Introductie omgevingswet en uitvoeringsregels Wat zijn de grootste veranderingen? Henk Ullenbroeck henk.ullenbroeck@pouderoyen.nl Telefoon 06 120 42059 26 januari 2017
Regeerakkoord Rutte II De besluitvorming over ruimtelijke projecten moet eenvoudiger en snellen -> stroomlijnen wetgeving Beschikbare informatie beter ontsluiten Eén integrale wet, die ontwikkeling stimuleert en de kwaliteit van de leefomgeving borgt Europees recht is uitgangspunt Harmonisatie van regels en begrippen Integratie van procedures Meer bestuurlijke afwegingsruimte 2
Omgevingswet aangenomen Omgevingswet is een koepelwet Uitvoeringsregels: consultatie en toetsing 2 e helft 2016 Voor enkele onderwerpen een apart traject (inhaalslag)
Vervolg: de planning 5
De uitvoeringsregels 6
De instrumenten: regels, plannen en vergunningen 7
De instrumenten: veranderingen Omgevingsvisie: integrale lange termijnvisie, ruimte, verkeer en vervoer, milieu, water, natuur, cultureel erfgoed etc. Vervangt structuurvisie, alleen zelfbindend. Programma (nieuw): sectoraal of gebiedsgericht specifieke maatregelen om knelpunten op te lossen. Zie bv PAS, actieplan geluid, luchtkwaliteit Omgevingsplan (gemeente), omgevingsverordening (provincie) en waterschapsverordening: decentrale gebiedsdekkende regels (verplicht) Algemene rijksregels: meer algemene regels ter voorkoming van vergunningplicht Omgevingsvergunning. Bestaand, verbreed naar terreinen Omgevingswet Projectbesluit: uniforme procedure voor ontwikkelingen door rijk, provincie of waterschap. Vervangt Inpassingsplan, Tracébesluit, projectplan en coördinatieregeling. 8
Omgevingsvergunning: wie is bevoegd gezag? 9
Voorbeeld afwegingsruimte milieu 11
Digitaal Stelsel Omgevingswet Juridisch stelsel omgevingswet Digitaal stelsel omgevingswet 12
Het slim ontsluiten van regels en plannen Basiseisen omgevingsdocumenten Werkingsgebied: begrenzing, object Regeltekst: regels die op een bepaalde situatie van toepassing zijn Norm en waarden: wat mag waar wel of niet, wanneer, door wie of hoe? Mag ik hier mijn nieuw kantoor starten? 13
Belangrijkste veranderingen Groter belang (wat mag wel en wat niet) omgevingsplan en omgevingsverordening provincie en waterschap. Fysieke leefomgeving dus integratie ruimte, milieu en water. Meer algemene regels, minder vergunningen 1 loket bij aanvraag, kortere procedures Participatie, delen van informatie (bevoegd gezag, initiatiefnemer, belanghebbenden) Gevraagd: cultuurverandering Deregulering, Decentralisatie en Digitalisering Dia 14
Grootste impact vooralsnog voor de overheid Monitor september 2016 15
Van Bestemming naar Functie Van bestemmingsplan naar omgevingsplan Mr. Emmy Hendriksen emmy.hendriksen@pouderoyen.nl 06-14310743 Presentatie RO middagen 26 januari 2017 Nijmegen, 2 februari 2017 Baexem
Stelselherziening Omgevingswet Doel van de nieuwe Omgevingswet is om te komen tot bundeling, vereenvoudiging, modernisering en versobering van het omgevingsrecht in brede zin. 2
Stelselherziening Omgevingswet De uitgangspunten van de Omgevingswet zijn: minder en overzichtelijke regels meer ruimte voor initiatieven lokaal maatwerk vertrouwen Wens: Complexiteit en stroperigheid verminderen 3
Omgevingswet/plan: deregulering Naar zoveel mogelijk algemene regels (geen toestemming vooraf) (denk eerst in algemene regels: verordenen) Eén omgevingsplan voor de hele gemeente Waar mogelijk vergunningvrij of meldingsplichtig maken van activiteiten 4
. Omgevingsplan Artikel 2.4 (omgevingsplan) De gemeenteraad stelt voor het gehele grondgebied van de gemeente één omgevingsplan vast waarin regels over de fysieke leefomgeving worden opgenomen. Artikel 4.1 (decentrale regels over activiteiten) In het omgevingsplan, de waterschapsverordening en de omgevingsverordening kunnen met het oog op de doelen van de wet regels worden gesteld over activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving Artikel 4.2 (toedeling van functies aan locaties) Het omgevingsplan bevat voor het gehele grondgebied van de gemeente een evenwichtige toedeling van functies aan locaties en andere regels die met het oog daarop nodig zijn. 5
Omgevingsplan Doel: veilige en gezonde fysieke leefomgeving Omgevingsplan bevat alle regels over de fysieke leefomgeving Naast de bestemmingsplanregeling dus ook de gemeentelijke verordeningen die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving, zoals de monumentverordening, de kapverordening, (delen van) de APV en milieuregels. Bestemmen wordt het toedelen van functies aan locaties Evenwichtige toedeling van functies/goede ruimtelijke ordening 6
Omgevingsplan Functies (gebruiksdoel of status) worden toegekend aan locaties (bv. Beeldbepalend pand, woon-werklocatie, waarbij de mate van gevoeligheid voor b.v. geur of geluid kan worden vastgelegd) Omgevingsplanactiviteit (invoeringswet) Alle vergunningplichtige activiteiten die verband houden met het omgevingsplan krijgen de benaming omgevingsplanactiviteit Nog uitgewerkt in amvb: regels die moeten, kunnen of niet mogen worden opgenomen. 7
Omgevingsplan voorbeeld Woonwijk kan rustige woonwijk worden Met regels over b.v het kappen van bomen, het plaatsen van de afvalbakken, het wassen van de auto, het parkeren, de kleur van de kozijnen; vastleggen geluidsniveau etc. Het beeld hoeft niet te veranderen Wel de regels. Van belang bij de regulering is dat een eventuele inmenging in het eigendom gerechtvaardigd moet zijn. De inmenging moet een gerechtvaardigd algemeen belang dienen, (bijvoorbeeld bescherming woon en leefklimaat van de directe omgeving) waarbij er een goed evenwicht moet zijn tussen het algemene belang dat met de maatregel wordt gediend en de belangen van de betrokken perceeleigenaren. Deze belangenafweging blijft ook in het omgevingsplan van groot belang. 8
Omgevingsplan-activiteit 9
Omgevingsplan; nieuwe elementen Uitnodigingsplanologie: globale regeling mogelijk (belangrijke doelstelling wetgever) Van uitvoerbaarheidseis naar evident onuitvoerbaar! (zijn er objectieve belemmeringen?) Gebruik van open normen (welstandsnota blijft b.v., invulling overig beleid in nota s is mogelijk) Gemeente kiest concreetheid normstelling open norm Let op: participatie kan van invloed zijn op regeling 10
Tijd voor Koffie/thee.
Milieuaspecten in de omgevingswet Soepeler of strenger? Henk Ullenroeck henk.ullenbroeck@pouderoyen.nl Telefoon 06 120 42059 26 januari 2017
Milieueisen: waar moet ik zoeken? In het Besluit activiteiten leefomgeving locatieonafhankelijke eisen in het Besluit kwaliteit leefomgeving locatieafhankelijke inpassing van activiteiten. Vooral via het (gemeentelijk) omgevingsplan. Daarnaast ook via rijksregels en verordening provincie en waterschap Basisprincipes in Omgevingswet, zoals zorgplicht Procedures en bevoegdheidsverdeling uitgewerkt in Omgevingsbesluit
Speelruimte en grenzen verschilt per aspect 3
Basisprincipe afwegingsruimte Afwijkkwaliteit in bijzondere omstandigheden (tijdelijk of permanent) Basisbeschermingsniveau Overweegbare kwaliteit Aanvaardbaar kwaliteitsniveau (standaardwaarde) Goede kwaliteit
Voorbeeld geluid. Meer afwegingsruimte maar ook meer afstemming nodig Nu geluidsproductieplafonds voor rijksinfrastuctuur. Straks ook voor provinciale wegen en bedrijventerreinen 5
Afwegingsruimte in bestaande wetgeving Maximale geurbelasting geuremissie Minimale afstand Vaste afstanden Wet geurhinder en veehouderij (2007), bevat al gemeentelijke afwegingsruimte Voorbeeld voor gebiedsgerichte normstelling
Afwegingsruimte voor gemeenten bestaande wet Geurbelasting (in Oue/m3) Nietconcentratiegebied Concentratiegebied, Bebouwde kom 0,1 >= 2,0 <= 8,0 0,1 >= 3,0 <= 14,0 Buiten bebouwde kom 2,0 >= 8,0 <= 20,0 3,0 >= 14,0 <= 35,0 Vaste afstanden: 100 meter (bebouwde kom) en 50 meter (buitengebied). Deze vaste afstanden kunnen worden aangepast
Samenhang milieunormen met functieveranderingen Omgekeerde werking norm 14 Ou Omgekeerde werking norm 5 Ou
Afweging van belangen Strenge norm (lage waarde): Extra bescherming woon- en leefklimaat en eerder afname geurbelasting Eerder knelpunten voor ruimtelijke projecten Beperking ontwikkelingsmogelijkheden veehouderijen of noodzaak om eerder maatregelen te nemen Soepele norm (hoge waarde): Minder knelpunten ruimtelijke projecten en meer ruimte veehouderijen Kans op verslechtering woon- en leefklimaat of geen afname hogere geurbelasting Eigen gemeentelijke normen en afstanden, gebiedsvisie, geurverordening
8 Bij ruimtelijke procedures ook toetsen op geurbelasting van alle veehouderijen samen
Van bestemmingsplan en geurverordening naar omgevingsplan NU: Bestemmingsplan Geurverordening Omgevingwet: Omgevingsplan (gemeenten) Wet geurhinder en veehouderij Activiteitenbesluit Omgevingswet en uitvoeringsregels
Gemeente kan sterker sturen in een Omgevingsplan Zoals verdeling milieuruimte per kavel, referentiepunten zoals bij geluid toepassen om rekening te houden met toekomstige ontwikkelingen (zoals uitbreiding van een kern)
13
Milieugebruiksruimte regelen in een omgevingsplan Gangbare sturing Gebieds specifiek Perceels-gewijs Geschikt voor: Voldoende ruimte, lage milieudruk, probleemloze ambities Gemengde functies, hoge milieudruk, gebieds-specifieke ambities Complexe combinatie van functies, ambities ambities ontwikkelruimte schaars, transitieopgave Bestuurlijke lasten laag laag-midden hoog Mate van sturing laag midden hoog Flexibiliteit, afwegingsruimte nee enigszins sterk 14
Beschermen en benutten Meer ruimte voor decentrale belangenafweging, minder rijksregels Afwijkende (decentrale) omgevingswaarden (gemeente, provincie, waterschap). Strenger of soepeler, ruimte verschilt per aspect. Maar kijk vooral ook naar wat er niet staat Inbouw Crisis- en herstelwet (afwijken van regels t.b.v. economische ontwikkelingsmogelijkheden, ruimte bieden voor nog onbekende initiatieven) Onderbouwing en zorgvuldigheid blijft noodzakelijk Thema gezondheid politiek en maatschappelijk van belang, maar hoe precies meenemen is vaak nog onduidelijk Beschermingsniveaus Europese richtlijnen harde grens
Wat nu? Mr. Emmy Hendriksen emmy.hendriksen@pouderoyen.nl 06-14310743 Presentatie RO middagen 26 januari 2017 Nijmegen, 2 februari 2017 Baexem
Stand van zaken tot nu toe De Omgevingswet is zowel door de Eerste Kamer als de Tweede Kamer goedgekeurd. Op 26 april 2016 is de wet gepubliceerd in het Staatsblad.. 2
Invoeringswet 4 weken internetconsultatie invoeringswet Inhoudelijke aanpassingen zoals schadevergoedingsregeling en omgevingsplanactiviteit Overgangsrechtelijke regeling Bestemmingsplan wordt omgevingsplan bij rechtswege Waarschijnlijk 10 jaren-termijn 3
Overgangsregeling Visie beleid alle beleidsstukken tezamen Eerst omgevingsvisie dan omgevingsplan? Van locatie naar locatie Activiteitenbesluit en verordeningen vertalen 4
Overgangsrecht 5
Bestemmingsplan loopt af: wat nu te doen? Welk gebied betreft het? Volledig nieuw omgevingsplan heeft tijd nodig Doel bepalen (soort gebied, ambities, kwetsbaarheden) Mogelijke instrumenten: bestemmingsplan/ beheersverordening Legessanctie vervalt! 6
Voorsorteren? Gemeenten: Alleen als er een specifieke behoefte tot verbreding is (aanmelding Crisis en herstelwet) Kennis van beleid en verordeningen: wat is er geldend (overheid.nl) Evaluatie bestaande regels/deregulering Experimenteren met vroegtijdige participatie Kennisvergaring en kwaliteitsontwikkeling 7
Omgevingswet Regels over het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving
9