Gemeente Winsum T.a.v. de heer R.J. Bolt Postbus 10 9750 AA Winsum Winsum, 3 februari 2016 Betreft: pre-advies inzake implementatieplan Uitvoeringsorganisatie Participatie Noord- Groningen Geachte heer Bolt, Op 24 november 2015 hebben de ondernemingsraden van de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond, verder te noemen BMWE, een adviesaanvraag ontvangen met betrekking tot het voorgenomen besluit tot vaststelling van het implementatieplan Uitvoeringsorganisatie Participatie Noord-Groningen. De Ondernemingsraad van Ability heeft op 26 november 2015 een vergelijkbare adviesaanvraag ontvangen, waarin tevens advies wordt gevraagd op het voorgenomen besluit tot wijziging van de Gemeenschappelijke Regeling Ability in de Gemeenschappelijke Regeling Participatie Noord Groningen. Bij aanvang van het proces, dat zal moeten leiden tot de oprichting van een nieuwe Uitvoeringsorganisatie, is vermeld dat de Ondernemingsraden van de BMWE gemeenten en Ability, nader te noemen de gezamenlijke ondernemingsraden, in het adviestraject gezamenlijk optrekken. Dit betekent dat er één advies komt van de gezamenlijke ondernemingsraden, waarbij uitdrukkelijk is bepaald dat iedere ondernemingsraad vanuit haar eigen verantwoordelijkheid de ruimte heeft om een afwijkende zienswijze, dan wel advies in te brengen. De gezamenlijke ondernemingsraden zijn in het proces tot het moment van het uitbrengen van het voorgenomen besluit regelmatig geïnformeerd over de voortgang van het proces. De gezamenlijke ondernemingsraden moeten constateren dat het voorliggende implementatieplan Uitvoeringsorganisatie Participatie Noord-Groningen nog geen voldragen en volwaardig plan is waarover de ondernemingsraden een advies in de zin van artikel 25 WOR kunnen geven. 1
Gezien het feit dat er op een groot aantal onderdelen, die van belang zijn voor de inrichting van de Uitvoeringsorganisatie Participatie Noord-Groningen, nog geen, althans te weinig, richting wordt gegeven aan de specifieke invulling daarvan, zullen de gezamenlijke ondernemingsraden zich in dit stadium beperken tot een pre-advies, niet zijnde een advies in de zin van artikel 25 WOR ten aanzien van de uitgangspunten van het implementatieplan. Over de onderwerpen waarover in het voorliggende implementatieplan thans in onvoldoende mate helderheid kan worden gegeven over de invulling daarvan, verwachten de ondernemingsraden in de nabije toekomst deeladvies-aanvragen cq instemmingsaanvragen, waarop het volledig regime van de artikelen 25 en 27 WOR van toepassing is. Dit betreft ook onderwerpen, die naar de letter van de WOR niet advies cq instemmingsplichtig zijn, aangezien zij integraal onderdeel uitmaken van het voorliggende implementatieplan. In dit pre-advies zal hieraan nadere aandacht worden besteed. De gezamenlijke ondernemingsraden zullen zich in dit pre-advies alleen uitlaten over de geformuleerde uitgangspunten van het implementatieplan, te weten: De uitvoering wordt budgetneutraal ingericht Het huidige aantal FTE s is leidend Het principe mens volgt werk wordt gevolgd De beleidsvorming zal bij de gemeenten plaatsvinden Een dienstverleningsconcept gericht op de diverse doelgroepen wordt gevolgd waarbij er drie sporen mogelijk zijn, te weten het werkspoor, het leerwerkspoor en het participatiespoor Aanleiding voorgenomen besluit In november 2014 hebben de Colleges van B&W van de BMWE gemeenten besloten tot samenvoeging van de organisatieonderdelen die zich bezighouden met de uitvoering van de Participatiewet en te komen tot een nieuwe uitvoeringsorganisatie. Als motieven voor het oprichten van een nieuwe uitvoeringsorganisatie worden daarbij aangevoerd: Het gezamenlijk benaderen van de in omvang stijgende doelgroep die is onderworpen aan de Participatiewet biedt de klanten meer kansen op de arbeidsmarkt Binnen één uitvoeringsorganisatie kunnen specialismen, capaciteiten en kwaliteiten van medewerkers elkaar versterken en beter worden benut. Er kan efficienter en gerichter worden gewerkt. Daarbij wordt tevens aangegeven dat het niet samengaan risico s met zich mee brengt: Minder daadkracht Financiële tekorten Extra overleg en afstemming Kwetsbaarder 2
De gezamenlijke ondernemingsraden onderkennen dat aan de oprichting van de nieuwe Uitvoeringsorganisatie Participatie Noord-Groningen een politiek besluit ten grondslag ligt. In beginsel kunnen de gezamenlijke ondernemingsraden de motieven om tot één uitvoeringsorganisatie te komen onderschrijven. Echter, de op papier benoemde motieven moeten in de praktijk wel op een goede manier invulling krijgen. Daarbij is van belang dat de efficiency-voordelen naar het oordeel van de gezamenlijke ondernemingsraden meer SMART moeten worden geformuleerd, door aan te geven welke concrete resultaten in vorm en getal door de samenvoeging kunnen worden behaald. Uitgangspunten Implementatieplan De uitvoering wordt budgetneutraal ingericht: In de toelichting heeft de coördinerend WOR bestuurder toegelicht dat de budgetneutraliteit betrekking heeft op de gelden die voor de uitvoering van de Participatiewet ( BUIG-gelden etc.) door het Rijk beschikbaar worden gesteld aan de gemeenten. De gezamenlijke ondernemingsraden hebben deze toelichting zo opgevat dat het uitgangspunt van de budgetneutraliteit geen nadelige gevolgen heeft voor de inrichting van de bedrijfsvoering van de nieuwe uitvoeringsorganisatie en de latende organisaties. Op basis van deze uitleg onderschrijven de gezamenlijke ondernemingsraden van de BMWE gemeenten en Ability dit uitgangspunt. Het huidige aantal FTE s is leidend Bij de overgang naar de nieuwe uitvoeringsorganisatie zal het aantal FTE s dat zich momenteel bezighoudt met de uitvoering van de Participatiewet overgaan naar de nieuwe uitvoeringsorganisatie. De gezamenlijke ondernemingsraden zijn derhalve van oordeel dat er geen sprake kan zijn van boventalligheid. De gezamenlijke ondernemingsraden onderschrijven dit uitgangspunt, zeker gezien de te verwachten groei van de participatiedoelgroep. In de adviesaanvraag aan de Ondernemingsraad van Ability wordt opgemerkt dat in de toekomst boventalligheid niet kan worden uitgesloten vanwege de verwachting dat de sectoren in de toekomst kleiner zullen worden. De gezamenlijke ondernemingsraden zijn van oordeel dat toekomstige boventalligheid niet in deze adviesaanvraag thuishoort. Het principe mens volgt werk wordt gevolgd. De gezamenlijke ondernemingsraden onderschrijven dit uitgangspunt. Het voornemen om de medewerkers van SoZaWe te detacheren naar de nieuwe uitvoeringsorganisatie is vanuit de onduidelijkheid rondom een toekomstige herindeling te begrijpen. Bovendien geeft het de betreffende medewerkers op dit moment zekerheid. De medewerkers behouden immers hun rechtspositie. Wel vraagt detachering van medewerkers nadere uitwerking. In dit pre-advies zal hier nader op worden ingegaan. 3
De gezamenlijke ondernemingsraden vragen nadere aandacht voor de mogelijke consequenties voor het al dan niet continueren van de uitvoeringsorganisatie op het moment dat er sprake is van een herindeling, waar ook andere gemeenten dan de BMWE gemeenten bij betrokken zijn. De gezamenlijke ondernemingsraden willen inzicht in de scenario s, welke alsdan aan de orde kunnen komen. Uitholling van functies moet worden voorkomen. In dat kader zijn de gezamenlijke ondernemingsraden van oordeel dat expliciet moet worden gemaakt wanneer er sprake is van gelijk werk en wanneer niet. Op die wijze wordt toetsbaar of er daadwerkelijk invulling kan worden gegeven aan het principe mens volgt werk. Daarbij zijn de gezamenlijke ondernemingsraden benieuwd in hoeverre extern ingehuurde krachten ook onder het regime van mens volgt werk vallen. De ondernemingsraden verwachten ten aanzien van dit uitgangspunt een nader uitgewerkt voorstel wat recht doet aan het gestelde in de vorige alinea. De beleidsvorming zal bij de gemeenten plaatsvinden De gezamenlijke ondernemingsraden kunnen zich vinden in het uitgangspunt dat de beleidsvorming bij de gemeenten plaatsvindt. In het strategisch beleidsplan en de nota Uitvoeringsstructuur Werk en Inkomen BMWE is door de BMWE gemeenten voor een werkwijze gekozen waarbij nadrukkelijk sprake is van een beleidsarme uitvoeringsorganisatie. De gezamenlijke ondernemingsraden zijn van oordeel dat dit hier sprake is van een politiek besluit, echter onderkennen de behoefte van de gemeenten om de vrijheid te hebben het beleid te bepalen, ook vanuit het oogpunt van democratische legitimiteit. De gezamenlijke ondernemingsraden hechten er aan het belang van een goede verbinding tussen beleid en uitvoering te onderstrepen. Het voorstel om te kiezen voor een GR Openbaar Lichaam sluit daarbij aan. De gemeenteraden van de BMWE gemeenten en het AB Ability zullen een besluit nemen over het voorstel voor een gewijzigde GR. De Ondernemingsraad van Ability heeft op 21 januari jl. aan de WOR bestuurder van Ability aangegeven op basis van de thans voorliggende informatie geen redenen te hebben om aan de nemen dat de voorgestelde gewijzigde GR, inclusief Collegeregeling, niet passend is voor de voorgenomen nieuwe uitvoeringsorganisatie. Daarbij heeft de ondernemingsraad van Ability aangetekend dat indien en voor zover de voorliggende informatie ten aanzien van de GR-rechtsvorm wijzigt, dan wel de gemeenteraden hier wijziging in aanbrengen, de Ondernemingsraad van Ability zich op basis van een gewijzigde adviesaanvraag op de dan ontstane situatie zal beraden. Voor de gezamenlijke ondernemingsraden geldt dat indien en voor zover de gemeenteraden niet zullen instemmen met het voorliggende voorstel gewijzigde GR en dit consequenties heeft voor het onderhavige implementatieplan de gezamenlijke ondernemingsraden niet gehouden kunnen worden aan het door hen uitgebrachte preadvies. 4
Een dienstverleningsconcept gericht op de diverse doelgroepen wordt gevolgd waarbij er drie sporen mogelijk zijn, te weten het werkspoor, het leerwerkspoor en het participatiespoor De gezamenlijke ondernemingsraden moeten constateren dat de nieuwe uitvoeringsorganisatie voortborduurt op de werkwijze zoals thans reeds aan de orde is binnen Ability en de afdeling SoZaWe Hoogeland/Werkplein Noord-Groningen. Door de bundeling van de activiteiten is het streven de dienstverlening te optimaliseren. De werkgeversdienstverlening is een cruciaal onderdeel van de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Werkgeversdienstverlening veronderstelt dat het aanbod vanuit de uitvoeringsorganisatie aansluit bij de vraag van de werkgevers. De gezamenlijke ondernemingsraden wensen te benadrukken dat dit aspect continue aandacht behoeft en hier vanuit de leiding nadrukkelijk op gestuurd gaat worden. Daarbij merken de gezamenlijke ondernemingsraden ten overvloede op dat de gemeenten in hoedanigheid van werkgever ook een rol moeten spelen in het creëren van werk voor mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt cq arbeidsbeperking en als voorbeeld dienen voor de private sector. Onderdelen waarover op dit moment nog geen advies kan worden gegeven Zoals eerder vermeld zijn er nog vele aangelegenheden niet uitgewerkt in het voorliggende implementatieplan. Dit betekent dan ook dat hierover nog geen advies kan worden gegeven door de gezamenlijke ondernemingsraden. We verwachten op de onderstaande onderdelen in de nabije toekomst deel advies cq instemmingsaanvragen, die onderworpen zijn aan het regime van de artikelen 25 en 27 WOR. Daarbij vinden de gezamenlijke ondernemingsraden het van belang dat per deel-advies cq instemmingsaanvraag naast het voorgenomen besluit de gevolgen voor de medewerkers in beeld worden gebracht en wordt beschreven op welke wijze wordt om gegaan met deze gevolgen. Het betreft daarbij de navolgende onderwerpen: Personeel, rechtspositie en medezeggenschap Detachering van de medewerkers van SoZaWe naar de nieuwe uitvoeringsorganisatie betekent dat iedere medewerker zijn/haar arbeidsvoorwaarden behoudt. Aangezien de verwachting is dat er de nodige verschillen bestaan in de secundaire arbeidsvoorwaarden is harmonisatie wenselijk, aangezien anders medewerkers in dezelfde functie werken op basis van verschillende arbeidsvoorwaarden. Dit is volgens de gezamenlijke ondernemingsraden een onwenselijke situatie. Deze harmonisatie zal onderwerp van gesprek zijn met de vakbonden. De gezamenlijke ondernemingsraden hechten er aan dat de uitkomst van de harmonisatie ter instemming wordt voorgelegd. De gezamenlijke ondernemingsraden staan daarbij op het standpunt dat het uitgangspunt moet zijn dat medewerkers er in financiele zin en werkinhoudelijk niet op achteruit gaan en ontwikkelkansen krijgen. Ditzelfde uitgangspunt geldt wat betreft de gezamenlijke ondernemingsraden ook voor het aspect van de invoering van het functieboek en daaraan gekoppelde functiewaarderingssystematiek. Conform toezegging van de WOR-bestuurder geldt hierbij als uitgangspunt gelijke beloning voor gelijke functies. 5
Ten aanzien van de introductie van een nieuw functieboek en een nieuwe functiewaarderingssystematiek verwachten de gezamenlijke ondernemingsraden een instemmingsaanvraag. Daarbij zal nader moeten worden gesproken over welk medezeggenschapsorgaan daartoe dan die bevoegdheid toekomt. De huidige ondernemingsraden van de BMWE gemeenten of het medezeggenschaporgaan van de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Iedere medewerker vanuit de BMWE gemeenten kan terugvallen op het eigen sociaal statuut van de gemeente waar ze formeel in dienst zijn. Ondanks dit gegeven pleiten de gezamenlijke ondernemingsraden ervoor om zo spoedig mogelijk in gesprek te gaan met de vakbonden voor het opstellen van een sociaal plan. Voor de nieuwe uitvoeringsorganisatie is de rechtspositieregeling van de gemeente Eemsmond leidend voor de niet-gedetacheerde medewerkers. De ondernemingsraad van Ability hecht eraan toe te voegen dat de mogelijkheid moet worden geboden om hier, in het belang van de medewerkers van de nieuwe uitvoeringsorganisatie, in overleg met de medezeggenschap van af te wijken. De gezamenlijke ondernemingsraden wensen helderheid over de rechtspositionele status van eventueel nieuw aan te nemen medewerkers. De gezamenlijke ondernemingsraden verwachten een nader voorstel met betrekking tot een in te voeren medezeggenschapsstructuur in de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Bedrijfsvoering, Planning en Control, Inkoop, Automatisering, Communicatie en Huisvesting De gezamenlijke ondernemingsraden wensen op al deze onderdelen een nader voorstel in de vorm van een deel-adviesaanvraag. Daarbij is het van belang de relatie te leggen tussen de invulling van deze onderdelen ten aanzien van de nieuwe uitvoeringsorganisatie en de gevolgen voor de latende organisaties. Begroting en financiën Op dit moment ligt er nog geen begroting voor. Tevens is niet helder op welke wijze de kosten van de nieuwe uitvoeringsorganisatie worden verdeeld over de deelnemende gemeenten. De gezamenlijke ondernemingsraden verlangen hieromtrent nadere informatie en onderbouwing, inclusief een risico-paragraaf inclusief voorgenomen maatregelen. Cultuur Samenvoeging van verschillende onderdelen in een nieuwe uitvoeringsorganisatie betekent dat verschillende culturen worden samengebracht. De nieuwe uitvoeringsorganisatie zal helder dienen aan te geven: Welke kernwaarden van toepassing zijn Hoe zal worden samengewerkt Hoe met elkaar zal worden omgegaan Hoe zal worden omgegaan met klanten en stakeholders Op welke wijze het integriteitsbeleid nader worden ingevuld. 6
Daartoe is ook noodzakelijk dat in kaart wordt gebracht welke cultuurverschillen er zijn en op welke wijze hiermee wordt omgegaan. Ook ten aanzien van dit aspect wensen de gezamenlijke ondernemingsraden een nader uitgewerkt voorstel, dat in de vorm van een deel-adviesaanvraag zal worden voorgelegd. Conclusie De gezamenlijke ondernemingsraden van de BMWE gemeenten en Ability onderschrijven in de vorm van dit pre-advies, niet zijnde een advies in de zin van artikel 25 WOR, de uitgangspunten van het implementatieplan van de nieuwe uitvoeringsorganisatie. Ten aanzien van de in dit pre-advies genoemde onderdelen waarover thans nog onvoldoende informatie voorligt om advies cq instemming op te kunnen geven verlangen de gezamenlijke ondernemingsraden nadere deel-advies cq instemmingsaanvragen ex artikelen 25 en 27 WOR. Met vriendelijke groet, p/o B. Bergsma namens De gezamenlijke ondernemingsraden van de BMWE gemeenten en Ability 7