ZWEMWATERPROFIEL WEST NIEUWLAND

Transcriptie

1 ZWEMWATERPROFIEL WEST NIEUWLAND

2 Colofon Titel: Uitgegeven door: Opgesteld door: Betrokken provincie: Dagelijks beheerder / Exploitant zwemwaterlocatie: Status: West Nieuwland Rijkswaterstaat Zee en Delta RPS / Tauw / KWR provincie Zuid-Holland gemeente Goeree-Overflakkee definitief Datum: 1 maart 2015 BWID-code: Donar-code: NLBW95_WESTNLBSD WESTNLBSD Disclaimer Aan de inhoud van dit zwemwaterprofiel kunnen geen rechten worden ontleend. De in dit zwemwaterprofiel opgenomen informatie is met de grootst mogelijke zorg samengesteld, de volledigheid en actualiteit kan echter niet worden gegarandeerd. Let hiervoor ook op de datum van het opstellen of actualiseren van het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden in en/of onvolledigheid van de aangeboden informatie noch voor schade die geleden wordt als gevolg van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de aangeboden informatie in dit zwemwaterprofiel. Het zwemwaterprofiel heeft de status van een onderzoek. Rijkswaterstaat aanvaardt geen verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de in dit rapport voorgestelde maatregelen. 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Beschrijving zwemwaterlocatie Kenmerken Zwemzone Beheer Potentiële bronnen van verontreiniging Kans op proliferatie blauwalgen Gezondheidsrisico s Hygiëne Beoordeling Zwemwaterkwaliteit Mogelijke maatregelen

4 1 Inleiding Voor elke zwemwaterlocatie wordt op grond van de Zwemwaterrichtlijn een zwemwaterprofiel opgesteld. Voor u ligt het zwemwaterprofiel van West Nieuwland. De Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) is in 2006 vastgesteld met als doel het beschermen van de gezondheid van zwemmers in oppervlaktewateren. De richtlijn bevat bepalingen met betrekking tot de monitoring, de indeling van de zwemwaterkwaliteit in kwaliteitsklassen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht) en het informeren van zwemmerspubliek en de Europese Commissie over de zwemwaterkwaliteit. Voor elke zwemwaterlocatie moet een zwemwaterprofiel worden opgesteld. Het beheer moet erop gericht zijn om minimaal een aanvaardbare zwemwaterkwaliteit te bereiken en om te streven naar een goede zwemwaterkwaliteit. In het zwemwaterprofiel worden de kenmerken van de zwemwaterlocatie beschreven. Er wordt ingegaan op mogelijke gezondheidsrisico s voor de zwemmers en de oorzaken daarvan. Het zwemwaterprofiel vormt de basis voor communicatie tussen de betrokken partijen over te treffen beheersmaatregelen. Uit het zwemwaterprofiel kan blijken dat aanvullend onderzoek nodig is om adequate beheersmaatregelen te kunnen treffen. Het zwemwaterprofiel is tevens bedoeld voor communicatie over de kwaliteit van de zwemwaterlocatie en de genomen beheersmaatregelen naar de geïnteresseerde burger. 2 Beschrijving zwemwaterlocatie 2.1 Kenmerken West Nieuwland ligt aan de Noordzee in de gemeente Goeree-Overflakkee. Het betreft een zoutwaterlocatie met getijdenwerking. Op de zwemwaterlocatie zijn drie zwemplekken aanwezig: t Gorsje, Vrijheidsduinpad en Vuurtoren. De zwemzone is onderdeel van het Natura 2000-gebied Voordelta. Het gebied achter de duinen (landinwaarts) betreft voornamelijk agrarisch gebied met akkerbouw en veeteelt. Aan de zuidkant van de locatie begint de Brouwersdam met daarachter het Grevelingenmeer. De parkeerplaatsen op de Brouwersdam wateren af richting zee. In de directe omgeving van de zwemwaterlocatie zijn geen duikers, sluizen of gemalen aanwezig. Tevens zijn er geen riooloverstorten, hemelwateruitlaten of AWZI s aanwezig. De gemiddelde waterdiepte is 1 meter. Vanaf het strand loopt de bodem geleidelijk af naar een diepte van circa 3 meter. De verversingssnelheid van het water is gemiddeld 0,1 meter per seconde op 1 meter diepte. De zwemwaterlocatie is aangeduid als familie- en sportstrand. Er zijn drie strandopgangen en bij elke opgang is een strandpaviljoen aanwezig. Bij de strandpaviljoens zijn toiletten aanwezig en er zijn vrijstaande toiletunits op het strand en bij de strandopgangen. Bij de strandopgangen en op het strand staan afvalbakken. De zuidelijke strandopgang wordt het drukst bezocht. Hier is op het strand een volleybalveld ingericht, waar regelmatig (sport)activiteiten worden georganiseerd. Er worden geen grootschalige evenementen georganiseerd. De zwemzone valt binnen het vaargebied van de Ouddorpse reddingsbrigade, binnen de zwemwaterlocatie is geen reddingspost aanwezig. Honden en paarden zijn toegestaan op het strand. In het zwemseizoen (1 mei tot 1 oktober) moeten honden tussen 9.00 uur en uur aangelijnd zijn en zijn paarden alleen tussen uur en 9.00 uur toegestaan. Op de steenglooiingen van de Brouwersdam bevinden zich regelmatig groepen meeuwen, scholeksters en strandlopers. Op het strand zijn soms enkele meeuwen aanwezig, maar geen kolonies. Incidenteel landt een kolonie meeuwen op het strand, bijvoorbeeld bij stormachtig weer. In bijlage 1 zijn foto s van de locatie en een verslag van het veldbezoek in zwemseizoen 2014 opgenomen. Op onderstaande luchtfoto (figuur 2.1) zijn de belangrijkste kenmerken van de locatie weergegeven. 4

5 Figuur 2.1. Overzicht zwemwaterlocatie West Nieuwland en omgeving 2.2 Zwemzone De zwemzone is weergegeven in figuur 2.2. Aan de zuidkant wordt de zwemzone begrensd door een strekdam. De achtergronden van de afbakening van de zwemzone zijn beschreven in het rapport Optimalisatie van zwemzones Noordzee (RHDHV, 2012). 5

6 Figuur 2.2. Zwemzone en ligging meetpunt 2.3 Beheer West Nieuwland behoort tot de gemeente Goeree-Overflakkee en bevindt zich in de provincie Zuid- Holland. De provincie is verantwoordelijk voor de aanwijzing van zwemwaterlocaties. Op de zwemwaterlocaties draagt de provincie zorg voor de veiligheid en gezondheid van de zwemmers. De provincie voert hiertoe periodiek het onderzoek naar de fysieke veiligheid uit. Rijkswaterstaat Zee en Delta is waterbeheerder van de zwemwaterlocatie West Nieuwland. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het zwemwaterprofiel. Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit, licht de provincie hierover in en adviseert, zodat de provincie het publiek kan informeren over eventuele gezondheidsrisico s. De provincie kan een waarschuwing of een negatief zwemadvies afgeven of zelfs een zwemverbod instellen. Indien de zwemwaterkwaliteit niet aan de vereisten van de Zwemwaterrichtlijn voldoet, neemt Rijkswaterstaat het initiatief om samen met de andere betrokken partijen na te gaan hoe de zwemwaterkwaliteit verbeterd kan worden. Gemeente Goeree-Overflakkee zorgt voor het dagelijks beheer van de zwemwaterlocatie. In de zomerperiode wordt het strand dagelijks gecontroleerd. De afvalbakken worden twee keer per dag 6

7 geleegd. Tevens wordt het zwerfvuil twee keer per dag opgeruimd. Daarnaast wordt het zand in de zomerperiode twee keer per week gezeefd. Als er veel zwerfvuil of zeewier op het strand ligt, wordt het zand vaker gezeefd. De toiletten worden in het hoogseizoen drie keer per dag schoongemaakt en in het laagseizoen twee keer per week. 2.4 Potentiële bronnen van verontreiniging De Zwemwaterrichtlijn schrijft voor dat het zwemwater wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van bacteriën die afkomstig zijn van feces (uitwerpselen) van mens en dier. Op basis van de gebiedsbeschrijving, het veldbezoek, de analyse van historische data, kaartmateriaal en de informatie van de waterkwaliteitsbeheerder en locatiebeheerder is de volgende lijst met alle potentiële verontreinigingsbronnen en -routes voor fecale verontreiniging op de zwemwaterlocatie West Nieuwland opgesteld. Tabel 2.1. Potentiële bron Potentiële bronnen West Nieuwland Beschrijving Bezoekers De bezoekersdruk op een zomerse dag wordt geschat op tot bezoekers. Openbare toiletten aanwezig. Huisdieren Honden zijn toegestaan, in het zwemseizoen moeten ze tussen 9.00 uur en uur aangelijnd zijn, dagelijks zijn er honden op het strand. Paarden zijn in het zwemseizoen tussen uur en 9.00 uur toegestaan, er komen weinig paarden op het strand. Er geldt geen opruimplicht. Geen feces op het strand waargenomen. Watervogels Op het stenen talud van de Brouwersdam bevinden zich enkele tientallen meeuwen, scholeksters en strandlopers. Op het strand zijn soms enkele meeuwen aanwezig, maar geen kolonies. Incidenteel landt een kolonie meeuwen op het strand, bijvoorbeeld bij stormachtig weer. Geen feces op het strand waargenomen. Verhard oppervlak De rijbaan van de parallelweg en de parkeerplaatsen op de Brouwersdam ten zuiden van de zwemwaterlocatie wateren af richting zee. Campers en caravans Vanwege de ruime parkeermogelijkheden staan er overdag relatief veel campers en caravans op de Brouwersdam. Op de Brouwersdam is geen punt waar het afvalwater geloosd kan worden, waardoor er kans is dat het geloosd wordt in de Noordzee. Bij de overheersende windrichting stroomt het water in noordelijke richting langs de zwemwaterlocatie. 2.5 Kans op proliferatie blauwalgen Behalve een controle op fecale verontreinigingen schrijft de Zwemwaterrichtlijn ook voor dat in het zwemwaterprofiel een beoordeling plaatsvindt van de mogelijke proliferatie van blauwalgen. West Nieuwland is een zoutwaterlocatie langs de Nederlandse kust. Blauwalgen komen in de Nederlandse kustwateren niet tot overmatige bloei en vormen daarom geen gezondheidsrisico. 3 Gezondheidsrisico s 3.1 Hygiëne Beoordeling Volgens de Zwemwaterrichtlijn wordt de kwaliteit van het zwemwater gecontroleerd aan de hand van de parameters Escherichia coli (E. coli) en intestinale enterococcen. Beide typen bacteriën zijn afkomstig van feces (uitwerpselen) van mens en dier en worden daarom fecale bacteriën genoemd. Deze typen bacteriën zijn indicatorsoorten voor de aanwezigheid van ziekteverwekkende bacteriën en virussen die voornamelijk maag- en darmklachten kunnen veroorzaken. Op basis van de (langdurige) concentraties fecale bacteriën wordt volgens de Zwemwaterrichtlijn onderscheid gemaakt tussen verschillende kwaliteitsklassen. In tabel 3.1 zijn de indeling en de bijbehorende grenzen voor uitstekende, goede en aanvaardbare kwaliteit weergegeven. Als een 7

8 zwemwaterlocatie niet in deze 3 klassen zit, wordt het beoordeeld als slecht. Daarnaast wordt de zwemwaterkwaliteit ook gedurende het badseizoen beoordeeld. Na elke afzonderlijke meting wordt getoetst aan de signaalwaarden (tabel 3.1). Een overschrijding van een signaalwaarde is aanleiding tot extra onderzoek. Mede op basis van het extra onderzoek kan de provincie besluiten (tijdelijk) een negatief zwemadvies in te stellen. Tabel 3.1. Parameter intestinale enterococcen (kve/100 ml) Escherichia coli (kve/100 ml) Normen voor zwemwaterkwaliteitsklassen voor kust- en overgangswateren Uitstekende kwaliteit * Goede kwaliteit * Aanvaardbare kwaliteit ** Signaalwaarde * gebaseerd op een 95-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar ** gebaseerd op een 90-percentiel van de meetreeks over periode van 4 jaar Zwemwaterkwaliteit Rijkswaterstaat controleert de zwemwaterkwaliteit gedurende het badseizoen dat loopt van 1 mei tot 1 oktober. In het geval van slechte of aanvaardbare zwemwaterkwaliteit wordt tweewekelijks gemeten, in geval van goede of uitstekende zwemwaterkwaliteit vierwekelijks. Bij de controles worden de concentraties E. coli en intestinale enterococcen gemeten. Daarnaast worden bijzonderheden zoals schuimvorming, stank, de aanwezigheid van afval, dode vissen of vogels en het aantal dieren (bijvoorbeeld honden en paarden) in het water genoteerd. De ligging van het meetpunt voor zwemwaterlocatie West Nieuwland is weergegeven in figuur 2.2. Het meetpunt ligt op de locatie waar de meeste zwemmers zijn (vastgesteld in rapport Optimalisatie van zwemzones Noordzee, RHDHV, 2012). Op basis van de metingen in de periode is de locatie beoordeeld als uitstekend. Dit volgt uit de afzonderlijke beoordelingen uitstekend voor Escherichia coli en uitstekend voor intestinale enterococcen. Tabel 3.2. Kwaliteitsklasse West Nieuwland Parameter intestinale enterococcen Escherichia coli Kwaliteitsklasse Uitstekend Uitstekend Voor intestinale enterococcen en E. coli zijn geen overschrijdingen van de signaalwaarden gemeten in de zwemseizoenen van De invloed van potentiële bronnen (tabel 2.1) op de zwemwaterkwaliteit is beperkt. 4 Mogelijke maatregelen De zwemwaterkwaliteit van West Nieuwland is als uitstekend beoordeeld. Op grond van de Zwemwaterrichtlijn zijn geen maatregelen nodig ter verbetering van de zwemwaterkwaliteit. Wel worden maatregelen aanbevolen gericht op goed (kwaliteits)beheer: Instellen opruimplicht van honden- en paardenpoep gedurende het zwemseizoen. 8

9 BIJLAGE 1 Verslag veldbezoek Datum: 21 augustus 2014, uur Aanwezigen: RPS advies- en ingenieursbureau, Lianne van Buuren Gesproken: Beheerder gemeente Goeree-Overflakkee, dhr. A. van Waarde Op 21 augustus 2014 is een veldbezoek uitgevoerd waarbij niet alleen de directe omgeving van de zwemwaterlocatie is bekeken, maar ook het omliggende gebied. Tijdens het veldbezoek was de temperatuur 17 C en het tij was hoog. Het weer was wisselend bewolkt en zonnig met een matige zuidwestenwind (kracht 4). Er waren een aantal strandgasten, maar geen zwemmers. De zwemwaterlocatie West Nieuwland (foto A en B) wordt beheerd door gemeente Goeree- Overflakkee. Het strand is aangeduid als familie- en sportstrand. Op het strand staan afvalbakken (foto C), die in de zomerperiode twee keer per dag geleegd worden. Tevens wordt het zwerfvuil twee keer per dag opgeruimd. Daarnaast wordt het zand in de zomerperiode twee keer per week gezeefd. Als er veel zwerfvuil of zeewier op het strand ligt, wordt het zand vaker gezeefd. De locatie is het gehele jaar openbaar en gratis toegankelijk. Er zijn drie strandopgangen en bij elke opgang is een strandpaviljoen (foto D) aanwezig. Verder zijn op het strand en bij de strandopgangen toiletunits aanwezig (foto E). In het hoogseizoen worden de toiletten drie keer per dag schoongemaakt en in het laagseizoen twee keer per week. Op het strand is een volleybalveld ingericht (foto F), waar regelmatig (sport)activiteiten worden georganiseerd. Binnen de zwemwaterlocatie is geen reddingspost aanwezig, maar de zwemzone valt binnen het vaargebied van de Ouddorpse reddingsbrigade. De bezoekersdruk op een zomerse dag wordt geschat op tot personen per dag. Honden en paarden zijn toegestaan op het strand. In het zwemseizoen (1 mei tot 1 oktober) moeten honden tussen 9.00 uur en uur aangelijnd zijn en zijn paarden alleen tussen uur en 9.00 uur toegestaan. Het is niet bekend hoeveel honden en paarden per dag op het strand komen. Naar verwachting komen er dagelijks honden op het strand, omdat het strand goed bereikbaar is met de auto. Het aantal paarden op het strand is naar verwachting beperkt, omdat in de omgeving geen manege of bebouwing aanwezig is. Op het stenen talud van de Brouwersdam bevinden zich regelmatig groepen meeuwen, scholeksters en strandlopers. Op het strand zijn soms enkele meeuwen aanwezig, maar geen kolonies. Incidenteel landt een kolonie meeuwen op het strand, bijvoorbeeld bij stormachtig weer. De zwemzone is onderdeel van het Natura 2000-gebied Voordelta. Het gebied achter de duinen (landinwaarts) betreft voornamelijk agrarisch gebied met akkerbouw en veeteelt. Aan de zuidkant van de locatie begint de Brouwersdam met daarachter het Grevelingenmeer. De parkeerplaatsen op de Brouwersdam wateren af richting zee. Vanwege de ruime parkeermogelijkheden staan er overdag relatief veel campers en caravans. De zwemzone wordt aan de zuidkant begrensd door de strekdam (foto G) ten noorden van de trailerhelling. Als gevolg van de sterke stroming nabij de Brouwersdam is recreatievaart daar niet toegestaan. Ten zuiden van de zwemwaterlocatie kunnen op de Brouwersdam evenementen georganiseerd worden, zoals Concert at Sea. Tijdens het veldbezoek is op het strand een aantal honden gezien, er zijn geen vogels aangetroffen. Bij de vloedlijn enkele plukjes zeewier (foto H). Op het strand zijn geen feces of zwerfvuil gezien en geen bijzonderheden waargenomen. 9

10 A B C D E F G H 10