Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht Per e-mail: peter.bongaerts@fme.nl /Per fax 079-3531365 Aan de FME-CWM T.a.v. de heer P. Bongaerts Postbus 190 2700 AD Zoetermeer Datum Doorkiesnummer 6 mei 2015 030-2738347 Onderwerp Ultimatum Uw kenmerk Geachte heer Bongaerts, In het vierde overleg over de nieuwe cao Metalektro heeft u in de nacht van 28 op 29 april 2015 een eindbod gedaan. U komt daarin niet tegemoet aan de voorstellen die wij u aanboden in onze brief van 10 maart 2015. Tevens bevat uw eindbod onderdelen die de werking van de cao op onaanvaardbare manier aantasten of voorzieningen en rechten verminderen die voor werknemers van grote waarde zijn. Op grond daarvan stellen wij vast dat er tussen ons een onoverbrugbaar verschil in wederzijdse standpunten is ontstaan en dat wij uitonderhandeld zijn. Wij hebben als gevolg daarvan besloten u een ultimatum te stellen. Alvorens het ultimatum te formuleren hechten wij eraan om het onderhandelingsproces tot nu toe te schetsen. Sinds 24 maart 2015 voeren wij met u overleg om te komen tot een nieuwe cao. In achtereenvolgende besprekingen op 24 maart 2015, 2 april 2015, 13 april 2015 en 28 doorlopend naar 29 april 2015 hebben wij getracht te komen tot constructieve afspraken op basis van onze voorstellenbrief. Een voorstellenbrief die uitstekend aansluit bij ons streven om de Metalektro een sector te laten zijn waar vaklieden uit de metaal- en elektrotechnische industrie graag hun werk willen vinden. Helaas mochten wij uw voorstellen pas ontvangen in het tweede deel van ons eerste cao overleg op 24 maart 2015. In de daarop volgende onderhandelingsrondes heeft u geen toezeggingen gedaan op de voorstellen die onze leden van groot belang achten. Pas aan het slot van het laatste cao-overleg dat begon op 28 april en doorliep tot de ochtend van 29 april 2015 kwam u met een totaal bod dat voor het eerst een loonbod bevatte. Toen wij daarop een voorstel inbrachten waarin onze wensen merendeels werden ingetrokken of gewijzigd, vond u dat onvoldoende en transformeerde u uw eerder gegeven eerste totaal bod ongewijzigd in een eindbod. Dit betekent dat we uitonderhandeld zijn. Wij willen, zo hebben wij u laten weten, dat de cao s meer zeggenschap bieden aan werknemers om hun werktijden en vrije dagen minder onzeker en flexibel te maken, hun overuren te beperken en om meer in een vierdaagse werkweek te kunnen werken. Door het overwerk te beperken en in te spelen op de behoefte van jong voor oud willen wij
2 van 7 ruimte maken om jongere vakmensen in de sector aan een baan te helpen en tegelijk ouderen gezond het pensioen te laten halen. Mede tegen de achtergrond van de ontwikkelingen die het werk in de technieksectoren veranderen willen wij dat werknemers meer scholingsrechten krijgen. U meende dat u ons in onze voorstellen over werktijden en opleidingen niet tegemoet kunt komen. In het Sociaal Akkoord van 11 april 2013 zijn afspraken gemaakt over de (sectorale) invulling van de reparatie van de WW, de werkgelegenheid voor mensen met een arbeidsbeperking en het terugdringen van schijnconstructies met flexibele contracten. U weigert deze afspraken te bevestigen en kaders te bepalen voor de uitwerking. Deze weigering om uitwerking te geven aan afspraken die onze koepelorganisaties maken op landelijk niveau nemen wij zeer ernstig. Dit geldt te meer omdat u evenmin uitwerking heeft gegeven aan de belangrijke cao-afspraak in 2013 om de kernbepalingen van de WAGA nader in te vullen op een wijze dat er een gelijk speelveld in de sector ontstaat waardoor concurrentie op arbeidsvoorwaarden wordt voorkomen. In de onderhandelingen is tot op heden van uw kant geen sprake van een constructieve opstelling. Daar waar wij proberen het werken in de sector aantrekkelijker te maken, vaklieden proberen te ontwikkelen en te behouden en meer kansen te bieden voor jongeren, confronteert u ons met een eindbod dat leidt tot verslechtering van de arbeidsvoorwaarden en de rechtspositie van werknemers ten opzichte van de huidige cao afspraken, het beperken van de kansen om langer door te werken voor oudere werknemers en tot het afwijken van de cao zonder instemming van uw contractspartij. U frustreert hiermee de onderhandelingen. We hebben u medegedeeld dat wij uw eindbod van 29 april 2015 afwijzen. Na de onderhandelingen van 28 en 29 april 2015 hebben we uw opstelling en uw eindbod met onze cao-commissie en onze Bedrijfsgroepsraad (BGR) besproken. De BGR heeft in haar vergadering op 29 april 2015 de conclusie getrokken dat uw eindbod volstrekt onvoldoende is. Wij kunnen derhalve niet anders dan vaststellen dat, aangezien uw eindbod door onze leden is afgewezen, thans sprake is van een onoverbrugbaar verschil in wederzijdse standpunten. Gezien de ontstane situatie hebben wij besloten u een ultimatum te stellen. De eisen waarmee u alsnog akkoord dient te gaan zijn de volgende: 1. Looptijd Een cao met een looptijd van één jaar, van 1 mei 2015 tot 1 mei 2016. 2. Inkomen a. De lonen worden per 1 mei 2015 structureel verhoogd met 3%. Deze verhoging geldt voor zowel de feitelijke lonen als de loontabellen, de vloeren in de loonsverhoging (cao art. 10.9), vakantietoeslag (cao art. 5.10) en de in de cao vermelde vergoedingen.
3 van 7 b. De vloer in de loonsverhoging bedraagt 900 bruto. c. De werkgever betaalt een bijdrage van 25 bruto per maand voor de zorgverzekering aan de werknemer. d. Jongeren moeten worden betaald op basis van hun functie en werkervaring, niet op basis van hun leeftijd. Een volgende stap in de afschaffing van de goedkope jeugdschalen is de loonschaal van een 20-jarige toe te passen op iedereen die 20 jaar of jonger is. e. Bij ziektekosten die arbeid gerelateerd zijn vergoedt de werkgever minstens het eigen risico van 375 netto aan de werknemer. f. De cao verhogingen gelden voor iedereen, ook voor hoger personeel en zonder inkomensgrens. 3. Gelijk loon voor gelijk werk, flex en zekerheid a. Om oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden te voorkomen is in de vorige cao afgesproken dat vluchtroutes worden afgesloten om buitenlandse werknemers niet dezelfde arbeidsvoorwaarden te geven als hun Nederlandse collega s. De cao zou WAGA-proof worden gemaakt (WAGA = Wet Arbeidsvoorwaarden Grensoverschrijdende Arbeid). Dat moet op papier en in de praktijk ook werkelijkheid worden. De tekst van het cao protocol van 2013 dient hiertoe in de nieuwe cao opgenomen te worden. b. Het aantal werknemers met een flexcontract moet worden verminderd en mensen moeten sneller een vast contract krijgen. Per bedrijf komt hierover een plan dat samen met de werknemers (OR, vakbonden) wordt overeengekomen. Het centrale overleg van werkgevers en werknemers in de ROM ontvangt van ieder bedrijf uiterlijk 1 november 2015 het plan. c. Stageplaatsen zijn geen flexpools, maar opleidingen naar een vaste baan. De medefinanciering door het opleidingsfonds A+O van BBL-plaatsen moet hierop beter aansluiten, zodat er geen subsidie wordt verstrekt voor vervanging van vaste contracten door flexbanen. d. Omdat er vaak verschillen zijn met de beloning van mannen in dezelfde functie met hetzelfde niveau van opleiding en ervaring, moet de gelijke beloning van vrouwen meer ondersteuning krijgen. 4. Duurzame inzetbaarheid, arbeidsmarkt en opleidingen a. Andere werkpatronen zoals een vierdaagse werkweek en 80-100-100 (80% werken, 100% loon, 100% pensioenopbouw) moeten veel breder in de branche worden ingevoerd. De werknemers krijgen het recht om daarin naast vakantie- en ADV dagen ook bronnen te gebruiken als toeslagen in tijd, compensatie voor overwerk en deeltijdpensioen. Om invoering ervan te ondersteunen is een groot
4 van 7 gemeenschappelijk project nodig. Werknemers (en op hun verzoek ook hun vakbonden) en werkgevers werken per bedrijf samen aan een plan waarin werknemersrechten en wederzijdse wensen en mogelijkheden optimaal worden benut. b. Regelingen jong voor oud stimuleren, waarbij werkloze jongeren een baan krijgen op een plek van werknemers die graag met (vroeg)pensioen gaan. c. Meer inspanningen om minder inzetbare werknemers te herplaatsen of aangepast werk aan te bieden in plaats van te ontslaan. Naast de opname van Wajongers en andere arbeidsgehandicapten die in het Sociaal akkoord zijn afgesproken, kan de Metalektro zo bijdragen aan voorkoming en terugdringing van werkloze arbeidsgehandicapten. d. De nachtdiensten zijn de zwaarste werktijden voor werknemers in ploegendienst. Voor oudere werknemers zijn deze diensten nog meer belastend, omdat het lichaam zich minder goed kan aanpassen. Er zijn afspraken nodig over verminderingen van nachtdiensten voor werknemers naarmate zij ouder worden. e. Voor een Leven Lang Leren zijn meer opleidingsrechten nodig, in tijd en geld. Als de werkgevers in de Metalektro mee wil gaan met veranderingen en de voorhoede van de innovatie wil vormen, zullen alle werknemers ook individuele scholingsmogelijkheden moeten krijgen. f. Voor een opleidingsplan in het bedrijf waarbij betaling vanuit het A+O fonds plaatsvindt is de voorwaarde vereist van de handtekening door de OR. g. Oudere werknemers moeten vaker en stelselmatiger worden ingezet als mentor bij het opleiden van instromers, de begeleiding van Wajongers en de overdracht van kennis. h. Invoering van een sectorverzekering voor arbeidsongevallen en beroepsziektes door middel van een werkgeverspremie. i. Het project 5x Beter moet voldoende gefinancierd en geborgd blijven, de naleving van de normen moet beter en de verbetercoaches moeten ook toegang krijgen tot de bedrijven op uitnodiging van OR-en of vakbondskadergroepen. 5. Werktijden a. De zeggenschap van werknemers over hun werktijden moet beter in de cao worden geborgd. De teksten leiden tot eenzijdig handelen of ontwijken van de cao door werkgevers bij verschoven uren, inhaaluren, urenbanken, overwerkbepalingen, ADV, collectieve vakantie, afbouw ploegendiensten, het moment van bekendmaking van roosters enzovoorts. Onduidelijkheden in de teksten moeten verdwijnen en de werknemer krijgt recht op instemming waar deze nu nog ontbreekt of waar nu een vaak ongebruikte overlegbepaling staat.
5 van 7 b. ADV moet minder een flexinstrument van werkgevers worden en meer gebruikt worden waar het voor bedoeld is, namelijk herverdeling van werk en extra vrije tijd van werknemers. Het aantal roostervrije en vakantiedagen dat de werkgever met de ondernemingsraad collectief mag aanwijzen wordt verminderd. c. Over de procedure van aanvraag en opname van vakantiedagen staat er nog een oude bepaling in de cao die inmiddels is achterhaald door moderne wetgeving, waarin de zeggenschap van werknemers is verbeterd. De negatieve afwijkingen van de wet moet uit de cao verdwijnen. d. De ploegentoeslag moet omhoog en net als in de Metaal & Techniek ook voor iedereen pensioengevend worden. De afbouwregeling moet worden verbeterd. e. Er moet een maximum aantal arbeidsuren per week in de cao komen. De onzekerheid en wisseling in arbeidstijden zijn de afgelopen jaren uit de bocht gevlogen en vereisen betere kaders. f. De cao bepalingen rond karweiwerk en reistijd/reiskosten moeten worden verduidelijkt en verbeterd. Het aantal reisuren bovenop de gewerkte uren moet worden begrensd. 6. Overige voorstellen a. De reparatie van de opbouw en duur van de WW moet in de cao worden afgesproken, zoals in het Sociaal akkoord is vastgelegd. b. Aanpassing van de regeling over de vakbondscontributie aan de nieuwe wettelijke werkkostenregeling, zodat het ledenvoordeel van belastingvrijstelling over de vakbondscontributie niet sneuvelt. c. De formulering in overleg met vakbonden moet op alle plaatsen in de cao worden vervangen door in overeenstemming met vakbonden of na instemming door vakbonden. d. Bij invoering, aanpassing of onderhoud aan ISF-SAO (of een ander functieclassificatie systeem) of het functiegebouw moet de vakbond een expliciete rol krijgen om hierover in overleg te gaan met de werkgever. Dat moet voorkomen dat de vakbond niet, te laat of onvolledig wordt betrokken. Omdat het meestal gaat om ingrijpende gevolgen voor de arbeidsvoorwaarden van mensen, is het niet langer aanvaardbaar dat cao teksten zo uitgelegd kunnen worden dat de vakbonden buiten de deur worden gehouden. e. Uitvoering van een aantal tekstuele wijzigingen (zie bijlage). Indien wij voor vrijdag 15 mei 2015, 12.00 uur van u geen schriftelijke reactie hebben ontvangen waarin u ons laat weten integraal akkoord te gaan met onze eisen, zullen wij zonder nadere aankondiging overgaan tot het voeren van collectieve acties waaronder begrepen werkonderbrekingen en stakingen voor kortere of langere duur.
6 van 7 Op u rust de verplichting om aangesloten werkgevers in kennis te stellen van dit ultimatum en hen te wijzen op het feit dat er bij alle bij de FME aangesloten werkgevers acties kunnen worden gevoerd. Uiteraard zullen wij rekening houden met de in acht te nemen veiligheidsmaatregelen en zijn wij te allen tijde bereid tot overleg over het waarborgen van de veiligheid van de mensen, goederen en materieel tijdens voormelde acties. Dit technische overleg, indien door u of aangesloten werkgevers gewenst, dient naar onze mening plaats te vinden voor de looptijd van het ultimatum is verstreken opdat nog tijdig de juiste maatregelen getroffen kunnen worden. Het is mogelijk dat, behalve u en uw leden, ook derden (opdrachtgevers of klanten) hinder of schade ondervinden van de door ons georganiseerde acties. Dit vloeit logischerwijs voort uit ons actierecht zoals dit is neergelegd in artikel 6 lid 4 ESH en is als zodanig rechtmatig. Wij wijzen erop dat het uw verantwoordelijkheid dan wel die van uw leden is eventuele derden tijdig in kennis te stellen van dit ultimatum en mogelijke acties. Voorts wijzen wij u erop dat wij het laten overnemen van werk dat normaliter door actievoerders wordt verricht, aanmerken als besmet werk en dit onrechtmatig achten. Wij behouden ons het recht voor om zonder nadere aankondiging over te gaan tot het nemen van (rechts)maatregelen wanneer wij constateren dat u of uw leden zich schuldig maken aan het overtreden van het onderkruipersverbod of anderszins onrechtmatig jegens ons handelen. Dit kan ook betekenen dat wij de Inspectie SZW vragen een onderzoek in te stellen. Vanzelfsprekend zullen wij onze leden en andere werknemers oproepen om geen besmet werk te verrichten. In afwachting van uw reactie, Hoogachtend, J. Brocken M. Patijn Landelijk bestuurder Metaal Cao-coördinator FNV E j.brocken@bg.fnv.nl M 06 22 97 39 43 F 030 26 37 715
7 van 7 BIJLAGE: Tekstuele wijzigingen: Art 1.3 Geen nawerking Niet van toepassing op overkomst uit een andere cao. Art 1.4 lid 3 Gunstigere bepalingen Zinsnede schrappen na voorafgaand overleg met de ondernemingsraad en vervangen door in overeenstemming met vakbonden of met instemming van de werknemers die daartoe geraadpleegd worden Art 6.3 lid 1 Bijzonder verlof leden van v.v. - Toevoegen achter bondsraad: ledenparlement - FNV Bondgenoten vervangen door FNV Metaal - Bedrijfsgroepsraad aanvullen met of Sectorraad - Bedrijfsgroepsafdeling vervangen door (volgt ) Art 6.4 lid 7 Schrappen naar het oordeel van de werkgever Art 9.2 lid 4 Niet in dienst zijnde werknemers Toevoegen achter alinea die eindigt met gebruikelijke betalingsperiode: Indien er geen eigen werknemers zijn die geheel of vrijwel geheel vergelijkbare werkzaamheden verrichten als de niet in dienst zijnde werknemers, dan worden de arbeidsvoorwaarden vergeleken met de werknemers waarvan de aard van de werkzaamheden verwant zijn. De vergelijking is gebaseerd op de uitgevoerde activiteiten en de plaats in de onderneming. Art 9.2 lid 6 Niet in dienst zijnde werknemers Uitzendkrachten vervangen door niet in dienst zijnde werknemers Art 10.5 Bondswerk in de onderneming - Bondswerk vervangen door Vakbondswerk - Toevoegen in art 2 faciliteiten verlenen: De werkgever zal in ieder geval faciliteren dat er toegang voor v.v. is voor mededelingen via de gebruikelijke publicatiemiddelen binnen de onderneming (borden, intranet) en er op verzoek van v.v. een vergaderruimte beschikbaar wordt gesteld. Trefwoordenlijst checken en corrigeren.