Handleiding gevoelsbuttons Doel Hoe gebruiken Succesfactoren Bijlagen Info over veerkracht Info over Fit in je hoofd en NokNok Info over Hulpkompas Wat is het doel van de gevoelsbuttons? De gevoelsbuttons zijn ideaal om het spreken over gevoelens onder de aandacht brengen van het groot publiek. De buttons motiveren letterlijk om een gesprek aan te gaan en nodigen uit voor een open dialoog. Hoe voel jij je vandaag? Pin de button op die bij je past en spreek erover. Op elke gevoelsbutton staat de link www.fitinjehoofd.be. De 10 stappen van Fit in je hoofd helpen je om meer veerkrachtig te zijn. Wist je dat praat erover één van de 10 stappen is. Met de gevoelsbuttons zet je dit direct om in praktijk. Doordat er een waaier van 20 gevoelsbuttons wordt aangeboden met aangename en minder aangename gevoelens willen we ook het stigma om te praten over moeilijkere gevoelens verminderen. Hoe gebruik je de gevoelsbuttons? De buttons kunnen aan 0.14 per stuk bij Logo Kempen besteld worden. Logo Kempen stelt twee manieren voor om de buttons te gebruiken: een gevoelsmuur maken of de gevoelsstand ontlenen. Zet dit neer op een drukbezochte, openbare plaats. Het reusachtig kleurenpallet van de banners en de buttons werkt als een magneet en nodigt mensen uit om te kijken, een button te nemen en te dragen. Laat mensen een button kiezen die past bij hun gemoedstoestand van dat moment en zet hen aan om hierover te praten. 1. Gevoelsmuur maken Maak zelf een muur gevuld met gevoelsbuttons. De buttons zijn gemakkelijk te bevestigen op een piepschuimen plaat. De technische dienst van je gemeente kan je helpen met het concept. Voorzie actiecommunicatie op de muur om de algemene boodschap van de actie te verspreiden. De keuze waar je de muur neerzet, is uiteraard volledig aan jou.
Enkele inspirerende voorbeelden uit de Kempen:. 2. Gevoelsstand Wil je sneller aan de slag kunnen? Dan is de gevoelsstand de oplossing. Dit bestaat uit twee banners en 20 snoeppotten met de verschillende emoties in. De variatie van kleuren zorgt eveneens tot grote aantrekkingskracht op voorbijgangers. Je betaalt 125 waarborg als je de stand ontleend. Wanneer je de materialen terugbrengt wordt er gekeken hoeveel buttons je gebruikt hebt. Deze buttons worden van de waarborg afgehouden ( 0.14 x aantal buttons). Let op: De buttons mogen niet met winst worden doorverkocht.
Succesfactoren Voorzie begeleiding bij de gevoelsbuttons. Het helpt als iemand voorbijgangers kan aanspreken en uitnodigen om een button op te spelden. o Je hoeft geen hulpverlener te zijn om bij de gevoelsbuttons te staan. Praten over gevoelens kunnen we allemaal leren. Een open, onbevooroordeelde houding volstaat. Ga de dialoog aan met de voorbijgangers: o Vind je het moeilijk om een button te kiezen? o Hoe komt het dat je voor deze button kiest? Leg het doel van je actie uit: Door op te spelden hoe je je voelt willen we het spreken over gevoelens vergemakkelijken. Vermeld telkens de campagne Fit in je hoofd of NokNok : o Moedig de voorbijganger aan om thuis eens naar de websites te surfen. o Geef een gratis brochure van Fit in je hoofd of postkaart van NokNok mee. o Laat de websites zien op een tablet. Spelt zelf eerlijk op hoe je je voelt. Zit je zelf niet lekker in je vel? Wees er eerlijk over. Verwijs naar het Hulpkompas als je merkt dat er nood is aan meer ondersteuning rond hun geestelijke gezondheid. Tip: Campagnematerialen van Fit in je hoofd, NokNok en het Hulpkompas kan je gratis bij de webshop van Logo Kempen bestellen.
Bijlage: Wat is veerkracht? Ons welbevinden bevorderen is zeer belangrijk voor het individu, het draagt bij tot veerkracht. Veerkracht is het vermogen om je aan te passen aan stress en tegenslag en daar misschien zelfs sterker uit te komen. Het gaat niet enkel over terugveren naar de oorspronkelijke positie, maar ook om doorgroeivermogen. Je kan je veerkracht ook trainen aan de hand van de 10 stappen op www.fitinjehoofd.be en de 4 knaltips op www.noknok.be. Onderzoek toont aan dat mensen, die geconfronteerd worden met ingrijpende of levensbedreigende gebeurtenissen, naast de pijn en ongemak die deze gebeurtenissen met zich meebrengen ook beschrijven hoe hun leven op een positieve manier veranderd is als resultaat van een traumatische gebeurtenis. Het laat zelfs zien dat het meemaken van negatieve gebeurtenissen een van de manieren is waarop we als mens groeien. Bijlage: Fit in je hoofd en NokNok Fit in je hoofd en NokNok zijn 2 Vlaamse projecten rond geestelijke gezondheidsbevordering. Fit in je hoofd NokNok Doelgroep? + 16 jaar 12-16 jaar Doel? Veerkracht en het vermogen tot zelfzorg bevorderen. Hoe? 10 stappen: 1. Vind jezelf oké 2. Praat erover 3. Beweeg 4. Probeer iets nieuws 5. Reken op anderen 6. Durf nee zeggen 7. Ga ervoor 8. Durf hulp vragen 9. Gun jezelf rust 10. Je hoofd boven water 4 knaltips: 1. Ik (k)en mezelf 2. Mijn grenzen 3. Reken op anderen 4. Tijd voor mezelf Website? www.fitinjehoofd.be www.noknok.be
In 2006 lanceerde De Vlaamse Overheid de 'Fit in je Hoofd'- campagne. De campagne had als doel de veerkracht en het vermogen tot zelfzorg te bevorderen bij alle inwoners van Vlaanderen. Het vormt een uitvoering van de eerste strategie van het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie (2012-2020), namelijk geestelijke gezondheidsbevordering van het individu en de gemeenschap. De 10 stappen zijn gebaseerd op de beschermende factoren voor geestelijke gezondheid. Dit wil zeggen dat als je erin slaagt om de 10 stappen in je leven in te bouwen, je een grotere kans hebt dat je je goed in je vel voelt. De campagne gaat uit van 'zelfzorg', mensen worden in staat gesteld zélf aan hun veerkracht en goed gevoel te werken, op het moment dat zij daar zin in hebben. Stap 1: Vind jezelf oké Jezelf aanvaarden is belangrijk. Wie zichzelf niet aanvaardt, voelt zich minderwaardig en kan zich daardoor niet gelukkig voelen. Veel mensen zijn ongelukkig omdat ze willen voldoen aan onrealistische verwachtingen. Laat je echter niet doen door een samenleving die van ons verwacht dat we allemaal mooi, slim, sexy, gezond, gelukkig en rijk zijn. Dat is niet mogelijk. Hou dus op met vergelijken. Er zijn toch altijd mensen die beter, mooier, slimmer of rijker zijn dan jij. Doe er dus niet alles aan om beter te worden dan een ander, maar aanvaard jezelf. Stap 2: Praat erover Door met iemand te praten over je zorgen, is er een kans dat de ander jouw probleem kan verhelpen. Hij weet misschien iets waaraan jij nog niet gedacht hebt. Door zijn woorden kan je misschien anders gaan denken over het probleem. Stap 3: Beweeg Er zijn heel wat redenen om te bewegen! Dagelijks voldoende bewegen en je voelt je psychisch, lichamelijk en sociaal veel beter. Stap 4: Probeer iets nieuws Nieuwe ervaringen, nieuwe prikkels! Iets nieuw doen of iets nieuw leren, zorgt ervoor dat je horizon verruimt. Je kunt er ook andere mensen door leren kennen. Geen paniek: je hoeft geen meesterwerk te creëren of je hoeft geen vreemde dingen te doen. Een boeket veldbloemen schikken, een origineel gerecht bedenken, een brief schrijven, een cartoon tekenen, Inderdaad, het zijn misschien kleine dingen, maar ze kunnen toch een nieuwe wereld voor je openen! Het zijn allemaal zaken die je zelf kunt doen en die je het gevoel kunnen geven dat je écht leeft.
Stap 5: Reken op vrienden Hoe meer mensen je kent, hoe meer kans om gevoelens te delen, steun te vinden, frisse ideeën op te doen, Het is dus goed om te variëren. Je mening over het leven zal er trouwens ook minder snel door vastroesten. Van veel vrienden blijf je soepel! Natuurlijk moet je ook hier doseren en ervoor zorgen dat je jezelf niet overlaadt met kameraden, verre vrienden en kennissen. Stap 6: Durf nee zeggen Weet dat een nee heel bevrijdend kan werken voor jezelf én voor de anderen. Mensen ervaren personen die geen nee durven zeggen dikwijls als een blok aan het been. Ze vinden hen zwak omdat ze in hun plaats moeten denken. Er is niets mis met eens wat meer op te komen voor jezelf. Mensen zullen jou waarderen als een persoon met een eigen mening. Stap 7: Ga ervoor Probeer je aandacht op iets anders te richten dan op je problemen. Dat lijkt simpel, maar probeer het eens. Breek uit jezelf! Op die manier verplicht je jezelf om je op iets anders te concentreren. Door in iets op te gaan, neem je afstand van je moeilijkheden. Daardoor doorbreek je je gepieker en ontspan je meer. Stap 8: Durf hulp vragen Als je hulp vraagt, dan kan je samen met anderen zoeken naar een oplossing die je alleen niet vindt. Er kan dan een grote last van je schouders vallen. Dit kan deugd doen voor jezelf, maar ook voor anderen. Die anderen zijn immers opgelucht omdat ze niet meer moeten proberen om je gedachten te lezen. Eens ze weten wat er met je scheelt, kunnen ze zich spontaner gedragen en zich zelfzekerder voelen in je gezelschap. Stap 9: Gun jezelf rust Rust nemen is je hoofd leegmaken en even niet meer denken aan je (dagelijkse) zorgen. Jezelf rust gunnen betekent voor iedereen iets anders. Voor de één is het een warm bad nemen, voor de ander is het languit in bed blijven liggen, voor de ander is het misschien een uurtje gewoon voor de televisie hangen of naar muziek luisteren en voor nog een ander betekent het eindelijk eens dat boek lezen dat al zo lang in de boekenkast ligt. Iedereen ontspant zich op zijn manier.
Stap 10: Je hoofd boven water Inderdaad, wilskracht is belangrijk. Maar toch soms is het echt niet zo makkelijk. Soms gaat het gewoon echt niet meer en heb je zin om alles en iedereen op te geven. Soms is het leven gewoon erg moeilijk en lastig. Het is niet makkelijk om dan nog te geloven in al die bemoedigende uitspraken. Maar je bent lang niet de enige. En iedereen is gemaakt om te overleven. Hoe zwart je wereld vanbinnen ook lijkt, hoe moeilijk het ook is om je hoofd boven water te houden, er is altijd een stukje van jezelf dat de wil heeft om niet kopje onder te gaan. Het is dus in principe niet erg is om je even te laten gaan. Je kan je erdoor herbronnen. Na een evaluatie bleek dat bepaalde groepen, waaronder jongeren, weinig bereikt werden met deze campagne. Vervolgens werd voor jongeren tussen 12 en 16 jaar de nieuwe campagne NokNok ontwikkeld. Gebaseerd op de 10 stappen van Fit in je hoofd, werkt NokNok met vier knaltips. Tip 1: Ik (k)en mezelf! Iedereen is verschillend. De ene is blond, de andere ros. Jij houdt van zwemmen, je vriend of vriendin leest liever een boek. Gelukkig ziet iedereen er anders uit en houdt iedereen van andere dingen. Wat zou de wereld saai zijn zonder al die verschillen! Er is er maar één zoals jij. Maar wie ben jij? Hoe zie je eruit, wat doe je graag en hoe denk jij over jezelf? Je zelfbeeld hangt af van allerlei dingen: hoe voel je je? Wat heb je vroeger meegemaakt? Wat denken anderen over jou? Wat gebeurt er rond je? In welke periode zit je? Hoe je denkt over jezelf, heeft gevolgen voor wat je doet. Hoe je naar jezelf kijkt, zegt ook iets over je zelfvertrouwen. Dit is eerder een gevoel. Vind je bijvoorbeeld van jezelf dat je mooi bent? Dan ga je dat ook uitstralen. Je voelt je zeker over je uiterlijk. Ook met voldoende zelfvertrouwen kan je af en toe toch onzeker zijn. Mensen verwachten veel van jou. Het is normaal dat je niet overal even goed in bent! Tip 2: Mijn grenzen Af en toe moet je zelf op avontuur gaan en iets nieuws proberen. Daar heb je inzet en durf voor nodig. Nieuwe dingen ontdekken geeft je energie! Je hoeft niet groots te doen. Kleine uitdagingen kunnen je ook een goed gevoel geven. Je zal verbaasd zijn hoe fijn het is om je ergens voor in te zetten! Samen met anderen iets doen, zorgt ook voor plezier. Fouten maken mag, want uit fouten kan je leren! Leer je nee zeggen? Dan wordt ja zeggen pas echt leuk. Nee zeggen is ook rustig zeggen wat je denkt. Soms wil je iets niet doen, maar kom je vijandig over. Duidelijk nee zeggen en toch kalm blijven heet assertief zijn of opkomen voor jezelf.
Tip 3: Reken op anderen Het is fijn om te kunnen vertrouwen op je vrienden of familie. Eventjes bellen naar een vriend of een vriendin als je net ruzie had met je zus. Of aan tafel aan je ouders zeggen wat je gedaan hebt op kamp. Het doet goed om je gedachten te delen met anderen. Je hoeft geen speciale reden te hebben. Het is gewoon leuk om te kletsen met je vrienden, kennissen of familie. Tip 4: Tijd voor mezelf Zit je hoofd vol met wat je nog moet doen? Dat kan voor spanning zorgen. Een beetje spanning is goed. Zo blijft je leven boeiend. Maar soms wordt het te veel. Dan is het tijd voor ontspanning! BIJLAGE: Hulpkompas Tijdig de juiste hulp vinden en krijgen is belangrijk. Ook als het misloopt in je hoofd. Hulpkompas (www.hulpkompas.be) is een nieuwe online zoekmachine. De tool bevat meer dan 300 diensten uit de zorgregio Kempen die actief zijn in preventie en zorg voor geestelijke gezondheid. Logo Kempen wil met het Hulpkompas bijdragen tot een geestelijk gezondere regio, meer veerkracht en hoopt zo wegwijs te maken in de juiste hulpverlening. Het Hulpkompas is zowel bedoeld voor hulpverleners als ieder die op zoek is naar de juiste hulpverlening. De tool omvat alle diensten met uitzondering van privé-initiatieven en diensten voor personen met een handicap. Op de homepagina vul je eenvoudig in wie of wat je zoekt, waar, type dienst en type hulpverlening. Met gezonde groeten, Lynn Weyns Stafmedewerker geestelijke gezondheid en tabak-, alcohol- en drugpreventie