VERSLAG Aanwezig: van de openbare vergadering van de raadscommissie Algemene Zaken op maandag 10 mei 2010 (aanvang 20.30 uur) De dames Haarsma (CDA), Van Leeuwen (D66), Van Ruijven (GL) en Dijkstra (CU) en de heren Waterlander (vervangend voorzitter), Offringa (PvdA), Duiker (PvdA, vervangt Zoetendal), Van Veen (VVD), Van der Ven (GBH), Eijer (FNP, vanaf 21.00) en de heer Seldentuis (vanaf 21.00 uur) De heer Houtsma (secretaris), mevrouw Ritsma, (verslag, deels aanwezig) Verder aanwezig: burgemeester De Jonge en wethouder mevrouw Van der Laan Afwezig: de heren Hartsuiker (voorzitter), Zoetendal (PvdA), Mulder (PvdA) en Broekhuizen (CDA) 1. Opening Voorzitter de heer Waterlander opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. 2. Vaststelling van de agenda Er is één ingekomen punt voor de agenda, de motie ten aanzien van de legitimatieplicht. De commissie bepaalt of die motie op de agenda komt en wanneer. De vertegenwoordiger van de FNP zit bij de commissie ROM, als de motie aan de orde komt wil hij worden geroepen. De motie wordt als punt 8 op de agenda gezet. 3. Verslag van de openbare vergadering van 15 maart 2010 Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. 4. Mededelingen Er zijn geen mededelingen. 5. Rondvraag Er zijn geen vragen. 6. Ontwerp-risicoprofiel Veiligheidsregio Fryslân Er is vandaag een brief binnengekomen van de participatieraad. De voorzitter stelt hierin graag een advies over dit onderwerp te willen uitbrengen. Dat wordt in ieder geval ongevraagd gedaan. De heer Smits spreekt in namens de participatieraad met als titel: wees voorbereid op noodsituaties. De participatieraad vraagt aandacht voor de doelgroepen die staan geformuleerd en dan vooral de doelgroep mensen met minder validiteit. De aandacht van de participatieraad gaat uit naar adequate voorlichting aan alle bewoners en met name aan mensen met een mindere validiteit. In het verleden was er een campagne niet bang, maar voorbereid. De participatieraad ziet graag dat de gemeente in beeld brengt waar woonunits zijn van mensen met minder validiteit (Talant) om dat in de beeldschets mee te nemen. De participatieraad vraagt ook aandacht voor een goed communicatieplan dat alle bewoners benadert, ook mensen met mindere validiteit, bijvoorbeeld door verschillende communicatiekanalen te gebruiken (visuele/auditieve handicap, mensen met minder mobiliteit). Houdt ook rekening met voorlichting aan ouderen in woonvoorzieningen en zelfstandigen. de brief van de participatieraad spreekt over een advies. Is dat dit advies of komt er nog een ander advies? De heer Smits: we maken vanavond gebruik van het inspraakrecht, daarnaast komt er nog een ongevraagd schriftelijk advies over rekening houden met de doelgroepen, indien mogelijk voor de raadsvergadering van 27 mei.
- Hoort graag meer over hoe we risicocommunicatie tot nu toe doen en hoe het vanaf oktober nog beter gedaan zal worden. - Blinde vlek van steeds meer mensen met pgb s. Dit is een ontwikkeling, hoe kijkt de burgemeester hier tegenaan en waarom is dit niet als aandachtspunt meegenomen in het voorstel? - Sluit zich aan bij de vraag over mensen met pgb s. - Wat vindt het college en vinden de deskundigen (brandweer) van de aanbevelingen in paragraaf 8? - Waarom wordt uitval van het ICT-netwerk niet als risico meegenomen? - Het diagram van de risico s, is dat een neutraal beeld inclusief alle voorzorgsmaatregelen die nu al worden getroffen? Dan beoordeel je ook het effect daarvan op dit moment? De heer Offringa (PvdA): - De PvdA heeft veiligheid hoog in het vaandel staan en is blij met dit plan. - Wat is straks nog de taak van de gemeente? Het wordt één regionale bestuurlijke regie, er is de GR Hulpverleningsdienst Fryslân. Stellen we plannen vast en zijn dat kaders voor die organisaties? Burgemeester De Jonge: één van de punten in onze eigen aanbevelingen is nadrukkelijk aandacht voor het aspect risicobeheersing (waaronder risicocommunicatie, zelfredzaamheid en nazorg). De beste bescherming van onze burgers is dat ze goed weten wat hier allemaal is. De gemeente heeft meegedaan aan een voorbeeldproject waar de risico s in de gemeente zijn geïnventariseerd en ter kennis van het publiek gebracht. Daar zijn weinig of geen reacties op gekomen. Sowieso moet bij de algemene veiligheid de betrokkenheid van de burger worden vergroot om algehele discussies over opkomsttijden van bijvoorbeeld de brandweer beheersbaar te houden. De bekendheid bij de brandweer van mensen die een beperking hebben (ziekenhuizen, verzorgingshuizen, woongroepen met mensen met minder validiteit) is er wel, maar mensen die tijdelijk beperkt zijn of gewoon thuis wonen zijn heel moeilijk te registreren. De conclusie is dat met de kennis die we nu hebben daar geen sluitend systeem voor op te zetten is. Mensen die beperkt zijn in hun bewegingsvrijheid of bijvoorbeeld mensen die afhankelijk zijn van medicijnen moet je daar zelf alert op maken. Dit moet in de risicocommunicatie een plek krijgen, maar het moet de verantwoordelijkheid voor de mensen zelf blijven, want de overheid kan geen sluitend systeem introduceren om dat allemaal op te vangen. Paragraaf 8 gemeentelijk advies. Er is een aantal kanttekeningen gemaakt wat de techniek daarin betreft, de burgemeester geeft hier enige uitleg bij. Mevrouw Hogeterp (Brandweer): het crisistype afvalverwerking, een praktische opmerking, een correctie op het plan zoals het nu voorligt. Het crisistype afvalverwerking is één van de twintig meest relevante incidenttypen die zich in Friesland voor kunnen doen. Als het in de algehele rapportage wordt genoemd zou je het ook in de uitwerking van het risicobeeld per gemeente terug moeten vinden en daar staat het niet. Hetzelfde geldt voor het incidenttype gewelddadigheden rondom voetbalwedstrijden, dat behoort ook tot de twintig mees relevantie crisistypen in onze regio. In eerste instantie zijn zeven risicovolle wedstrijden aangegeven, onlangs bleek in een overleg met de KNVB en de Voetbalclub voor het competitie- en informatieformulier dat er voor komend seizoen tien wedstrijden in die classificatie zijn. Het is een correctie op het aantal. Een risicoprofiel wordt één keer in de vier jaar vastgesteld, maar ook vanuit de hulpverleningsdienst is aangegeven dat het niet een statisch document is, men probeert de gegevens zo actueel mogelijk te houden. Mevrouw Veerbeek (Hulpverleningsdienst): de ICT is wel geïnventariseerd, maar niet als meest relevant uitgekozen omdat er veel fallback-procedures voor zijn. Er is landelijk een strategie nationale veiligheid, grote ICT-uitvallen worden daarin gedekt en er worden scenario s uitgewerkt en procedures en protocollen ontwikkeld. Ook daarin zit een afweging. er worden drie documenten in één gevoegd. Dit is op landelijk gebied, het lijkt handig om dat hier wel aan toe te voegen zodat het in één document terug te vinden is.
Mevrouw Veerbeek (Hulpverleningsdienst): hier is voor gekozen omdat we het zelf overzichtelijker vonden om één hoofdrapport op regioniveau te houden en voor de gemeenten een beeld te geven hoe het lokaal zit, maar dat niet helemaal volledig uit te werken. Zo wordt tegemoet gekomen aan de gemeenten om makkelijker het eigen gemeentebeeld te kunnen vinden. Burgemeester De Jonge: het risicodiagram op bladzijde 166 beschrijft de aanname van de risico s en frequentie van voorkomen en de grootte van de schade op dit moment onder de huidige omstandigheden. Wat doet de gemeente nog? De gemeente profileert zich steeds meer als de partij die integrale veiligheid regisseert op basis van een veiligheidsplan waarbij verschillende partijen betrokken zijn, de politie, maar in toenemende mate ook de veiligheidsregio (brandbestrijding, rampenbestrijding, andere incidenten). Het gaat erom te bepalen wat wij nodig hebben in het kader van ons integraal veiligheidsbeleid en op welke wijze de regio dat aan ons kan leveren. Dat vergt een omslag dat we ook een soort opdrachtgever voor de regio worden waar we zelf onderdeel van uit maken. Tweede termijn: - De burgemeester noemde betrokkenheid burgers bevorderen, moeten we dat in het ontwerprisicoprofiel terugvinden? Burgemeester De Jonge: nee, dit is wat er kan gebeuren, waar zitten de risico s. De volgende stap is de nadrukkelijke aandacht voor het aspect risicobeheersing, daar speelt voorlichting een belangrijke rol in. In zijn algemeenheid de betrokkenheid van de burger bij de veiligheid in relatie tot de beperkte mogelijkheid die de brandweer heeft om alles te bestrijden en te ondervangen. - Veel risico s hebben te maken met zaken waar we geen zicht of vat op hebben (zoals drinkwatervoorziening), kunnen wij als raad dan wel zoiets vaststellen? Burgemeester De Jonge: toch moet u als raad dat doen. Een aantal deskundigen heeft dit zo opgeschreven en nu moeten wij dat toetsen op basis van gezond verstand of inzichten. - De inspraak vanuit de participatieraad; communicatie vraagt extra aandacht bij mensen met een beperking. Hoe kijkt u daar tegenaan met betrekking tot de risico s naar deze doelgroep? Burgemeester De Jonge: Geen geluid (86.20-87.10), geen microfoon gebruikt. 7. Bespreekstuk D66 het bevorderen van de ontwikkeling van een HBO-opleiding Sport in Business en Management (SBM) in Fryslân - De wethouder heeft zich in het verleden sterk gemaakt voor dit plan. - De brief van 2 februari 2010 is helder en duidelijk. - Vindt de gedachtegang van D66 creatief en interessant. - Kan zich niet voorstellen dat de wethouder niet aan terugvalvarianten heeft gedacht, gaat er vanuit dat die ook niet haalbaar waren. - Vindt het initiatief van D66 positief, dit ligt ook het CDA na aan het hart. - Heeft het rapport Wieling (genoemd in de brief van 2 februari) opgevraagd, dat is interessant voor iedereen. Hierin staan verschillende opties genoemd. Ook staat erin dat Leeuwarden niet wil dat Heerenveen een HBO-opleiding krijgt en dat er beslist moet worden besloten in 2009 vanwege de financiering. Graag een toelichting hierop. De heer Van Veen (VVD): - Hoe hebben de gemeente Heerenveen en de provincie gereageerd op de houding van de gemeente Leeuwarden? Die neigt naar protectionisme. - Vindt deze inbreng van D66 helder. - Wat moeten we ons voorstellen bij zo n opleiding? - In hoeverre heeft die opleiding een concrete aansluiting naar de vraag van het bedrijfsleven? - Waarom vindt D66 Heerenveen zo belangrijk? Stel dat het Leeuwarden wordt? - Of gaat het om opleiding in z n algemeenheid?
- Heeft D66 ideeën hoe dit gefinancierd kan worden (volgens het college is de financiële kant niet positief en het is niet subsidiabel). - Prettig dat dit onderwerp nog aan de orde komt. - Pleit voor samenwerking in Friesland in plaats van protectionisme. Wethouder Van der Laan: de terugvalopties zijn nadrukkelijk verkend. Er is met hart en ziel gewerkt aan het ontwikkelen van het concept om het in samenspraak met de drie HBO s op poten te zetten. Er is een eerste aanzet voor het onderwijsprogramma ontwikkeld, overtuigd van de slagingskans in Heerenveen. In de opties van de drie hogescholen is dit concept alleen te realiseren in Heerenveen, niet in Leeuwarden (dat zou voor Windesheim en Groningen een ongewenste ontwikkeling zijn vanwege concurrentie). Er was overeenstemming tussen de scholen over het model in Heerenveen, ze waren bereid vanaf het moment dat de exploitatie ging lopen met elkaar de risico s voor hun rekening te nemen. Wel hebben ze gevraagd de aanloopkosten weg te laten financieren door subsidies (volgens rapport Wieling 1,2 tot 3 miljoen, volgens de hogescholen eerder 3 dan 1,2 miljoen). Dit onderzoek is op verzoek van de provincie, gemeente Leeuwarden en gemeente Heerenveen uitgevoerd. In de afrondende conclusies heeft de provincie aangegeven dat het idee gewenst en het kansrijk te vinden. Leeuwarden vindt het een mooi idee, maar waarom niet in Leeuwarden? De hogescholen vinden dat in deze vorm geen optie. Heerenveen ging voor de optie Heerenveen. De provincie heeft bij de eindconclusies aangegeven (begin dit jaar) dat ze geen mogelijkheden zagen om subsidies los te krijgen vanuit SNN, EFRO-fondsen of eigen middelen, dus Heerenveen zou moeten putten uit de eigen gemeentelijke begroting. Dat was geen realistische optie, gelet op de financiële situatie. Ook binnen de HBO-instellingen spelen bezuinigingen. Het economische klimaat leent zich niet voor dit initiatief. We redden het niet met de kwart miljoen die in de begroting staat. - In de brief van februari schrijft u dat de gemeente Leeuwarden principieel tegen blijft op de ontwikkeling van een HBO-opleiding in Heerenveen. Waarom zijn ze dan destijds in het denkproces meegegaan? Wethouder Van der Laan: de provincie heeft Leeuwarden gevergd om mee te denken in dit traject en Heerenveen om Leeuwarden erin te betrekken omdat dat de HBO-stad van Friesland is. Er zijn miljoenen vanuit de provincie ingepompt en ook Leeuwarden heeft fors geïnvesteerd. De provincie hecht aan een goed communicatietraject ook hierin. De voormalige wethouder onderwijs heeft nadrukkelijk aangegeven dat hij geen voorstander is van initiatieven elders in de provincie (vanwege precedentwerking). Als de provincie het had gefinancierd was het doorgegaan, maar wel met tegenzin van Leeuwarden, en de procedure wat betreft macrodoelmatigheid en accreditatie is lastig, iedere hogeschool kan protest aantekenen, dat maakt het juridisch niet makkelijk om het doel te bereiken. - is het een soort protectionisme en dan vooral van de hogescholen? Wethouder Van der Laan: uitgangspunt was: de drie hogescholen willen het graag in Heerenveen ontwikkelen. Inmiddels hebben de hogescholen met elkaar een convenant afgesloten om buiten de vestigingsplaatsen geen nieuwe HBO-instellingen op te richten. - Vond het verhaal van de incubator interessant (in het aan de commissie voorafgaande Petear), misschien ontstaat daar een nieuwe opening omdat daar ook werd gesproken over een MBAopleiding sport en ondernemerschap. - Geeft het voorbeeld van polsstokhoogspringen, een Friese sport die zich graag wil professionaliseren en waar technische snufjes bij te bedenken zijn net als bij het schaatsen. Maar ook op managementgebied, zoals vrijetijdsmanagement nu een hele bedrijvigheid is, kan dat ook bij sportmanagement of voor kinderen bijvoorbeeld zeilkampen etc.
- Hoopt dat met de incubator serieus wordt gekeken of er nieuwe opties ontstaan, dan misschien op particulier initiatief. - Nu heeft het college het besluit genomen. Zou D66 er 3 miljoen voor over hebben? En wat zou D66 dan daarvoor willen wegstrepen? zo is er in de fractie niet over gesproken. 3 miljoen is veel geld voor een opleiding. Tweede termijn: - De conclusie van de PvdA is dat gezien de realiteit van dit moment het weinig zin heeft dit initiatief verder voort te zetten. - Gezien de financiële staat van de gemeente; mocht er extra geld te investeren zijn dan kan het basisonderwijs dat heel goed gebruiken. - Einde verhaal. - Jammer dat dit niet haalbaar is. - Wie weet liggen er kansen wat betreft een incubator met particulier initiatief. De heer Van Veen (VVD): - Het is een mooi initiatief, maar geen haalbare kaart. - Dankzij het initiatief van D66 is de zaak nog eens goed besproken en het blijkt niet haalbaar. - Dankt D66 voor de inzet. - Goed om nog een toelichting te krijgen. - Is erin bevestigd dat het vooral financieel te moeilijk is. - Legt zich neer bij het collegebesluit. De heer Eijer (FNP): - Een mooi voorbeeld dat de raad zelf met voorstellen en ideeën kan komen. - Jammer dat het niet haalbaar is, niet realistisch om hier verder werk van te maken. - Sympathiek voorstel, maar gezien de financiële situatie niet haalbaar. - Dankt D66 voor de inzet. vraagt de commissieleden of de commissie nog een gerichte vraag wil stellen aan het college betreffende de incubator, of het college actief wil inzetten op die mogelijkheid? De heer Eijer (FNP): de incubator hangt van particulier initiatief af, de raad kan het college geen opdracht geven particulier initiatief te ontwikkelen, maar wel om te reageren op initiatieven die ontstaan. Gezien het financiële verhaal lijkt het onwaarschijnlijk dat er de komende jaren ideeën komen voor een HBO-opleiding uit particulier initiatief. het incubator-gebeuren hoeft niet meteen een HBO-opleiding op te leveren, maar het is goed om dit in het achterhoofd te houden bij de ontwikkeling. Het is breder dan alleen particulier initiatief. 8. Motie FNP Legitimatieplicht en stemmen met het rode potlood De voorzitter merkt op dat de commissie niet over moties gaat. Hij vraagt de heer Eijer (FNP) om aan te geven wat zijn ideeën zijn om deze motie in te brengen in de AZ-commissie. De heer Eijer (FNP): de motie is naar aanleiding van een brief van de gemeente Deurne over identificatieplicht bij verkiezingen. Daarnaast geeft Eijer het voorbeeld van zijn vader (86 jaar) die geen paspoort, id-kaart of rijbewijs meer heeft, iedereen op het stembureau kent hem, maar hij mocht er niet stemmen. Daaraan toegevoegd het rode potlood, in sommige gemeenten zijn veel fouten gemaakt bij de tellingen, met een computer sluit je die fouten uit. De FNP is niet bang voor de privacy.
De motie is gericht op het afzien van identificatieplicht, vooral bij gemeentelijke verkiezingen in het eigen stemlokaal en weer overgaan op het stemmen met computers in plaats van met het rode potlood. Hij vraagt reactie van de andere commissieleden, heeft het zin om zo n motie in te dienen in de raadsvergadering van 27 mei? - Ook een legitimatiebewijs dat niet meer dan vijf jaar is verlopen mag worden gebruikt. De ministerraad heeft dit recentelijk besloten, juist voor ouderen in de geschetste situatie. De heer Eijer (FNP): weet dat, maar daar gaat het niet om. In een gemeenschap waar mensen elkaar kennen moet identificatieplicht niet hoeven. Regels zijn een middel om iets te regelen, geen doel. - Zit zelf al jarenlang op een stembureau, kent niet alle mensen persoonlijk. Dan de een wel vragen om legitimatiebewijs en een ander niet? Dan behandel je mensen verschillend. - Ziet geen problemen met de legitimatieplicht. - Als legitimatie juridisch verplicht is, is een wetswijziging nodig. - Vindt het wel raar dat men zich moet legitimeren, maar dat is in meer situaties het geval. - Waarop is de één op één-relatie tussen de legitimatie en het rode potlood ten opzichte van het opkomstpercentage gebaseerd? - Deelt wel de zorg over het opkomstpercentage. - Onderzoeken wijzen uit dat het kiessysteem er niet toe doet. De heer Seldentuis (D66): - Heeft zo n motie zin? De legitimatieplicht is een juridisch gegeven. - Een signaal kan zin hebben. - Er is kennelijk reden geweest om de legitimatieplicht in te voeren, welke was dat? Die reden is dan eventueel ook te gebruiken voor het afschaffen. - Er komt landelijk een beetje ruimte (tot vijf jaar verlopen mag gebruikt). - Wacht de antwoorden af. De heer Eijer (FNP): de reden van de invoering van de legitimatieplicht, het is een middel, geen doel. Als mensen op een stembureau iemand niet kennen, kunnen ze naar een legimitatie vragen. Als mensen elkaar kennen vervalt de reden (met geldige of verlopen pas). Bij bepaalde calamiteiten wordt geëist dat men legimitatie bij zich heeft, als men geen legimitatie bij zich heeft is dat iemands eigen risico. Als er niets gebeurt wordt er niet naar gevraagd. Als op het stembureau een bekende vraagt naar iemands legitimatie schrikt dat af en dat heeft te maken met de opkomst: als het zo moet dan ga ik niet meer. Om te zorgen dat meer mensen naar het stembureau gaan moeten er geen drempels worden opgeworpen. De overwegingen betreffende het potlood passen daar inderdaad niet bij. Dat zou misschien apart moeten, maar het is wel ouderwets en zou niet meer gebruikt moeten worden. De legitimatieplicht staat in de wet, maar als er landelijk genoeg op wordt aangedrongen dat die wet niet goed is, kan deze worden aangepast. Dit is een middel om dat te proberen. Het zou aan de Tweede Kamer zijn om de uitvoering dan vorm te geven. - Hoever gaat de FNP? Vindt het voorstel sympathiek, maar moeten leden van het stembureau iemand kennen, of is het voldoende als andere aanwezigen iemand kennen? De heer Eijer (FNP): vindt dat de leden van het stembureau iemand moeten kennen. - Als je naar je eigen stembureau gaat en verwacht bekenden aan te treffen neem je geen legitimatie mee. Wat als er dan anderen zitten? Dan heb je een probleem. Dit wordt dubbelslachtig en dat is geen goede zaak. - Je moet legitimatie bij je hebben, dat is landelijk gewoon een verplichting. - Vrijwel niemand heeft er moeite mee.
Burgemeester De Jonge: de identificatieplicht komt vanuit de veronderstelling dat het kunnen stemmen in elk willekeurig stembureau de opkomst zou bevorderen en dat maakte het noodzakelijk om met identificatieplicht te werken. Met dat uitgangspunt kan het moeilijk anders, ook al komt het soms onsympathiek over. Je kunt het ook omdraaien, als je als burger van je rechten gebruik wilt maken moet je daar soms wat voor over hebben (hier het kunnen identificeren). De gemeente heeft er alles aan gedaan, bijvoorbeeld richting verzorgingstehuizen, dat mensen ter plekke een identiteitsbewijs kunnen aanvragen. De heer Seldentuis (D66): - In de fractie bespreken. - De wet veranderen moet je doen met een burgerinitiatief, niet op deze manier. - Wil het in de fractie bespreken. - Het rode potlood en de identificatieplicht zijn twee onderwerpen. - Er is veel discussie geweest over de identificatieplicht (ook in de Tweede Kamer). Gezien de tijdgeest is dit niet terug te draaien. - De verruiming wat betreft de stembureaus terugdraaien is ook niet haalbaar of zinvol. - Wil het college wel oproepen om goede informatie te geven over de identificatieplicht. - Een voorstel zou kunnen zijn dat de gemeente tegemoet komt in de kosten van aanschaf van een legitimatiebewijs. - Bespreken in de fractie. De heer Van Veen (VVD): - Ziet legitimatieplicht en het rode potlood als twee zaken. - Legitimatieplicht bij stembureaus is een gelopen koers, gezien de vrijheid van stembureau. - Het rode potlood kan een signaalfunctie zijn, maar waarom zouden moderne technieken geen optie zijn? Gaat dat bespreken in de fractie. - Ziet identificatieplicht los van het rode potlood. - Gaat het bespreken in de fractie. De heer Offringa (PvdA): - De PvdA heeft een hekel aan de legitimatieplicht bij verkiezingen, maar het is in de kieswet opgenomen. - Als we in Heerenveen onze weerstand erover kenbaar kunnen maken steunen de commissieleden van de PvdA dat. - Naast identificatie is ook de stempas is nodig, het gaat om twee dingen. De voorzitter van het stembureau zou bij twijfel naar legitimatie kunnen vragen. - Bespreken in de fractie. De heer Eijer (FNP): - Het is duidelijk dat het rode potlood en de legitimatie in twee verschillende moties aan de orde moeten komen. - Waar het om gaat is dat de drempel om te stemmen zo laag mogelijk blijft. De voorzitter bedankt de aanwezigen voor hun inbreng en sluit de vergadering om 21.45 uur.