Big Data Kan het echt iets voor de zorg betekenen? Dr N.S. Hekster 9 oktober 2014 1
De visie To wrest from nature the secrets which have perplexed philosophers in all ages, to track to their sources the causes of disease, to correlate the vast stores of knowledge, that they are quickly available for the prevention and cure of disease - these are our ambitions Sir William Osler (1849-1919) Co-founder of the Faculty of Medicine Johns Hopkins University 2
Agenda Big Data toegepast op de zorg Voordelen via voorbeelden Randvoorwaarden om succesvol te zijn Blik op de toekomst 3
Introductie spreker Mijn naam: Nicky Hekster Functie: Technical Leader Healthcare & LifeSciences IBM Benelux Actief in ICT sinds 1987, in HC & LS sinds 2006 Past vendor co-chair IHE Nederland n.s.hekster@nl.ibm.com Te vinden op 4
Is er wel een definitie van Big Data? 5
Inconsistente kwaliteit en toenemende kosten vragen om verandering Medicatiefouten leiden jaarlijks tot zo'n 90.000 onnodige opnames Verhoging van doeltreffendheid en doelmatigheid De kosten van incidenten in de zorg bedragen jaarlijks 4 miljard euro Geneesmiddelen tegen kanker en Alzheimer werken in 75-80% van de gevallen niet Verbetering van de klinische bedrijfsvoering Het aantal mensen dat in Nederland per jaar overlijdt aan vermijdbare medische fouten is ca. 1500 tot 1600 Er gaan jaarlijks miljoenen verloren door administratieve en klinische verspilling, fraude, en misbruik 6 6
7
Big Data taxonomie De vier v s Volume Velocity Variety Veracity Petabytes Exabytes Zetabytes Iotabytes Brontobytes Geobytes Streaming data, milliseconden tot seconden tijd om te antwoorden Gestructureerd, ongestructureerde tekst, multimedia Onzekerheid, inconsistentie, ambiguïteiten
Big Medical Data Echt meer dan de traditionele datatypes Transactionele - en applicatiedata Medische techniek Social media data Institutionele data Wetenschappelijke artikelen Medische beelden, VNA s Klinische rapporten en verslagen 9
Analytics in de praktijk We staan hier Voorspellen Optimalisatie BI Rapportage en ad hoc Analyse Wat is de beste keuze? Wat gaat er gebeuren? Wat zal het gevolg zijn? Wat gebeurde er? Wanneer en waar? Hoeveel? Transactionele rapportage Basale rapportage Spreadsheets Financieel, administratief Huidige analytics niveau Data-integratie Data warehouse Dashboards Klinische data repositories Afdeling data marts Proces mining Decision support analytics Ziekenhuisbrede analytics Evidence-based medicine Clinical outcomes analytics Clinical Decision Support Voorspellende analyses Gepersonaliseerde zorg Dynamische fraudedetectie Patiëntgedrag Beheersing epidemieën 10
Van Gegevens naar Inzicht m.b.v. Healthcare Analytics Verbetering van het klinisch proces Reductie van wachttijden Effectiviteit en efficiëntie Optimalisatie van zorgpaden en logistiek Nauwkeurige voorspelling van te gebruiken middelen Bevolkings gezondheid Identificatie van patiënten met een hoog risico Definitie van doelmatige behandelplannen (EBM) Voorspelling toekomstige aandoeningen en behandeling Inschatten van zorgtrends Surveillance van ziekten Preventie 11
Realiteit: zorg op het lijf geschreven? vereist betere registratie, toegang tot en analyse van relevante patiëntinformatie en klinische kennis Goed Meer kunst dan wetenschap Meer wetenschap dan kunst Gepersonaliseerd (Gebaseerd op mensen zoals ik) Toegang tot relevante patiëntinformatie Voorspellend en Evidence-based (Gebaseerd op patiëntencohorts) Intuïtief en volgens klinische consensus (Op basis van partiële toegang tot beschikbare patiëntinformatie en klinische kennis) Matig Matig Proefondervindelijk (Gebaseerd op expertise en ervaring) Goed Toegang tot klinische kennis (e.g. Diagnostische hulpmiddelen, kennis van de oorzaken van ziekten, empirisch bewijs of vergelijkende effectiviteit) Bron: IBM Global Business Services and IBM Institute for Business Value 12
En waar was de holistische kijk op de patiënt? Symptomen Koorts, duizeligheid, buikpijn, rugpijn, hoest,... Familiehistorie Diabetes, borstanker, hartproblemen, erfelijke ziekten,... Patiënthistorie Hoge bloeddruk, verhoogd cholesterolgehalte, verminderde schildklierwerking, chronische blaasontsteking, roken, alleenwonend,... Klinische historie Bloeddruk, hartslag, temperatuur, pijnscores, labuitslagen,... Medicatiehistorie Pravastatine, betablokkers, lasix, aspirine, chemotherapie, anti-emetica,...
Klinische genetica en systeembiologie Genomics Proteomics Transcriptomics Metabolomics Correlatie geno- en fenotype Predisposities Modellering, simulatie Reactie op geneesmiddelen Mutaties 14
Sentiment meting, klachten Multi-channel meldingen Implantaten Kunstknieën, kunstheupen, pacemakers, borstimplantaat, tanden/kiezen, (Bij)werking van medicijnen Lareb Socianalytics Facebook, twitter Communities 15
Volksgezondheid Public health, richtlijnen, Nationale bevolkingsonderzoeken Borstkankerscreening Darmkankerscreening Epidemiëen, pandemiëen Griep Voedselketenveiligheid Malaria, knokkelkoorts Ebola Klinische doelmatigheid en effectiveitstudies Consortia Continue evaluatie medisch handelen Geneesmiddelen 16
Pharma R&D Intellectual Property management Octrooien, wetenschappelijke literatuur Inclusie management bij cohorts voor clinical trials Patient similarity analytics 17
Apps for Health mhealth generated data Telemonitoring Wearable computing Van zelfmeting tot Quantified Self 18
IBM Watson De nieuwe adviseur van de arts Complexe diagnosen Betere en beter afgestemde medicatie Voorkomen van medische missers Evidence Based Medicine (EBD) Natuurlijke taal interface NLP Opstellen van hypothesen Zelf-lerend en adaptief
Slimmere gezondheidszorg d.m.v. big data en analytics Integratie van virale genomics data met klinische gegevens om de reactie op een anti-hiv therapie te voorspellen. Koppeling van o.a. DNA-expressies en klinische data voor een beter begrip van en sneller onderzoek naar inflammatoire darmziekten. Real-time analytics op streaming data van medische instrumenten ter monitoring van te vroeg geboren baby's in het Toronto Sick Children's Hospital. Verbetering van kennis en diagnostiek en vroegtijdige herkenning t.b.v. zeldzame ziekten. Verbetering van kennis over en plannen van heropnames rondom Congestief Hartfalen (CHF) via het correleren van ongestructureerde en gestructureerde data. Creëren van een uitgebreide corpus van gegevens over epilepsie, waaruit via predictive analytics betere behandelingen en medicatievoorschriften worden gedistilleerd.
Slimmere gezondheidszorg d.m.v. analytics Analyse van gestructureerde en ongestructureerde data rondom hoofdhalskanker en andere aandoeningen -correlaties van comorbiditeit. Montpellier Analyse van juiste eerste behandelopties om erosieve vorm van reumatoide polyartritis tegen te gaan. Onderzoek naar de afwijkingen van richtlijnen en best practice behandelingen bij kanker, gegeven kwaliteit en uitkomst.
Randvoorwaarden Is er genoeg talent? Data scientist een factotum? Clinical librarian 2.0 Geneeskunde met minor big data Big data met minor geneeskunde Is men bereid tot een cultuurverandering? Data-driven regievoering en besluitvorming Geïntegreerde en schaalbare bedrijfsaanpak Angst voor reputatieschade? Financiering 22
McKinsey Institute on Big Data Jobs Er zal een tekort aan talent ontstaan, nodig voor organisaties om te profiteren van big data. In de V.S. alleen al dreigt in 2018 een tekort van 140.000 tot 190.000 mensen met diep analytische vaardigheden, evenals 1.5 miljoen managers en analisten, die hebben geleerd om met big data analyses effectieve beslissingen te kunnen nemen. http://www.mckinsey.com/mgi/publications/big_data/index.asp. 26
Een 6-lagen model en interoperabiliteit langs de DIKW pijplijn Data - Informatie - Kennis - Wijsheid WET & REGELGEVING ORGANISATIE ZORGPROCES INFORMATIE APPLICATIES TECHNIEK Privacy en beveiliging Beleid, regievoering Samenwerking Informatie-inhoud, codering, standaarden Softwarekoppeling Infrastructuur
Randvoorwaarden Durft men allianties aan te gaan? Samenwerking met andere zorginstellingen, verzekeraars of commerciële partijen Gelegenheidscoalities/consortia t.b.v. clinical trials Crowd-sourced studies en onderzoek Bevrijd de data! Individuele of gemeenschappelijke doelen? Hoe voorkomen we economische machtsconcentraties? Is er een helder normatief kader? Privacy en security juridische afbakening Ethiek Hoe definieer je data-eigenaarschap? Hoe creëren we transparantie over het vergaren en aanwenden van data? 25
26
Dank voor uw aandacht! 27