Een duurzame brandstofvisie met LEF

Vergelijkbare documenten
Transportbrandstoffen uit biomassa

DUURZAME MOBILITEIT IN TERMEN VAN CO2

Duurzaam vervoer, gewoon doen! Els de Wit Ministerie I&M

Onderweg naar schone stille en zuinige mobiliteit

Clean fuel. LNG Facts & Figures

Duurzaamheid in transport en logistiek. Brugge, 11 september 2012

Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen

Jan Schouten. Volvo Truck Nederland

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen

Partner in duurzaamheid Presentatie 29 februari 2012 Waterstof Net 1

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

Elektrisch rijden in de praktijk

Rijden op groen gas Feiten en cijfers

De groene delta van Nijmegen

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015

Waterstof als transportbrandstof

Duurzame mobiliteit en Eco- Challenge Roel Swierenga, 30 juni 2016

De auto van de toekomst is voor vandaag

In het hol van de leeuw?

Elektrisch Rijden. Transitie Wagenpark en Bestelbussen werksessie 1. Flip Oude Weernink, Mark Gorter 13 april 2018

BRANDSTOFFEN WEGVERKEER

Fleetclub van 100. Welkom

Alternatieve brandstoffen en tunnelveiligheid

Er zit een raar luchtje aan biogas FTM

Ontwikkelingen in aandrijftechniek en de rol van biobrandstoffen. Jaap Tuinstra, Manager Public Affairs, Pon

130 PARTIJEN HEBBEN SAMEN VISIE DUURZAME BRANDSTOFFEN- MIX OPGESTELD

Duurzame mobiliteit in de praktijk

Milieuvriendelijke voertuigtechnologieën

BEHOEFTE AAN INFRA VOOR ALTERNATIEVE ENERGIEDRAGERS. Maarten Verbeek

De Groningen weg van Broem naar Zoem

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2

Introductie. ir. Frank Rieck

(autogas en propaan)

Duurzaam transport voor nu en de toekomst

Welkom. Terence Otemann Area Service Manager DAF Nederland A PACCAR COMPANY DRIVEN BY QUALITY

Soorten brandstoffen en aandrijvingen. Alternatieve Brandstoffen. Alternatieve Brandstoffen. Enkele voorbeelden. Alternatieve aandrijvingen

All-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn?

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Cruciaal voor behalen doelen Brandstofvisie

Nationaal LNG Platform. Ger van Tongeren Voorzitter Nationaal LNG Platform 20 november DCMR

Klimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Invloed overheidsbeleid op de afzet van brandstoffen. Arno Schroten

WHITEPAPER. Duurzaam transport met LNG-trucks

Hoe kan innovatie helpen?

KLIMAATRONDETAFEL Mobiliteit, Logistiek en Voertuigen Fact & Figures. Tania Van Mierlo Afd. Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid

3. Hoeveel tankstations in Vlaanderen beschikken thans over een vergunning voor CNG-levering? Graag een overzicht per provincie.

Energietransitie bij Mobiliteit

Seminar Schone Voertuigtechnieken

Wie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur

Onderzoek kosten actualisatie BEES B Pieter Kroon/Wouter Wetzels; ECN Beleidsstudies

GDF SUEZ LNG Solutions

Informatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei Energie in Beweging

Visie transitie aanpak LNG BIO-LNG

KLIMAATRONDETAFEL Mobiliteit, Logistiek en Voertuigen Fact& Figures

Brabant aan de Waterstof: mobiliteit

Inschatting CO2-winst vervanging diesel door groengas in diverse transportmodaliteiten. auteur: Anouk van Grinsven (CE Delft) versie: 22 januari 2018

NEW BUSINESS. Guy Konings

Agenda. De uitdaging. Euro normen ENVIRONMENTAL VEHICLE STRATEGY. De uitdaging. Dubbele strategie. Hybride techniek & potentieel

Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE

PRESENTATIE studiedag Leefmilieu Brussel Maandag 8 juni, Vlootbeheer en elektrische mobiliteit bij Stad Gent

VAN VERGISTINGSENERGIE

Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV

De Jong Zuurmond lanceert met GoodFuels en MAN eerste private blendingstation voor Renewable Diesel (HVO) in Nederland.

AARDGAS als voertuigbrandstof

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq.

Visietraject Energiemix Verkeer Fase 1: scenariobouw

Green Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes

MIB in de HAN 26 maart 2015 Alternatieve brandstoffen en industriële verbrandingsmotoren

Opstellen Technical Specification 14 C groendeel bepaling in SRF

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq.

de Nieuwe PGS 25 Aardgasvulstations

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Energietransitie en transportveiligheid

Vos Logistics : maak de markt vrij voor LNG-transport in NL

LNG is meer dan een nieuwe brandstof Het is pure concurrentiekracht... LNG, de brandstof van de toekomst is nu beschikbaar

Kwantitatieve verkenning van het potentieel voor LNG in de binnenvaart. Martin Quispel, DCMR Schiedam 28 maart 2017

Tweede Kamer der Staten-Generaal

aardgas tank ik bij DATS 24 CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof

AFID workshop. Nienke Smeets, Gerben Passier, 21 maart 2019

Introductie. Duurzame stedelijke distributie. Goevaers Consultancy. België 16 februari 2013

De doelstellingen luidt: 4% reductie veroorzaakt door elektraverbruik door het geheel over te stappen naar groene stroom in 2017.

Overzicht subsidieregelingen voor voertuigen op alternatieve brandstoffen vanuit diverse overheden buiten Gelderland December 2012

DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix

Welkom. bij MILON. Bijeenkomst energie 26 juni 2019

Groengas: een slimme en duurzame keuze!

EFRO project. Factsheets rondvaart. Kennisnetwerk bijeenkomst 3 december 2012, AmsterdamRuud Verbeek

Activiteiten van leveranciers van biobrandstoffen, ontwikkelingen en toekomstverwachtingen

MILIEU EN CO2 PROGRAMMA C.Q. HET PLAN

Op weg naar. Doetinchem, 8 maart 2018

Op weg naar slimme en duurzame mobiliteit Pon s Automobielhandel

milieu impact mobiele werktuigen Factsheet voor een duurzame keuze

TEN-T/CEF transport. Informatiebijeenkomst DKTI-transport. Vervoer over water, spoor, weg en door de lucht voor een sterk EUROPA

Voortgangsrapportage September 2017

Verbruikte diesel Verbruikte benzine. Gasverbruik (M3) Elektraverbruik (kwh)

OIL & GAS. Power-to-Gas. Regionale kans voor zelfvoorziening in energie?! Johan Holstein 07 maart maart 2014 SAFER, SMARTER, GREENER

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

Logistieke toepassingen van waterstof binnen Colruyt Group

Vergroening in de binnenvaart en de Europese regelgeving

Transcriptie:

Een duurzame brandstofvisie met LEF Evert van de Laar Rijkswaterstaat 17 september 2015

Nieuwe manier van beleid maken met meer dan 100 organisaties Bedrijven, overheden, koepel- en belangenorganisaties, kennisinstellingen. Visie 30 juni 2014 aangeboden aan Wilma Mansveld en Pieter van Geel (SER werkgroep Mobiliteit) 17 september 2015

Adaptief multi-fuel beleid 17 september 2015

17 september 2015

17 september 2015

Product-Markt-Combinaties (PMC) 17 september 2015

2010 trend 2020 trendbreuk 2030 2050 Uitstoot 865 g/km -10% (780 g/km) t.o.v. 2010-40% (520 g/km) t.o.v. 2010 Trucks Trucks Lichte trucks (stedelijk/<200 km) Trucks Trucks Lichte trucks (stedelijk/<200 km & nationaal) Trucks Trucks (zwaar, internationaal) Lichte trucks (stedelijk/<200 km & nationaal) Ontwikkelpaden per PMC (Vrachtauto s) Lichte trucks (stedelijk/<200 km) Lichte trucks (stedelijk/<200 km) Lichte trucks Ministerie van Infrastructuur en Milieu (stedelijk & nationaal) Lichte & 1 zware oktober trucks 2013 (stedelijk & nationaal) Lichte trucks Lichte trucks (stedelijk & nationaal) Lichte trucks (stedelijk & nationaal) Trucks (zwaar, internationaal Trucks (zwaar, internationaal 17 september 2015

Highlights Brandstofvisiebrief aan Tweede Kamer Doelen SER: reductie tot max. 25 Mton CO 2 in 2030 tov 1990 (-17%) steun EU ambitie CO 2 -reductie -60% tov 1990 in 2050 per 2035 zijn alle nieuw verkochte personenauto s in staat om zero-emissie te rijden Vergroten groengas-productie (GroenGas Nederland) LNG in scheepvaart (GD LNG, bio-lng) (LNG Platform) (bio)lng zal belangrijk deel zwaar wegvervoer voor zijn rekening nemen 17 september 2015

De rol van Biogas en het belang van standaarden Themadag gasanalyse, Erik Büthker, CNG Net

European Clean Fuel Company 100% schoon vervoer in 2030, dat is het doel waar wij aan werken en waarnaar wij streven. ECFC wil dit doel bereiken door schonere brandstoffen aan te bieden met veel minder uitstoot dan fossiele brandstoffen zoals diesel en benzine. Onze kracht ligt in het leveren van een totaaloplossing voor klanten en de berijders.

Strategie ECFC Het beschikbaar maken van duurzame mobiliteit door middel van CNG, LNG, elektriciteit en waterstof. Actief in design, build, maintain, finance and operation van tankinfrastructuur Klantgerichte focus aangepast per doelgroep, met als doel het ontwikkelen van een openbaar netwerk van tankstations Geografische focus op Noordwest Europa. Momenteel actief in Nederland en België. Uitbreiding netwerk naar Frankrijk, Duitsland en Denemarken

Klant gerichte Clean Fuel oplossingen

Op weg naar een nieuwe brandstofmix Hernieuwbaar én zero-emissie zijn de norm GroenGas Waterstof Bio- Diesel diesel Hybride Elektrisch (Groen) 2025 2035/45/50/??

Positiebepaling op well-to-wheel basis Euro V en VI Diesel Bio-diesel Fossiel GTL Aardgas Elektrisch (grijs) Hernieuwbaar GroenGas 0-emissie Elektrisch (groen) Waterstof

De richting staat vast, de route nog niet Euro V en VI Diesel Bio-diesel Fossiel GTL Aardgas Elektrisch (grijs) Hernieuwbaar GroenGas 0-emissie Elektrisch (groen) Waterstof

Rol van biomethaan/groengas Rijden op aardgas is het transitiepad naar duurzaam rijden op biomethaan - Biogasproductie uit organisch afval - Biogasopwaardering tot aardgaskwaliteit - Inzetten in de bestaande infrastructuur - Niet in strijd met de voedselketen (standaarden) Biomethaan is het transitiepad naar hernieuwbare waterstof

Well to wheel benadering Leer van de ervaringen uit het verleden Provinciebesluit om schoon vervoer te voor te schrijven, Commerciële marktpartijen stappen dan in (zie introductie van CNG in Kennemerland) Infrastructuur nu aanwezig voor de overstap naar groengas Beschrijf het doel en niet het middel Luchtkwaliteit en CO 2 -reductie

De rol van standaarden Het voorkomen van internationale handelsbelemmeringen Internationaal geaccepteerd veiligheidsniveau Internationale certificatie van componenten Standaarden zijn noodzakelijk om een nieuwe brandstof geaccepteerd te krijgen in de markt

Opdracht Europese Commissie M 400 harmonisation of H gas CEN TC 234 NEN-EN 16726 Europese Commissie NEN-EN 16723-1 Injection M 475 Bio methane CEN PC 408 NEN-EN 16723-2 Automotive fuel Determination of biomethane Technical Reprot Health criteria

Doel Europese Commissie Stimuleren van het gebruik van biomethaan Een Europese Standaard voor biomethaan voor gebruik in voertuigmotoren Een Europese Standaard voor biomethaan voor injectie in het bestaande aardgasnetwerk

Scope PC408 Part 1 grid specification Natural gas Grid biogas from digestion Upgrading injection into the gas grid Part 2: Automotive Specification biogas from thermo chemical process conditioning Refueling station Part 2 : Automotive specification Local dedicated infrastructure Refueling station Non-grid sourced natural gas

Huidige status 1 e inspraakronde afgerond Commentaar is verwerkt Nog 4 openstaande punten Wobbe-index voor L-gas Zwavelgehalte Methaangetal Siliciumgehalte

Voorlopige resultaten Parameter Injection group Fuel group hydrocarbon dewpoint pren 16726 (max -2 o C) max -2 o C water dewpoint pren 16726 (max -8 o C at injection pressure) Oxygen pren 16726 (1% with restrictions) max -10 o C at 200 bar max -20 o C max -30 o C max 1 % H2S + COS pren 16726 (5 mg/m3) max 5 mg/m 3 S total pren 16726 (20 mg/m3 without odorant) need for 10 mg/m3 Class A Class B Class C CO max 0,1 % Total Silicon research research

Voorlopige resultaten Parameter Injection group Fuel group Lower heating value min 39 MJ/kg - max 42.8 MJ/kg Net Wobbe index pren 16726 min 41,9 MJ/kg - max 49 MJ/kg Net Wobbe index L gas Methane number pren 16726 (min 65) min 65 Methane number dedicated spec. pren 16726 min 80 Hydrogen pren 16726 same text max 2 % Compressor oil technically free min 35,0 MJ/kg - max 40,8 MJ/kg dust impurities technically free proposal < 5 micron dust < 10 micron liquid Chlorinated, Fluorinated compounds based upon health criteria

Voorlopige resultaten Values based upon Health Injection group Criterea Metals: Arsenic 0.0041 mg/m3 Barium 0.11 mg/m3 Cadmium 0.0034 mg/m3 Chromium (Hexavalent) 0.00014 mg/m3 Chromium (Total) 0.00054 mg/m3 Nickel 0.014 mg/m3 Organo-chlorides [1] 1.0 mgcl/m3 Organo-fluorides [2] 3.5 mgfl/m3 Total S [3] 14 mgs/m3 Risicobeoordelingsmethode voor gezondheidscriteria gebaseerd op Europees onderzoek uit UK en Frankrijk Inbreng vanuit experts vanuit Nederland noodzakelijk Inorganic compounds: Ammonia 5824 mg/m3 Aromatic compounds: Xylene 13989 mg/m3

Silicium onderzoek Limietwaarden moeten nog worden vastgesteld Op basis van Nederlands onderzoek voor CV ketels Vervuiling van de ionisatie pen Vervuiling van de roestvrijstalen warmtewisselaar Onderzoek uitgevoerd voor L-gas Onderzoek aan gasmotoren en de invloed van silicium Vervuiling van de bougie Vervuiling van sensoren zoals lambdasensor Vervuiling van de katalysator Siliciumophoping in de olie

Tijdspad aug-14 apr-15 apr-15 aug-15 okt-15 jan-16 End of TC/BT decision: 2nd enquiry or Final draft to Start of End of Publication nquiry vote if vote CMC vote vote 8,5 mont hs (treat ment) if 2nd enquiry 3,5 months (translatio n) 2 months (weighte d vote) 3 month s (treat ment) apr-15 jul-15 dec-15 aug-16 dec-16 feb-17 may-17 TC/BT Final Publicat Enquiry decision: draft ion draft to Start of End of vote or to Start End of CMC enquiry enquiry deleted CMC of vote vote 2,5 months (translatio n) 5 months (commen ts) 8,5 month s (treat ment) 3,5 months (translati on) 2 month s (votes) 3 months (treatm ent)

Contactgegevens Erik Büthker Business Development Manager Gelderlandhaven 4 3433 PG Nieuwegein The Netherlands e.buthker@cngnet.nl +31 (0)6 21501403 www.cngnet.nl