Pensioenen op de schop

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pensioenen op de schop"

Transcriptie

1 Pensioenen op de schop De pensioenwereld gaat De nieuwe op de schop. Ziektewet De AOW-leeftijd en bijbehorende stijgt wijzigingen van de naar 67 jaar, net als de WIA fiscale hebben pensioenrichtleeftijd. grote gevolgen voor Ook werkgevers die veel met komt er een herziening tijdelijke van het krachten Financieel werken. Toetsingskader Hoe hoger het verzuim, hoe Pensioenfondsen. Al meer deze veranderingen premie u straks in betaalt. wet- en Ook regelgeving hebben impact lang op van organisaties verzuim- en schadelastbeheersing hun werknemers. nu groter is voor u geldt dat het be- Werkgevers moeten dan hun ooit. pensioenregelingen Hoe staat u ervoor? aanpassen. Hoe kunt u uw risico s het Aon Hewitt zet alle belangrijke hoofd bieden? ontwikkelingen Goed voorbereid op een zijn rij en is belangrijk. Aon Hewitt zet alle Zodat belangrijke u die maatregelen ontwikkelingen kunt op een rij en biedt schetst oplossingsrichtingen. treffen die nodig zijn. u een handreiking om risico s boven tafel te krijgen. Zodat u die maatregelen kunt treffen die nodig zijn om slim in te spelen op alle veranderingen. Whitepaper Augustus April

2 Inhoud: 1 Aan de vooravond van 3 2 Wijzigingen op een rij 3 AOW-leeftij d omhoog 3 Pensioenrichtleeftij d omhoog 4 Herziening Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen 5 3 Wat betekent dat voor u? 7 Consequenties 7 4 Oplossingsrichtingen 8 Vrij e keuze pensioenrichtleeftij d 8 Defined benefit-pensioenregelingen 8 Defined contribution-pensioenregelingen 10 5 De visie van Aon 11 Compleet overzicht 11 Wat kunt u doen? 11 De aanbevelingen van Aon 11 Contact 12 Over Aon (Hewitt) 12 2 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

3 1 Aan de vooravond van Oud is arm Ooit was oud zijn synoniem voor arm zijn. Want wie niet werkte, had geen inkomen. Waar ouderen in de agrarische samenleving veelal bij de jongere generaties inwoonden en onderhouden werden, was dat in de stedelijke gebieden anders. Daar waren ouderen aangewezen op liefdadigheid. Dat veranderde pas halverwege de 19e eeuw. Met de komst van de Armenwet in 1854 gaf de overheid aan verantwoordelijk te zijn voor de armenzorg. Eind van de 19e eeuw voelden ook enkele ondernemers die verantwoordelijkheid. Een Leidse dekenfabrikant bijvoorbeeld. Hij keerde in 1897 drie gulden per week uit aan zijn vroegere werknemers. Steeds meer ondernemers zagen rond die tijd in dat het roer om moest. Zij voerden een bedrijfspensioenstelsel in. Ze hielden een deel van het loon achter om na een zekere leeftijd uit te keren. AOW en pensioen Er gingen steeds meer stemmen op dat de overheid moest zorgen voor een goede oude dag. De oplossing kwam in 1947: de invoering van de Noodwet ouderdomsvoorziening door de toenmalig minister van Sociale Zaken Willem Drees. In 1959 volgde de officiële invoering van de AOW de Algemene Ouderdomswet door minister Ko Suurhoff, onder leiding van de inmiddels tot premier gekozen Drees. Waar de noodregeling nogal wat beperkingen kende, was met de AOW geregeld dat iedereen die van zijn 15e tot zijn 65ste in Nederland had gewoond een uitkering kreeg. Een aanvulling daarop is een pensioenvoorziening, via een collectief of een beschikbare premieregeling. In 1938 bouwde ongeveer 8% van de werknemers bovenop de AOW extra pensioen op, inmiddels is dat ongeveer 90%. Grote veranderingen En nu, meer dan een halve eeuw na de invoering van het kroonjuweel van de verzorgingsstaat, staan forse veranderingen op stapel. De AOW-leeftijd gaat voor het eerst omhoog, op pensioengebied gaat ook veel veranderen. Het Financieel Toetsingskader wordt herzien; opbouwpercentages gaan omlaag en fiscale staffels worden aangepast. We staan aan de vooravond van een aantal grote wijzigingen, waar zowel werkgevers als werknemers gevolgen van gaan ondervinden. 2 Wijzigingen op een rij AOW-leeftijd omhoog De verhoging van de AOW-leeftijd komt niet uit de lucht vallen. De AOW de zogenoemde eerste pijler van het pensioen zorgt al langer voor discussie. Sinds de AOW-leeftijd in 1957 op 65 jaar werd vastgesteld, is deze nooit meer aangepast. De verhoging van de AOW-leeftijd is nu echter nodig omdat de levensverwachting flink is toegenomen. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat mannen die in 1957 werden geboren nog een levensverwachting hadden van 71 jaar, voor mannen die in 2011 werden geboren bedroeg deze al 79 jaar. Voor vrouwen steeg de levensverwachting in diezelfde periode van 74 jaar naar bijna 83 jaar. Dat betekent ook langer recht op een AOW-uitkering en dus fors stijgende overheidsuitgaven. 3 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

4 En er is nog een reden om de AOW-leeftijd te verhogen. De verhouding werkenden (het premiebetalende deel van de bevolking) en gepensioneerden (ontvangers van de AOW) is behoorlijk veranderd en zal in de nabije toekomst als gevolg van de vergrijzing en ontgroening nog verder veranderen. Met andere woorden: er zijn steeds minder werkenden ten opzichte van het aantal gepensioneerden dat een AOW-uitkering ontvangt. Tegenover vier werkenden staat nu nog één niet-werkende. Over 30 jaar ziet dat plaatje er totaal anders uit: twee werkenden tegenover één niet-werkende. Kortom, om de AOW ook voor de toekomst betaalbaar te houden is er slechts één oplossing: we moeten langer doorwerken. In Den Haag is inmiddels de Wet VAP (Verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd) aangenomen. De AOW-leeftijd wordt vanaf 2013 geleidelijk verhoogd. Eerst met een maand per jaar, later met grotere stappen. In 2019 wordt de AOW-leeftijd 66 jaar, in 2023 is dat 67 jaar. Vanaf 2024 zal deze leeftijd worden gekoppeld aan de levensverwachting. VVD en PvdA hebben in het Regeerakkoord met elkaar afgesproken dit proces nog te versnellen. Als het parlement daarmee instemt, komt de AOW-leeftijd al in 2018 op 66 jaar te liggen en in 2021 op 67 jaar. Jaar AOW-leeftijd huidige wetgeving AOW-leeftijd regeerakkoord mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd mnd Pensioenrichtleeftijd omhoog De Wet VAP heeft ook gevolgen voor de aanvullende pensioenen in de zogenoemde tweede pijler. Ook hier geldt het verhaal van de levensverwachting: pensioenen moeten langer worden uitgekeerd dan voorheen werd ingeschat. Bovendien is de premie inmiddels zo hoog gemiddeld werken we al één dag per week voor ons pensioen dat een verdere toename van de premielast onbetaalbaar dreigt te worden. In de wet is dan ook geregeld dat de fiscale pensioenleeftijd wordt verhoogd, net als de AOW-leeftijd. De opbouw van uw pensioen wordt fiscaal gunstig behandeld. De fiscus stelt echter grenzen aan wat u aan pensioen mag opbouwen. Per 1 januari 2014 gaat de fiscale pensioenleeftijd in één keer naar 67 jaar. De politiek dwingt dat af door de fiscale kaders aan te passen. Dat betekent dat de maximale opbouwpercentages voor een zuivere pensioenregeling, een eindloon- of middelloonregeling, worden verlaagd. Deze aanpassingen hebben ook effect op de maximale fiscale premiestaffels bij beschikbare premieregelingen. 4 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

5 Defined benefit Voor de zogeheten Defined benefit-pensioenregelingen, waarbij de uitkering van tevoren vastligt, geldt voor middelloonregelingen dat per 1 januari de maximum opbouwpercentages worden verlaagd van 2,25% naar 2,15%. Per 1 januari 2015 volgt waarschijnlijk een nog verdere versobering naar 1,75% van de pensioengrondslag. Dat is afgesproken in het Regeerakkoord en inmiddels opgenomen in het wetsvoorstel Witteveen Dat wetsvoorstel in de wandelgangen ook wel het Witteveenkader genoemd regelt de begrenzing van de fiscaal gunstige pensioenopbouw in Nederland. Ook is het de verwachting dat pensioenopbouw dan alleen nog maar fiscaal gunstig kan plaatsvinden bij inkomens tot euro. Voor eindloonregelingen betekent de wet een verlaging van het maximum opbouwpercentage van 2,0% naar 1,9% in 2014 en mogelijk in 2015 een nog verdere verlaging naar 1,55%. Defined contribution Voor de Defined contribution-regelingen, waarbij de individuele werknemer een premie betaalt voor een individuele kapitaalverzekering met pensioenclausule, geldt per 1 januari 2014 ook een andere fiscale begrenzing. Ofwel aanpassing van het Witteveenkader. De verhoging van de pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar en de daaraan gekoppelde verlaagde pensioenopbouw met 0,1%, leidt ertoe dat vrijwel alle beschikbare premiestaffels moeten worden aangepast. Eind 2012 zijn daarom nieuwe staffels gepubliceerd met de volgende aanpassingen: Nettostaffels gebaseerd op een middelloonpensioen met 2,15% (was 2,25%) jaarlijkse opbouw Uitbreiding van de staffels met de leeftijdsklasse jaar Actualisering van de sterftetafel De nieuwe pensioenrichtleeftijd geldt alleen voor nieuwe pensioenafspraken. Deze worden voortaan berekend aan de hand van de nieuwe pensioenleeftijd. Maar ook oude afspraken blijven bestaan. Dat betekent in de praktijk dat een werknemer straks een pensioen heeft met verschillende pensioendata: het ene deel keert uit vanaf 65 jaar, het andere deel vanaf 67 jaar. Dat impliceert dat een mismatch zal ontstaan tussen enerzijds de ingangsdatum van de AOW en anderzijds de pensioenrichtleeftijd, nog los van de uiteindelijke keuze van een pensioenrichtleeftijd van 65 of 67 jaar. In hoofdstuk 4 komen we terug op de mogelijkheden om dat te repareren en de voor- en nadelen die de keuzes met zich meebrengen. Herziening Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen Zoals gesteld: op pensioenterrein verandert nog veel meer. Naast de verhoging van de AOW- en pensioenrichtleeftijd, zal naar verwachting op 1 januari 2015 het nieuwe Financieel Toetsingskader Pensioenfondsen (FTK) worden ingevoerd. Het FTK is het onderdeel van de Pensioenwet waarin de wettelijke financiële eisen aan pensioenfondsen zijn vastgelegd. Minister Henk Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) wil met de herziening van het FTK de aanvullende pensioenen transparanter maken en beter bestand tegen financiële schokken, zo schreef hij in een brief aan de Tweede Kamer. In het nieuwe FTK wordt onder meer vastgelegd dat fondsen helder naar hun deelnemers moeten communiceren over financiële risico s en de gevolgen daarvan voor de koopkracht van hun pensioen. Deelnemers hebben recht op een realistisch beeld, ook over het wel of niet volledig indexeren van het pensioen. Het wettelijk kader zorgt er dan ook voor dat in de contracten beter rekening wordt gehouden met de benodigde financiering voor indexatie. 5 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

6 Nominaal of reëel contract Het kabinet leek te kiezen voor één integraal nieuw toetsingskader, met ruimte voor twee pensioencontracten: het (bestaande) nominale contract en het (nieuwe) reële contract. Door het sociaal akkoord dat kabinet en sociale partners met elkaar hebben gesloten, is de exacte uitwerking van het FTK nog onduidelijk. Kort gezegd is de indexatie bij nominale contracten afhankelijk van de financiële positie van het betreffende pensioenfonds. Alleen in het uiterste geval kan het fonds korting van opgebouwde aanspraken en uitkeringen als sturingsmiddel inzetten. In het reële contract volgt jaarlijks automatisch indexatie van pensioenaanspraken en -uitkeringen. Pensioenfondsen moeten jaarlijks via een haalbaarheidstoets aantonen dat de toegezegde pensioenambitie realistisch en haalbaar is. Deze toets is qua techniek gebaseerd op de huidige continuïteitsanalyse. De uitkomsten van deze haalbaarheidstoets vormen de basis voor de communicatie met de deelnemers over de koopkracht en de risico s van hun pensioen. Fondsen mogen bij de berekening van de kosten van toekomstige indexatie rekening houden met een deel van het verwachte rendement op hun beleggingen. De dekkingsgraden mogen zij bij zowel nominale als reële contracten bovendien over een gemiddelde van 12 maanden vaststellen. Voor de langere termijn zal met een stabielere rente worden gerekend. Het kabinet wil hiermee voorkomen dat er drastische maatregelen moeten worden genomen als gevolg van abrupte schommelingen in de dekkingsgraad. Het sociaal akkoord Kabinet en sociale partners sloten in april 2013 een sociaal akkoord, waarin ook afspraken zijn vastgelegd die de nieuwe regelgeving omtrent de pensioenen raken. De sociale partners willen een grotere stabiliteit in het pensioenstelsel. Ze pleiten ervoor om bij de invoering van het nieuwe contract invaren verplicht te stellen, waarbij duidelijke spelregels van toepassing zijn waarop De Nederlandsche Bank toezicht zal houden. Ook willen de sociale partners dat gekeken wordt naar mogelijkheden om de rekenrente stabieler te maken. Ze willen de rigide scheiding tussen het nominale en het reële kader voorkomen, waardoor het strengere nominale contract kan komen te vervallen. Voor het overgangsjaar 2014 willen de sociale partners aanvullende maatregelen om afstempelen en premiestijgingen als gevolg van beleidsregels te voorkomen. Het doel hiervan is om alvast voor te sorteren op het nieuwe contract per 1 januari De uitwerking van deze punten moet voor 1 juni 2013 afgerond zijn. 6 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

7 3 Wat betekent dat voor u? Consequenties De veranderingen in wet- en regelgeving op pensioengebied hebben veel impact op (grote) organisaties en hun werknemers. De Haagse regels betekenen mogelij k een aanpassing van de pensioenregeling. Ondernemers moeten in elk geval vaststellen of hun pensioenregeling niet bovenmatig is. Als dat wel het geval is, moeten zij de regeling aanpassen. Maar de keuze die zij maken, strekt verder dan alleen aanpassing van de pensioenregeling. Deze keuze heeft namelij k ook invloed op uitkeringen in het kader van de WW of WIA. Immers, afhankelij k van de keuze kan sprake zij n van samenloop en dus een korting voor de (ex-)werknemer. Ook zullen werkgevers, als zij de pensioenregeling voor hun personeel hebben ondergebracht bij een verzekeraar, worden geconfronteerd met administratieve en contractuele beperkingen van verzekeraars. Valt pensioenregeling binnen fiscaal kader per 1 januari 2014? Wij ziging pensioenregeling noodzakelij k Wij ziging pensioenregeling fiscaal niet noodzakelij k Aanpassing pensioenregeling met handhaven pensioenrichtleeftij d 65 jaar Aanpassing pensioenregeling met verhoging pensioenrichtleeftij d (bij v. 67 jaar) Knip met opgebouwde aanspraken Converteren opgebouwde aanspraken Maar de wij zigingen bieden ook kansen voor ondernemers. Bij een eventuele aanpassing van de pensioenrichtleeftij d kunnen zij de premielasten drukken. Daarnaast is nu ook het momentum om de pensioenregeling in brede zin ter discussie te stellen. De veranderingen en keuzes waarvoor ondernemers staan, vereisen kennis en kunde over de nieuwe pensioenwet- en regelgeving. Want risico s zij n er ook. Het kan zij n dat de vrij gekomen pensioenpremie op de arbeidsvoorwaardentafel komt te liggen en voor andere zaken wordt ingezet, denk bij voorbeeld aan een hoger salaris. Voor werknemers betekent de nieuwe wet- en regelgeving dat ze door tal van fiscale maatregelen worden gestimuleerd om langer door te werken. 7 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

8 4 Oplossingsrichtingen Vrije keuze pensioenrichtleeftijd De verhoging van de AOW-leeftijd in welk tempo dan ook is een politieke keuze en daarmee een feit. Verhoging van de pensioenrichtleeftijd laat meer ruimte voor eigen invulling. Zoals gesteld: de nieuwe richtleeftijd van 67 jaar geldt alleen voor nieuwe pensioenafspraken. Dat impliceert dat een mismatch ontstaat tussen enerzijds de ingangsdatum van de AOW en anderzijds de pensioenrichtleeftijd. Ondernemers zijn vrij in hun keuze hoe ze daar mee om gaan. Defined benefit-pensioenregelingen Voor pensioenregelingen waarbij de uitkering van tevoren vastligt in de regel zijn dat middelloon- en eindloonregelingen lijken de volgende mogelijkheden het meest realistisch: 1) Handhaving van de pensioenrichtleeftijd op 65 jaar. 2) Verhoging van de pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar vanaf 1 januari 2014, waarbij de opgebouwde pensioenaanspraken tot en met 31 december 2013 gebaseerd blijven op een pensioenrichtleeftijd van 65 jaar. 3) Verhoging van de pensioenrichtleeftijd naar 67 jaar vanaf 1 januari 2014, waarbij de opgebouwde pensioenaanspraken tot en met 31 december 2013 collectief herberekend worden op basis van een pensioenrichtleeftijd van 67 jaar. Handhaving pensioenrichtleeftijd Op basis van de huidige regelgeving is het mogelijk om de pensioenrichtleeftijd van 65 jaar te handhaven. Dan geldt wel als belangrijke randvoorwaarde dat de nieuwe pensioenregeling als geheel binnen de nieuwe fiscale kaders valt. Bij handhaving van de pensioenrichtleeftijd op 65 jaar, zal de eerdere ingangsleeftijd gecompenseerd moeten worden. Dat kan bijvoorbeeld door toepassing van een lager dan maximaal fiscaal toegestaan opbouwpercentage. Ook het verhogen van de franchise tot boven de minimaal fiscale franchise is een optie. Een belangrijk aandachtspunt is nog wel dat de eerder genoemde fiscale grenzen gaan over de situatie per 1 januari In het Regeerakkoord is vastgelegd dat de fiscale grenzen en daarmee de opbouwpercentages vanaf 2015 naar alle waarschijnlijkheid verder worden verlaagd. Dit is inmiddels ook opgenomen in het wetsvoorstel Witteveen Voordelen: Administratief geen grote wijzigingen Geen conversie van opgebouwde pensioenen nodig Beperkte aanpassing juridische documenten Communicatie met deelnemers relatief eenvoudig Sluit goed aan bij opgebouwd prepensioen Geen conversie van opgebouwde aanspraken nodig Nadelen: Doorwerkvereiste om pensioen uit te stellen na 65 jaar Samenloop met uitkeringen sociale zekerheid en dus korting op de uitkeringen Mismatch tussen AOW-leeftijd en eventuele ontslagleeftijd Beëindigen risicodekking op 65-jarige leeftijd is in strijd met WGBL (Wet gelijke behandeling) Het is een tijdelijke oplossing, mogelijk per 1 januari 2015 alsnog wijzigingen noodzakelijk 8 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

9 Pensioenrichtleeftijd verhogen naar 67 jaar, opgebouwde aanspraken blijven Het is ook mogelijk om de pensioenrichtleeftijd te verhogen naar 67 jaar. De opbouw zal dan vanaf 1 januari 2014 gericht zijn op 67-jarige leeftijd. Voordelen: Aansluiting bij gangbare fiscale pensioenrichtleeftijd vanaf 2014 Meer fiscale ruimte op basis van opbouwpercentages Meer drive bij werknemers om langer door te werken Doorwerkvereiste alleen voor in verleden opgebouwde aanspraken (tenzij conversie) Samenloop met uitkeringen op grond van sociale voorzieningen alleen voor in verleden opgebouwde aanspraken (tenzij conversie) Nadelen: Grotere aanpassing juridische documenten Communicatie met deelnemers lastiger door het verschil tussen opgebouwde en nieuwe aanspraken. De Pensioenwet verbiedt echter niet om te communiceren over één pensioenleeftijd Aanpassing administratiesysteem noodzakelijk, hoge eenmalige kosten Mismatch met AOW-leeftijd blijft Pensioenrichtleeftijd verhogen naar 67 jaar, opgebouwde aanspraken omzetten Een derde mogelijkheid is om de al opgebouwde aanspraken met een pensioendatum van 65 jaar voor iedereen collectief om te zetten naar een aanspraak op 67 jaar. Op die manier ontstaat een vergelijkbare situatie als voorheen. Een collectieve omzetting zal, volgens staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, op grond van de Pensioenwet worden gezien als een collectieve waardeoverdracht. Voordelen: Communicatie met deelnemers is eenvoudiger Deelnemers zijn beter in staat om hun eigen pensioensituatie te beoordelen (één pensioendatum) Toekomstige administratie is eenvoudiger en daardoor goedkoper Geen samenloop pensioen en uitkeringen sociale zekerheid tot AOW-leeftijd Nadelen: Deelnemers kunnen bezwaar hebben tegen de collectieve overdracht van hun pensioenaanspraken. Naast de actieve deelnemers moet hierbij ook rekening worden gehouden met arbeidsongeschikte en premievrije deelnemers Op het moment van omzetting kan dit wel neutraal zijn voor de deelnemer, maar in de toekomst kan bij een eventuele terugruil (vervroeging) naar de oorspronkelijke ingangsdatum toch een verschil ontstaan. De toekomstige flexibiliseringstarieven staan immers niet vast Eenmalige (hoge) transitiekosten De veranderende wetten en regels zorgen daarnaast voor een aantal vragen rondom andere groepen, anders dan de werkenden en gepensioneerden. Het gaat dan om: Deelnemers die met prepensioen zijn Deelnemers met een VUT-uitkering Deelnemers met een ingegaan arbeidsongeschiktheidspensioen of een ingegaan ANW-hiaatpensioen (tijdelijk partnerpensioen) 9 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

10 Voor hen stopt de uitkering op de eerste dag van de maand waarin zij 65 jaar worden en er is geen geld gereserveerd om deze uitkering tot de verhoogde AOW-leeftijd uit te keren. Dat leidt tot een tijdelijke inkomensterugval. Defined contribution-pensioenregelingen Voor de Defined contribution-regelingen, waarbij de individuele werknemer een premie betaalt voor een individuele kapitaalverzekering met pensioenclausule, heeft de nieuwe regelgeving ook gevolgen. Zoals beschreven in hoofdstuk 2 hebben de wijzigingen van het fiscaal kader ook invloed op de beschikbare premiestaffels. Eind 2012 zijn nieuwe staffels gepubliceerd, die gebaseerd zijn op een middelloonpensioen met 2,15% jaarlijkse opbouw. Daarnaast zijn de staffels uitgebreid met de leeftijdsklasse 65 tot en met 66 jaar en zijn de sterftetafels geactualiseerd. Alleen oude staffels die voor alle leeftijdscategorieën onder de nieuwe staffels blijven, kunnen in 2014 nog worden gehanteerd. De beschikbare premie mag maximaal 86% van de oude staffel bedragen, tenzij er compensatie is via de franchise of het pensioengevend loon. De Belastingdienst toetst of er sprake is van fiscale bovenmatigheid. Het handhaven van oude staffels is mogelijk wel in strijd met de wetgeving voor gelijke behandeling. Naast de reguliere 4%-staffels zijn er ook staffels beschikbaar die uitgaan van een rekenrente van 3%. Een 3%-staffel heeft hogere maximale opbouwpercentages dan een 4%-staffel en kan daarom een oplossing zijn voor het compenseren van de lagere pensioenopbouw. Voorwaarde voor toepassing van een 3%-staffel is dat de pensioentoezegging binnen de fiscale grenzen blijft. Sinds 2013 zijn de voorwaarden voor deze toetsing versoepeld. Er is alleen toetsing nodig bij zogenoemde events ; bijvoorbeeld waardeoverdracht, beëindiging van de partnerrelatie of de ingang van het pensioen. Bij deze toetsing mag vervolgens uitgegaan worden van het actuele loon (eindloontoets) en hoeft niet meer naar het historische loon gekeken te worden. Een eventueel overschot komt ten gunste van de pensioenuitvoerder. 10 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

11 5 De visie van Aon Compleet overzicht De komende periode kenmerkt zich door grote veranderingen. Die elkaar bovendien wel eens snel zouden kunnen opvolgen. De fiscale mogelijkheden zullen verder worden beperkt en het sociaal akkoord leidt tot individuele wetsvoorstellen. Deze zullen mogelijk allemaal gevolgen hebben voor uw pensioenregeling. Aon overziet het gehele speelveld. Aon beschikt over kennis die nodig is voor begeleiding bij vraagstukken en keuzes. Ook heeft Aon het overzicht dat bij de meeste verzekeraars en pensioenuitvoerders ontbreekt. Door deze positie heeft Aon belangrijke informatie over de laatste stand van zaken bij de verzekeraars: wie heeft wat in huis als het gaat om de aanpassingen? Om dit overzicht actueel te houden maakt Aon gebruik van World Class Brooking. Dat is een uitgebreide database waarin alle voorwaarden en aanbiedingen van de verzekeraars zijn opgenomen. Daarnaast houden de cliënt consultants van Aon de markt en actuele wet- en regelgeving nauwlettend in de gaten. Wat kunt u doen? De verhoging van de AOW- en pensioenrichtleeftijd en andere wetswijzigingen hebben impact op ondernemingen. U staat als ondernemer voor de keuze om de wijzigingen op te pakken. Dat kan op 3 niveaus : 1) Focus op wettelijke invoering U doet alleen de noodzakelijke aanpassingen. 2) Herijking pensioenregeling U gaat voor een fundamentele herijking van de uitgangspunten van uw pensioenregeling, zoals inhoudelijke toezeggingen, premieontwikkeling en risicoverdeling. 3) Integrale aanpak U grijpt de verhoging van de pensioenleeftijd en de vergrijzing aan om niet alleen het pensioendossier aan te pakken, maar dit te bezien vanuit uw integrale personeelsbeleid en daarmee samenhangende arbeidsvoorwaarden. Langer doorwerken gaat niet alleen over pensioen. De aanbevelingen van Aon Aon raadt u aan om tijdig een inventarisatie te maken van alle veranderingen die op u af komen. Vervolgens kunt u tijdig in actie komen. Hierbij kunt u de volgende stappen nemen: Inventariseer of uw pensioenregeling bovenmatig is Is dat het geval, breng dan alle opties in kaart, inclusief hun voor- en nadelen. Houd daarbij niet alleen rekening met de wijzigingen die per 1 januari 2014 ingaan, maar ook met de politieke voornemens voor 1 januari 2015 Maak inzichtelijk welke oplossingen uw verzekeraar of uitvoerder in huis heeft Begin tijdig een traject dat leidt tot een nieuwe pensioenregeling Maak gebruik van deskundige ondersteuning in de gesprekken met uw verzekeraar of uitvoerder 11 Whitepaper: Pensioenen op de schop April 2013

12 Contact Drs. F.H.P. Driessen Frank Driessen is Chief Commercial Officer (CCO) van Aon Hewitt Nederland. Hij is verantwoordelijk voor de pensioen- en investmentconsultancy en sales in de markt voor pensioenfondsen en internationale en MKB-ondernemingen. Daarnaast adviseert hij als Chief Actuary en Principal Client Consultant klanten bij het ontwerpen, uitvoeren en financieren van pensioenregelingen, de-risking van pensioenrisico s, M&A-trajecten en onderhandelingen met verzekeraars. Frank Driessen M E frank.driessen@aonhewitt.com Over Aon (Hewitt) Aon Hewitt is wereldwijd marktleider in oplossingen voor human-resourcesmanagement. Het bedrijf adviseert organisaties bij het oplossen van complexe vraagstukken op het gebied van arbeidsvoorwaarden, talent management en daarmee samenhangende financiële uitdagingen. Aon Hewitt ontwerpt, implementeert, communiceert en beheert een breed scala aan oplossingen op het gebied van menselijk kapitaal, pensioenen, beleggingsbeheer, zorg, beloningen, verzekeringen en talentmanagement. Hiermee verhoogt Aon Hewitt het rendement op het belangrijkste kapitaal van organisaties: hun medewerkers. Het bedrijf telt wereldwijd meer dan professionals in 90 landen. Aon Hewitt is onderdeel van verzekeringsmakelaar en risicoadviseur Aon plc in Londen, Verenigd Koninkrijk. Het wereldwijde Aon-netwerk omvat circa 600 kantoren in meer dan 120 landen en heeft ruim medewerkers. Meer informatie: Aon Hewitt Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze rapportage mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Aon Hewitt. Eerste druk, april pensioenen op de schop-v3

Veranderingen in de Pensioenwereld

Veranderingen in de Pensioenwereld Veranderingen in de Pensioenwereld Veranderingen in de Pensioenwereld staan voor de deur U hebt er vast al van gehoord, de pensioenwereld gaat de komende tijd drastische veranderingen doormaken. Zowel

Nadere informatie

Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd (Wet VAP) Verhoging AOW leeftijd vanaf 2013 Verhoging pensioenleeftijd vanaf 2014 Overgangsrecht?

Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd (Wet VAP) Verhoging AOW leeftijd vanaf 2013 Verhoging pensioenleeftijd vanaf 2014 Overgangsrecht? De Toekomst van pensioen VVPJ 26 februari 2013 Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd Aan welke knoppen kun je nog draaien? Nieuw premieovereenkomstenbesluit Ben Schuurman Wet verhoging AOW en pensioenrichtleeftijd

Nadere informatie

Wanneer ga jij met pensioen?

Wanneer ga jij met pensioen? Wanneer ga jij met pensioen? Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 1.1 Algemeen... 4 1.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 1.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting...

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Medezeggenschap Waterbedrijven, Waterschappen, Netwerkbedrijven 16-05-2013 Agenda Dekkingsgraad en financiële positie fonds Wijzigingen in 2012 Ontwikkelingen en gevolgen voor ABP

Nadere informatie

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet

Nadere informatie

Actualiteiten pensioen

Actualiteiten pensioen Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus

Nadere informatie

1 Inleiding. Wanneer ga jij met pensioen Versie: 4 17-07-2015 Pagina: 3 van 7

1 Inleiding. Wanneer ga jij met pensioen Versie: 4 17-07-2015 Pagina: 3 van 7 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 2.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting... 4 3 Pensioenleeftijd... 6 3.1

Nadere informatie

68 De Pensioenwereld in 2014

68 De Pensioenwereld in 2014 09 68 De Pensioenwereld in 2014 Pensioenregeling 69 Aanpassingen van het fiscale (Witteveen-)kader Auteurs: Ivar Sintemaartensdijk en Jan Stigter Pensioenen mogen zich nog altijd verheugen in de warme

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013

Nadere informatie

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

Moet een werkgever nog wel pensioen bieden? In hoeverre kan pensioen excellent zijn?

Moet een werkgever nog wel pensioen bieden? In hoeverre kan pensioen excellent zijn? Moet een werkgever nog wel pensioen bieden? In hoeverre kan pensioen excellent zijn? Paul Tigges Principal Client Consultant Large Corporates en Manager "Road to excellence" of "Excellent road"? Meerdere

Nadere informatie

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers?

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? De verlenging van uw contract U ontvangt voor de verlenging van de pensioenregeling voor uw werknemers een voorstel voor

Nadere informatie

Datum 23 mei Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001

Datum 23 mei Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001 Datum 23 mei 2017 A.B. Voorbeeld T.a.v. de directie Spaklerweg 4 1000 AB AMSTERDAM Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001 Geachte heer, mevrouw,

Nadere informatie

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers?

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? De verlenging van uw contract U ontvangt voor de verlenging van de pensioenregeling voor uw werknemers een voorstel voor

Nadere informatie

Pensioenwijzigingen 2014-2015. Resultaten enquête

Pensioenwijzigingen 2014-2015. Resultaten enquête Pensioenwijzigingen 2014-2015 Resultaten enquête Hierbij treft u de resultaten aan van de enquête die Aon Hewitt in april-mei 2014 heeft gehouden onder 2000 werkgevers. De vraagstelling ging over zowel

Nadere informatie

veel gestelde vragen 1. Over de toets

veel gestelde vragen 1. Over de toets veel gestelde vragen 1. Over de toets 1.1 Welke pensioenregelingen worden door a.s.r. getoetst? Alle pensioenregelingen waarin een relatie bestaat tussen het inkomen en pensioenopbouw. Pensioenregelingen

Nadere informatie

Verslag Mandema Update mei 2014

Verslag Mandema Update mei 2014 Verslag Mandema Update mei 2014 Terwijl de leden van de Eerste Kamer zich op 20 mei jl. bogen over de Wet verlaging maximumopbouw- en premiepercentages pensioen, kregen onze relaties te horen wat de consequenties

Nadere informatie

Seminar MontClair. pensioenrichtleeftijd

Seminar MontClair. pensioenrichtleeftijd Seminar MontClair Verschuiving WIJZIGING AOW- VAN DEen pensioenrichtleeftijd ARBEIDSVOORWAARDE PENSIOEN Woensdag 5 juni 2013 Pensioenopleidingen in het groene hart 1 Welkom! Leeswijzer Stand van zaken

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012 De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader

Nadere informatie

PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015

PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis. 24 september 2015 PENSIOEN ACTIE- EN AANDACHTSPUNTEN Hans Kennis 24 september 2015 Pensioen ALGEMEEN 1 e pijler OVERHEID AOW ANW 2 e pijler WERKGEVER Pensioen 3 e pijler ZELF Lijfrente Banksparen 2 Een jaar geleden... Pensioen

Nadere informatie

Pensioen Informatie sessie

Pensioen Informatie sessie Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden

Nadere informatie

Wijziging pensioenregeling

Wijziging pensioenregeling Stichting Pensioenfonds TNO Wijziging pensioenregeling 2014 Wat vindt u in deze brochure? In deze brochure vindt u een overzicht van de wijzigingen van de pensioenregeling per 1 januari 2014. Introductie

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In

Nadere informatie

Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB

Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB Uw eigen pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB Pensioen is een belangrijke arbeidsvoorwaarde voor uw werknemers. Daarom is het belangrijk dat dit goed is geregeld. Op een manier die bij uw bedrijf past.

Nadere informatie

Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015

Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015 Fiscale hervorming pensioenopbouw 2015 De parlementaire behandeling van de fiscale hervorming van de pensioenen is afgerond. Op dinsdag 27 mei is de Eerste Kamer in meerderheid akkoord gegaan met de plannen

Nadere informatie

Pensioen actualiteit. VHP Tata Steel ALV 13 november 2014

Pensioen actualiteit. VHP Tata Steel ALV 13 november 2014 Pensioen actualiteit VHP Tata Steel ALV 13 november 2014 Agenda Overheidsmaatregelen in vogelvlucht AOW : langer werken Witteveenkader : minder opbouwen, gecompenseerd door langer werken nftk : meer zekerheid

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

Welkom. Informatiebijeenkomst Unisys Combi Pensioen

Welkom. Informatiebijeenkomst Unisys Combi Pensioen Welkom Informatiebijeenkomst Combi Pensioen Oktober November 2012 Programma 1. SPUN 2. High lights presentatie 3. Huidige pensioenregeling 4. Nieuwe pensioenregeling ( Combi pensioen) 5. Maatmannen 6.

Nadere informatie

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI

Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI Pensioenactualiteiten Robert Deddens 19 november 2013 Copyright 2012 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document of een deel van het

Nadere informatie

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad

Nadere informatie

ONDERDEEL Leven Zakelijk

ONDERDEEL Leven Zakelijk delta Iloyd ONDERWERP Delta Lloyd Levensverzekering NV ONDERDEEL Leven Zakelijk DATUM 27 mei 2014 UW REFERENTIE 34072 Honig en Honig T.a.v. W. Honig Postbus 336 1800 AH ALKMAAR Geachte heer / mevrouw Honig,

Nadere informatie

Aegon Levensverzekering N.V.

Aegon Levensverzekering N.V. Voorbeeldbrief werkgever met DC-regeling (3%- staffel), en additioneel: - WIA-excedentpensioen, en - ANW-hiaatpensioen, en - netto pensioenregeling Aegon Levensverzekering N.V. Postbus 16150, 2500 BD Den

Nadere informatie

stichting jan huysman wz.fonds

stichting jan huysman wz.fonds Koog aan de Zaan, mei 2015 Beste deelnemer van Stichting Jan Huysman Wz. Fonds, In deze brief willen wij uw aandacht voor de volgende drie items: 1 Nieuw mailadres en nieuwe naam voor de uitvoerder van

Nadere informatie

Datum 22 mei Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001

Datum 22 mei Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001 Datum 22 mei 2017 A.B. Voorbeeld T.a.v. de directie Spaklerweg 4 1000 AB AMSTERDAM Behandeld door Dhr. A. Beheerder Onderdeel Leven Zakelijk Team Pensioenleeftijd 68 Ons kenmerk A001 Geachte heer, mevrouw,

Nadere informatie

Witteveen 2015. 1. Algemeen

Witteveen 2015. 1. Algemeen Witteveen 2015 1. Algemeen Eind vorig jaar zijn tussen de regeringsfracties van de VVD en de PvdA enerzijds en de oppositiepartijen D66, de SGP en de CU anderzijds pensioenafspraken gemaakt. Een groot

Nadere informatie

Geen verandering voor u. U kunt de beleggingsmogelijkheden voor uw werknemers beperken.

Geen verandering voor u. U kunt de beleggingsmogelijkheden voor uw werknemers beperken. De verschillen tussen Vast en Zeker Kapiaal (V&Z) OverrenteAandeel Plus/AEX plus het resultaat op fictieve indexbeleggingen in de AEX-index en het Zwitserleven Exclusief Pensioen Voor een vernieuwde overeenkomst,

Nadere informatie

De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? 1. Voorstelrondje 2. Korte uiteenzetting wijzigingen 3.

De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? 1. Voorstelrondje 2. Korte uiteenzetting wijzigingen 3. De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? 1. Voorstelrondje 2. Korte uiteenzetting wijzigingen 3. Tien stappenplan 2 De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? 1.

Nadere informatie

PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap. 18 mei 2017

PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap. 18 mei 2017 PENSIOENLEEFTIJD IN BEWEGING: HET SPEELVELD VAN DE OR Scoren met medezeggenschap 18 mei 2017 Montae Sinds 1997 Vestigingen in Rijswijk, Eindhoven en Willemstad (Curacao) 70 medewerkers Pensioenadvies aan

Nadere informatie

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1 RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen

Nadere informatie

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie

Nadere informatie

Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014

Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014 Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014 Opmerkingen vooraf / disclaimer / contactinformatie Mercer heeft de presentatie gemaakt voor de achterban

Nadere informatie

Geen verandering voor u. U kunt de beleggingsmogelijkheden voor uw werknemers beperken.

Geen verandering voor u. U kunt de beleggingsmogelijkheden voor uw werknemers beperken. De verschillen tussen het Zwitserleven Privilege BedrijfsPensioen GarantieKapitaal met RendementsCorrectie en het Zwitserleven Exclusief Pensioen Voor een vernieuwde overeenkomst, met een ingangsdatum

Nadere informatie

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel

Nadere informatie

De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? Rolina von Hebel. Rachel van den Braak. Accountmanager en trainer. Senior pensioenjurist

De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? Rolina von Hebel. Rachel van den Braak. Accountmanager en trainer. Senior pensioenjurist De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt u doen? Rolina von Hebel Accountmanager en trainer Rachel van den Braak Senior pensioenjurist De wijzigingen voor pensioen in 2014 en 2015 Wat kunt

Nadere informatie

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975 pagina 1 van 7 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 1 januari 2019 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: 999999 Relatienummer: xyz123456 Uw partner

Nadere informatie

Steens & Partners Accountants en Adviseurs Pensioen DGA 25 november 2013

Steens & Partners Accountants en Adviseurs Pensioen DGA 25 november 2013 Steens & Partners Accountants en Adviseurs Pensioen DGA 25 november 2013 Even voorstellen Pensioen Perspectief consultants voor actuariële, fiscaal- en civielrechtelijke pensioenvraagstukken geen belangen

Nadere informatie

Mag ik dan nooit meer stoppen met werken?

Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? 67 vragen over aow-vragen en uw pensioen (Uit AD van 1-11-2016) De AOW-leeftijd gaat in 2022 met drie maanden omhoog voor iedereen die na 1954 geboren is. Reden

Nadere informatie

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar

Nadere informatie

Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket

Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Pensioen in beweging Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 27 september 2012 2012 Towers Watson.

Nadere informatie

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN

Nadere informatie

Pensioen Informatiebijeenkomsten GDF SUEZ E&P Nederland B.V. donderdag 5 februari 2015 Fabricom Den Helder dinsdag 10 februari 2015 Helihaven Den

Pensioen Informatiebijeenkomsten GDF SUEZ E&P Nederland B.V. donderdag 5 februari 2015 Fabricom Den Helder dinsdag 10 februari 2015 Helihaven Den Pensioen Informatiebijeenkomsten GDF SUEZ E&P Nederland B.V. donderdag 5 februari 2015 Fabricom Den Helder dinsdag 10 februari 2015 Helihaven Den Helder woensdag 11 februari 2015 Kantoor Zoetermeer dinsdag

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij Delta Lloyd. U bouwt via pensioen bij ons op, zolang u in dienst bent bij deze werkgever. Dit geldt wanneer u 21 jaar of ouder bent. In dit Pensioen

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Basiscursus collectief Pensioen. Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde

Basiscursus collectief Pensioen. Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde Basiscursus collectief Pensioen Wat je moet weten over een belangrijke arbeidsvoorwaarde 1 Onderwerpen Pensioen in Nederland Pensioen = loon Hoe wordt pensioen vastgesteld? Wat bepaalt de waarde van een

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen

Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen Pensioenmiddag PVGE 19 september 2018 Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen DOOR RUUD VERBERNE 1. Vragen Systeem oudedagsvoorzieningen AGENDA 1) AOW = 1 e pijler. Is een basisvoorziening van de overheid.

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht

Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Veelgestelde vragen Uniform Pensioenoverzicht Hieronder vindt u een overzicht van de veelgestelde vragen rondom uw pensioenoverzicht. Heeft u na het lezen van deze veelgestelde vragen toch nog vragen?

Nadere informatie

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Programma Wrap up proces tot op heden Achtergronden Proces Nieuwe regeling 2015 Impact van Pensioenregeling Vervolg traject Vragen en antwoorden 2 Wrap up: Achtergronden

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).*

7. Bouw ik nu meer/minder op? Bij Coop Pensioenfonds bouwt u 1,64% op (2016). Bij BPFL gaat u 1,875% opbouwen (2016).* Beste lezer, Dit overzicht met veelgestelde vragen hebben wij opgesteld naar aanleiding van de brief d.d. 10 november 2016 over de liquidatie van Coop Pensioenfonds. Heeft u een vraag die hier niet tussenstaat

Nadere informatie

14 december Pensioenen in Vandena van der Meer

14 december Pensioenen in Vandena van der Meer 14 december 2017 Pensioenen in 2018 P L U S.. E E N V O O R U I T B L I K Vandena van der Meer Agenda De zin en onzin van pensioen Pensioenleeftijd 68 jaar Plannen van het nieuwe kabinet Pensioenen in

Nadere informatie

Ballast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004

Ballast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004 Ballast Nedam Pensioenfonds Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden Theo Bruijninckx 1 november 2004 Onderwerpen Agendapunt 1: Jaarverslag 2003 Overzicht 2003 Herstelplan 2002 Agendapunt

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

Pensioenwijzigingen 2014. en verder?

Pensioenwijzigingen 2014. en verder? Pensioenwijzigingen 2014 en verder? Agenda Lenteakkoord AOW Lenteakkoord pensioen Pensioenakkoord wat (voorlopig?) niet doorgaat Aanpassingen Varia Lenteakkoord - AOW Vanaf 2013: AOW in stapjes naar 67

Nadere informatie

AANVULLENDE PENSIOENREGELING

AANVULLENDE PENSIOENREGELING AANVULLENDE PENSIOENREGELING Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Uw pensioen is onze zorg. Inleiding Voor u ligt de brochure over de aanvullende pensioenregelingen

Nadere informatie

70 De Pensioenwereld in 2015

70 De Pensioenwereld in 2015 07 70 De Pensioenwereld in 2015 Fiscaliteiten & grensoverschrijding 71 Effect van pensioenwijzigingen 2015 op de loonbelasting Auteurs: Ivar Sintemaartensdijk en Jan Stigter Pensioenen genieten nog steeds

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Pensioen in de Praktijk

Pensioen in de Praktijk Pensioen in de Praktijk Een gelukkig nieuwjaar! (maar wel met pensioenwerk aan de winkel ) Uiteraard opent deze eerste editie van Pensioen in de Praktijk in het nieuwe jaar met de beste wensen. Dat 2017

Nadere informatie

Versobering van de fiscale pensioenopbouw

Versobering van de fiscale pensioenopbouw Versobering van de fiscale pensioenopbouw 1. Hoofdlijnen van het wetsvoorstel Als het aan het kabinet ligt, dan wordt het Witteveenkader op drie manieren aangepast: verhoging van de pensioenrichtleeftijd,

Nadere informatie

De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij

De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij De beschikbare premieregeling: de feiten op een rij 3 De beschikbare premieregeling In Nederland bestaan grofweg twee categorieën pensioenregelingen: beschikbare premieregelingen enerzijds en middelloon-

Nadere informatie

Einde dienstverband en uw pensioen

Einde dienstverband en uw pensioen Einde dienstverband en uw pensioen INHOUD PAGINA 1. Inleiding 2 2. Het op de ontslagdatum opgebouwde pensioen 3 3. Het nabestaandenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum 3 4. Het wezenpensioen 3

Nadere informatie

Sociaal akkoord aow en Witteveenkader Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Sociaal akkoord aow en Witteveenkader Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid CPB Notitie 10 juni 2011 Sociaal akkoord aow en Witteveenkader Op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. CPB Notitie Aan: Ministerie van SZW Centraal Planbureau Van Stolkweg

Nadere informatie

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB vanwege verlagen pensioenen, april 2013 1. Waarom moet Pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste

Nadere informatie

Wijziging CDC-regeling TBI

Wijziging CDC-regeling TBI Wijziging CDC-regeling TBI Voorlichtingssessie tijdens deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI 18 november 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document

Nadere informatie

P O S I T I O N P A P E R

P O S I T I O N P A P E R Pensioenfederatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T +31 (0)70 76 20 220 info@pensioenfederatie.nl www.pensioenfederatie.nl P O S I T I O N P A P E R KvK Haaglanden

Nadere informatie

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,

Nadere informatie

NIEUWE PENSIOENREGELING VOOR MILITAIREN.

NIEUWE PENSIOENREGELING VOOR MILITAIREN. NIEUWE PENSIOENREGELING VOOR MILITAIREN. Dit onderhandelaarsresultaat bevat ook afspraken over een nieuwe pensioenregeling voor militairen. Als dit resultaat wordt goedgekeurd zal er met terugwerkende

Nadere informatie

Stichting St. Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Presentatie over het. Uniform Pensioen Overzicht 15 mei 2013

Stichting St. Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Presentatie over het. Uniform Pensioen Overzicht 15 mei 2013 Pagina 1 Stichting St. Stichting Pensioenfonds Avery Dennison Presentatie over het Uniform Pensioen Overzicht 15 mei 2013 mei 2012 Pagina 2 1. Agenda 1. Opening 2. Wat is pensioen? 3. UPO 4. Als er iets

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Sociale Partners en Pensioen

Sociale Partners en Pensioen Sociale Partners en Pensioen door Harry Govers Delft, 11 november 2014 Heerlen, 12 november 2014 Zwolle, 14 november 2014 Onderwerpen Witteveen kader. In te voeren per 1 jan 2015 nieuw Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Deelnemerspresentatie november 2018

Deelnemerspresentatie november 2018 Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid

Nadere informatie

Pensioenen. Datum: januari/februari 2013

Pensioenen. Datum: januari/februari 2013 Pensioenen Datum: januari/februari 2013 2 Wat staat ons te wachten in 2013? 1. Verhoging AOW-leeftijd en pensioenrichtleeftijd 2. Korten/afstempelen van pensioen 3. Update pensioenakkoord 4. Regeerakkoord

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Pensioenreglement A In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Pensioenfonds Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt

Nadere informatie

PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013

PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF (2 augustus 2017)

NIEUWSBRIEF (2 augustus 2017) Korte Grafte 9 7321 ZD Apeldoorn T 055-7851377 F 084-8671670 E info@hertgerspensioenadvies.nl I www.hertgerspensioenadvies.nl NAW NIEUWSBRIEF (2 augustus 2017) Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding...

Nadere informatie

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers?

Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? Verlenging van uw pensioencontract: wat verandert er voor u en voor uw werknemers? De verlenging van uw contract U ontvangt voor de verlenging van de pensioenregeling voor uw werknemers een voorstel voor

Nadere informatie

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise:

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise: pagina 1 van 6 Uniform Pensioenoverzicht 2018 Stand per: 1 januari 2018 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 2 januari 1972 999999

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders

Aanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders Aanpassing pensioenregeling zorginstellingen per 1-1-2015 voor bestuurders Handreiking van NVTZ aan de leden voor de aanpassing van arbeidsvoorwaarden van de bestuurder met betrekking tot pensioenen bij

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling

Nadere informatie

(070) 373 8020. Kern van de afspraken: De pensioenrichtleeftijd stijgt naar 67 jaar Het opbouwpercentage daalt met 0,1% De pensioenpremie gaat omlaag

(070) 373 8020. Kern van de afspraken: De pensioenrichtleeftijd stijgt naar 67 jaar Het opbouwpercentage daalt met 0,1% De pensioenpremie gaat omlaag Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft akkoord pensioen gemeenteambtenaren uw kenmerk ons kenmerk ECCVA/U201301307 Lbr. 13/082 bijlage(n) 2 Datum

Nadere informatie

Is onderscheid nog houdbaar?

Is onderscheid nog houdbaar? Gekozen beleid leidt tot vervaging van 2 e en 3 e pijler Is onderscheid nog houdbaar? 30 januari 2017 Frits Bart Directeur Beleid & Propositiemanagement aegon.com Is er sprake van een verschuiving van

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie