Kindercoaching levert een wezenlijke bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling en bewustwording van kinderen, zodat zij kennis hebben van hun eigen potentieel. Vanuit dit bewustzijn kunnen kinderen zich positief ontwikkelen en zijn ze opgewassen tegen de levenslessen die op hun pad komen. Kindercoaching is ook samen onderweg gaan vanuit de situatie zoals hij nu is naar een nieuwe, gewenste situatie. Voor een kind, de coachee, betekent dit onderweg gaan vanuit iets wat al bekend en vertrouwd is, naar iets nieuws, iets anders, iets onbekends. Je kunt het als volgt verwoorden: het kind (en de ouders) zijn in een situatie beland waarin even geen beweging is. Ze zijn als het ware vastgelopen. Vanuit dit punt kijkt een kindercoach eerst naar de situatie waarin ze zijn vastgelopen en naar de hulpvraag die er ligt. Daarna kijkt de kindercoach samen met het kind en de ouders naar de levenslessen die geleerd moeten worden. Dit brengt direct weer beweging. Het kind en de ouders worden zich bewust van de mogelijkheden. Maar deze beweging moet ook ergens heen gaan en dat is het doel waarheen gewerkt gaat worden. Ook in samenwerking met de ouders is het uitermate belangrijk dat er een doel is. Het is raadzaam om hier ruim tijd aan te besteden. Wanneer de ouders bijvoorbeeld aangeven dat ze hun kind weer lekker in zijn vel willen laten zitten, is het nog niet helder wat ze gerealiseerd willen zien. Wanneer een kind als doel heeft om niet meer zo vaak boos te zijn, heb je slechts een aanwijzing. Daar waar het doel niet concreet genoeg is, wordt het krachteloos en vrijblijvend van karakter; en je weet als coach niet in welke richting je aan de slag gaat! Een concrete doelstelling geeft houvast, is helder en duidelijk voor het kind, voor de ouders/ verzorgers en voor jou als coach. Jouw taak als kindercoach is om je in deze vraag te verdiepen en vooral door te vragen. Niet te snel tevreden te zijn met een antwoord, maar echt de tijd te nemen om het voor iedereen, maar met name voor je coachee duidelijk te krijgen. Je zet hierbij al je zintuigen in. De eerste ingang is vrijwel altijd een vraag om hulp (anders zouden ze niet naar een kindercoach gaan). Belangrijk hierbij is dat je niet te snel tevreden bent en dat je je zintuigen, je hoofd, je hart en je intuïtie (je zender) in zet. Kijk ook goed naar lichaamstaal en luister naar wat mensen zeggen. Vaak formuleren ze hun vraag al in de eerste zinnen die gezegd worden. Geef hierbij zowel de ouders als het kind aandacht. De hulpvragen van ouders en kind kunnen soms uiteen liggen, maar vaak zijn het andere woorden voor hetzelfde onderwerp.
Voorbeeld: Tijdens het intakegesprek geeft moeder aan dat haar kind thuis zo n kort lontje heeft. Hij bepaalt de sfeer en is snel gepikeerd en boos. De vraag van moeder is allereerst: help ons kind niet meer zo boos te zijn. De eigen hulpvraag van moeder die daaronder ligt is: help mij positief te blijven, ook als hij boos is. Hierboven kun je zien dat de hulpvraag begint met help mij. Dit zijn hele fijne woorden om ouders en het kind te ondersteunen. Door te vragen: waarmee kan ik jullie helpen? krijg je direct al wezenlijke informatie. Waarbij je de rollen van vader, moeder en kind moet onderscheiden. Ieder heeft een eigen help mij! Zodra je de hulpvraag helder hebt komt de volgende stap en dat is de hertaling naar een levensles. In het gesprek met de zoon van de moeder uit het vorige voorbeeld kwam in eerste instantie niet zoveel. De zoon vond het allemaal niet zo nodig en had geen vraag. Na het spelen van het COACHEEspel bleek dat hij het jaar ervoor met pesten te maken had gehad en dat hij daar nog steeds last van had. Hij had uiteindelijk als hulpvraag help mij om anderen en mezelf weer te vertrouwen. De levensles die we hieruit konden ventileren was ik wil leren vertrouwen op mezelf en op anderen. Als kindercoach ontdekte ik dat het hier vooral ging over zelfvertrouwen. Zoals je ziet is de levensles omschreven als: ik wil leren om Vanuit de levensles ga je een stap verder en dat is omschrijven hoe het eruit ziet wanneer je de levensles hebt geleerd. En dat is het doel waar we naar op zoek zijn. De omschrijving van het doel is: positief; persoonlijk (beginnen met ik); in de tegenwoordige tijd; krachtig en eenvoudig; haalbaar binnen een vrij korte periode, aanvaardbaar en duidelijk; gericht op een inspirerende toekomst; omschreven vanuit een actie; gerelateerd aan een positieve ervaring uit het verleden. (net zoals.) Tip: het doel kan worden geschreven op een spiegeltje met een watervaste stift.
De levensles van de jongen, vertaald naar het doel werd: Ik vertrouw en geloof in mezelf, ik ben sterk en slim, net zoals bij de voetbal. Bij het voetballen had hij namelijk wel een goed gevoel over zichzelf en dit gevoel wilde hij meenemen naar school. De levensles van de moeder werd: Ik hou met hart en ziel van mijn zoon en gun hem zijn boze buien, net zoals ik hem zijn vrolijke buien gun. Ik ben een goede moeder. En vooral dat laatste was voor moeder enorm belangrijk. Voor je kindercoachschatkist hebben we hier nog wat extra oefeningen. Schaaloefening (voorbeeldcasus COACHEE! handboek bladzijde 60) Leg 2 markeerpunten op de vloer (een balletje, een papiertje, een steentje). Het ene markeerpunt is het 0-punt en het laatste markeerpunt is het eindpunt (hier kan ook het spiegeltje of een papier liggen met het concrete doel erop geschreven). Ga met je coachee op het 0-punt staan en leg aan je coachee uit dat dit het punt is waarop er helemaal niets is gebeurd rond het doel. Hier op dit punt kan niets, is nog niets gelukt en is de coachee het verst verwijderd van het doel. Vraag je coachee hoe het hier op dit punt voelt. Is dit herkenbaar? Loop vervolgens naar het doel en blijf hier even staan. Hoe voelt dit? Ga nu weer terug naar het 0-punt en loop langzaam in de richting van het doel en blijf staan op het moment waar je op dit moment bent. Laat je coachee terugkijken en stel vragen als: wat heb je al gedaan om hier te komen?. Wie hebben je hierbij geholpen? Wat heb je zelf gedaan? Wees niet te snel tevreden en vraag herhaaldelijk: Wat nog meer? Hoe houd je het vol? Hoe heb je het klaargespeeld hier te komen? Pas wanneer je coachee niets meer kan vertellen volgt de vraag: Hoe zou je weten wanneer je een stapje verder bent? Verklein zo nodig: Wat is de eerste/kleinste verandering die je zou merken? Wat is het kleinste stapje dat haalbaar zou zijn? Wie zou aan je merken dat je weer een stapje vooruit bent? Deze oefening is bedoeld om met je coachee op zoek te gaan naar de volgende stap richting het doel. Hiermee wordt al heel veel in gang gezet en kan het kind vaak zelf weer verder. Collage maken Je coachee maakt een collage over het doel. Neem hiervoor een groot vel wat dikker papier en plan ruim de tijd om dit goed te doen. Eventueel kunnen de ouders ook een eigen collage maken. Het geeft inzicht en tevens wordt er een diepere laag aangesproken bij het kind en de ouders waarin meer inzichten komen rond het te bereiken doel.
Tekenen of schilderen Van het doel kan ook een tekening of schilderij worden gemaakt. Belangrijk is wel dat de coachee zelf in de tekening of in het schilderij staat. De coachee moet het zichzelf zien doen! Meestal komen bij het maken van de tekening/ schilderij nieuwe inzichten boven. Visualisatie Soms zijn kinderen nog niet echt gewend aan visualisatieoefeningen. Om hier een beetje aan te wennen kun je verschillende stappen hierin met de kinderen doen. Stap 1: body scan Ga zitten of liggen, sluit je ogen en breng je aandacht naar je ademhaling. Voel hoe de lucht langzaam door je neus naar binnen gaat en weer naar buiten gaat. Richt je aandacht op je voorhoofd. Frons een keer en laat weer los. Doe dit zelfde voor neus, oren, ogen, wenkbrauwen, kaak, mond, lippen en huid van je gezicht en achterhoofd. Richt dan je aandacht op je nek, schouders, linker en rechterbovenarm, elleboog, onderarm, hand en vingers. Ga deze gebieden, links en rechts een voor een af. Span elk gebied aan en laat weer los. Richt je aandacht op je borst, je buik, je rug van boven naar beneden. Span aan en laat los. Voel je ademhaling, eventueel je lichaamshouding veranderen door de ontspanning. Voelt je lichaam al anders aan? Ga op deze manier door en geef aandacht aan je beide bovenbenen, knieën, onderbenen, enkels, voeten en tenen. Neem rustig de tijd. Laat jezelf helemaal zwaar worden. Je bent nu totaal ontspannen en relaxed. Goed, breng nu langzaam je aandacht terug naar de rest van je lichaam en de geluiden in de kamer. Beweeg een beetje, stretch je spieren wat en open je ogen. Stap 2: dagdromen Start eventueel weer met een bodyscan. Kun je jezelf voorstellen dat je.. fietst, zit in je kamer, loopt door je huis? Kun je zien hoeveel jassen er aan de kapstok hangen, etc benoem hier wat eenvoudige dingen. Stel je nu een plekje voor in de natuur. Wat zie je allemaal? Ruik je ook iets? Ben je zelf ook op deze plek? Of kun je jezelf op deze plek voorstellen? Wat kun je hier allemaal doen? Wie zou je willen dat hier ook is? Kun je jezelf voorstellen dat deze persoon hier ook is? Hoe voel je je op deze plek? Kom daarna weer terug in het hier en nu.
Stap 3: aftellen Start eventueel weer met een bodyscan. Vraag je coachee om zich voor te stellen dat hij of zij op een prachtig pad in de natuur staat. zometeen tel ik van 10 tot 0 en bij elke tel loop je verder op het prachtige pad. 10 9 Etc. Bij 0 vertel je je coachee dat hij of zij nu kan zien hoe het eruit ziet als het doel is bereikt. Laat je coachee hier een paar minuten van genieten. Vertel je coachee dat hij of zij nu weer naar het prachtige pad moet gaan. Jij telt van 0 naar 10 en bij 10 is je coachee weer in het hier en nu. Praat na deze visualitatie na over de beelden die je coachee heeft gezien tijdens deze visualisatie. Deze beelden zijn beelden uit het onbewuste van je cliënt. Neem ze dus ALTIJD serieus en laat er eventueel een tekening over maken. Mindmap Laat een mindmap maken met in het centrum van het papier de woorden: dit kan ik Een mindmap bestaat uit woorden, kleuren en symbolen/ tekeningen. Dit laatste wordt vaak vergeten of overgeslagen terwijl dit voor de hersengebieden enorm belangrijk is. Woorden ondersteund met kleuren en tekeningen zorgt dat de hersenen actiever worden. Ook het onbewuste spreekt nu weer mee. Kijk op internet naar voorbeelden van mindmappen. Kwaliteitenonderzoek Maak een top 10 van kwaliteiten die je coachee heeft. Je kunt hiervoor de kaartjes uit het COACHEE!-spel nemen, maar dat is niet verplicht natuurlijk. Zorg in ieder geval voor een woordenboek! Met behulp van kwaliteitskaartjes zoekt de coachee de 10 meest belangrijke kwaliteiten op. Alle kwaliteiten worden op losse papiertjes geschreven. Pak de eerste kwaliteit en leg deze bovenaan. Vervolgens pakt de coachee de tweede kwaliteit en legt die naast de bovenste kwaliteit. Is deze kwaliteit belangrijker of minder belangrijk dan de eerste? Als de kwaliteit belangrijker is legt je coachee het briefje met de kwaliteit op de eerste positie en anders legt je cliënt het papiertje onder de kwaliteit op de eerste positie. Daarna pakt je coachee de derde kwaliteit. Leg deze weer naast de bovenste en check weer: is deze kwaliteit belangrijker of minder belangrijk. Is deze belangrijker dan krijgt deze kwaliteit de bovenste positie en anders legt je coachee hem naast de kwaliteit op de tweede positie en stel je weer de vraag: is deze kwaliteit belangrijker of minder belangrijk. Zo krijg je een top 10 van kwaliteiten om in te zetten bij het bereiken van het doel. Innerlijke hulpbronnen Bij deze oefening ga je met je coachee meeschrijven of laat je de aanwezig ouder opschrijven wat je coachee allemaal vertelt.
Laat je coachee de ogen sluiten of kijken naar een vast punt op de grond. Doe eventueel de bodyscan voor ontspanning. Ik tel van 10 naar 0 en op 0 ben je op een plek in de natuur waar je je heel prettig voelt. Kun je vertellen hoe de plek eruit ziet waar je nu bent? Kun je de geuren ruiken? De geluiden horen? De grond onder je voeten voelen? Zo meteen komt er iemand of iets naar je toe. Dit is een van je helpers die je kan helpen bij het bereiken van je doel. Kijk maar eens om je heen of er al iemand of iets aan komt. Vertel eens wie of wat je ziet? Hoe ziet je helper eruit? Staat je helper ver of dichtbij? Kun je met je helper praten? Vraag je helper welke raad hij of zij je wil geven. Kun je vertellen wat je helper zegt? Heeft je helper nog meer te vertellen? Je mag je helper bedanken voor de hulp en je mag je helper vragen of je nog eens vaker om hulp mag komen vragen. Er komt nu je tweede helper naar je toe. Dit is een wijs iemand. Kun je hem of haar al zien aankomen? Hoe ziet hij of zij eruit? Hoe oud is deze wijze persoon ongeveer? Staat de wijze ver of dichtbij? Kun je met de wijze persoon praten? Vraag de wijze persoon of hij of zij wijze raad voor je heeft. Kun je vertellen wat de wijze zegt? Heeft de wijze je nog meer te vertellen? Je mag de wijze persoon bedanken voor de wijze raad en je mag de wijze persoon vragen of je nog vaker om wijze raad mag vragen. Neem afscheid van de helper en de wijze persoon. En neem afscheid van deze plek in de natuur waar je je zo prettig voelt. Zo meteen tel ik van 0 naar 10 en bij 10 ben je weer terug bij mij in de kamer. Praat nog even na met je coachee over deze ervaring. Externe hulpbronnen Nodig: Diverse kleuren papier Een groot papier of een schrijfbord Je coachee gaat staan in de ruimte. Zorg dat er achter je coachee nog voldoende ruimte is om wat neer te leggen. Om het doel te bereiken kan het zijn dat er nog wat problemen zijn. Onderzoek wat het grootste probleem is wat in de weg zit (de beroemde beer op de weg). Schrijf dit probleem op een papier of op het schrijfbord en leg of zet deze tegenover de coachee op die afstand dat het voor je coachee nog prettig is.
Wat of wie kan jouw helpen bij dit probleem? Vraag welke kleur bij deze hulpbron past en schrijf de hulpbron die je coachee noemt op dit papier. Vraag daarbij ook: wat wil je dat ik opschrijf, hond of moet ik de naam van je hond opschrijven. Als coach stap je nu even in het veld van je coachee en je voelt waar deze hulpbron het beste kan liggen ten opzichte van je coachee. Leg het papier op deze plek en vraag of dit ook zo klopt voor je coachee. Leg het papier daar neer waar je coachee het aangeeft als je coachee het op een andere plek wil hebben waar het beter voelt. Laat je coachee nu weer kijken naar het probleem en vraag of er al verandering is als hij of zij naar het probleem kijkt. Ga op zoek naar de volgende hulpbron, vraag de kleur papier erbij en schrijf de bron er weer op. Vervolg de bovenstaande stappen bij deze bron. Schrijf precies op wat je coachee zegt. Vraag je coachee na elke hulpbron of er verandering is en of er nog een hulpbron nodig is of dat het nu al goed is. Net zolang tot je coachee aangeeft dat het zo klopt! Geef de papieren met de hulpbronnen mee!