd water. Bij iedere strandopgang staat een blauw zwemwaterbord. Daarop zijn de regels weergeven en is de zwemwaterkwaliteit aangeduid. Die is voor deze locatie beoordeeld als nog geen classificatie mogelijk. Deze was in het verleden slechts, maar vanwege het starten van een nieuwe reeks kan de nieuwe classificatie nog niet worden afgegeven. 12

Blauw zwemwaterbord bij iedere strandopgang Waarschuwing voor mogelijk verontreinigd zeewater Strandpaviljoen, strandhuisjes, kleedruimtes en de kijkpost van de Katwijkse reddingsbrigade Vuilnisbakken en recreatiehuisjes op de achtergrond Honden op het strand De kijkpost van de Katwijkse reddingsbrigade. De post op de foto is inmiddels gesloopt (28 april 2016). Aan de zuidzijde van het Uitwateringskanaal wordt een nieuwe post gebouwd. 13

Gemaal Katwijk De monding van het Uitwateringskanaal 14

BIJLAGE 2 Beschrijving waarschuwingssysteem Waarschuwingssysteem Katwijk Noord d.d. 25 mei 2016 1. Stappenplan meldingen zwemwaterkwaliteit Stap Wie meldt Wat Aan wie Start proces 1 Hoogheemraadschap van Rijnland Meldt lozing van mogelijk verontreinigd water in verband met grote hoeveelheid neerslag (9mm/2uur of spuien langer dan 8 uur) * ODMH Afgeven waarschuwing 2 ODMH Monitoring zwemwaterkwaliteit 3 Rijkswaterstaat 4 Rijkswaterstaat Meldt waarschuwing aan betreffende organisaties (zie hiernaast); Plaatst waarschuwing op www.zwemwater.nl, teletekst en zwemwatertelefoon, informatieborden** Meet de waterkwaliteit binnen één werkdag na afgeven waarschuwing (stap 2) door ODMH Meet totdat is vastgesteld dat signaalwaarden niet (meer) worden overschreden - de waterkwaliteit vervolgens minimaal eens per 3 dagen*** Gemeente en Rijkswaterstaat Meldt resultaten z.s.m.aan ODMH. Meldt resultaten z.s.m.aan ODMH Telkens beoordeling op basis van laatste meetresultaten: GEEN OVERSCHRIJDING van signaalwaarde : Stap 6 OVERSCHRIJDING van signaalwaarde: Stap 5 Instellen negatief zwemadvies 5a ODMH 5b ODMH Stelt maatregel negatief zwemadvies Plaatst negatief zwemadvies op www.zwemwater.nl, teletekst, zwemwatertelefoon en informatieborden Toont negatief zwemadvies op de informatieborden. Meldt dit aan Gemeente en Rijkswaterstaat 15

Stap Wie meldt Wat Aan wie Intrekken maatregel 6 ODMH Einde proces Nazorg 7 Rijkswaterstaat Trekt maatregel in en verwijdert maatregel van www.zwemwater.nl, teletekst en zwemwatertelefoon Verwijdert negatief maatregel van de informatieborden. Indien waarschuwing of negatief zwemadvies van kracht is geweest tijdens een vooraf geplande meting in het kader van de monitoring voor de rapportage aan Brussel, 7 dagen na einde verontreiniging extra meting doen ter (eventuele) vervanging. 8 Rijkswaterstaat Registreert metingen 9 ODMH Registreert meldingen Informeert Gemeente en Rijkswaterstaat Ten behoeve van zwemwaterprofiel/ meetreeks en jaarlijkse evaluatie van het waarschuwingssyteem. In meetreeks voor zover passend binnen Zwemwaterrichtlijn - eventueel meting tijdens voorspelde verontreiniging waarvoor waarschuwing of negatief zwemadvies was ingesteld, vervangen door de meting 7 dagen na de verontreiniging. Ten behoeve van jaarlijkse evaluatie van het waarschuwingssysteem * Melding op basis van automatische gegenereerd bericht uit het BOSBO systeem van Rijnland voor operationeel peilbeheer. Dit bericht is gegenereerd vanuit een modelberekening. Rijnland meldt het ook aan ODMH als uit BOSBO de melding komt dat de lozing van verontreinigd water op de Noordzee is beëindigd. ODMH geeft deze melding door aan Rijkswaterstaat. * * Inclusief melding op badgasteninformatiepaneel indien gekoppeld aan www.zwemwater.nl *** Het einde van de periode met een verontreiniging van de zwemwaterlocatie dient via meting van de zwemwaterkwaliteit zo spoedig mogelijk vastgesteld te worden. De eventuele beëindiging van de lozing van verontreinigd water door Rijnland (zie *), de weersvoorspelling en de dag van de week bepalen of een meting na 3 werkdagen voldoende is of dat na 1 of 2 werkdagen wordt gemeten. Na beëindiging lozing van verontreinigd water door Rijnland en een gunstige weersvoorspelling (geen nieuwe lozing verontreinigd water verwacht) doet Rijkswaterstaat na één werkdag een meting. 16