Moet een werkgever nog wel pensioen bieden? In hoeverre kan pensioen excellent zijn? Paul Tigges Principal Client Consultant Large Corporates en Manager
"Road to excellence" of "Excellent road"? Meerdere wegen Getting there & staying there Hard werken Van complexiteit naar eenvoud Een weg met voetangels & klemmen De hamvraag is: Wat is het eindelijk doel? of Wat wilt u bereiken? 2
Al jaren staat pensioen in de belangstelling Juni 08 'Naar een toekomst die werkt Commissie Bakker Maart 09 Crisismaatregelen kabinet Juni 09 AOW-Notitie Min. SZW Val kabinet 4 Juni 10 Concept akkoord Sociale Partners Mei 11 Wetsvoorstel Min. Kamp Tweede Kamer Juni 11 Uitwerking Pensioenakkoord Sept 11 Verdeeld besluit FNV/Brief Minister Kamp Januari 12 Brief Minister Kamp Val kabinet Mei 12 Lenteakkoord Juli 12 Okt 12 Wet verhoging Regeerakkoord AOW- en pensioenrichtleeftijd VVD en PvdA April 13 Sociaal Akkoord Juni 13 Behandeling TK wetsvoorstel Wet Witteveen 2015 Januari 14 Aanpassing fiscaal kader pensioenopbouw Januari 15 -Verdere aanpassing fiscaal kader? - Invoering nieuw Toetsingskader? 3
Belangen van betrokkenen lopen uiteen Pensioenkar werd/wordt getrokken door werkgevers en werknemers Ieder een eigen kant op Samenwerken is noodzakelijk als u een berg op wilt Kabinet - overheid beslist Pensioen gaat later in en de normen worden verlaagd: Verhogen AOW-leeftijd Opschuiven pensioenrichtleeftijd Beperking fiscale facilitering pensioenopbouw door verlagen opbouwpercentages Invoeren van een maximum pensioengevend salaris 4
Ruilverkaveling in pensioenland Uitvoering Bedrijfstak Pensioenfonds Onderneming Pensioenfonds - DB nominaal Pensioensysteem CDC DB DC reëel Extra salaris Multi - OPF Verzekering PPI IORP 5
Trend in pensioenland. Of wishful thinking? < WO I > WO I > 1990 > 2020 Werkgevers & Vakbonden Overheid Werkgevers & Vakbonden Georganiseerd Gefaciliteerd AOW Niets Collectief Individueel Pensioen Lijfrente Vermogen Traditionele samenleving Veelvormige samenleving Huis Life time employment Diversiteit arbeidsrelaties 6
Van complexiteit naar eenvoud Terug naar de essentie van de oudedagsvoorziening Doel is: Voldoende geld om te zijner tijd in de levensbehoefte voorzien Ondertussen zorgen voor een adequate afdekking van risico's Vaststellen/afspreken wie waar voor verantwoordelijk is Afspreken/vaststellen waar het geld vandaan moet komen 7
Van ''(on)zekerheid'' naar ''(on)zekerheid'' 1960-2000 Nominale uitkering met 100% zekerheid 2005 + Nominale uitkering zonder indexatie 2012-2013 Nominale uitkering met korting 2015 Reële, variabele uitkering 2020 +. Uitkering o.b.v. aanwezige middelen 8
Het onvergelijkbare vergelijkbaar maken 9
Impact pensioen CFO Absoluut (kosten)niveau Voorspelbaar/Stabiel Geen last v.h. verleden Kosten direct beïnvloedbaar Geen (significante) risico's Geen regelmatige aanpassingen Internationaal vergelijkbaar Eenvoudige compliance/ verantwoording CHRO Arbeidsmarktpositie Begrijpelijkheid Uitvoerbaarheid (1 systeem) Eenvoudig te onderhouden Persoonlijke risico's afgedekt Toekomst bestendig Internationaal C&B Flexibel Gezamenlijk verantwoordelijk voor inhoud, controle, rapportage en communicatie 10
Voldoet uw pensioenregeling nog per 1 januari 2014? (1/3) Opbouwpercentages Defined Benefit pensioenregeling Verlaging van de fiscaal maximale opbouwpercentages voor het aanvullend pensioen vanaf 2014 Maximale opbouwpercentages Ouderdomspensioen Partnerpensioen T/m 2013 Vanaf 2014 T/m 2013 Vanaf 2014 (65) (67) (65) (67) Middelloon 2,25% 2,15% 1,58% 1,51% Eindloon 2,0% 1,9% 1,4% 1,33% Huidig Witteveenkader blijft van toepassing op pensioenaanspraken opgebouwd tot 2014 11
Voldoet uw pensioenregeling nog per 1 januari 2014? (2/3) Opbouwpercentages Defined Benefit pensioenregeling (vervolg) Fiscaal maximale opbouwpercentages vanaf 2014 bij andere pensioenleeftijden Maximale opbouwpercentages ouderdomspensioen Eindloon Middelloon 67 1,90 2,15 66 1,76 1,99 65 1,63 1,84 64 1,52 1,72 63 1,41 1,60 62 1,32 1,49 61 1,23 1,39 60 1,15 1,30 12
Voldoet uw pensioenregeling nog per 1 januari 2014? (3/3) Wijzigingen in staffels Staffels gebaseerd op een middelloonpensioen met 2,15% jaarlijkse opbouw Staffels zijn uitgebreid met de leeftijdsklasse 65 tot en met 66 jaar Geactualiseerde sterftetafels * Staffel II (ouderdomspensioen met uitgesteld opgebouwd partnerpensioen), bruto staffel herleid naar netto staffel door eliminatie van kosten Leeftijd Leeftijd 67, opbouw 2,15% Netto staffel* Leeftijd 65, opbouw 2,25% Netto staffel* % % 15-19 4,6 5,2 20-24 5,3 6,0 25-29 6,4 7,3 30-34 7,8 8,9 35-39 9,5 10,9 40-44 11,6 13,3 45-49 14,2 16,3 50-54 17,2 20,0 55-59 21,5 24,8 60-64 26,8 31,1 65-66 31,5 nvt 13
Van ''Road to Excellence" naar '' Excellent Road'' Formuleer gezamenlijk visie op Board level niveau (Finish) Neem alle stakeholders mee in het proces (Stel de ploeg goed samen) Zorg dat iedereen op hetzelfde niveau zit (Stoom iedereen klaar) Neem de tijd om het doel te bereiken (Zorg voor voldoende rust; pas tempo aan) Blijf goed op signalen uit de omgeving letten (Let op de wind) Maak iedereen deelgenoot van het resultaat (Maak er een feestje van) 14
Tot slot Uw verantwoordelijkheid neemt alleen maar toe! Individualisering en eigen verantwoordelijkheid van medewerkers neemt toe Wat is voor u belangrijk als ondernemer en werkgever? Laat uw strategie daarvan afhangen. Bent u klaar voor 2014 en 2015? Beoordeel de huidige pensioenregeling in het kader van de nieuwe pensioenkaders! 15
Bijlagen Verhoging AOW-leeftijd en Pensioenreichtleeftijd Beoordelingsstappen huidige pensioenregeling
Verhoging van de AOW-leeftijd en Pensioenrichtleeftijd Jaar AOW-leeftijd huidige wetgeving AOW-leeftijd regeerakkoord Jaar Prognose pensioenrichtleeftijd 2013 65 + 1 mnd 65 + 1 mnd 2014 65 + 2 mnd 65 + 2 mnd 2015 65 + 3 mnd 65 + 3 mnd 2016 65 + 5 mnd 65 + 6 mnd 2013 65 2014 67 2023 68 2039 69 2017 65 + 7 mnd 65 + 9 mnd 2018 65 + 9 mnd 66 2019 66 66 + 4 mnd 2020 66 + 3 mnd 66 + 8 mnd 2021 66 + 6 mnd 67 2022 66 + 9 mnd 2023 67 17
Beoordelingsstappen huidige pensioenregeling Valt pensioenregeling binnen fiscaal kader per 1 januari 2014? Nee Ja Wijziging pensioenregeling noodzakelijk Wijziging pensioenregeling fiscaal niet noodzakelijk Aanpassing pensioenregeling met handhaven pensioenrichtleeftijd 65 jaar Aanpassing pensioenregeling met verhoging pensioenrichtleeftijd (bijv. 67 jaar) Knip met opgebouwde aanspraken Converteren opgebouwde aanspraken 18