ZWEMWATERPROFIEL ROCKANJE 2 E SLAG

Transcriptie

1 ZWEMWATERPROFIEL ROCKANJE 2 E SLAG

2 Colofon Titel: Uitgegeven door: Opgesteld door: Betrokken provincie: Dagelijks beheerder / Exploitant zwemwaterlocatie: Status: Rockanje, 2 e Slag Rijkswaterstaat Zee en Delta RPS/Tauw/KWR provincie Zuid-Holland Groenservice Zuid Holland (GZH) definitief Datum 1 maart 2015 BWID-code: Donar-code: NLBW95_ROCKJBSD ROCKJBSD Disclaimer Aan de inhoud van dit zwemwaterprofiel kunnen geen rechten worden ontleend. De in dit zwemwaterprofiel opgenomen informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, de volledigheid en actualiteit kan echter niet worden gegarandeerd. Let hiervoor ook op de datum van het opstellen of actualiseren van het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden in en/of onvolledigheid van de aangeboden informatie noch voor schade die geleden wordt als gevolg van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de aangeboden informatie in dit zwemwaterprofiel. Het zwemwaterprofiel heeft de status van een onderzoek. Rijkswaterstaat aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de in dit rapport voorgestelde maatregelen. 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Beschrijving zwemwaterlocatie Kenmerken Zwemzone Beheer Potentiële bronnen van verontreiniging Kans op proliferatie blauwalgen Gezondheidsrisico s Hygiëne Beoordeling Zwemwaterkwaliteit Aanbevelingen voor maatregelen

4 1 Inleiding Voor elke zwemwaterlocatie wordt op grond van de Zwemwaterrichtlijn een zwemwaterprofiel opgesteld. Voor u ligt het zwemwaterprofiel van Rockanje, 2 e Slag. De Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) is in 2006 vastgesteld met als doel het beschermen van de gezondheid van zwemmers in oppervlaktewateren. De richtlijn bevat bepalingen met betrekking tot de monitoring, de indeling van de zwemwaterkwaliteit in kwaliteitsklassen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht) en het informeren van zwemmerspubliek en de Europese Commissie over de zwemwaterkwaliteit. Voor elke zwemwaterlocatie moet een zwemwaterprofiel worden opgesteld. Het beheer moet erop gericht zijn om minimaal een aanvaardbare zwemwaterkwaliteit te bereiken en om te streven naar goede zwemwaterkwaliteit. In het zwemwaterprofiel worden de kenmerken van de zwemwaterlocatie beschreven. Er wordt ingegaan op mogelijke gezondheidsrisico s voor de zwemmers en de oorzaken daarvan. Het zwemwaterprofiel vormt de basis voor communicatie tussen de betrokken partijen over te treffen beheersmaatregelen. Uit het zwemwaterprofiel kan blijken dat aanvullend onderzoek nodig is om adequate beheersmaatregelen te kunnen treffen. Het zwemwaterprofiel is tevens bedoeld voor communicatie over de kwaliteit van de zwemwaterlocatie en de genomen beheersmaatregelen naar de geïnteresseerde burger. 2 Beschrijving zwemwaterlocatie 2.1 Kenmerken Rockanje, 2 e Slag ligt aan de Noordzee in de gemeente Westvoorne. Het betreft een zoutwaterlocatie. Door de ligging nabij de monding van het Haringvliet en vlak achter een zandbank is het water bij Rockanje de laatste jaren bij eb soms zoet. Het water uit het Haringvliet overheerst dan. Bij vloed wordt het zwemwater weer zout. Op de zwemwaterlocatie zijn twee zwemplekken aanwezig: Rockanje 1 e slag en Rockanje 2 e slag. De plaats Rockanje, waar de zwemwaterlocatie is gelegen, ligt in het zuidwesten van Zuid-Holland ten zuiden van Rotterdam aan de Noordzee. Het ligt in de bocht (Rak van Scheelhoek) naar de Haringvlietsluizen. Honden en paarden zijn in de periode 1 april tot 1 oktober tussen 8.00 uur en uur niet toegestaan op enkele gedeelten van het strand (nabij parkeerplaatsen en meest zuidelijke puntje).. De exacte locaties zijn te zien op de informatieborden (zie Bijlage 1). Buiten deze periode mogen honden en paarden overal op het strand komen. Daarnaast is er tussen deze twee locaties een losloopgebied waar honden altijd mogen komen. Op en nabij het strand komen veel zee- en trekvogels voor. De zee en het strand behoren tot het Natura 2000-gebied Voordelta. De Voordelta is een belangrijk gebied voor vogels, met name tijdens de vogeltrek. Nabij de zwemwaterlocatie ligt tevens het Natura 2000-gebied Voornes Duin. In een Natura 2000-gebied zijn aangewezen (vogel)soorten en/of habitattypen beschermd, voortvloeiend uit de Vogel- en Habitatrichtlijn. De strandopgangen van Rockanje bestaan uit een plateau met brede trappen naar het strand en de paviljoens. Bij de paviljoens zijn toiletten aanwezig. De paviljoens op het strand zijn allemaal aangesloten op de riolering. Op het strand staan om de 30 meter vuilnisbakken. Riooloverstorten op het oppervlaktewater in het achterland kunnen bij eb invloed hebben via de Nieuwe Waterweg en het Haringvliet. De waterkwaliteit van de Nieuwe Waterweg wordt onder meer beïnvloed door de lozing van effluentwater van de AWZI Nieuwe Waterweg en De Groote Lucht. De waterkwaliteit van het Haringvliet wordt onder meer beïnvloed door de lozing van effluentwater van de AWZI en gemalen die water van het achterland afvoeren. 4

5 Beroepsschepen komen dicht langs de kust van Rockanje. De Rotterdamse havens liggen ten noorden van de zwemzone. De Nieuwe Waterweg is een zeer druk bevaren route naar deze havens. In bijlage 1 zijn foto s van de locatie en een verslag van het veldbezoek in zwemseizoen 2014 opgenomen. Op onderstaande luchtfoto (figuur 2.1) zijn de belangrijkste kenmerken en mogelijke bronnen van verontreiniging van de locatie weergegeven. Slufter en Maasvlakte Oostvoornse Meer Noordzee Voornes Duin Voordelta Rockanje Zwemwaterlocatie Rockanje De Kwade Hoek Hellevoetsluis Haringvliet Figuur 2.1. Overzicht zwemwaterlocatie Rockanje 2 e slag en omgeving 2.2 Zwemzone De zwemzone is weergegeven in figuur 2.2. De achtergronden van de afbakening van de zwemzone zijn beschreven in het rapport Optimalisatie van zwemzones Noordzee (RHDHV, 2012). 5

6 Figuur 2.2. Zwemzone en ligging meetpunt 2.3 Beheer Rockanje 2 e slag behoort tot de gemeente Westvoorne en bevindt zich in de provincie Zuid- Holland. De provincie is verantwoordelijk voor de aanwijzing van zwemwaterlocaties. Op de zwemwaterlocaties draagt de provincie zorg voor de veiligheid en gezondheid van de zwemmers. De provincie voert hiertoe periodiek het onderzoek naar de fysieke veiligheid uit. Rijkswaterstaat Zee en Delta is waterbeheerder van de zwemwaterlocatie Rockanje 2 e slag. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit, licht de provincie hierover in en adviseert zodat de provincie het publiek kan informeren over eventuele gezondheidsrisico s. De provincie kan een waarschuwing of een negatief zwemadvies afgeven of zelfs een zwemverbod instellen. Indien de zwemwaterkwaliteit niet aan de vereisten van de Zwemwaterrichtlijn voldoet, neemt Rijkswaterstaat het initiatief om samen met de andere betrokken partijen na te gaan hoe de zwemwaterkwaliteit verbeterd kan worden. De gemeente Westvoorne is verantwoordelijk voor de stranden en voor de algemene voorzieningen die op het strand aanwezig zijn. De beheerwerkzaamheden heeft de gemeente uitbesteed aan de Groenservice Zuid-Holland (GZH). De GZH zorgt voor het dagelijks beheer van de zwemwaterlocatie. 6

7 5 tot 7 keer per jaar wordt een beachcleaner ingezet om het strand schoon te maken. In de zomer worden dagelijks prullenbakken geleegd en zwerfvuil opgeruimd. 2.4 Potentiële bronnen van verontreiniging De Zwemwaterrichtlijn schrijft voor dat het zwemwater gecontroleerd dient te worden op de aanwezigheid van bacteriën die afkomstig zijn van feces (uitwerpselen) van mens en dier. Op basis van de gebiedsbeschrijving, het veldbezoek, de analyse van historische data, kaartmateriaal en de informatie van de waterkwaliteitsbeheerder en locatiebeheerder is de volgende lijst met alle potentiële verontreinigingsbronnen en -routes voor fecale verontreiniging op de locatie Rockanje 2 e slag opgesteld. Tabel 2.1. Potentiële bron Potentiële bronnen Rockanje 2 e slag Beschrijving Bezoekers Het strand (beide opgangen) wordt jaarlijks door ongeveer mensen bezocht. Dit zijn dagelijks gemiddeld bezoekers. Op zomerse dagen soms zelfs bezoekers. Bij beide strandopgangen zijn toiletten aanwezig. Huisdieren en paarden Honden en paarden zijn tijdens het zwemseizoen alleen tussen uur en 8.00 uur toegestaan op bepaalde gedeelten van het strand. Tijdens het veldbezoek zijn honden op het strand waargenomen, waar er een verbod geldt. Er geldt geen opruimplicht voor honden- en paardenuitwerpselen buiten de bebouwde kom. Watervogels Nabij het strand en in de zwemzone komen zeevogels voor. Naar schatting zijn er dagelijks 250 watervogels aanwezig op het strand en in de zwemzone. Beroepsvaart Gemiddeld 240 schepen per dag op 1,5 km afstand van het strand. AWZI s Op het Haringvliet en de Nieuwe Waterweg wordt water van diverse AWZI s geloosd, zowel rechtstreeks als via gemalen die water uit het achterland verpompen. De afstand tot de zwemwaterlocatie is ongeveer 10 kilometer. 2.5 Kans op proliferatie blauwalgen Behalve een controle op fecale verontreinigingen schrijft de Zwemwaterrichtlijn ook voor dat in het zwemwaterprofiel een beoordeling plaatsvindt van de mogelijke proliferatie van blauwalgen. Rockanje 2 e slag is een zoutwaterlocatie. Blauwalgen komen in de Nederlandse kustwateren niet tot overmatige bloei en vormen daarom geen gezondheidsrisico. 3 Gezondheidsrisico s 3.1 Hygiëne Beoordeling Volgens de Zwemwaterrichtlijn wordt de kwaliteit van het zwemwater gecontroleerd aan de hand van de parameters Escherichia coli (E. coli) en intestinale enterococcen. Beide typen bacteriën zijn afkomstig van feces (uitwerpselen) van mens en dier en worden daarom fecale bacteriën genoemd. Deze typen bacteriën zijn indicatorsoorten voor de aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën en virussen die voornamelijk maag- en darmklachten kunnen veroorzaken. Op basis van de (langdurige) concentraties fecale bacteriën wordt volgens de Zwemwaterrichtlijn onderscheid gemaakt tussen verschillende kwaliteitsklassen. In tabel 3.1 zijn de indeling en de bijbehorende grenzen voor uitstekende, goede en aanvaardbare kwaliteit weergegeven. Als een zwemwaterlocatie niet in deze 3 klassen zit, wordt deze beoordeeld als slecht. Daarnaast wordt de zwemwaterkwaliteit ook gedurende het badseizoen beoordeeld. Na elke afzonderlijke meting wordt getoetst aan de signaalwaarden (tabel 3.1). Een overschrijding van een signaalwaarde is aanleiding 7

8 tot extra onderzoek. Mede op basis van het extra onderzoek kan de provincie besluiten (tijdelijk) een negatief zwemadvies in te stellen. Tabel 3.1. Parameter intestinale enterococcen (kve/100 ml) Escherichia coli (kve/100 ml) Normen voor zwemwaterkwaliteitsklassen voor kust- en overgangswateren Uitstekende kwaliteit * Goede kwaliteit * Aanvaardbare kwaliteit ** Signaalwaarde * gebaseerd op een 95-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar ** gebaseerd op een 90-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar Zwemwaterkwaliteit Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit gedurende het badseizoen dat loopt van 1 mei tot 1 oktober. In het geval van slechte of aanvaardbare zwemwaterkwaliteit wordt tweewekelijks gemeten, in geval van goede of uitstekende zwemwaterkwaliteit vierwekelijks. Bij de controles worden de concentraties E. coli en intestinale enterococcen gemeten. Daarnaast worden bijzonderheden zoals schuimvorming, stank, de aanwezigheid van afval, dode vissen of vogels en het aantal dieren (honden, paarden) in het water genoteerd. De ligging van het meetpunt voor zwemwaterlocatie Rockanje 2 e slag is weergegeven in figuur 2.2. Het meetpunt ligt op de locatie waar de meeste zwemmers zijn (vastgesteld in rapport Optimalisatie van zwemzones Noordzee, RHDHV, 2012). Op basis van de metingen in de periode is de locatie beoordeeld als uitstekend. Dit volgt uit de afzonderlijke beoordelingen uitstekend voor Escherichia coli en uitstekend voor intestinale enterococcen. Tabel 3.2. Kwaliteitsklasse Rockanje 2 e slag Parameter Intestinale enterococcen Escherichia coli Kwaliteitsklasse Uitstekend Uitstekend Voor intestinale enterococcen en E. coli zijn geen overschrijdingen van de signaalwaarden gemeten in de zwemseizoenen van De invloed van potentiële bronnen (tabel 2.1) op de zwemwaterkwaliteit is beperkt. 4 Aanbevelingen voor maatregelen De zwemwaterkwaliteit van Rockanje 2 e slag is als uitstekend beoordeeld. Op grond van de Zwemwaterrichtlijn is er geen verplichting tot het nemen van maatregelen ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit. Wel worden maatregelen aanbevolen gericht op goed (kwaliteits)beheer: Instellen opruimplicht van honden- en paardenpoep gedurende het zwemseizoen. 8

9 BIJLAGE 1 Verslag veldbezoek Datum: 12 augustus 2014 Aanwezigen: Frans v.d. Meer (GZH) Inkie Goijer (Tauw, verslag) Bij de badplaats Rockanje zijn twee grote strandopgangen: Rockanje 1 e slag en Rockanje 2 e slag. Beide strandopgangen zijn bezocht op 12 augustus Bij beide strandopgangen zijn twee strandtenten aanwezig. Tussen de strandopgangen in is een vijfde strandtent. De toiletten bij de strandtenten zijn openbaar toegankelijk en worden door de strandtenteigenaars onderhouden. Bij Rockanje 1 e slag is een post van de reddingsbrigade aanwezig, bij 2 e slag een EHBO-post. Honden, (gemotoriseerde) recreatievaart, kite-, golf- en windsurfen zijn niet toegestaan nabij de strandopgangen, maar wel in de activiteitenzones verder naar het noorden en zuiden. Ten noorden van Rockanje 2 e slag is tevens een deel van het strand aangewezen voor naaktrecreatie. Tijdens het veldbezoek waren wel honden aanwezig op het strand. GZH zet 5 tot 7 keer per jaar een beachcleaner in om het strand schoon te maken. In de zomer worden dagelijks prullenbakken geleegd en zwerfvuil opgeruimd. In 2010 heeft er zandsuppletie plaatsgevonden waardoor het strand 2 meter hoger kwam te liggen. Er is veel te doen geweest over de kwaliteit van het gebruikte zand, dit zou vervuild zijn met hoogovenslakken. Door de ligging nabij de monding van het Haringvliet en vlak achter een zandbank is het water bij Rockanje de laatste jaren bij eb soms zoet. Het water uit het Haringvliet overheerst dan. Bij vloed wordt het zwemwater weer zout. 9

10 Informatiebord met faciliteiten, en locaties waar activiteiten en honden zijn toegestaan. 10