1
2
Buurt Grasbroek Musschemig Schandelen (GMS) Aantal inwoners per 1.1.2016: 4983 0 19 jarigen 825 20 44 jarigen 1682 45 64 jarigen 1538 65 jaar en ouder 938 Wie kunt u aanspreken in uw buurt? Woningen: 2679 Bron: Kerncijfers Heerlen 2016 Wijkagent Leon Janssen Tel: 0900-8844 Buurt-BOA Wim Boijmans Tel: 14 045 of email: w.boijmans@heerlen.nl Procesbegeleider: Karin van Meelis: Tel: 14045 of email: k.van.meelis@heerlen.nl Stadsdeelcoördinator: Geert Pizlo, Tel: 14045 of email g.pizlo@heerlen.nl Gebiedsregisseur: Karin van Meelis: Tel: 14045 of email: k.van.meelis@heerlen.nl Buurtwethouder: Jordy Clemens, Tel: 14045 of email j.clemens@heerlen.nl Sociaal buurtteam/buurtsteun: Deze buurt heeft een eigen sociaal buurtteam en buurtsteun. Tel: 045 5604004 of mail info@sociaalbuurtteamheerlen.nl. Het expertiseteam voor deze buurt is het expertise team Heerlen-Zuid. Buurtorganisaties: De buurtorganisaties zijn voor bewoners het aanspreekpunt bij de buurtontwikkeling en de aanpak van de knelpunten van hun eigen buurt. In deze buurt is de buurtorganisatie G.M.S. actief. Website: www.buurtorganisatie.nl. Email:secretaris@buurtorganisatie.nl. NB: Een toelichting op deze begrippen vindt u in bijlage 1. 3
Bijzonderheden buurt Grasbroek, Musschemig en Schandelen (GMS) ligt tegen het trein- en busstation aan en is een van de oudere buurten van Heerlen. Sinds de sluiting van de mijnen heeft GMS zich ontwikkeld tot een gevarieerde woonbuurt met diverse onderwijsvoorzieningen. In GMS ligt het Cultuurhuis, met een gevarieerd aanbod voor amateurkunsten. Het is een echte volkswijk met ruim 5000 inwoners. De buurtbewoners zijn van laag tot hoog opgeleid. Kenmerkend voor de buurt zijn de vele voormalige mijnwerkerswoningen met relatief lage huurprijzen. Tevens zijn er veel begeleid wonen voorzieningen en kamerverhuurpanden. Door de buurt zijn veel bewegingen van mensen die vanaf het centrum ofwel station naar Meezenbroek of andere buurten reizen. Ook wordt er in de buurt relatief veel geparkeerd door mensen die in de nabije omgeving werken. Samenwerking Het netwerk leefbaarheid en veiligheid Grasbroek, Musschemig en Schandelen (GMS) komt 1x per kwartaal bijeen tijdens de bijeenkomst van het buurtteam Schoon, Heel en Veilig. Er is wekelijks contact tussen de wijkagent en de BOA s, daarnaast gaan beide regelmatig samen de buurt in. Het netwerk bestaat uit: stadsdeelcoördinator, procesbegeleider L&V / gebiedsregisseur, buurtorganisatie, woningcorporatie, sociaal buurtteam (maatschappelijk werker), stichting schoon GMS, wijkagent en BOA en de opbouwwerker van Alcander. Trends en ontwikkelingen In relatie tot andere buurten scoort deze buurt ongunstig als we kijken naar de criminaliteitscijfers. Ook als het gaat om de veiligheidsbeleving scoort deze buurt ongunstig in relatie tot andere buurten. Opvallend zijn de hoge aantallen geweldsdelicten (bedreiging en mishandeling) en de sociale overlast (o.a. dranken drugsoverlast, burenruzies, verwarde personen). Veel van de problemen spelen zich af rondom de Sittarderweg (kamerverhuurpanden), het Lange Janpark en de Saffierflat. Er is extra aandacht voor de aanpak van de problemen in dit gebied (zie plan van aanpak). Er wordt regelmatig gecontroleerd door politie en bureau handhaving. Een opvallende positieve trend is een daling van het aantal woninginbraken (meerdere woninginbrekers zijn aangehouden en zitten vast). Veiligheidsproblemen die in de buurt met voorrang worden opgepakt zijn drank- en drugsoverlast in het Lange Janpark, overlast kamerverhuurpanden (Saffierflat en flat op de Sittardweg) en de parkeeroverlast. De parkeeroverlast ontstaat omdat de buurt nabij het centrum ligt. Maatschappelijke voorzieningen die mogelijk invloed hebben op het veiligheidsbeeld van deze buurt Het sociale buurtteam geeft aan dat er de volgende maatschappelijke voorzieningen zijn die mogelijk invloed hebben op het veiligheidsbeeld: - Mondriaan ambulant (Riagg). - De Pijler alsmede de Praktijkschool. - Dienstencentrum de Molenwei en het Juphuis kunnen het veiligheidsbeeld en -gevoel bevorderen. De afdeling beheer en onderhoud geeft aan dat lege panden/huurders in particuliere panden aan de Sittarderweg mogelijk invloed kunnen hebben op het veiligheidsbeeld. Burgerparticipatie (bewonersinitiatieven) In de buurt zijn onder andere de volgende initiatieven op het gebied van burgerparticipatie: Leefbaarheid: Geen initiatieven bekend. Veiligheid: In oktober 2017 vindt een bijeenkomst plaats met buurtbewoners, de burgemeester en de buurtwethouder over de problemen in het Lange Janpark en de Saffierflat. Wijkagent en Bureau Handhaving zijn hier ook bij aanwezig. Initiatieven die gefinancierd worden uit het veiligheidsbudget 1 : Op dit moment zijn er nog geen initiatieven die gefinancierd worden uit het veiligheidsbudget. 1 De raad heeft een veiligheidsbudget van 100.000 ter beschikking gesteld om de veiligheid en leefbaarheid in de buurten te verbeteren. 4
Veiligheidsanalyse In onderstaande overzichten wordt weergegeven of deze buurt in 2016 gunstig, neutraal of ongunstig scoort ten opzichte van het gemiddelde in Heerlen van 2016. Groen: De buurt scoort gunstig (significant onder het gemiddelde, 20% afwijking) Geel: De buurt scoort neutraal (rond het gemiddelde, minder dan 20% afwijking) Rood: De buurt scoort ongunstig (significant boven het gemiddelde,20% afwijking) NB: Let op de cijfers zijn van 2016 (nulmeting). De buurtaanpak is pas in het tweede kwartaal van 2017 gestart. Dit betekent dat de cijfers nog niks zeggen over de ingezette buurtaanpak. In de update van het buurtplan van het derde kwartaal worden de cijfers van de eerste helft van 2017 opgenomen. Objectief (politiecijfers) Overzicht misdrijven 2016 Veilige woon- en leefomgeving: fysieke kwaliteit Gunstig Neutraal Ongunstig Ontwikkeling 2016 t.o.v. 2015 2 Vernieling c.q. zaakbeschadiging X Gelijk Veilige woon- en leefomgeving: Objectieve veiligheid Diefstal/inbraak woning X Verbeterd Diefstal/inbraak garage schuur X Verbeterd Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen X Gelijk Diefstal van motorvoertuigen X Gelijk Diefstal van brom-, snor-, fietsen X Gelijk Zakkenrollerij X Verslechterd Diefstal af/uit/van overige voertuigen X Gelijk Veilige woon- en leefomgeving: geweldsdelicten Openlijk geweld (persoon) X Verbeterd Bedreiging X Verslechterd Mishandeling X Verslechterd Straatroof X Gelijk Overval X Verslechterd Veilig bedrijventerrein en winkelgebied Diefstal/inbraak bedrijven en instellingen X Verbeterd Winkeldiefstal X Verslechterd Fysieke veiligheid verkeersveiligheid en brand Verkeersongevallen X Verslechterd Brand/ontploffing X Verslechterd Georganiseerde criminaliteit Drugshandel X Verbeterd Wapenhandel X Verslechterd Mensenhandel X Gelijk Horizontale fraude X Verslechterd Verticale fraude X Verbeterd Overige fraude X Verbeterd 2 De aantallen per 1000 inwoners per indicator van de jaren 2015 en 2016 en het percentage dat het aantal gestegen of gedaald is (de situatie verbeterd of verslechterd is) staan in bijlage 2. Er is sprake van een verbetering als er 20% minder geregistreerde misdrijven of incidenten hebben plaatsgevonden. Er is sprake van een verslechtering als er meer dan 20% geregistreerde misdrijven hebben plaatsgevonden. In de overige gevallen (minder dan 20% stijging of daling) dan is de situatie gelijk gebleven. Let op: Bij lage aantallen (zoals bij straatroof en overvallen) kan het percentage een vertekend beeld geven. 5
Overzicht incidenten 2016 Gunstig Neutraal Ongunstig Ontwikkeling 2016 t.o.v. 2015 3 Veilige woon- en leefomgeving Drugs/drankoverlast X Verslechterd Burengerucht (relatieproblemen) X Verslechterd Geluid X Gelijk Overlast X Verslechterd Overlast verwarde personen X Verslechterd Jeugdoverlast X Verbeterd Vernieling c.q. zaakbeschadiging X Gelijk Fysieke veiligheid: Verkeersveiligheid Verkeersongevallen X Verslechterd Verkeersoverlast X Gelijk Indicatoren Integriteit en veiligheid (georganiseerde criminaliteit) Drugshandel X Verbeterd Cijfers bureau handhaving 2016 Onderwerp 2016 Aantal meldingen totaal: 254 Top 3 2015 4 Top 3 2016 Parkeeroverlast 113 1 1 Hondenpoep/loslopende 16 honden/overlast Illegaal storten 29 2 Vernieling/agressie 31 2 Geluidsoverlast 28 3 Burenruzie 24 Jongerenoverlast 13 3 Onderwerp 2016 Aantal processen-verbaal Totaal: 575 Aantal waarschuwingen Totaal: 0 Parkeeroverlast 575 Hondenpoep/loslopende honden/overlast Afval/dumpingen/huisvuil Grote voertuigen Geslotenverklaring/Eenrichtingsweg Overige feiten 3 De aantallen per 1000 inwoners per indicator van de jaren 2015 en 2016 en het percentage dat het aantal gestegen of gedaald is (de situatie verbeterd of verslechterd is) staan in bijlage 2. Er is sprake van een verbetering als er 20% minder geregistreerde misdrijven of incidenten hebben plaatsgevonden. Er is sprake van een verslechtering als er meer dan 20% geregistreerde misdrijven hebben plaatsgevonden. In de overige gevallen (minder dan 20% stijging of daling) dan is de situatie gelijk gebleven. Let op: Bij lage aantallen (zoals bij straatroof en overvallen) kan het percentage een vertekend beeld geven. 4 Op basis van het aantal meldingen stelt bureau handhaving ieder jaar een top 3 samen. Dit zijn de onderwerpen die geprioriteerd worden opgepakt. 6
Subjectief (beleving) Overzicht subjectieve veiligheid 2015 Veilige woon- en leefomgeving: Sociaal kwaliteit Schaalscore overlast Schaalscore sociale cohesie Gunstig Neutraal Ongunstig Perceptie overlast omwonenden X % drugsoverlast in eigen buurt X % overlast dealpanden in de buurt X Aantal overlast hennepteelt in de buurt X % openbare dronkenschap in eigen buurt X % jeugdoverlast in eigen buurt X Veilige woon- en leefomgeving: Fysieke kwaliteit Waardering kwaliteit woonomgeving Verloedering % rommel op straat X % bekladding muren/gebouwen X % vernieling in eigen buurt X % overlast hondenpoep in eigen buurt X Veilige woon- en leefomgeving: Objectieve veiligheid % slachtofferschap totaal X Perceptie vermogensdelicten % Woninginbraak komt vaak voor in de buurt X % Diefstal uit auto's komt vaak voor in de buurt X % Diefstal/beschadiging auto komt vaak voor X % Fietsendiefstal komt vaak voor in de buurt X % Gewelddelicten komt vaak voor in de buurt X Veilige woon- en leefomgeving: Subjectieve veiligheid % onveiligheidsgevoelens in eigen buurt X Perceptie dreiging X % Bedreiging komt vaak voor in de buurt X Fysieke veiligheid: verkeersveiligheid % agressief verkeersgedrag in eigen buurt X Indicatoren wijkagent % politie is te weinig te zien in de buurt X % mist een wijkagent X X X X X X Analyse Politiegegevens: Objectief scoort deze buurt op een groot aantal veiligheidsthema s negatief ten opzichte van het Heerlens gemiddelde. Opvallende veiligheidsproblemen in deze buurt zijn vermogensdelicten (inbraak garage/schuur en diefstal bromfietsen en fietsen), gewelddelicten (bedreiging, mishandeling, straatroof en overvallen), winkeldiefstal brand/ontploffing en fraude. Daarnaast is er ook sociale overlast (drugs-en drankoverlast, burengerucht, geluidsoverlast, overlast door verwarde personen en vernielingen). De politie geeft aan dat het veelal roodgekleurde overzicht een ietwat vertekend beeld vormt van het veiligheidsbeeld in de buurt. Diverse incidenten omvatten meerdere aangiften/registraties voor eenzelfde incident waardoor er mogelijk een onjuist beeld wordt gecreëerd. Voor wat betreft vernielingen/zaakschade valt te vermelden dat dit geen afwijkend beeld is van de voorgaande jaren. Het verschilt slecht 2 registraties ten opzichte van eerdere jaren. De incidenten liggen verspreid door de buurt en zijn onder andere te linken aan onder meer burenruzies et cetera. Het aantal inbraken in garageboxen/schuurtjes laat een grote afname zien. Dit sluit aan bij het beeld van een verlaging van het aantal woninginbraken. Er is intensief geïnvesteerd door de politie. Een groot aantal van de incidenten heeft zich afgespeeld rondom de Sittarderweg. De Sittarderweg is een straat welke sowieso voor meerdere incidenttypes een hoger percentage laat zien. Het aantal (brom-)fietsendiefstallen laat ook een daling zien. Doch is dit aantal nog steeds significant hoger dan het gemiddelde van Heerlen. Dit is te verklaren door de aanwezigheid van het station in deze buurt. Hier worden jaarlijks zeer vele fietsen gestald, welke onvermijdelijk ook een hoger percentage diefstallen met zich mee brengt. Het aantal bedreigingen en mishandelingen in 2016 ligt hoger dan het jaar daarvoor. Wanneer er echter wordt gekeken naar het gemiddelde van de afgelopen vier jaren dan wijkt het beeld niet af. Een relatief groot deel van de incidenten is geconcentreerd rondom de Sittarderweg. De kamerverhuurpanden en de omgeving van de 7
Saffierflat dragen hier aan bij. Het gebied krijgt veelvuldig aandacht van de politie, welke mede ook het hoge aantal registraties verklaart. Voor wat betreft de incidenttypes straatroof en overval valt op dat ook deze in het rood staan. Voor beiden betreft het een tweetal incidenten. In 2017 is er tot op heden sprake van slechts 1 straatroof. Het aantal winkeldiefstallen in buurt ligt hoog. Dit komt doordat er in de buurt een grote vestiging van de Jumbo (Maankwartier) en Jan Linders ligt. Beiden hebben een goede beveiliging welke jaarlijks vele winkeldieven oplevert. Vele bewoners van de Sittarderweg en omgeving zijn ondertussen al eens in aanraking geweest met dit incidenttype. Er zijn significant meer autobranden dan verleden jaren. Echter geven de cijfers ook hier een enigszins vertekend beeld. Er zijn meerdere aangiften van hetzelfde incident, bijvoorbeeld een autobrand met eveneens schade bij omliggend geparkeerd voertuigen. Het betreft 9 opzichzelfstaande incidenten. Variërend van brandstichting door 2 scholieren op het toilet van een school tot een autobrand en een in brand gestoken vuilcontainer. Een verklaring voor deze hoge stijging is lastig te geven. Er valt geen enkel verband te vinden waardoor het berust op puur toeval. Dit heeft niet geleid tot noemenswaardige onrust of onveiligheidsgevoelens in de buurt. Horizontale fraude laat sinds 2015 een stijging zien. Meer dan 80% van deze misdrijven betreft online fraude (Marktplaats etc). De benadeelden wonen in dit geval dan in Schandelen-Grasbroek. Het betreft veelal online aangiftes welke door een landelijk team van de politie worden geanalyseerd en waar mogelijk worden opgepakt. Burengerucht en drugs- en drankoverlast laten een in 2016 een stijging zien ten opzichte van het voorgaande jaar. De overlast is voornamelijk geconcentreerd rondom de Jumbo (Maankwartier), het Lange Janpark en het busstation aan de Spoorsingel. In deze omgeving komen veel bewoners van onder andere de kamerverhuurpanden uit de nabije omgeving. De politie handhaaft streng op het nuttigen van onder andere alcohol op de openbare weg in deze omgeving. Dit levert dan ook de nodige registraties op. Ook burengerucht hangt veelal samen met de kamerverhuurpanden in de omgeving. Voor wat betreft de overlast door verwarde personen tenslotte, valt op dat deze sterk gestegen is ten opzichte van voorgaande jaren. Dit is mede toe te schrijven aan enkele notoire overlastplegers welke voor meerdere registraties hebben gezorgd. Buiten deze enkele notoire overlastplegers welke veelvuldig aandacht hebben gekregen is het beeld zeer divers en is er geen reden tot verontrusting. Cijfers bureau handhaving Op basis van het aantal meldingen in het jaar 2015 heeft bureau handhaving een top 3 samengesteld voor deze buurt. In deze buurt werden de volgende veiligheidsthema s met voorrang opgepakt: Parkeeroverlast, illegaal storten en jongerenoverlast. Op basis van het aantal melding in 2016 is de top 3 in 2016 parkeeroverlast, agressie/vernieling en geluidsoverlast. Veiligheidsbeleving Subjectief scoort deze buurt op vrijwel alle veiligheidsthema s ongunstig ten opzichte van het Heerlens gemiddelde. De bewoners ervaren bovengemiddeld overlast (overlast omwonenden, drugsoverlast, overlast dealpanden, openbaar dronkenschap en jeugdoverlast), verloedering (rommel op straat, bekladding muren en gebouwen, vernielingen en overlast hondenpoep), vermogensdelicten (fietsen diefstal), onveiligheidsgevoelens en bedreiging. Deze buurt scoort ongunstig ten opzichte van het Heerlens gemiddelde als het gaat om sociale cohesie en woningwaardering. Veiligheidsproblemen in de buurt Uit de combinatie van objectieve en subjectieve gegevens plus de inbreng van de veiligheidspartners (zie bijlage 3) volgt dat in deze buurt vooral de volgende veiligheidsproblemen opgepakt zouden moeten worden en wel in deze rangorde: 1. Drank- en drugsoverlast 2. Overlast kamerverhuurpanden 3. Overlast verwarde personen 4. Parkeeroverlast Overige thema s die volgens de partners met voorrang opgepakt zouden moeten worden maar in mindere mate door de veiligheidspartners worden benoemd dan bovengenoemde onderwerpen: - Woninginbraken - Diefstal brom-, snor-, fietsen - Diefstal/inbraak box/garage/schuur/tuinhuis - Fraude - Winkeldiefstal - Geluid - Burengerucht - Geweldsoverlast 8
- Illegaal storten - Jongerenoverlast Opvallend is dat uit de subjectieve cijfers volgt dat de bewoners vinden dat de fysieke kwaliteit van de buurt laag is, maar dit komt niet terug in boven geschetst beeld. Naar aanleiding van de buurtbijeenkomsten met de betrokken partners is vastgesteld dat de volgende onderwerpen niet met voorrang opgepakt hoeven te worden: - Woninginbraken, diefstal brom- en snorfietsen en diefstal/inbraak box /garage/schuur/tuinhuis: Volgens de aanwezige partners wordt dit niet als groot probleem ervaren in deze buurt. Een aantal misdrijven is verklaarbaar door de ligging van de buurt (nabij het centrum en het station). - Fraude: De aanwezige partners herkennen dit probleem niet voor deze buurt. - Winkeldiefstal: Probleem doet zich vooral voor bij de Jumbo supermarkt in het Maankwartier, maar door de aanwezige partners wordt dit in de buurt niet als een groot probleem ervaren. - Geluidsoverlast: Deze problematiek speelt vooral bij de Saffierflat in de zomer. - Geweldsoverlast: De aanwezige partners herkennen dit probleem niet voor deze buurt. - Illegaal storten: De aanwezige partners herkennen dit probleem niet voor deze buurt. - Jongerenoverlast: De aanwezige partners herkennen dit probleem niet voor deze buurt. Enkel bij Maankwartier is soms overlast door jongeren en volwassen. Meerjaren aanpak Aanpak geprioriteerde thema s kadernota: In hoofdstuk 3 van de kadernota zijn een aantal veiligheidsthema s geprioriteerd. Voor deze veiligheidsthema s is beschreven wat wij de komende 4 jaar gaan doen om deze veiligheidsthema s aan te pakken. In hoofdstuk 4 zijn de overige thema s opgenomen waarin de reguliere aanpak is verwoord. De aanpak van deze veiligheidsthema s werkt ook door in de buurten. 9
Plan van aanpak Prioriteit en toelichting Acties 2017 Drank- en drugsoverlast Dit speelt met name rondom de supermarkt Jan Linders en de Saffierflat. De overlast vindt vooral plaats in de late avond en nachtelijke uren. Het wordt voornamelijk veroorzaakt door mensen die woonachtig zijn in de kamerverhuurpanden en de Saffierflat. Stadspark Lange Jan: De mensen uit de kamerverhuurpanden zitten er en dit veroorzaakt een onveilig gevoel voor sommige andere buurtbewoners. Alleen in geval van overtredingen kan echter opgetreden worden. Afspraken januari 2017: - Indien nodig op hotspots een camera plaatsen om de overlast te beperken en in de gaten te houden. - Invoeren sluitingstijd stadspark Lange Jan. - Veiligheidspartners onderzoeken een herstructureringsproject bij de Saffierflat. Acties t/m juni 2017: - Bij de supermarkt is het DOEN team van de politie ingeschakeld en zij hebben geen overlast waargenomen. DOEN staat voor Drugs Overlast Even Niet. De jeugdoverlast daar is momenteel opgelost. - De Saffierflat is een hotspot vanwege vervuiling en de overlastgevende bewoners. De politie heeft afspraken gemaakt met een overlastveroorzaker. De gemeente (Flexteam) heeft een waarschuwing afgegeven op grond van art. 174a Gemeentewet. Bij herhaling kan bestuursdwang toegepast worden of kan de woning gesloten worden. Overlast kamerverhuurpanden Meldingen van overlast hebben betrekking op de Saffierflat en flat op de Sittardweg. Geluidsoverlast is gerelateerd aan de overlast kamerverhuurpanden. Afspraken januari 2017: - Alle veiligheidspartners gaan meer aandacht besteden aan de meldingsbereidheid van buurtbewoners. Mensen melden niet meer, omdat de overlast blijft. Er is al veel inzet geweest op de kamerverhuurpanden Saffierstraat en Sittarderweg, maar een structurele oplossing blijft nog uit. - Communiceren over melden/meldingsbereidheid op basis van standaardfolder van politie. Communiceren via flyers en artikel in wijkblad. Acties t/m juni 2017: - Door constatering van de BOA hebben er flexacties plaatsgevonden op enkele kamerverhuuradressen aan de Sittarderweg en de Willemstraat. Daar werd geconstateerd dat er illegale thuisprostitutie plaatsvond. Er is een dwangsom opgelegd en bij een volgende overtreding geldt een boete van 5.000,-. Bij een adres op de Willemstraat is de boete al geïnd. Overlast verwarde personen Dit probleem speelt in heel Heerlen en is niet specifiek voor deze buurt. - Op dit onderwerp wordt voor deze buurt de reguliere aanpak ingezet zoals besproken in paragraaf 3.1 van de kadernota 2017-2020. 10
Parkeeroverlast Deze ontstaat door de ligging van de buurt (nabij het centrum). Afspraken januari 2017: - Invoeren van een blauwe zone: in 2016 is een enquête gehouden door de buurtorganisatie over het invoeren van een blauwe zone onder buurtbewoners. De respons was lager dan 50% waardoor de blauwe zone destijds niet is ingevoerd. In januari 2017 wordt een nieuwe enquête gehouden en worden de resultaten teruggekoppeld (burgerinitiatief). Acties t/m juni 2017: - Er is nog geen nieuwe enquête gehouden maar deze wordt door de stadsdeelcoördinator opgevraagd. - De parkeerdruk is in het vergunningsgebied enorm toegenomen, er vindt reguliere parkeercontrole plaats en er worden veel bekeuringen geschreven. Parkeren is een dagelijks punt van aandacht; BOA en de afdeling B&O onderzoeken of er een structurele oplossing gevonden kan worden. Burengerucht - Op dit onderwerp wordt voor deze buurt de reguliere aanpak ingezet zoals besproken in paragraaf 3.1 van de kadernota 2017-2020. Stadspark Lange Jan Alcoholgebruikers in het Lange Janpark veroorzaken overlast door in het openbaar te drinken en zijn daarbij luidruchtig. Probleem is dat zij overlast veroorzaken bij het nabij gelegen speelterrein. Politie heeft regelmatig bekeuringen uitgedeeld, locatie is weggezet als hotspot bij handhaving en wordt bijna dagelijks gecontroleerd. Tevens is gebleken dat de prullenbakken frequenter geledigd dienen te worden, actie is uitgezet bij B&O. Momenteel is het een stuk rustiger, maar blijft aandachtspunt. Overige aandachtspunten: - Oversteekplaatsen bij scholen worden rond bepaalde tijden (als de school begint, als pauze is en als de school uit is) zoveel gebruikt dat grote files ontstaat van auto s. - Onderzoeken of het aantal kamerverhuurpanden beperkt kan worden door bijvoorbeeld het opstellen van een verordening en het opnemen van bepalingen met betrekking tot beperkingen in een bestemmingsplan. - Bij partners bestaat in de beleving van de buurtindelingen onduidelijkheid of het Maankwartier deel uitmaakt van Heerlen-Centrum of bij GMS hoort. De gemeente rekent het Maankwartier bij de buurt GMS (zie raadsbesluit 15 september 1997) en de politie registreert meldingen over het maankwartier bij Heerlen-Centrum. NB: Dit plan van aanpak wordt regelmatig samen met alle partners geactualiseerd. Voor de meest actuele versie wordt verwezen naar de gemeentelijke website www.heerlen.nl 11
Bijlage 1: Wie kunt u aanspreken in uw buurt? Inleiding Op het gebied van leefbaarheid en veiligheid zijn er een aantal mensen in uw buurt werkzaam. Hieronder vindt u een uitleg van wie in uw buurt werkzaam is. De contactgegevens van deze personen vindt u op pagina 3 van het buurtplan. Wijkagent (Politie) De wijkagent is primair politiemedewerker die in de breedte de generale taakstelling uitvoert; handhaven, toezicht houden en opsporen. Hij maakt deel uit van een basisteam (BT) Hierbij zal zijn focus in eerste instantie op de buurt zijn gericht. Hij is goed op de hoogte wat er zich in de buurt afspeelt. Dit beeld heeft hij door eigen waarneming, door informatie die hij krijgt van zijn collega's die werkzaam zijn in zijn buurt of van bewoners in zijn buurt. Hij kent zijn "hotspots" en zijn "hotshots" (criminelen, overlastveroorzakers en jongeren die op het verkeerde pad dreigen te geraken). Hij kent echter ook de sleutelfiguren in de buurt die een actieve bijdrage (willen) leveren aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Contact met bewoners en instanties binnen en buiten zijn buurt zijn cruciaal voor een actueel beeld van de ontwikkelingen in zijn buurt. Meer dan in het verleden maakt hij daarbij gebruik van digitale middelen en media als facebook, twitter, email, e.d. Mogelijk lijkt de wijkagent hierdoor minder zichtbaar; zijn bereikbaarheid wordt versterkt en hij is meer bezig met en voor zijn buurt. Op basis van de vergaarde informatie is de wijkagent in staat er voor te zorgen dat de goede dingen worden opgepakt. Om problemen adequaat op te kunnen pakken wordt de problematiek voorgelegd aan de leiding van het (BT). Om de plannen uit te voeren bedient hij zich van collega's binnen en buiten zijn BT. Samen met deze collega's maar zeker met bewoners en instanties binnen de gemeente/buurt wordt de gemelde problematiek aangepakt. Door het vergroten van de betrokkenheid van de bewoners bij de aanpak is de kans op terugkeer van de problematiek kleiner dan wanneer het probleem voor hen wordt opgelost. Als een echte professional weet hij wat goed politiewerk in de buurt is en houdt dit als kompas aan. Zo stuurt hij zichzelf, zijn collega's en partners aan. Op straat in de buurt, vanuit het politiebureau en in het gemeentehuis is hij duidelijk aanwezig. Bureau handhaving (Gemeente afdeling Integrale veiligheid) Iedere buurt heeft een handhaver de buurtboa. BOA staat voor buitengewoon opsporingsambtenaar. De buurtboa is aanspreekpunt voor de buurtbewoners en is dus herkenbaar en aanspreekbaar in de buurt aanwezig. Hij/zij is daarmee het visitekaartje van de gemeente Heerlen op straat. Voorbeelden van zaken waar de BOA s elke dag mee van doen hebben, zijn: het verkeerd aanbieden van huisvuil, illegaal gedumpt afval, verkeerd geparkeerde auto s en andere vormen van overlast. Surveillance in de gemeente Heerlen wordt te voet, per fiets, scooter of in de duidelijk herkenbare auto s gedaan. Procesbegeleider De procesbegeleider stimuleert de samenwerking in de buurt en kent de partners en sleutelfiguren in de buurt op het gebied van veiligheid. Hij/zij monitort de uitvoering van het buurtplan en signaleert knelpunten in de uitvoering. Hij/zij brengt indien nodig partijen bij elkaar om problemen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid aan te pakken. Stadsdeelcoördinator (Gemeente afdeling Beheer en onderhoud) De stadsdeelcoördinator richt zich vooral op de fysieke aspecten van een buurt. Fysieke aspecten zijn bijvoorbeeld overlast van hondenpoep, zwerfvuil, vernielingen, kleine fysieke aanpassingen zoals speelveldjes aanleggen en jongerenoverlast. Sinds 2005 sturen onze stadsdeelcoördinatoren de Buurteams Schoon, Heel en Veilig aan. Hierin zetten de politie, bewonersorganisaties en de gemeente zich integraal in voor een leefbare buurt. 12
Het doel van de buurtteams is om ergernissen, overlast en problemen die van invloed zijn op de kwaliteitsbeleving van de Heerlense buurten binnen dertien weken gezamenlijk aan te pakken. Uit eerdere evaluaties blijkt dat deze aanpak niet altijd afdoende is voor de leefbaarheidsproblematiek in de buurten waar grotere veiligheidsproblemen spelen. Daarom is de gemeente in 2014 gestart met de pilot Buurtteam Plus. Het Buurtteam Plus bestaat uit dezelfde professionals, maar heeft een groter bereik onder bewoners door o.a. deur aan deur gesprekken en straathoek overleggen. De prioriteiten bepalen de bewoners zelf en vervolgens gaan zij met ondersteuning van professionals aan de slag. Hierbij kan gedacht worden aan snelheidscontroles, waarbij kinderen samen met de politie de snelheid meten en automobilisten aanspreken. Het buurtteam plus is vooralsnog maar in buurt actief (de buurt MSP). Er zijn in totaal 4 stadsdeelcoördinatoren voor heel Heerlen. Daarnaast zijn er binnen het team beheer en onderhoud 3 ondersteuners. Gebiedsregisseur (Gemeente afdeling communicatie bureau gebiedsgericht werken) De gebiedsregisseur vervult de functie van verbindingsofficier op buurten. Hij heeft de helikopterview op de buurt. De belangrijkste taak van de gebiedsregisseur is het verbinden van de formele en informele buurtnetwerken met elkaar en met de gemeentelijke organisatie. In buurtsteun vervult de gebiedsregisseur in een aantal buurten de rol van procesbegeleider. In de andere buurten vervult de opbouwwerker van Alcander deze rol 5. Beiden zitten in alle buurten en hebben nauwe afstemming. Ook zijn beiden aanspreekpunt en adviseur van de buurtorganisaties. De gebiedsregisseur is aanspreekpunt en ondersteuner van de buurtwethouder. De gemeente heeft 5 gebiedsregisseurs. Buurtwethouder (Gemeente wethouder) De buurtwethouder is het aanspreekpunt voor buurtaangelegenheden en hij vervult een soort van ombudsfunctie in gevallen dat dat aan de orde komt. Het college heeft daarmee een zichtbaar en herkenbaar gezicht in de buurt. Heerlen heeft 5 buurtwethouders. Sociaal Buurtteam (wijkverpleegkundige, een maatschappelijk werker en een jeugdconsulent) De buurtteams zijn een samenwerkingsverband waarin de wijkverpleegkundige, een maatschappelijk werker en een jeugdconsulent samenwerken. Het Sociaal Buurtteam is het aanspreekpunt voor mensen of gezinnen die ondersteuning, zorg of activering vragen. Voorbeelden van hulpvragen die een sociaal buurtteam neergelegd kunnen worden zijn vragen over opvoeden en opgroeien, werkloosheid, huiselijke relaties, psychische problemen, lichamelijke gezondheid, schulden of eenzaamheid. Sociale buurtteams beschikken over veel kennis van wat er in de buurten gebeurt en hebben nauw contact met de gebiedsregisseurs en/of opbouwwerkers in hun rol als procesbegeleider buurtsteun. Het Sociaal Buurtteam is in veel gevallen de verbindende factor van de buurt en werkt nauw samen met scholen, peuterspeelzalen, wijkagent,woningbouwverenigingen en maatschappelijke instellingen. Ook de huisartsen of de huisartsenpraktijken in de buurt zijn gekoppeld aan het Sociale buurtteam. Het sociale buurtteam kan adviseren, begeleiding bieden, een expert inschakelen. Vanaf 2016 zijn er 14 sociale buurteams actief in Heerlen. Expertise team (complexe meervoudige problemen) Het Sociaal Buurtteam is er voor mensen of gezinnen die meerdere hulpvragen hebben die vaak met elkaar samenhangen. Voorbeelden van hulpvragen die een sociaal buurtteam neergelegd kunnen worden zijn vragen over opvoeden en opgroeien, werkloosheid, huiselijk geweld, psychische problemen, schulden of eenzaamheid. Sociale buurtteams beschikken over veel kennis van wat er in de buurten gebeurt en heeft nauw contact met de gebiedsregisseurs en opbouwwerkers in hun rol als procesbegeleider buurtsteun.. De buurtteams zijn een samenwerkingsverband waarin de wijkverpleegkundige, een maatschappelijk werker en een jeugdconsulent samenwerken. 5 In de buurt Bekkerveld-Aarveld vervult de voorzitter van de wijkraad de rol van procesbegeleider 13
Het Sociaal Buurtteam is het boegbeeld van de buurt en werkt nauw samen met scholen, peuterspeelzalen, woningbouwverenigingen en maatschappelijke instellingen. Ook de huisarts of de huisartsenpraktijk in de buurt is gekoppeld aan een Sociaal Buurtteam Het Sociale Buurtteam kan adviseren, een expert inschakelen of ondersteuning bieden. Buurtsteun (initiatief bewoners/procesbegeleiding gemeente en Alcander) Buurtsteun is het geheel van binnen een buurt voorkomende formele en informele netwerken van waaruit bewoners elkaar ondersteunen bij zorg- en hulpvragen, gebruikmakend van eigen kracht en vertrekkend vanuit een positieve beleving van hun (sociale)leefomgeving. In die zin is buurtsteun vast verbonden aan het begrip vitale buurt. De gemeente (bureau buurtgericht werken/gebiedsregisseur) en Alcander (opbouwwerk) hebben in iedere buurt de rol van procesbegeleider. Buurtsteun is afhankelijk van de vraag en behoefte van de inwoners van een buurt. Voorbeelden zijn het boodschappen doen voor een buurtbewoner of de tuin onderhouden voor een buurtbewoner. Iedere woonbuurt heeft eigen buurtsteun. In totaal zijn er 19. Buurtorganisaties (bewoners) De buurtorganisaties zijn aanspreekpunt bij de buurtontwikkeling en de aanpak van de knelpunten in de buurt. Alle woonbuurten van Heerlen hebben een buurtorganisatie. Dit zijn stichtingen waarbinnen bewoners zich vrijwillig inzetten voor de leefbaarheid en sociale cohesie in de buurt. Vanuit Buurtgericht Werken ontvangen zij jaarlijks een waarderingssubsidie om dit mogelijk te maken. Daarnaast hebben zij regelmatig overleg met de gebiedsregisseur, opbouwwerker en stadsdeelcoördinator. Buurt overstijgend organiseert Buurtgericht Werken ongeveer 4 keer per jaar een kernteamvergadering. De gemeente kent 5 kernteams. In een kernteam zitten meerdere buurtorganisaties, waarbinnen kennisuitwisseling plaatsvindt en ook buurt overstijgende zaken besproken worden. 14
Bijlage 2: Tabel aantal geregistreerde (poging tot) misdrijven en incidenten per 1000 inwoners Tabel aantal (poging tot) misdrijven per 1000 inwoners: Indicator 2015 2016 Procentuele verandering 2016 t.o.v. 2015 Indicatoren voor een veilige woon- en leefomgeving (1. Sociaal kwaliteit, 2. fysieke kwaliteit 3. objectieve veiligheid en 4. subjectieve veiligheid) Vernieling c.q. zaakbeschadiging (2) 11,5 11,9 +3% Diefstal/inbraak woning (3) 13,5 10,1-25% Diefstal/inbraak garage schuur (3) 8,2 5,6-32% Diefstal uit/vanaf motorvoertuigen (3) 6,6 7,6 +15% Diefstal van motorvoertuigen (3) 2,7 2,9 +7% Diefstal van brom-, snor-, fietsen (3) 12,7 10,8-15% Zakkenrollerij (3) 0,2 0,8 +300% Diefstal af/uit/van overige voertuigen (3) 2,9 2,5-14% Openlijk geweld (persoon) (3) 1,0 0,2-80% Bedreiging (3) 3,3 4,7 +42% Mishandeling (3) 6,8 8,2 +21% Straatroof (3) 0,4 0,4 0% Overval (3) 0,0 0,4 +40% Indicatoren voor bedrijvigheid en veiligheid (veilig winkelgebied en veilige bedrijventerreinen) Diefstal/inbraak bedrijven en instellingen 2,5 2,3-28% Winkeldiefstal 7,4 10,0 +35% Indicatoren voor fysieke veiligheid (verkeersveiligheid en brand) Verkeersongevallen 6,1 7,6 +25% Brand/ontploffing 0,0 2,9 +290% Indicatoren Integriteit en veiligheid (georganiseerde criminaliteit) Drugshandel 3,3 2,3-30% Mensenhandel 0,0 0,0 0% Wapenhandel 0,0 0,6 +60% Horizontale fraude 3,3 5,5 +67% Verticale fraude 0,2 0,0-100% Overige fraude 1,0 0,0-100% 15
Tabel aantal incidenten per 1000 inwoners Indicator 2015 2016 Procentuele verandering 2016 t.o.v. 2015 Veilige woon- en leefomgeving Drugs/drankoverlast 53 71 34,0% Burengerucht (relatieproblemen) 47 69 46,8% Geluid 62 73 17,7% Overlast 78 123 57,7% Overlast verwarde personen 48 90 87,5% Jeugdoverlast 16 11-31,3% Vernieling c.q. zaakbeschadiging 61 63 3,3% Fysieke veiligheid: Verkeersveiligheid Verkeersongevallen 64 80 25,0% Verkeersoverlast 8 9 12,5% Indicatoren Integriteit en veiligheid (georganiseerde criminaliteit) Drugshandel 17 13-23,5% 16
17