ICT-beleidsplan Stichting De Waarden 2011-2014
1. Inleiding:... 3 1.1 ICT in de samenleving en dus ook op school... 3 1.2 Periode:... 4 1.3 Bijstelling / evaluatiemomenten:... 4 2. Betrokken scholen:... 5 3. Visie, uitgangspunten en doelen... 6 3.1 Visie:... 6 3.2 Uitgangspunten... 6 3.3 Algemene doelen... 7 3.4 Schoolspecifieke doelen... 8 3.4.1 ICT-beleid op schoolniveau... 8 3.4.2 Doelen voor educatief computergebruik... 8 4. SCHOLING... 10 4.1 ICT-Beleidsmedewerker... 10 4.2 Teamleden... 10 4.2.1 Opzet en begeleiding van scholing:... 10 4.2.2 ICT-Scholingsplan:... 10 5.1 TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN... 12 5.1 Uitvoering van het ICT-beleid:... 12 5.2 Taakomschrijvingen:... 12 5.2.1 De ICT-beleidsmedewerker... 12 5.2.2 De ICT werkgroep:... 13 5.2.3 Technisch medewerker:... 14 5.2.4 ICT-coördinator:... 14 6. DRAAGVLAK EN COMMUNICATIE... 15 7. Technische infrastructuur, beheer en onderhoud... 16 7.1 Algemeen... 16 7.2 Technische infrastructuur... 16 7.3 Digitale schoolborden... 16 7.4 Financiën... 17 8. Veilig internetgebruik... 18 9. Toekomstige ontwikkelingen... 19 10. Bijlagen... 20 10.1.1 Taakomschrijving Beleidsmedewerker ICT... 20 10.1.2 Taakomschrijving Technisch medewerker... 21 10.1.3 Taakomschrijving ICT-coördinator:... 22 10.2 Helpdesk Stichting De Waarden... 23 1
10.3 ICT-competenties leerkracht... 25 10.3.1 Didactische vaardigheden... 25 10.3.2 Instrumentele vaardigheden... 26 10.4 ICT-competenties leerlingen:... 29 2
1. Inleiding: 1.1 ICT in de samenleving en dus ook op school We leven in een informatie- en communicatiemaatschappij. ICT-toepassingen zijn erg belangrijk en de ontwikkelingen op dit gebied gaan nog steeds erg snel. Kinderen accepteren die ontwikkelingen op een vanzelfsprekende manier. Zij worden immers dagelijks geconfronteerd met veelzijdige en veelvuldige ICT-toepassingen. Ondanks het feit dat er de afgelopen jaren in het onderwijs op ICT-gebied flink is geïnvesteerd, heeft ICT de praktijk in de klas nog te weinig kunnen veranderen. Het onderwijs pakt de nieuwe mogelijkheden van de informatietechnologie voor het leren te vaak schoorvoetend op. Dit terwijl juist de technologie alle mogelijkheden in zich heeft om de nieuwe onderwijsontwikkelingen te ondersteunen en zelfs beter uitvoerbaar te maken. Nog veel te weinig wordt ICT daadwerkelijk betrokken bij het onderwijs. Veel leerkrachten zetten ICT vrijblijvend in en gaan voorbij aan mogelijkheden die ICT biedt om hun onderwijs beter, aantrekkelijker en efficiënter te maken. Uit de Didactiek in balans 2010 * blijkt: Vooral leerkrachten hebben behoefte aan een breed gedragen ICT-visie die in gezamenlijkheid door management en onderwijsteam is ontwikkeld. In de praktijk blijkt die ambitie volgens leraren slechts op een beperkt aantal scholen te zijn bereikt. Hoewel veel leraren dus het belang van een goed verankerde visie op het gebruik van ICT onderschrijven, is daarvan volgens het onderzoek Didactiek in balans 2010 slechts bij een minderheid van de scholen sprake. Voor de meeste scholen geldt dat leraren van mening zijn dat er niet of nauwelijks sprake is van inhoudelijke aansturing of coördinatie van het ICT-gebruik. Stichting De waarden wil met dit ICT-bestuursplan komen tot een goede integratie van ICT binnen het onderwijs van de stichting. Met behulp van dit plan willen we een aantal voorwaarden creëren die de implementatie van ICT binnen elke school mogelijk moet maken. Dit plan wil de beleidskaders aangeven waarbinnen de scholen hun eigen ICT-beleid kunnen verzorgen. Dit alles om te kunnen komen tot het uiteindelijk doel: het leerrendement van leerlingen verhogen door een beredeneerde en adequate inzet van ICT in het onderwijsleerproces (zie hiervoor ook het strategisch beleidsplan van Stichting De waarden). *. landelijk ICT-onderzoek waaraan bijna alle scholen van Stichting De Waarden eind 2009 hebben deelgenomen. 3
1.2 Periode: Dit ICT-beleidsplan beschrijft de periode van 1 augustus 2011 tot 1augustus 2014 1.3 Bijstelling / evaluatiemomenten: Het ICT-beleidsplan wordt bijgesteld op de volgende momenten: - 1 augustus 2012-1 augustus 2013 4
2. Betrokken scholen: School: RKBS De Achtsprong RKBS De Arenberg PCBS Het Bastion RKBS De Hoeksteen PCBS Juliana RKBS Kennedy IBS De Klaverhoek CBS t Kompas RKBS Maria PCBS De Molenvliet RKBS De Neerhof SBO Het Palet PCBS De Regenboog PCBS t Rietland RKBS De Rietvest PCBS Ruigenhil IBS De Schittering PCBS De Singel RKBS De Toren RKBS Willibrordus CBS Zwingelspaan Plaats: Achthuizen Zevenbergen Klundert Zevenbergschenhoek Fijnaart Fijnaart Moerdijk Heijningen Langeweg Klundert Zevenbergen Klundert Zevenbergen Lage Zwaluwe Klundert Helwijk Hooge Zwaluwe Willemstad Zevenbergen Lage Zwaluwe Zwingelspaan 5
3. Visie, uitgangspunten en doelen 3.1 Visie: De implementatie van ICT in de klas is gebaseerd op een onderwijsvisie en een stappenplan die voor elke school uniek zijn. Elk team maakt daarbij keuzes aan de hand van argumenten als leerlingpopulatie, eigen inzichten en deskundigheid op pedagogisch vlak, kortom op basis van de visie van de school op onderwijs. Dit alles is echter wel te plaatsen in een algemene visie. Een algemene visie die geldt voor alle scholen binnen Stichting De Waarden. Door gerichte integratie van ICT wordt het onderwijs verrijkt, verbeterd en aantrekkelijker gemaakt voor de leerlingen en leerkrachten. Het leerproces wordt ondersteund zodat individualisering, differentiatie en het verhogen van efficiënte leertijd mogelijk wordt. Door ICT ontstaan er mogelijkheden om de betrokkenheid van de kinderen sterk te verhogen. De intensiteit waarmee leeractiviteiten worden uitgevoerd neemt aantoonbaar toe als de kinderen met de computer mogen werken. ICT is geen doel op zich, maar een middel om andere doelen, zoals kwalitatief goed onderwijs en aansluiting van het onderwijs op de kennissamenleving, te realiseren. De visie van Stichting De Waarden met betrekking tot het gebruik van ICT binnen ons onderwijs is als volgt te formuleren: Stichting De Waarden vindt de inzet van ICT belangrijk, omdat: - door de inzet van ICT leerwegen kunnen worden geïndividualiseerd. Hierdoor kan het onderwijs beter aansluiten bij de individuele behoeften, het niveau en leertempo; - ICT het middel bij uitstek is om aan te sluiten bij onderwijskundige vernieuwingen en bij het helpen om deze vernieuwingen te realiseren; - ICT als onmisbaar wordt gezien als het gaat om effectief klassenmanagement, zeker met het oog op de toekomst wanneer passend onderwijs gerealiseerd moet zijn; - ICT motivatie verhogend kan werken, het kan de aandacht van de gebruiker trekken en houdt deze vast door de gebruiker een actieve rol te geven binnen het eigen leerproces; - ICT de leerkrachten de mogelijkheid biedt hun onderwijsaanbod planmatiger te structureren en het proces bij de leerlingen beter te administreren; - ICT een snelle en efficiënte manier biedt om informatie binnen te halen en gegevens op te slaan; - ICT administratieve processen en toepassingen efficiënter en effectiever kan laten verlopen. 3.2 Uitgangspunten 1. ICT moet een geïntegreerd onderdeel van het onderwijs zijn. Met behulp van computers willen we kinderen die vaardigheden aanleren, die nodig zijn om goed te kunnen werken met computers en dit medium kunnen gebruiken als bron van informatie en communicatie. 2. Door gerichte integratie van ICT wordt het onderwijs verrijkt, verbeterd en aantrekkelijker gemaakt voor de leerlingen en leerkrachten. 3. Ontwikkeling van ICT moet primair ten dienste staan van de kwaliteitsontwikkeling van het onderwijs en de professionalisering van directie en leerkrachten. 6
4. ICT dient op een beredeneerde wijze binnen het onderwijs ingezet te worden. 5. ICT kan een belangrijke bijdrage leveren aan het onderwijsleerproces en biedt mogelijkheden om leerlingen in eigen tempo en zelfstandig te laten werken. 6. ICT kan een goed differentiatiemiddel zijn op het gebied van tempo, leerstof en leerstijl. 7. ICT zorgt voor informatieverschaffing en uitwisseling. 8. De communicatie en coördinatie moet bovenschools verlopen. Schoolbeleid wordt ontleend aan bovenschools beleid. 9. De netwerkinfrastructuur moet op elke school gelijk zijn. Beheer en onderhoud wordt uitbesteed aan derden. De scholen kunnen zich dan concentreren op de onderwijskundige en organisatorische aspecten. 10. De aanschaf en het beheer van alle hardware wordt centraal georganiseerd. 11. Centraal worden alle hardware- en software-componenten geadministreerd, inclusief aanschafdatum voor begroting en afschrijvingsmethodiek. 12. Er is samenwerking tussen de verschillende besturen op ICT-gebied. 3.3 Algemene doelen Aan de hand van bovenstaande uitgangspunten worden algemene doelen op bestuurlijk niveau als volgt geformuleerd: 1. ICT wordt op elke school op een beredeneerde wijze ingezet. 2. Alle leerkrachten passen ICT toe om betere onderwijsrendementen te behalen. 3. Alle leerkrachten zijn deskundig in het didactisch gebruik van ICT. 4. Werken naar volledige integratie van ICT door projectmatige aanpak: - ICT met regelmaat laten terugkeren op de agenda bij het directeurenberaad. - ICT wordt regelmatig op de agenda van de teamvergadering geplaatst. - Afspraken maken en evaluaties houden. 5. Planmatig ICT een plaats geven en structuur aanbrengen op gewenste plaatsen om ten slotte te komen tot een volledige integratie van ICT. 6. Werken aan een invoeringstraject van ICT in eigen praktijk, d.w.z. gebruik van digitale middelen in het dagelijkse onderwijsaanbod. 7. De betrokkenheid van de leerkrachten bij ICT verhogen: - meer aandacht voor onderwijsvisie en didactiek - voldoende technische ondersteuning bij computergebruik in de klas - betere afstemming tussen de beschikbaarheid van computervoorzieningen en lesorganisatie. 8. Aansluiting en integratie bij andere onderwijskundige vernieuwingen / ontwikkelingen, zoals zorg op maat (omgaan met verschillen), adaptief onderwijs, zelfstandig (taakgericht) werken, het jonge kind, taalonderwijs en rekenonderwijs. 9. Samenwerking binnen en buiten de school: - volgen van workshops en cursussen - informatiebijeenkomsten - studie- en thema-ochtenden - uitwisselen van kennis en informatie 10. Elke school neemt ICT op in hun schoolplan. 11. Alle leerkrachten beheersen de ICT- basisvaardigheden. 12. Er is een ICT-beleidsmedewerker. 13. Er is een ICT-schoolcontactpersoon. 14. Er is een bovenschoolse ICT-werkgroep. 15. Er wordt gezorgd voor een veilige ICT-omgeving, er wordt aandacht geschonken aan veilig internet. 16. Scholen dienen in hun Schoolontwikkelingsplan aandacht te besteden aan ICT. 7
17. Licenties voor wat betreft educatieve software worden legaal geregeld op schoolniveau. Afname van software/licenties geschiedt bij aangewezen leveranciers en/of via APS. APS licenties worden op bestuursniveau afgesloten. 18. Beheer en onderhoud van de computernetwerken wordt op bestuursniveau geregeld. 19. Er wordt gestreefd naar uniformiteit. Wanneer de beheersbaarheid in het geding komt, kan uniformiteit op bestuursniveau opgelegd worden. 20. Er is een verhouding van minimaal 1 computer per 6 leerlingen voor onderwijskundig gebruik gerealiseerd. 3.4 Schoolspecifieke doelen Naast de algemene doelen, zoals omschreven in punt 3.3, kan een school besluiten extra eigen doelen na te streven. Deze eigen doelen mogen niet in strijd zijn met het vastgestelde ICT-beleid. 3.4.1 ICT-beleid op schoolniveau Op schoolniveau worden minimaal de volgende elementen beschreven: 1. ICT-doelen voor de komende 4 jaar, gespecificeerd in (sub)doelen voor elk schooljaar 2. planning van activiteiten (wat, hoe en wanneer) en evaluatiemomenten voor de komende vier jaar 3. gebruikte software per doelgroep 4. scholingsplan personeel en directie (wat, hoe, wie en door wie) Jaarlijks wordt er in overleg met de ICT-beleidsmedewerker geëvalueerd en geactualiseerd. 3.4.2 Doelen voor educatief computergebruik Alle kinderen moeten binnen SKOOL zelfstandig aan het werk kunnen. We streven naar integratie van bestaande en nieuw uitgebrachte educatieve software in de diverse leer-, kennis- en vormingsgebieden. Globale doelen uitgesplitst naar de diverse "bouwen": Groep 1-2: - Elementair computergebruik. Kinderen moeten leren omgaan met hard- en software. Ze moeten de muis en het toetsenbord kunnen gebruiken. - Kinderen moeten zelfstandig aan de slag kunnen binnen SKOOL. Groep 3-4-5: - Gebruik van hardware mag geen problemen meer opleveren, kinderen kunnen de computer zelf opstarten, met educatieve programma's werken en zelfstandig de programma's afsluiten. De software zal gericht zijn op ondersteuning van het onderwijs: spellen, stellen, rekenen (al dan niet webbased) en het opzoeken van informatie in begrensde informatiebronnen (encyclopedie en documentatiecentrum) e.d. Groep 6-7-8: - Ieder kind kan de computer bedienen, weet ook hoe hij/zij via het interne netwerk 8
verbinding moet zoeken met externe, onbegrensde informatiebronnen (Internet, Email e.d.}. - Ook in de bovenbouw zullen accenten worden gelegd. Eenvoudige tekstverwerking en communicatie via de computer moeten gemeengoed worden. Kinderen maken ten aanzien van hun spreekbeurten/werkstukken gebruik van Word- Internet- Powerpoint en beamer of digitaal bord. - We zoeken naar toepassingsmogelijkheden binnen andere vakken. Meer begaafde kinderen moeten zelf leren dingen te onderzoeken en te ontdekken en met behulp van de computer leren deze gegevens te ordenen en te interpreteren. We zeken naar innovatie sofware -toepassingen. Optioneel: Kinderen vergroten hun typevaardigheid middels cursus. - Ieder kind moet op de hoogte zijn van de spelregels die gelden op het internet; nettiquette genoemd of mediawijsheid. Algemeen: - Accentverschuiving van practice and drill software naar interactieve software. Zie voor de ICT-competenties de bijlage. 9
4. SCHOLING Scholing vormt een essentieel onderdeel van dit beleidsplan. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat vaak de geringe betrokkenheid van leerkrachten bij ICT één van de belangrijkste belemmeringen vormen voor meer en beter gebruik van ICT in het onderwijs. Vaak wordt die geringe betrokkenheid veroorzaakt door gebrek aan kennis. Veel leerkrachten zijn zich onvoldoende bewust van de mogelijkheden die ICT te bieden heeft. Goede en gerichte scholing moet ervoor zorgen dat de leerkrachten die mogelijkheden onderkennen en dat ze voldoende vaardigheden bezitten om ICT in te zetten voor hun onderwijs. 4.1 ICT-Beleidsmedewerker Scholing van de ICT-beleidsmedewerker moet hem/haar in staat stellen om een begeleidende rol te spelen bij planmatige ontwikkeling van de ICT-toepassingen binnen de scholen. Hij / zij ondersteunt het College van Bestuur bij de vraagstukken als techniek, personeel, gebouw, onderwijs en financiën. Daarnaast zal die persoon kennis moeten hebben van Skool, algemene software en veel voorkomende didactische software. 4.2 Teamleden 4.2.1 Opzet en begeleiding van scholing: De begeleiding en nascholing is er in eerste instantie op gericht de vaardigheden, kennis en motivatie t.a.v. het werken met computers en andere digitale middelen te verbeteren en op peil te houden. Plan van aanpak: a. om tot een goede begeleiding en plan van scholing te komen zal in kaart worden gebracht over welke deskundigheden personeelsleden beschikken b. vervolgens wordt bekeken in welk jaar men een bepaalde invoering wil doen, daaraan gekoppeld zal begeleiding en scholing plaatsvinden c. scholing en begeleiding zal zo veel mogelijk verzorgd en/of georganiseerd worden door de ICT-beleidsmedewerker d. per school wordt, aan de hand van een checklist, vastgesteld welke begeleiding en scholing nodig is e. in het scholings- en begeleidingsplan staat aangegeven door wie de begeleiding en scholing gegeven wordt, op welke wijze deze gestalte krijgt en wanneer de begeleiding wordt gegeven f. de kosten voor (na)scholing worden betaald uit het daarvoor bestemde nascholingsbudget. 4.2.2 ICT-Scholingsplan: Stichting De Waarden stelt voor directies en leerkrachten een minimumpakket verplicht, zoveel mogelijk rekening houdend met de specifieke eisen die het werken met een digitaal schoolbord en een Skoolnetwerk vereist. De ICT-beleidsmedewerker ziet erop toe dat dit op schoolniveau gerealiseerd wordt. 10
a. basiskennis van het Skoolnetwerk b. basiskennis digitaal schoolbord c. inhoudelijke kennis van de op school aanwezige (methode) software d. toepassing van ICT in de dagelijkse praktijk e. email, tekstverwerking, mobiele opslag etc. f. presentatieprogramma s g. Parnassys leerlingenadministratie en leerlingenvolgsysteem Daarnaast vindt er scholing plaats, specifiek gericht op de op school aanwezige en te gebruiken software. Het personeel wordt in staat gesteld de benodigde cursussen te volgen. Nascholing wordt opgenomen in het nascholingsplan en bekostigd uit het nascholingsbudget. De intentie is om zoveel mogelijk gebruik te gaan maken van elkaars talenten. Scholingen gaan dus ook verzorgd worden door onze eigen collega s. Zie voor een uitgebreid competentie-overzicht de bijlage. 11
5.1 TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN 5.1 Uitvoering van het ICT-beleid: - Het beleid wordt vastgesteld door het College van Bestuur van Stichting De Waarden. - Het CvB is verantwoordelijk voor de beleidsvoorbereiding en uitvoering van het beleid. - Het CvB mandateert de ICT beleidsmedewerker voor de uitvoering van het beleid. - Binnen de kaders van het beleid is de ICT-beleidsmedewerker bevoegd zelfstandig uitvoering aan het beleid te geven. - De ICT beleidsmedewerker legt verantwoording af, voor de uitvoering van het beleid aan het CvB. 5.2 Taakomschrijvingen: 5.2.1 De ICT-beleidsmedewerker De uitgebreide taakomschrijving van de ICT beleidsmedewerker is opgenomen in de bijlage. Overlegsituaties en werkwijze: De ICT-beleidsmedewerker bezoekt 2 keer per schooljaar volgens schema de school. Het doel van dit bezoek is: - direct aanspreekpunt voor de collega s - inventarisatie van problemen en wensen m.b.t. ICT - netwerkcontrole. Functioneert alles zoals het zou moeten? Daarnaast zal de ICT-beleidsmedewerker de school bezoeken om met de directie het ontwikkelingstraject van de school door te nemen. - Doel is om informatie te verkrijgen over de gang van zaken rond de invoering van ICT. - Inventariseren of hulp bij uitvoering van plannen gewenst is. - Bundeling van scholingsvragen. (i.v.m. gezamenlijke uitvoering). Aan de orde komen de volgende onderwerpen: a. ICT-beleid van de school b. Scholing c. Onderhoud en beheer d. Implementatie ICT in onderwijsaanbod e. Gebruik digitale middelen door leerlingen, leerkrachten en directie f. Gebruik educatieve software g. Licentiebeheer h. Infrastructuur en netwerk i. Prioriteiten en toekomstplannen j. Hulp bij de uitvoering van de plannen Van dit gesprek wordt steeds een verslag gemaakt en toegezonden aan de desbetreffende directie en het CvB. 12
Daarnaast is het mogelijk tussentijds afspraken te maken omtrent lopende en/of urgente zaken. Overlegsituaties: De ICT-beleidsmedewerker bezoekt minimaal 1 keer per jaar een teamvergadering van de school waarbij ICT op de agenda staat. Drie keer per jaar worden er bovenschools bijeenkomsten gehouden waarbij de Beleidsmedewerker, de ICT-coördinatoren en de technisch medewerker aanwezig zijn. 1 x per 4 jaar wordt er een ICT-dag voor alle medewerkers van de stichting georganiseerd. 1 x per 2 weken neemt de ICT-beleidsmedewerker deel aan het stafoverleg van Stichting De Waarden. 1 x per maand heeft de Bovenschool ICT-beleidsmedewerker overleg met het CvB. Directeurenberaad: Deelname ICT-beleidsmedewerker alleen als dit gewenst is. BIC-netwerk: De ICT-beleidsmedewerker neemt als afgevaardigde van Stichting De Waarden deel aan het landelijk bovenschools ICT-coördinatoren netwerk. Doel van dit netwerk is: - op de hoogte blijven van ICT-ontwikkelingen; - scholing / professionalisering; - kennismaking en onderhouden van contacten met collega s en leveranciers op landelijk niveau. Per schooljaar vinden er 5 dagbijeenkomsten plaats. SDiWB: SDiWB staat voor Samen Deskundiger in West-Brabant en is een initiatief van Kennisnet en Isomode. In SDiWB zijn ICT-beleidsmedewerkers / Bovenschools ICT-coördinatoren van besturen en samenwerkingsverbanden uit de regio vertegenwoordigd. De ICT-beleidsmedewerker neemt als afgevaardigde van Stichting De Waarden deel aan dit netwerk. Doel van dit netwerk is: - op de hoogte blijven van ICT-ontwikkelingen - scholing / professionalisering - kennismaking en onderhouden van contacten met collega s en leveranciers op regionaal niveau Per schooljaar vinden er 5 dagbijeenkomsten plaats. 5.2.2 De ICT werkgroep: Samenstelling van de werkgroep ICT - De werkgroep- ICT bestaat uit minimaal 3 directeuren en de ICT-Beleidsmedewerker. 13
Vergaderfrequentie: minimaal 6 x per schooljaar. - De werkgroep wordt door de beleidsmedewerker ICT geraadpleegd bij het uitvoeren van de taken. - De werkgroep doet voorstellen voor nieuw beleid of het bijstellen van het huidige beleid. - Bijdragen aan het opstellen van een bestuurlijk ICT-beleidsplan. - Adviseren directies en bestuur. - Gezamenlijke beoordeling en advies aankoop van hardware (computers, netwerken) en bijkomende zaken. - Gezamenlijke beoordeling en advies van (educatieve)software (licenties). - Stimulering van computergebruik. - Advies t.a.v. inkopen van cursussen. - Advies t.a.v. afsluiten van contracten, licenties. - Kennismaken met elkaars werkwijzen betreffende ICT. - Gebruik maken van elkaars talenten (klankbordfunctie). 5.2.3 Technisch medewerker: Stichting De Waarden heeft een technisch medewerker in dienst. Hij is verantwoordelijk voor probleemloze ICT-werkomgevingen (samen met netwerkleverancier). Zie voor uitgebreide taakomschrijving de bijlage. 5.2.4 ICT-coördinator: Elke school heeft een ICT-contactpersoon voor 40 uur per jaar (taakbeleid). Zie voor taakomschrijving de bijlage. 14
6. DRAAGVLAK EN COMMUNICATIE Om een goed draagvlak voor alle betrokkenen te creëren en die ook te handhaven is goede communicatie erg belangrijk. Die communicatie wordt op de volgende manieren gestalte gegeven: - De ICT-beleidsmedewerker verzorgt een informatieve brief (mail) voor alle scholen die minimaal 5 x per jaar zal verschijnen. - Scholen zorgen ervoor dat de ouders op de hoogte worden gebracht van de ontwikkelingen op ICT-gebied (schoolgids, website, nieuwsbrieven). - De teams worden via de teamvergadering betrokken bij alle ontwikkelingen. - ICT zal met enige regelmaat op de agenda van team- en directievergaderingen voorkomen. - De medezeggenschapsraden kunnen, op verzoek, beschikken over vastgesteld stukken die betrekking hebben op het ICT gebeuren. Opmerkingen en suggesties vanuit de GMR zullen meegenomen worden bij de besluitvorming. - Het College van Bestuur ontvangt alle terzake doende plannen, rapportages en evaluaties en wordt voortdurend op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. 15
7. Technische infrastructuur, beheer en onderhoud 7.1 Algemeen Om alle doelstellingen te kunnen waarmaken dient elke school te beschikken over een vrijwel storingsvrij, onderhoudsarm netwerk met goed werkende apparatuur. De afschrijvingstermijn van de vitale apparatuur is als volgt vastgesteld server: werkstation: monitor: digitaal schoolbord: beamer: switches: modem/router: 4 jaar 5 jaar 5 jaar 10 jaar 4 jaar 5 jaar 5 jaar De ICT-werkgroep kan besluiten van bovenstaande termijnen af te wijken. Om een goed netwerk te garanderen zijn de volgende afspraken gemaakt: - Installatie en beheer wordt uitbesteed aan Skool Automatisering te Eindhoven. Dit d.m.v. een onderhoudscontract waarin ook is voorzien in remote-beheer. - Het beheer wat voor de scholen overblijft wordt verzorgd door de technisch medewerker. Hij wordt hierbij ondersteund door de ICT-beleidsmedewerker. 7.2 Technische infrastructuur Om de inhoudelijke doelen te kunnen realiseren wordt er gewerkt met het basispakket ICT. Het basispakket ICT voorziet erin dat elke school minimaal de beschikking heeft over het volgende: - 1 computer per discipline (schoolleiding, administratie en IB) - 1 computer per 6 leerlingen (werkstations voor de diverse disciplines uitgezonderd) - 1 computer voor elke leerkracht - 1 digitaal schoolbord per groep - 1 server en netwerk De gebruikte computers dienen te voldoen aan een minimale configuratie. Deze configuratie zal elk jaar opnieuw bepaald worden. 7.3 Digitale schoolborden Stichting De Waarden kiest voor een uniform digitaal bord voor de scholen. Een uniform bord biedt de volgende voordelen: - Uitwisseling van ervaringen en lesmateriaal. - Onderlinge ondersteuning. - Gezamenlijke scholing/training - Kwantumvoordeel. Met grotere aantallen, betere afspraken met leverancier mogelijk. 16
- Efficiënte organisatie. Voor de groepen 3 t/m 8 is er gekozen voor het Activboard van Promethean. Voor de groepen 1 en 2 is gekozen voor een Touchscreen van de firma Bordwijs. 7.4 Financiën Inkomsten: Conform de opgaven van het ministerie zullen de komende jaren de volgende financiële middelen voor de scholen beschikbaar komen: De bedragen per leerling 2011 2012 2013 2014 basisscholen 87,61 * 87,61 * 87,61 * 87,61 * Internetverbinding inclusief, plus extra 1733 per school Inclusief, plus extra 1733 per school Inclusief, plus extra 1733 per school Inclusief, plus extra 1733 per school * Dit bedrag gold voor 2010. Correctie (inflatie) is op deze bedragen niet toegepast. De bedragen zijn zoals verwacht. Het ministerie heeft hierover echter nog geen uitspraken/toezeggingen gedaan. Sinds de invoering van de Lumpsum-financiering zijn de ICT-gelden niet meer geoormerkt. Stichting De Waarden kiest er echter voor om de beschikbare gelden voor het doel te behouden waarvoor ze worden toegekend. Hierbij is de volgende verdeling gemaakt: - 80% van het ICT-budget van elke school wordt aangewend voor het ICT-basispakket (zie de bijlage voor de inhoud van dit pakket). - 20% mag de school naar eigen inzicht inzetten. Uitgaven dienen jaarlijks in de begroting te worden verantwoord. Voor de komende 4 jaren wordt tevens een meerjarenbegroting en meerjareninvesteringsplan opgesteld. 17
8. Veilig internetgebruik De normvervaging die ontstaan is rond seks en geweld speelt het onderwijs duidelijk parten bij het integreren van het internet in de lessen. Kinderen komen immers veel sneller en indringender in contact met deze aspecten van de maatschappij dan vroeger. Onze reactie op deze maatschappelijke ontwikkeling kan verschillend zijn: we filteren het internet of we leren of we leren de leerlingen omgaan met de realiteit. Iedere aanpak heeft zijn voor- en nadelen. De eigen schoolcultuur is bepalend voor de keuze die hierin gemaakt wordt. Stichting De Waarden hanteert voor het veilig internetgebruik de volgende uitgangspunten: - De school bepaalt zelf of zij gebruik willen maken van een internetfilter. De motivatie voor de keuze wordt beschreven in het schoolplan. - Elke school heeft een protocol veilig internet en emailgebruik. Kinderen en ouders zijn op de hoogte van dit protocol. - De school bevordert het verantwoordelijkheidsgevoel bij leerlingen door de toegang tot internet te begeleiden. - Leerlingen mogen niet onbegeleid, onbeperkt en onbelemmerd internetten. Er is voldoende aandacht op de school voor veilig internet. De school beschrijft in het schoolplan hoe men die aandacht vorm wenst te geven. 18
9. Toekomstige ontwikkelingen De ontwikkelingen gaan snel. De ICT-beleidsmedewerker en de werkgroep dienen alle ontwikkelingen m.b.t. ICT die voor het onderwijs van belang kunnen zijn, nauwlettend te volgen en bespreekbaar te maken. Ontwikkelingen die in elk geval de komende tijd door de werkgroep zullen worden onderzocht op haalbaarheid en toepasbaarheid zijn: - Breedband internet. Kabel, glasvezel en de nieuwe mogelijkheden die deze technieken met zich meebrengen. - Elektronische leeromgevingen. - Sharepoint en Office 365 - Cloud -oplossingen. 19
10. Bijlagen 10.1.1 Taakomschrijving Beleidsmedewerker ICT De beleidsmedewerker ICT werkt rechtstreeks onder het CvB en heeft daarbinnen een directe lijn met de voorzitter van het College van Bestuur. De ICT-beleidsmedewerker stuurt de technisch medewerker ICT aan. Kernactiviteiten: Beleid: Het formuleren en bewaken van ICT-doelstellingen binnen de stichting. Bewaken en stimuleren van het ICT-gebruik binnen de scholen van de stichting. Het begeleiden van veranderingsprocessen binnen ICT. Het initiëren van ICT-vernieuwingen binnen de stichting. Rapporteren aan CvB en voeren van overleg met directies. Automatiseringsprojecten opzetten, begeleiden en evalueren. Coördinatie: Het zijn van het aanspreekpunt voor ICT binnen de stichting voor interne en externe relaties. Het coördineren van de ICT-taakverdeling binnen de stichting. Coördinatie van oplossen van technische problemen. Planning en advies: De ICT-wensen en -problemen op school inventariseren en analyseren. Advies uitbrengen bij alle ICT-aankopen en investeringen. Een investeringsbeleid per jaar (gedetailleerd) en een meerjarenplan (globaal) opstellen voor de wensen en investeringen op het gebied van ICT. Adviseren bij het opstellen van schoolspecifieke beleidsplannen (ICT in schoolplan) Coaching: Begeleiding en coaching van de digicoaches/ict-coördinatoren. Informatie verstrekken aan collega's aangaande nieuwe leermiddelen en mogelijkheden. ICT-stagiaires: Coördineert de aanmeldingen van ICT- stagiaires voor de scholen. Begeleidt de ICT-stagiaires (houdt voortganggesprekken). Planning en advies ICT-infrastructuur: Advies geven over de uit te voeren werken (installatie netwerkkabels, kabelgoten, ICT-meubilair, verlichting). Controle op de correcte werking na uitvoering van ICT-infrastructuurwerken. Websites: Uitwerken en beheren van de website van de stichting. Begeleiden en adviseren van de scholen met hun website. 20
Administratief-financieel beheer ICT: Financiële medeverantwoordelijkheid dragen bij het beheer en de besteding van het ICT-budget. Offerte-aanvragen voor de aankoop van werkstations, printers, multimedia-apparaten. ICT-leveringen en -installaties volgen. Licentiebeheer. Contacten onderhouden met leveranciers en providers. De ontwikkelingen van de ICT-markt en de prijszetting volgen. ICT-samenwerking: Contacten leggen en onderhouden met collega s en andere organisaties m.b.t. ICT. Het aanspreekpunt zijn binnen de stichting voor interne en externe relaties m.b.t. ICT. Gesprekspartner voor ICT-bedrijf. Nascholing personeel: Centraal coördinatiepunt voor de ICT-scholingsprogramma s. De ICT-opleidingswensen en -problemen op school inventariseren en analyseren. Directie en digicoach adviseren betreffende een ICT-nascholingsplan. Een ICT-nascholingsplan uitwerken en de realisatie ervan volgen en zo nodig bijsturen. Werkgroep Digicoaches: Organiseren van het bovenschools ICT-overleg Digicoaches/ICT-coördinatoren. Het leiden van de vergaderingen. Zorgdragen voor de agenda van een vergadering en het verspreiden daarvan. 10.1.2 Taakomschrijving Technisch medewerker De technisch medewerker ICT is verantwoordelijk voor het technisch beheer van alle hardware binnen de stichting. Kernactiviteiten: Helpdesk: Eerstelijnshulp bieden aan collega's inzake basisvaardigheden ICT (hardware/software). Collega's begeleiden en helpen bij het oplossen van kleine technische problemen inzake software of hardware op school. Software: Nieuwe softwarepakketten installeren en integreren binnen de bestaande structuur. Geïnstalleerde pakketten vlot toegankelijk maken. Software onderhouden en zo nodig updaten. Invoeren van leerlingenlijsten en het verzorgen van jaarovergangen van diverse softwarepakketten. Kleine problemen met software oplossen. Moeilijkere problemen diagnosticeren en maatregelen nemen om die problemen op te lossen. Systeembeheer: Contacten onderhouden aangaande het systeembeheer met Skool-automatisering. 21
Werkstations installeren, aansluiten op het netwerk en zo nodig herinstalleren. Gebruikers en gebruikersgroepen aanmaken en actualiseren. Aanmaken van werkgroepen. Beheer van de randapparatuur in het netwerk. (printers, scanners). Zorgdragen voor de server-backup (regelmatig op werking controleren). Hardwarebeheer: Kleine herstellingen en preventieve onderhoudswerken aan ICT-apparatuur uitvoeren. Moeilijkere hardwareproblemen diagnosticeren en maatregelen nemen om de reparatie uit te laten uitvoeren door derden. Zorgdragen voor de vervanging van hardware en het afvoeren van oude materialen. Nieuwe (rand)apparatuur, bijvoorbeeld multimedia-apparatuur, installeren en onderhouden. Preventief onderhoud beamers (o.a. schoonmaken van filters, vervangen kapotte lampen), bekabeling en borden. Het incidenteel plaatsen van een kabelgootje, zorgen voor een nette afwerking van bekabelingen bij de ICT-apparatuur. 10.1.3 Taakomschrijving ICT-coördinator: Beleid: De contactpersoon (het aanspreekpunt) op ICT-gebied van de school. Neemt 3 x per jaar deel aan het bovenschoolse ICT-overleg. Is op de hoogte van de inzet van ICT op zijn/haar school. Denkt mee bij het opstellen van een schoolspecifieke beleidsplan (ICT in schoolplan). Helpt mee bij de uitvoering van en bewaakt het jaarlijks actieplan (speerpunten). Bewaakt de doorgaande lijn m.b.t. ICT op zijn/haar school. Coaching: Collega's warm maken voor ICT-toepassingen in hun klas en school. Collega's aanmoedigen tot het leveren van bijdragen aan het ICT-gebruik op school. Informatie verstrekken aan collega's aangaande nieuwe leermiddelen en mogelijkheden. Interesse wekken voor software, website, digitale leeromgevingen e.d.. Informatie over educatieve software en websites doorgeven aan collega's. ICT-integratie binnen de vakken: In samenwerking met de betrokken collega's, met het oog op integratie van ICT in het onderwijs, de mogelijkheden en de behoeften onderzoeken op het vlak van hardware, software en opleiding. Tijdbesteding: 40 uur per schooljaar vanuit taakbeleid. 22
10.2 Helpdesk Stichting De Waarden Helpdesk/Technische ondersteuning Voor het aanmelden van computergerelateerde storingen heeft Stichting De Waarden een eigen helpdesk. Bereikbaarheid De helpdesk is te bereiken via e-mail. Het e-mailadres is: helpdesk@stichtingdewaarden.nl De helpdesk is alleen in urgente gevallen telefonisch te bereiken via nummer: 06-57710547 (Aad de Vroedt), bij geen gehoor: 06-18065002 (Corné Wouters) of via het bestuurskantoor. Aanmelden van een storing Het aanmelden van een storing gebeurt via e-mail. Alleen urgente storingen kunnen doorgegeven worden via de telefoon. Wat vermelden in een e-mail aan de helpdesk? - Naam van de school. - Naam van degene die de storing meldt. - Locatie van de pc/laptop. - Duidelijke omschrijving van de storing (alleen de melding hij doet het niet, is niet voldoende.) - Urgentie van de storing. Registratie: Via mail wordt de melder van de storing (computerprobleem/vraag) op de hoogte gehouden van de verdere afwikkeling hiervan. Responstijd: Aan de hand van de urgentie en de hoeveelheid storingen wordt er een planning gemaakt om de scholen te bezoeken. Het zal dus niet zo zijn dat de school op een vaste dag iemand kan verwachten. Minimaal één keer per maand zal de school worden bezocht voor preventief onderhoud (ook de beamers), software-updates e.d. en voor de afwikkeling van gemelde storingen/problemen* die niet urgent zijn. De school wordt vooraf op de hoogte gebracht van de komst van de helpdeskmedewerker. De helpdeskmedewerker is op woensdag niet beschikbaar. *: Alle storing/problemen dienen vooraf gemeld te zijn. Welke werkzaamheden zal de helpdeskmedewerker uitvoeren? - Ervoor zorgen dat het netwerk goed functioneert. - Storingen aan computers verhelpen. - Ervoor zorgen dat alle programma s goed functioneren. - Plaatsen en aansluiten computers. - Vervangen van defecte hardware. - Zorgdragen voor alle software-updates. - Onderhoud digitale schoolborden en beamers. 23
Werkzaamheden die niet door de helpdeskmedewerker worden uitgevoerd: - Verhelpen van storingen e.d. aan computers die buiten het Basispakket ICT vallen. - Installeren en onderhouden van printers die buiten het Basispakket ICT vallen. - Verhelpen van storingen e.d. aan laptops die veelvuldig thuis worden gebruikt en waar Skool niet op is geïnstalleerd. - Computers die niet in het Skoolnetwerk zijn opgenomen. Wat zijn urgente storingen? - Het netwerk functioneert niet. - Het digitale schoolbord is niet bruikbaar. - De mail werkt niet meer. - Storingen die ervoor zorgen dat de dagelijkse werkzaamheden niet uitgevoerd kunnen worden. 24
10.3 ICT-competenties leerkracht 10.3.1 Didactische vaardigheden Klassenmanagement: De leerkracht kan aantonen dat hij: - de software ( al dan niet methode-gebonden) beheerst die ingezet wordt; - in staat is heldere taakinstructie aan de kinderen te geven; - de beginsituatie van de leerling kent; - over voldoende eigen instrumentele vaardigheid beschikt; - in staat is de computers zo in te zetten zodat deze zo efficiënt mogelijk gebruikt worden; - voor aanvang van een les de benodigde ICT middelen op juiste werking getest heeft; - bij storingen op de computer zodanig kan handelen dat de les er zo min mogelijk door wordt verstoord; - de regels kent die gelden voor computergebruik op school; - op een bewuste manier gebruik maakt van verschillende ict-toepassingen; - de leerlingen veilig en verantwoord de computer kan laten gebruiken en de gevaren kent van langdurig computeren; - zijn leerlingen kan begeleiden bij het gebruik van internet zodat leerlingen in staat zijn relevante informatie te vinden en te beoordelen op kwaliteit en betrouwbaarheid; - de activiteiten, vorderingen en resultaten van alle leerlingen digitaal kan volgen; - leerlingen die bij bepaalde onderdelen extra tijd of oefening nodig hebben remediërende programma s kan aanbieden. Pedagogisch didactisch: - ICT middelen in verschillende, daarvoor geschikte, onderwijssituaties-activiteiten kan gebruiken; - in staat is om zijn lessen digitaal voor te bereiden; - digitale leermiddelen kan inzetten om leerlingen te motiveren en stimuleren; - een digitaal schoolbord effectief en efficiënt kan gebruiken bij diverse didactische werkvormen; - ICT kan inzetten in zijn onderwijs waarbij hij rekening houdt met de verschillen in ICTvaardigheden van de leerlingen; - flexibel is in het gebruik van ICT en onderwijs; - vanuit verschillende onderwijsvisies ICT kan inzetten in het onderwijs; - met behulp van ICT ouders en andere belanghebbenden kan informeren; - rekening houdt met verschillen in niveau, interesse, leerstijl en werktempo van leerlingen bij het geven van opdrachten; - een digitale presentatie die voldoet aan de eisen van een goede digitale presentatie, kan maken en gebruiken; - ICT optimaal en gericht kan integreren binnen de verschillende vakgebieden; - leerlingen die bij bepaalde onderdelen extra tijd of oefening nodig hebben - remediërende programma s kan aanbieden; - bekend is met de leefwereld van kinderen en weet welke rol ICT daarin speelt; - ICT kan inzetten in zijn onderwijs waarbij hij rekening houdt met de verschillen in ICTvaardigheden van de leerlingen - zijn leerlingen kan begeleiden bij het gebruik van internet zodat leerlingen in staat zijn relevante informatie te vinden en te beoordelen op kwaliteit en betrouwbaarheid; 25
- op de hoogte is van de mogelijkheden van digitale toetsen en de voor- en - voor- en nadelen kent van digitaal toetsen; - gebruik maakt van diverse vindplaatsen van digitaal leer-oefen en toetsmateriaal en in staat is deze te beoordelen om hieruit zijn eigen (digitale, interactieve) leereenheid te arrangeren en structureel in te zetten binnen verschillende vakgebieden en onderbouwd vanuit zijn onderwijsvisie; 10.3.2 Instrumentele vaardigheden Skool De leerkracht kan: - inloggen; - het wachtwoord aanpassen; - omgaan met zowel de Skool- als de gewone verkenner; - de inlevermap van de leerlingen gebruiken; - documenten van de leerlingen inzien en documenten bij de leerlingen plaatsen; - de softwareprofielen van de leerlingen aanpassen; - een leerlingencomputer op afstand overnemen; - het software-gebruik van de leerlingen bekijken; - thuis inloggen op de schoolcomputer. Digitaal schoolbord De leerkracht kan: - de digibord software correct opstarten en afsluiten; - het digitale bord kalibreren; - schakelen tussen digibord software en het bureaublad; - het digitaal bord als gewoon bord gebruiken; - de beamerfunctie Freeze toepassen; - het beamerfilter schoonmaken; - een presentatie presenteren; - een presentatie maken; - pen, gum en markeerstift gebruiken in verschillende diktes en kleuren; - diverse vormen gebruiken in verschillende kleuren en die groter en kleiner maken; - lijnen op bord zetten in diverse diktes en kleuren; - met de verfpot / pipet opvulkleuren gebruiken; - rasters, lijnen en hokjes gebruiken; - gebruik maken van de plaatjesbibliotheek; - het digitaal bord als TV gebruiken; - het speciaal gereedschap gebruiken, o.a. klok, dobbelsteen, liniaal, rekenmachine; - het wis gereedschap gebruiken; - gemaakte presentatiesoftware opslaan en openen vanuit een map op de server; - direct schakelen naar de webbrowser; - bepaalde handelingen ongedaan maken of weer terug roepen; - de knoppen opnieuw en ongedaan maken gebruiken; - een object vergroten en verkleinen; - lessen van het internet kunnen downloaden en toepassen. 26
DCP De leerkracht kan: - op DCP inloggen; - een bestand vinden en downloaden voor eigen gebruik; - een bericht plaatsen. Besturing computer De leerkracht kan: - de computer starten; - de computer op de juiste wijze afsluiten; - de computer opnieuw starten; - aanwijzen, klikken, rechts klikken, dubbelklikken, slepen en rechts slepen; - een programma starten met behulp van een pictogram op het bureaublad; - een programma minimaliseren, activeren en sluiten; - een venster activeren, minimaliseren, sluiten en van formaat veranderen; - een station, map of bestand selecteren; - in een map een submap aanmaken; - de zoekfunctie gebruiken om een map of bestand te vinden; - gebruik maken van een andere printer dan de standaardprinter; - de leerling helpen bij het organiseren van de opslag van zijn gegevens in mappen en bestanden; - de leerling die bestanden kwijt is de juiste adviezen geven. Tekstverwerking De leerkracht kan: - een bestand (document of figuur) afdrukken; - bestanden opslaan, openen en verplaatsten; - in bestaande documenten tekst invoegen; - documenten op een van te voren aangegeven plaats opslaan; - de help-functie te gebruiken; - een document opmaken in lettertype, lettergrootte, formaat en marges; - lijsten maken met automatische toepassing van opsommingstekens of nummering; - tabs instellen; - figuren positioneren in een tekst; - knippen, kopiëren en plakken binnen een tekst; - de spellingcontrole gebruiken en toepassen; - in een document tabellen en tekstvlakken invoegen; - speciale tekens invoegen in een tekst; - een document afdrukken in zijn geheel, de huidige pagina, een beperkt aantal pagina s en een geselecteerd deel in 1 of meer exemplaren; - de lettergrootte en lettertype wijzigen; - de tekenstijlen vet, cursief en onderstreept toepassen; - verschillende kleuren in de tekst gebruiken; - een alinea links uitlijnen, rechts uitlijnen, centreren en uitvullen; - een standaardtabel maken; - aan een bestaande tabel kolommen en rijen toevoegen en verwijderen; - tekst uit een ander programma, bijvoorbeeld een mailprogramma of in een internetpagina overbrengen in een document; 27
- aangeven hoe de lay-out van een tekst kan worden aangepast aan het leesniveau van de leerlingen (lettertype, lettergrootte, breedte van de tekst, aantal woorden per zin, enzovoort). Powerpoint De leerkracht kan: - een eenvoudige Powerpoint presentatie maken; - figuren of media toevoegen in een Powerpoint presentatie; - eenvoudige acties toevoegen aan een Powerpoint presentatie; - een diavoorstelling starten en een diavoorstelling beginnen bij een willekeurige dia. Internet / email De leerkracht kan: - informatie te zoeken en vinden op het internet; - de gevonden informatie op internet op de juiste wijze interpreteren; - gevonden websites beheren; - gevonden informatie toepassen in een document; - figuren en foto s bewerken, verkleinen en opslaan. - email ontvangen en versturen; - bestanden toevoegen aan een mail; - mailadressen toevoegen en aanpassen; - distributielijsten aanmaken en beheren; - emailberichten beheren en activeren; - een email opstellen met gebruik van BCC; - een email doorsturen naar anderen; - een ontvangen email afdrukken. 28
10.4 ICT-competenties leerlingen: De competentiediamant en de hoofdcompetenties: Leerprocesgerichte competenties: De leerling kan aantonen dat hij/zij: - taakgericht kan werken; - functioneel kan samenwerken aan een opdracht waarbij ICT gebruikt wordt; - zelfstandig kan leren en oefenen in een ICT ondersteunende leeromgeving; - over de nodige instrumentele kennis en vaardigheden beschikt om de ICT-apparatuur te kunnen hanteren; - bereid is zijn medeleerlingen te helpen, rekening houdend met de verschillen in vaardigheden; - zich houdt aan regels en afspraken die op de school gelden m.b.t. het computergebruik; - op de hoogte is van de regels die gelden op het internet; - een positieve houding heeft tegenover ICT en bereid is ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. - ICT adequaat gebruikt en er op een verantwoorde wijze mee omgaat; - informatie kan opzoeken, verwerken en bewaren m.b.v. ICT; Instrumentele vaardigheden: De leerlingen bezitten de nodige instrumentele kennis en vaardigheden om de ICT-apparatuur in relevante contexten te kunnen hanteren. 29
Sociaal-ethische competenties: De leerlingen gebruiken ICT adequaat en gaan er op een verantwoordelijke wijze mee om. 30