Visie bedrijventerreinen Ondernemen in de gemeente Wierden 2010 2020 1
Inhoudsopgave 1. Inleiding pagina 3 2. Relevante beleidskaders pagina 5 3. Economisch profiel gemeente Wierden pagina 7 4. Kwantitatieve aspecten gemeente Wierden pagina 12 5. Kwalitatieve aspecten gemeente Wierden pagina 18 6. Grondprijzen e.d. pagina 23 2
1. Inleiding / toelichting Provinciale Staten van Overijssel hebben op 1 juli 2009 de nieuwe Omgevingsvisie vastgesteld en op 1 september 2009 de Omgevingsverordening, die daarbij hoort. De provincie heeft in oktober 2009 een leidraad opgesteld voor een gemeentelijke visie bedrijventerreinen, conform de Omgevingsvisie. In de hieraan voorafgaande periode heeft de gemeente diverse beleidsdocumenten vastgesteld, onder andere op 3 maart 2009 de Visie bedrijventerreinen. De provincie heeft in februari 2010 laten weten, dat de visie niet voldoet aan de Omgevingsvisie en in het bijzonder aan de daaraan gekoppelde Omgevingsverordening. De provinciale leidraad voor het opstellen van een gemeentelijke bedrijventerreinvisie wordt gehanteerd als vertrekpunt. Wij zullen echter zoveel mogelijk verwijzen naar de 3 bestaande documenten (zie verder hoofdstuk 2.3 lokaal niveau) van de gemeente Wierden waaronder de Visie bedrijventerreinen uit maart 2009. Doel van dit document is het gestructureerd bundelen van de 3 bestaande documenten, met op onderdelen een nadere invulling / actualisering. Met name de onderwerpen genoemd in de leidraad zullen worden behandeld (zie ook hoofdstuk 2.2). Op 3 maart 2009 heeft de gemeenteraad van Wierden de Visie bedrijventerreinen (Ondernemen in de gemeente Wierden) vastgesteld. Deze visie is met name opgesteld om richting te geven aan de aanpak van de herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen in de kernen Wierden en Enter. Centrale hoofddoelstelling is het koesteren van de gevestigde en plaatselijke bedrijven. De hoofdlijnen: - tegengaan van veroudering en herstructurering van de verouderde bedrijfsterreinen in samenwerking met het bedrijfsleven; - stimuleren en faciliteren parkmanagement; - bevorderen van toekomstgerichte inrichting van de bestaande en nieuwe terreinen; - zorgvuldig ruimtegebruik op zowel de bestaande als de nieuwe bedrijfsterreinen; - optimaliseren van de benutting van de bestaande terreinen door tegengaan van braakliggende terreinen en stimuleren hergebruik van leegstaande panden; - een efficiënte inrichting van nieuwe bedrijventerreinen. De aanpak richt zich de komende jaren met name op de drie terreinen in Wierden. In Enter is de terreinsituatie minder urgent. Daarnaast is in de visie ook het nieuwe bedrijfsterrein in de kern Wierden De WeusteNoord fase 1 genoemd (in uitvoering) en fase 2, dat na 2015 zal worden opgepakt. Verder is het toekomstige bedrijfsterrein Enter Rijssen vermeld dat in 2010 2011 in uitvoering komt. Deze visie is op 30 maart 2009 toegezonden aan de provincie Overijssel. Alle bestaande en toekomstige bedrijventerreinen tot 2020 zijn in drie (raads)documenten benoemd (zie verder hoofdstuk 2.3 lokaal niveau). 3
Op 27 mei jl. zijn de Prestatieafspraken 2010 2015 bedrijventerreinen tussen het college van Gedeputeerde Staten van Overijssel en het college van Burgemeester en wethouders van de gemeente Wierden getekend. Deze is als bijlage aan deze nota toegevoegd. Gezien de looptijd van de hiervoor genoemde afspraken met Gedeputeerde Staten zal deze visie in 2015 worden geëvalueerd en dan kan concreter worden vooruit gekeken naar de periode 2015 2020. 4
2. Relevante beleidskaders 2.1 Landelijk niveau: Mooi Nederland en Taskforce Noordanus De rijksoverheid wil de versnippering, verstening en verrommeling van het Nederlandse landschap voorkomen. Doelstelling van Mooi Nederland is om zuinig en slim om te gaan met de ruimte en een betere ruimtelijke kwaliteit te realiseren. Hierbij zijn ook bedrijventerreinen van belang. Samen met de provincies en de Vereniging Nederlandse Gemeenten hebben de ministers van VROM en EZ in oktober 2008 het Afsprakenkader Bedrijventerreinen 2010 2020 vastgesteld. Hierin worden de hoofdlijnen van een nieuw, duurzaam en economisch verantwoord bedrijventerreinenbeleid geschetst. Er moet voorkomen worden, dat nieuwe bedrijventerreinen uitgegeven worden ten koste van natuur en open landschap, terwijl er nog ruimte vrij is op de oude bedrijventerreinen. Thans kiezen het bedrijfsleven en de gemeenten vaak voor nieuwe terreinen in de plaats van herstructurering van de bestaande terreinen. De eerdergenoemde ministers hebben in september 2008 de Taskforce herstructurering bedrijventerreinen ingesteld om de veroudering van de bestaande bedrijventerreinen aan te pakken en herstructurering een vaart te geven. Deze Taskforce adviseert een consequente toepassing en verankering van de SER-ladder. Het stelt dat overheden eerst kritisch moeten kijken naar de bestaande capaciteit op de bestaande bedrijventerreinen, dan zoeken naar ruimtewinst door herstructurering van deze bedrijventerreinen en daarna pas eventueel een nieuw bedrijventerrein ontwikkelen. 2.2 Provinciaal niveau: Omgevingsvisie en omgevingsverordening Overijssel Op provinciaal niveau is het rijksbeleid vertaald in de Omgevingsvisie en de omgevingsverordening Overijssel, zoals dit geldt per 1 juli 2009. Ten aanzien van bedrijventerreinen wordt geprobeerd regionale samenwerking en afstemming te stimuleren ten aanzien van de uitgifte van nieuwe terreinen en herstructurering. De nadruk ligt dus op het verbeteren van de bestaande bedrijventerreinen en zo min mogelijk aanleg van nieuwe terreinen. Op deze manier wordt geprobeerd een aansluiting bij de marktvraag te realiseren en zorg te dragen voor de toepassing van de SERladder. De Omgevingsvisie vraagt gemeenten om een bedrijventerreinenvisie op te stellen, waarbij de behoefte aan bedrijventerreinen zowel kwantitatief als kwaliteit wordt onderbouwd, de mogelijkheden voor herstructurering worden benoemd en is afgestemd met de buurgemeenten. De bedrijventerreinenvisie op basis van de leidraad van de provincie omvat in elk geval: -Samenhangende visie op de economische ontwikkeling van de gemeente Wierden in relatie tot de Omgevingsvisie en afgestemd met de buurgemeenten Almelo, Hellendoorn, Hof van Twente Rijssen Holten en Twenterand. -Inzicht in actuele data over bedrijventerreinen; -Realistische behoefteraming en uitgifteprotocol; -Realistische aanpak en prioritering herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen; -Aandacht voor duurzaamheid, ruimtelijke kwaliteit en efficiënt ruimtegebruik. 5
Prestatie-afspraken: Op 27 mei 2010 hebben Gedeputeerde Staten van Overijssel en Burgemeester en wethouders van Wierden de prestatieafspraken 2010 2015. Deze prestatieafspraak heeft een looptijd tot 31 december 2015. Er zijn afspraken gemaakt met betrekking tot herstructurering (Hogelucht opgenomen in de 1e tranche en Kluinveen en Violenhoek zijn opgenomen in de 3e tranche) en ten aanzien van planontwikkeling, waaronder ten aanzien van De Weuste-Noord, fase 2. Deze afspraken zijn overgenomen in deze visie (zie bladzijde 15). Ook zullen afspraken worden gemaakt met de gemeenten Rijssen-Holten en Hellendoorn om de ruimtelijke planningsopgave te realiseren. 2.3 Lokaal niveau: Op 8 februari 2005 heeft de gemeenteraad het (1) Bedrijvigheidsplan van de gemeente Wierden vastgesteld. Dit plan is een uitvoeringsplan, waarin een onderbouwing wordt gegeven van de gewenste ontwikkelingen op het gebied bedrijvigheid en de randvoorwaarden om die ontwikkelingen te realiseren. Het is verder het toetsingskader bij de goedkeuring van bestemmingsplannen. Dit plan is indertijd ook de buurgemeenten toegezonden, waarbij de mogelijkheid is geboden tot bestuurlijk overleg. Op 3 maart 2009 heeft de gemeenteraad de (2) Visie bedrijventerreinen (ondernemen in de gemeente Wierden) vastgesteld. Vervolgens is de notitie (3) actualisering ruimtebehoefte bedrijventerreinen gemeente Wierden uitgebracht (maart 2009). Bij brief van 29 april 2009 is deze notitie aan Gedeputeerde Staten verstuurd. Deze drie nota s zijn aan Gedeputeerde Staten van Overijssel aangeboden en geven het toekomstige beeld weer voor de bestaande (inclusief de aanpak van de herstructurering van drie terreinen in de kern Wierden zie verder hoofdstuk 5.3) en de nieuwe bedrijventerreinen tot 2020. Verderop in deze visie zal regelmatig naar deze nota s verwezen worden dan wel zullen de conclusies worden aangehaald. De inhoud wordt niet weer ter discussie gesteld. Verder wordt een structuurvisie opgesteld voor het gehele grondgebied van de gemeente Wierden. Hierin worden de ruimtelijke plannen met betrekking tot wonen, werken e.d. geschetst tot 2020 met een doorkijk tot 2030.Deze visie wordt naar verwachting vastgesteld door de gemeenteraad in oktober 2010. Een bedrijventerreinenvisie met doorkijk tot 2020 volstaat. Voor een verdere doorkijk na 2010 kan de structuurvisie dienen. Dit ook gezien de prestatieafspraken (zie de inleiding) wordt dit in 2015 opnieuw bekeken. 6
3. Economisch profiel gemeente Wierden 3.1 Werkgelegenheid en arbeidsmarkt In de gemeente Wierden is de werkgelegenheid tussen 2000 2008 gestegen, waarbij met name de sterke stijging van de kern Enter ( 44 % ) in het oog springt ten opzichte van de kern Wierden ( 7 %). In 2008 is het totaal aantal banen 6339 (exclusief de landbouw). Hiervoor wordt verwezen naar het Stogo-rapport (bladzijden 5 tot en met 10 bron: BIRO provincie Overijssel). De werkgelegenheid is in de periode 2000 2008 in de kernen Wierden en Enter jaarlijks met respectievelijk 25 arbeidsplaatsen en 92 arbeidsplaatsen toegenomen. Deze jaarlijkse groei daalt volgens de prognose van het scenario Transatlantic Market in de kern Enter in de periode 2010 2015 (+ 47 arbeidsplaatsen) en 2015 2020 (+ 53 arbeidsplaatsen). In de kern Wierden neemt de jaarlijkse werkgelegenheid in de periode 2010 2015 (+ 51 arbeidsplaatsen) en 2015 2020 (+ 57 arbeidsplaatsen) nog wel toe vergeleken met de periode 2000 2008 (+ 25 arbeidsplaatsen). De prognose van de werkgelegenheid in de gemeente Wierden wordt gebaseerd op de huidige opbouw van de werkgelegenheid in de kernen en de landelijke prognose Transatlantic Market van het Centraal Planbureau. Daarbij worden de verschillen in ontwikkeling tussen de groei van het aantal arbeidsplaatsen in Nederland en de kernen in de gemeente Wierden gebaseerd op het verschil in ontwikkeling in de periode 2001 2008. Aangezien verwacht mag worden dat de werkgelegenheid in de gemeente tot 2020 niet altijd 7
zoveel sneller zal groeien dan in Nederland, zoals de laatste jaren gebruikelijk, is bij de prognose van de toekomstige werkgelegenheid een correctiefactor toegepast. Ontwikkeling werkgelegenheid in de kern Enter totaal: 2010: 2907; 2015: 3144 en 2020: 3408. Ontwikkeling werkgelegenheid in de kern Wierden totaal: 2010: 3784; 2015: 4038 en 2020: 4324. Ruim 50 % van de werkzame beroepsbevolking werkt buiten de gemeente Wierden. Ongeveer een derde van de beroepsbevolking werkt in de gemeente Almelo, Rijssen-Holten, Hellendoorn en Twenterand. De grote uitgaande pendel is opvallend, omdat er in Wierden zelf meer arbeidsplaatsen dan werknemers zijn. De beroepsbevolking bedraagt iets meer dan 4500, terwijl het aantal arbeidsplaatsen 7900 bedraagt. Ruim 70 % van de banen in Wierden wordt ingevuld door werknemers van buiten Wierden. Deze werknemers komen vooral uit Almelo, Rijssen-Holten, Hengelo en Enschede. Een groot deel van Wierdense pendelaars komt uit de kern Wierden. Zij pendelen voornamelijk naar Almelo, Rijssen-Holten, Hellendoorn en Twenterand. Er tekent zich een duidelijk verschil af in het economisch profiel van de kernen Enter en Wierden. In de kern Enter zijn vooral de bouw- en handelsbedrijven zeer sterk vertegenwoordigd. Vooral de werkgelegenheid in de handel groeit snel, mede onder invloed van de ligging langs de A1. Daaruit komt een sterke behoefte aan bedrijventerreinen voort, omdat deze bedrijfstakken sterk gebonden zijn aan een bedrijventerrein. Ook de dienstensector neemt toe, maar blijft van ondergeschikt belang. In de kern Wierden daarentegen tekent zich een (veel) sterkere verdienstelijking af. Met name in de zakelijke dienstverlening neemt de werkgelegenheid sterk toe. De ligging nabij de Netwerkstad Twente, de goede verbindingen aan het spoor en nabij de grote doorgaande (snel)wegen A35 en N36 draagt daar zeker aan bij. Daarnaast is de handel een belangrijke werkgelegenheidssector. Tabel 1: ontwikkeling (toename) werkgelegenheid 2000 2008: absoluut relatief Wierden 885 14 % (mei 09) Twente 12.735 4,8 % Overijssel 33.080 6,8 % Nederland 422.710 5,8 % Bron: BIRO Tabel 2: ontwikkeling bedrijfsvestigingen 2000 2008 : Absoluut Wierden 158 Twente 3.134 Overijssel 6.703 Nederland 125.342 Bron: BIRO 8 Relatief 10,0 % (mei 09) 10,1 % 12,1% 14,8%
3.2. Ontwikkeling (beroeps)bevolking In lijn met de landelijke bevolkingsprognoses krijgt ook de gemeente Wierden in de toekomst (2020) te maken met vergrijzing en ontgroening. Op grond van de cijfers zoals ook opgenomen in de Woonvisie (bron: Companen, 2009) had de gemeente op 1 januari 2008 23.370 inwoners en groeit dit licht tot 2020 (23.570). Het aantal personen van 55 tot 75 jaar groeit de komende jaren fors, met respectievelijk 800 en 600 personen tot 2020. Het aantal jongeren tot 15 jaar en de leeftijdsgroep van 35 tot 55 jaar nemen in omvang af. De beroepsbevolking zal naar verwachting licht dalen tot in 2020. Gevolgen zijn meegenomen in hoofdstuk 4. Tabel 3: Ontwikkeling niet-werkenden en werkzoekenden Wierden Wierden Twente Overijssel Nederland Absoluut 494 22.932 35.178 488.667 Relatief 4,2% (april 2010) 8,5% 7,1% 6,5% Bron: UWV Tabel 4: Werkzame personen per bedrijventerrein in de gemeente Wierden: Kern Wierden: Naam bedrijfsterrein: Hogelucht Kluinveen Violenhoek Aantal werkzame personen: 411 164 167 Kern Enter: Naam bedrijfsterrein: Aantal werkzame personen: Baanakkers 391 Baanakkers III 64 Fleuweweg 552 Bron: Kamer van Koophandel augustus 2010. 3.3. Functie gemeente Wierden De gemeente Wierden heeft een lokale functie wat betreft bedrijvigheid en werkgelegenheid. Er worden geen bedrijven vanuit buitenaf aangetrokken voor de uitgifte van nieuwe kavels op de nieuwe bedrijventerreinen. Daarbij moet worden aangetekend, dat er uitgaande pendel is naar o.a. de Netwerkstad Twente en Rijssen (zie paragraaf 3.1.). Ook de detailhandel is voornamelijk lokaal georiënteerd zoals blijkt uit het koopstromenonderzoek (2010), met een enkele uitzondering in Enter. 9
Voor de functie van de gemeente Wierden wordt verwezen naar de Omgevingsvisie. De gemeente Wierden maakt deel uit van de Regio Twente. Deze regio is een functioneel samenwerkingsverband van 14 Twentse gemeenten met een verzorgingsgebied van 620.000 inwoners. Voor en met hen vervult de regio werkzaamheden op een breed gebied: verkeer en vervoer, volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, economische zaken, veiligheid, volksgezondheid, recreatie en toerisme. Het beleid voor het thema werken is gericht op versterking van duurzame werkgelegenheid in Twente en een aanzienlijke groei (30 %) van recreatie en toerisme in 2017 ten opzichte van 2007. De gemeente Wierden heeft geen afspraken gemaakt over grondprijzen met andere gemeenten, behoudens voor het toekomstige bedrijventerrein Enter Rijssen met de gemeente Rijssen Holten (zie verder hoofdstuk 6.1). 3.4. Nota economische zaken 2010 2014 Door de gemeenteraad wordt binnenkort een nieuwe nota economische zaken vastgesteld. Dit in vervolg op de vorige nota EZ uit 1998, die door de gemeenteraad was vastgesteld. De hoofddoelstelling van het economisch beleidsplan is Versterking van kwaliteit en ruimte voor ondernemers in veranderende tijden. Dit sluit aan op het Coalitieakkoord 2010 2014 Ambities in tijden van verandering. De speerpunten / beleidslijnen hieruit zijn: - Wierden zet in op het (het behoud van) sterke werklocaties (kwaliteit bestaande en nieuwe bedrijventerreinen en lokale kantoren); Wierden zet zich in voor aantrekkelijke dorpscentra (vitale dorpscentra); Wierden versterkt de toeristisch-recreatieve potentie; Wierden benut bestaande kwaliteiten plattelandsgebied (plattelandsontwikkeling); Wierden zet gericht in op een sterke zorgeconomie. 10
conclusies: Het ruimtelijk-economisch beleid van de gemeente Wierden is gericht op het creëren van ontwikkelingsruimte voor de lokale bedrijvigheid en op de herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen. Kwaliteit en duurzaamheid zijn daarbij zeer belangrijk; De gemeente werkt samen met het (toeristische) bedrijfsleven aan de randvoorwaarden ter versterking van het (toeristisch) bedrijfsleven. 11
4. Kwantitatieve aspecten bedrijventerreinen: 4.1 Visie op de kwaliteit De gemeente Wierden zet in op de duurzame verbetering en versterking van de kwaliteit van de bestaande bedrijventerreinen, zoals neergelegd in de visie bedrijventerreinen van maart 2009. Het beleid richt zich vooral op het tegengaan van leegstand en verloedering. Daarbij staat ook de kwaliteit van de bestaande en nieuwe bedrijventerreinen in samenwerking met het bedrijfsleven hoog in het vaandel. De volgende opgaven en doelen zijn hierbij van belang: - het versterken van het ondernemerschap in overleg met de werkgeverskringen; het verbeteren en versterken van de bestaande bedrijventerreinen; het tegengaan van verloedering door de aanpak van zowel de openbare als de private ruimte; het inzetten op de kwaliteit en duurzaamheid op de bestaande en nieuwe bedrijventerreinen; eerst kijken naar de mogelijkheden op de bestaande bedrijventerreinen (SER-ladder zie verder ook paragraaf 6.2) en waar mogelijk intensivering van de bebouwingsmogelijkheden in de bestemmingsplannen op te nemen; Zie verder paragraaf 5. 4.2. Huidige areaal aan bedrijventerreinen en profiel Kern Wierden: uitgegeven Bedrijventerrein: Bruto: Hogelucht 13 ha Kluinveen Violenhoek 13 Netto: 12,2 ha: ha 11,9 ha: 8,6 ha 7,5 ha: Weuste-Noord Fase 1 13,5 ha 3 ha uitgegeven 9 ha: Weuste-Noord Fase 2 9,5 ha na 2015 9 ha: 12 Profiel: Gemengd Milieucategorie 1 t/m 4 Gemengd Milieucategorie 1 t/m 4 Gemengd Milieucategorie 1 t/m 3 Gemengd Milieucategorie 1 t/m 3 (klein gedeelte)
Kern Enter: uitgegeven Bedrijventerrein: De Vonder incl. Fleuweweg / Stationsweg De Baanakkers De Baanakkers III Enter-Rijssen 12 ha hiervan wordt door de gemeente Wierden uitgegeven en 12 ha door de gemeente RijssenHolten. (start uitgifte 1e helft 2011) Bruto: 20,6 ha Netto: 16,7 ha: Profiel Gemengd Milieucategorie 1 t/m 4 12,5 ha 11 ha: Gemengd Milieucategorie 1 t/m 4 Gemengd Milieucategorie 1 t/m 4 (klein gedeelte) Gemengd Milieucategorie 1 t/m 4 6,5 ha 30 5,6 ha: ha 24 ha: Conclusie : Alle bedrijventerreinen zijn gemengd van karakter. Er zijn geen speciale bedrijfsterreinen voor een bepaalde groepen bedrijven (bv. voor de bouwsector). Er zijn geen knelpunten, behoudens dat op De Vonder Rouweler betonwarenindustrie als A-inrichting is gevestigd. Ook qua milieu bestaan er geen significante problemen. Aanbeveling : er is geen reden het karakter van de bestaande bedrijventerreinen te wijzigen; voor nieuwe geldt dat ook daar een gemengd karakter het beste recht doet aan het lokale karakter van de bedrijvigheid. 4.3. Herstructureringsopgave en ruimtewinst: In de visie bedrijventerreinen van maart 2009 is met name duidelijk gemaakt, dat de komende 10 jaren herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen hoog in het vaandel staat. De bedoeling is dat deze bedrijventerreinen ook de komende 20 jaren hun functie als bedrijventerrein behouden, waardoor er minder beslag op de schaarse ruimte aan de rand van de kernen / dan wel in het weiland / in het groen behoeft te worden gedaan. Hierdoor wordt de druk op de bestaande terreinen opgevoerd en zal de ondernemer eerder kijken naar zijn bestaande perceel hoe deze beter en intensiever benut kan worden. De bestaande bedrijfsterreinen krijgen zowel vanuit de publieke als de private invalshoek een facelift, waardoor deze terreinen toekomstbestendig worden en goede uitstraling krijgen. De gemeente Wierden is dus op basis van de bovengenoemde visie aan de slag gegaan met de herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen in de kern Wierden en over een aantal jaren zullen ook de bestaande bedrijventerreinen in Enter aan de beurt komen. Op grond hiervan wordt ook de versnippering, de verstening en verrommeling tegengegaan. Eerst wordt er dus met de ondernemers bekeken wat er op de bestaande percelen bebouwd kan worden voordat naar een kavel op een nieuw bedrijfsterrein wordt gekeken. Samenwerking met de aanwezige bedrijven, ondernemers en de werkgeverskringen is van groot belang om tot realisatie te komen zowel in de openbare als de private ruimte. In dit kader vindt er ook regelmatig overleg plaats met de Herstructureringsmaatschappij Overijssel (HMO). In 2010 wordt aan de slag gegaan met de herstructurering van Hogelucht (2e helft 2010 tot 2012), vervolgens komt Kluinveen aan de orde. Als laatste zal een gedeelte van Violenhoek 13
aan de orde komen. Dit ligt aan weerszijden van de Violenhoeksweg, waarbij met name aan de oostzijde enkele voormalige textielpanden leegstaan en herontwikkeld moeten worden. Er wordt vanuit gegaan, dat er geen directe ruimtewinst kan worden geboekt, omdat de gemeente op deze terreinen geen grond meer heeft uit te geven. Wel wordt gedacht, dat er indirecte winst geboekt kan worden door percelen intensiever te bebouwen en dat bedrijven hun (deels) braakliggende bedrijfspercelen gaan bebouwen (zie bijvoorbeeld Bouwbedrijf Schipper / paragraaf 6.2.). Dit hangt af van de ontwikkelingen op Kluinveen en klein gedeelte van Violenhoek. Wel wordt gestreefd naar intensiever bebouwing van de terreinen (zie ook de SER-ladder 6.2.). De aanpak van de bedrijfsterreinen Kluinveen en Violenhoek (klein gedeelte) zijn opgenomen in de 3e tranche (2014-2015) van de provincie. Conclusie: er is op korte termijn geen directe ruimtewinst te behalen; Indirecte winst kan worden bereikt door een intensievere bebouwing van de terreinen. Aanbeveling: Bij het opstellen van het nieuwe bestemmingsplan voor deze gebieden zal hiermee rekening worden gehouden 14
4.4. Vraagprognose: In de gemeente Wierden is in de laatste jaren 2005 t/m 2009 het volgende aan bedrijventerreinen gemiddeld 1,2 ha uitgegeven. De uitgifte van De Weuste-Noord is gestart in 2008 (uitgifte 1,5 ha) en in 2009 is op dit terrein ook 1,5 ha verkocht. De verkopen in 2010 lopen door. Voor De Weuste-Noord, fase 2, heeft de gemeenteraad al een structuurplan vastgesteld. Dit plangebied is ook opgenomen in de Omgevingsvisie als een (hard) toekomstig bedrijventerrein ter grootte van ongeveer 9 ha (netto). In Enter is op dit moment geen bedrijfsgrond / bedrijfskavel uit te geven. Het wachten is op de uitgifte van het bedrijventerrein Enter Rijssen, waar in de 1e helft van 2011 mee kan worden gestart. Het bestemmingsplan (vastgesteld door de gemeenteraad van Wierden op 2 juni 2009) dat deze ruimtelijke ontwikkeling mogelijk maakt ligt op dit moment bij de Raad van State, omdat er beroep is ingesteld. Volgens de berekening van de vraag naar ruimte (scenario Transatlantic Market) is voor de periode 2009 tot 2020 13 hectare netto bedrijventerrein nodig. Voor Enter 7 ha en voor Wierden 6 ha (bron: Stogo rapport maart 2009). Daarnaast moet ook de strategische voorraad op peil blijven. Voor de gemeente Wierden ligt het gemiddelde op 1, 2 ha per jaar, zodat er nog een strategische voorraad van 5, 9 ha beschikbaar moet zijn in 2020. Totaal is dus tussen 2009 en 2020 18, 8 ha bedrijventerrein nodig. In veel behoefteramingen van bedrijventerreinen wordt gerekend met een ijzeren voorraad. Hiermee wordt de berekende vraag opgehoogd met de bedoeling om ook aan het eind van de berekende planperiode nog over voldoende uitgeefbaar terrein te kunnen beschikken. Meestal wordt gerekend met 3 tot 5 maal de jaarlijkse uitgifte. In tijden van hoogconjunctuur en grote vraag is het achter de hand hebben van een ijzeren voorraad wenselijk om geen nee te hoeven verkopen. Op dit moment is het berekenen van een ijzeren voorraad bij behoefteramingen geen gemeengoed en is zelfs achterhaald. Allereerst laten de nieuwe prognoses op basis van het TM-scenario na 2020 een afnemende vraag zien en daarnaast past het hebben van een ijzeren voorraad niet meer in de moderne opvattingen over bedrijventerreinen. De Taskforce Noordanus en ook Mooi Nederland gaan uit van inbreiding boven uitbreiding. Ruime reserves aan bedrijventerreinen passen niet in dit beeld. Ook de provincie Overijssel gaat bij zijn ramingen niet meer uit van een ijzeren voorraad. Indien het nodig is wijst de provincie enkele strategisch gelegen bedrijventerreinen aan die als regionale ijzeren voorraad kunnen dienen. Wel is het noodzakelijk om zowel de planning als de uitgifte goed te blijven monitoren. Zo is het inzichtelijk of er altijd voldoende aanbod is en of er ook plannen na 2020 nodig zijn. 4.5. Aanbodsituatie: De totale voorraad aan bedrijfsterrein in de gemeente Wierden bedraagt in 2009 een oppervlakte van 84, 6 ha bruto wat overeenkomt met 75, 3 ha netto. Zie ook paragraaf 4.1. Van dit totale aanbod is op dit moment (maart 2010) nog direct 6 ha direct op De Weuste Noord, fase 1 (groot 9 ha) uitgeefbaar. In 2008 en 2009 is reeds 3 ha verkocht. 15
Naast dit aanbod is verder aangenomen, dat de te huur en te koop staande panden geschikt zijn voor nieuw gebruik. Dit betekent dat op basis van het aanbod dat bij de makelaars bekend is (in 2009) circa 5,5 ha opnieuw gebruikt kan worden. Ten aanzien van de zakelijke dienstverlening zijn er mogelijkheden in de stationsomgeving in de kern Wierden en binnen het project De Esrand, nabij de Rijssensestraat de entree naar deze kern (locatie voormalige Rondweg Wierden). 4.6. Vraagsituatie: In paragraaf 4.3. is geconstateerd, dat er een additionele vraag naar bedrijventerrein is van 13 ha tussen 2009 en 2020. Naast de berekende toekomstige behoefte is er echter nog een behoefte van bedrijven die reeds ingeschreven staan voor een nieuwe kavel. Dat is behoefte die niet voortkomt uit de berekeningen met het model, omdat dit een exponent is van de behoefte uit het verleden. Deze lijst omvat bedrijven, die zich graag willen vestigen op een nieuwe kavel, maar door gebrek aan kavels daarvoor nog geen gelegenheid hebben gekregen. Deze uitgestelde vraagt bedraagt per 1 januari 2008 voor Enter Rijssen 19,3 ha voor het bedrijventerrein in Enter. In overleg met de gemeente Rijssen Holten zijn daaruit de dubbeltellingen verwijderd. Dit levert een reductie van 2,9 ha op. Tevens is nagegaan of de ingeschreven bedrijven gezien de verminderde economische situatie zich nog willen vestigen. Dat heeft geleid tot een correctie van 30 %. Dat betekent een reductie van 4,9 ha. Voor het bedrijventerrein in Enter blijft zo een vraag over van 11, 5 ha. Deze procedure is ook gevolgd voor de lijst van bedrijven die zich willen vestigen op het bedrijventerrein Weuste-Noord in de kern Wierden. Op die lijst is dezelfde correctie van 30 % toegepast. De totale vraag was 8, 1 ha, waarvan na de reductie 5,7 ha overblijft. Totaal is er dus per 1 januari 2009 tot 2020 30, 2 ha nodig voor de opvang ( de groei van) bedrijven. Dit betekent een gemiddelde jaarlijkse vraag van 2,5 ha. Het grote probleem blijft voor de provincie dat er sprake is van een veel hogere behoefteraming dan op grond van zowel BLM-methodiek als op grond van historische uitgifte kan worden verwacht. Het grootste deel daarvan zit in het hiervoor beschreven stuwmeer. Het blijft echter onzeker of dit stuwmeer ook daadwerkelijk leegloopt op de nieuwe bedrijventerreinen. Het kan ook zo zijn dat er sprake zal zijn van een geleidelijke uitgifte die past binnen de BLM-prognose. Een tweede complicatie is dat de gevolgen van de herstructurering van de verouderde bedrijventerreinen nog niet goed in beeld zijn: aangegeven is dat er geen sprake zal zijn van directe ruimtewinst, maar wel van indirecte ruimtewinst door intensivering van het grondgebruik. Hoe groot is de invloed hiervan op de behoefte? De provincie stelt daarom voor om vooralsnog met een bandbreedte te werken waarbij de BLM-behoefte minus ruimtewinst en correctie XL Businesspark de ondergrens is, en de bovengrens wordt bepaald aan de hand van een realistische inschatting van het effect van het stuwmeer. De feitelijke gang van zaken moet vervolgens goed worden gemonitord. Een evaluatiemoment is er in 2014/2015: dan is er ook zicht op in hoeverre het stuwmeer zich daadwerkelijk in uitgifte van bedrijventerrein heeft vertaald. En dan of zo nodig eerder als de ontwikkelingen daar aanleiding toe geven) kan ook worden bezien of aanvullend bedrijventerrein nodig zal zijn (b.v. 2e fase De Weuste Noord). 16
4.7. Vraag- en aanbodconfrontatie: Er is een vraag berekend van 13 ha in de periode 2009 2020 volgens het model Transatlantic Market. Dat model rekent de behoefte uit voor de periode 2009 2020. Er ligt nog een stuwmeer van aanvragen naar kavels van de laatste 10 jaar, waaraan nog geen invulling is gegeven. De omvang hiervan is vastgesteld op 17, 2 ha. Om vervolgens in 2020 nog de beschikking te hebben over kavels op bedrijventerreinen is een strategische voorraad nodig van 5,9 ha. Dat betekent dat de totale vraag tot 2020 circa 36 ha bedraagt. Het betreft hier de additionele vraag. Daar staat per 1-1-2009 een aanbod tegenover van 8, 0 ha op De Weuste-Noord (fase 1) in Wierden en 5,5 ha aan bedrijfsruimte dat via makelaars op bestaande bedrijventerreinen beschikbaar is. Verder laten bedrijven, die graag een nieuwe kavel willen nog eens 2, 6 ha aan bedrijfsruimte achter. Waardoor er op 1-1-2009 een aanbod van circa 16 ha was. Verder worden voor de periode tot 2020 de volgende uitbreidingen gepland dan wel zijn deze in voorbereiding: 1. het bedrijventerreinen Enter Rijssen samen met de gemeente Rijssen Holten, waarvan 12 ha netto door de gemeente Wierden zal worden uitgegeven; 2. het bedrijventerrein De Weuste-Noord, fase 2 groot 9 ha (netto). Deze fase 2 zal op zijn vroegst in 2015 worden uitgegeven (zie prestatie-afspraak d.d. 27 mei 2010 onder afspraken planontwikkeling nummer 6). Conclusie: dit aanbod is genoeg om in de vraag te voorzien tot 2020. Zoals hierboven is aangegeven heeft de provincie twijfels bij de berekende behoefte. Om te voorkomen, dat te snel en teveel prematuur bedrijventerrein zal worden aangelegd zal worden gewerkt met een bandbreedte. Daarbij is de BLM-behoefte minus ruimtewinst en correctie XL Businesspark de ondergrens en wordt de bovengrens bepaald aan de hand van een realistische inschatting van het effect van het stuwmeer. Vooralsnog bieden de harde plannen voldoende ruimte voor de genoemde ondergrens. De feitelijke gang van zaken zal goed worden gemonitord. Er zal worden geëvalueerd in 2014 / 2015, daarbij is aansluiting gezocht bij de eerdergenoemde prestatieafspraak tussen provincie en gemeente. 17
5. Kwalitatieve aspecten bedrijventerreinen In dit hoofdstuk worden de kwalitatieve aspecten van de bestaande en nieuwe bedrijventerrein beschreven. Daarbij wordt aandacht besteed segmentering, herstructurering, parkmanagement, landschappelijke inpassing en beeldkwaliteit. 5.1. Visie op de kwaliteit van de bedrijventerreinen De gemeente Wierden heeft hoge ambities om de kwaliteit op de bestaande en nieuwe bedrijventerreinen op een goed peil te brengen en te houden. In de visie bedrijventerreinen zoals vastgesteld door de gemeenteraad op 3 maart 2009 is dan ook met name ingezet op de herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen in de kern Wierden. In 2010 is een start gemaakt met Hogelucht, in 2011 zullen de voorbereidingen starten voor Kluinveen en ook een klein (het oude) gedeelte van Violenhoek (aan de oostzijde van de Violenhoeksweg) zal de komende jaren worden opgepakt. Vervolgens zullen ook nog enkele oudere bedrijventerreintjes in Enter onder de loep worden genomen, zoals de Fleuweweg en Stationsweg. Ten aanzien van het toekomstige bedrijventerrein Enter Rijssen (De Elsmoat) is in samenspraak met de provincie Overijssel en het waterschap Enter Rijssen ruim aandacht besteed aan de beeldkwaliteit in het bijzonder langs de A1 en de N347. Gelijktijdig met de vaststelling van het bestemmingsplan heeft de gemeenteraad ook het beeldkwaliteitsplan vastgesteld. Ook parkmanagement zal in samenspraak met het bedrijfsleven zo goed mogelijk worden ingevoerd te beginnen met camerabeveiliging. Zie ook 5.4!!!! 18
Het bedrijventerrein De Weuste-Noord wordt met een robuuste groenbuffer en groen omzoomd en op deze wijze zo goed mogelijk ingepast in het landschap en ten opzichte van de woonwijk De Weuste. De uitgifte verkeert in een dusdanig stadium dat een verplichtende voorwaarde niet meer kan worden oplegd. Voor De Weuste-Noord, fase 2 zullen in samenspraak met het bedrijfsleven de mogelijkheden van parkmanagement worden onderzocht. Met de HMO zijn reeds diverse gesprekken gevoerd met betrekking tot de herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen. De HMO gaat na gesprekken met de aanwezige bedrijven een scan opstellen hoe deze terreinen voor de toekomst een duurzame bijdrage kunnen blijven leveren voor de bedrijvigheid ook met betrekking tot de private gronden. Enkele knelsituaties zullen in het bijzonder in beeld worden gebracht. Zie verder 5.3. 5.2. Segmentering bedrijventerreinen: juiste bedrijf op de juiste plaats Alle bestaande en nieuwe bedrijventerreinen in de kernen Wierden en Enter zijn gemengd van aard. Overal zijn bedrijven in de milieucategorie tot en met 3 toegestaan in uitzonderingssituaties is categorie 4 (soms met ontheffing) toegestaan. Op het bestaande bedrijventerrein De Vonder is één A-inrichting (Rouweler betonwarenfabriek) op basis van de Wet Geluidhinder gevestigd. Dit wordt niet als een echte belemmering gezien voor bedrijfsontwikkeling op het betreffende bedrijventerrein. Conclusie: De bedrijventerreinen in de gemeente Wierden zijn gemengd van aard en er zijn geen bedrijventerreinen voor specifieke soorten bedrijven. Specifieke bedrijventerreinen voor een bepaald soort bedrijvigheid zijn niet nodig. 5.3. Herstructurering In paragraaf 4.2. is de visie met betrekking tot de herstructurering van de bestaande bedrijventerreinen reeds beschreven. In deze paragraaf wordt ingezoomd op de 3 terreinen, die komende jaren zullen worden aangepakt. Hieronder zal nog specifieker op de herstructurering voor Hogelucht, Kluinveen en Violenhoek worden ingaan. Voor deze drie bestaande bedrijventerreinen is in opdracht van de gemeente een kwaliteitsscan door DHV uitgevoerd. Voor Hogelucht wordt op dit moment gewerkt aan het opstellen van een herstructureringsplan in samenspraak met het bedrijfsleven. Daarvoor is in samenwerking met de werkgeverskring Wierden een stuur- en projectgroep opgesteld, die sinds november 2009 aan de slag is om te komen tot een dergelijk plan voor zowel de openbare als de private ruimte. In het herstructureringsplan bedrijventerrein Hogelucht (Samen aan de slag in Hogelucht ) is een toekomstvisie (hoofdstuk 2) opgenomen. Het is de bedoeling dat dit bedrijventerrein op termijn bedrijven met een lichtere milieucategorie zal huisvesten, zodat er een betere verbinding zal ontstaan tussen het centrum /station en woonomgeving. De ondernemers zijn door een vertrouwenspersoon bevraagd over hun gedachten ten aanzien van dit bedrijventerrein en de maatregelen, die getroffen kunnen en moeten worden. De gemeenteraad heeft voor het begrotingsjaar 2010 voor de uitvoering van dit gebied 500.000,- beschikbaar gesteld. Daarnaast zal de provincie Overijssel gevraagd worden om een bijdrage op grond van de provinciale verordening vitale bedrijventerreinen. De planning is dat de daadwerkelijke werkzaamheden hiervoor zullen starten in het najaar van 2010 (Nijverheidsstraat en Handelsweg) en dat de werkzaamheden in 2012 zijn afgerond. 19
Vervolgens zullen in 2012 de voorbereidingen starten voor Kluinveen. In de begroting voor zal hiervoor ook het nodige geld worden opgevoerd. De Industrieweg is in het verleden al aangepakt en nu zijn de overige wegen en de private ruimten aan de beurt. Kluinveen is opgenomen in de 3e tranche (2014-2015). Violenhoek In dit gebied dat beperkt van omvang (circa 2 ha) is en gelegen is aan de westzijde van de Violenhoeksweg wordt staan enkele oude textielpanden (industrieel erfgoed) leeg. Dit gebied komt ook in de 3e tranche aanbod voor herstructurering. Het grootste gedeelte van Violenhoek is een bedrijventerrein van de jaren 90 en ziet er goed uit. Dat gedeelte hoeft dus niet te worden aangepakt. Conclusie en aanbeveling: De bovengenoemde 3 terreinen zullen worden geherstructureerd en van transformatie zal geen sprake zijn. Herstructureringsmaatschappij Overijssel (HMO) Met de herstructureringsmaatschappij zijn al diverse gesprekken gevoerd over de staat van de bestaande bedrijventerreinen en hoe deze op een hoger plan kunnen worden gebracht en toekomstgericht kunnen worden gemaakt. De HMO is ook aan de slag op verzoek van de gemeente om te bekijken welke mogelijkheden de bestaande bedrijventerreinen hebben en wat de bedrijven hierbij ook kunnen betekenen. Hiervoor worden ook gesprekken gevoerd met verschillende bedrijven op Hogelucht en Kluinveen. De HMO initieert en ondersteunt processen waarin nieuwe of andere gebieds- en vastgoedconcepten worden ontwikkeld. Om het investeringsperspectief te vergroten wordt steeds de verbinding gezocht met de bedrijfsactiviteiten. Daarmee moet geld verdiend worden om de verbetering van het bedrijventerrein te bekostigen. 20
5.4. Parkmanagement Waarom parkmanagement: Parkmanagement dient ervoor om samenwerking te bevorderen tussen bedrijven en gemeente en bedrijven onderling met als doel: het realiseren van gezamenlijke voorzieningen (vergaderruimte, kinderoppas, catering enz.); het collectief afsluiten van contracten (ICT, energie, groen, afvalverwerking enz.) het bevorderen van collectieve beveiliging. Voor de bedrijventerreinen De Vonder en De Baanakkers is dit al uitgevoerd en voor Enter Rijssen zal dit worden meegenomen. De gemeente stimuleert en faciliteert parkmanagement op zowel de bestaande en nieuwe bedrijventerreinen in samenwerking met het bedrijfsleven en de werkgeverskringen. Het bedrijfsleven moet de meerwaarde inzien van bijvoorbeeld het gezamenlijk inkopen van energie, energie-uitwisseling, beheer en onderhoud van groen op de bedrijfspercelen en dat als zodanig oppakken. De gemeente zal het bedrijfsleven en de werkgeverskringen wijzen op de mogelijkheden en de voordelen hiervan. De verdere aanpak en uitvoering is voor de ondernemers op de bestaande en nieuwe bedrijfsterreinen. In bepaalde gevallen zal de gemeente het voortouw nemen, zoals bij het toekomstige nieuwe bedrijventerrein Enter Rijssen en ook bij de herstructureringsopgaven wordt dit gefaciliteerd en gestimuleerd. In Enter is al een vorm van samenwerking. Deze zal verder worden uitgebouwd worden ook ten aanzien van Enter Rijssen / De Elsmoat. Voor Wierden wordt hieraan ook gewerkt - door middel van de werkgeverskring om het draagvlak hiervoor te vergroten te beginnen met Hogelucht. Verder zijn de eerste contacten gelegd met de nieuwe bedrijven op De Weuste-Noord, fase 1. Conclusie: binnen het bedrijfsleven bestaat een beperkt draagvlak voor parkmanagement. De gemeente probeert de inzet voor parkmanagement te stimuleren. Aanbeveling: Voor De Weuste-Noord, fase 2 zullen in samenspraak met het bedrijfsleven de mogelijkheden van parkmanagement worden onderzocht. Dit zal worden gekoppeld aan de verkoop van de kavels in deze fase. 5.5. Landschappelijke inpassing, zuinig ruimtegebruik, duurzaamheid en energiebeleid: Ook in onze gemeente komt er steeds meer aandacht voor de kwaliteit van zowel de bestaande als de nieuwe bedrijventerreinen. Wat betreft de bestaande bedrijventerreinen wordt daarom ook nadrukkelijk ingezet op de herstructurering, waarbij zowel de publieke als de private ruimte kan bijdragen aan een verbetering van de kwaliteit en de duurzaamheid van deze terreinen. Wat betreft de nieuwe terreinen De Weuste-Noord en Enter Rijssen is nadrukkelijk aandacht besteed aan de ligging in het bestaande landschap (verkaveling) en de ligging bijvoorbeeld ten opzichte van de A1 (zichtlocatie). Het opgestelde beeldkwaliteitsplan en het groenplan dragen bij aan de beoogde ruimtelijke kwaliteit van dit bedrijventerrein. De 21
Weuste-noord, fase 2 vormt ruimtelijk een geheel met fase 1 en kan ruimtelijk ook als een geheel worden gezien met de bedrijventerreinen (o.a. Bedrijvenpark Twente) op het grondgebied van de gemeente Almelo, slechts gescheiden door de N36. Het beleid is gericht op voldoende ruimte en benutting van de bedrijventerreinen (zuinig ruimtegebruik): zorgvuldig ruimtegebruik op bestaande bedrijventerreinen: optimaliseren benutting van de bestaande terreinen door tegengaan braakliggende terreinen en stimuleren hergebruik van leegstaande panden; optimale benutting terreinen door intensivering ruimtegebruik en meervoudig ruimtegebruik; tegengaan van oneigenlijk ruimtegebruik van bedrijventerreinen, zodat bedrijven in de toekomst niet in hun ontwikkeling worden beperkt; een meer ruimte-efficiënte inrichting van de nieuwe bedrijventerreinen stimuleren, o.a. door het aanpassen van het uitgiftebeleid; er zal worden ingespeeld op de mogelijkheden, die het Energiepact Overijssel (het energiek netwerk) biedt; In deze zin zal energiebesparing in de gebouwde omgeving bij de uitvoering van (herstructurerings)projecten worden meegenomen; De mogelijkheden voor duurzame energie worden onderzocht. De gemeente Wierden heeft het Klimaatprogramma Wierden 2009 2012 vastgesteld. Met de uitvoering en de projecten op de bestaande en nieuwe bedrijventerreinen zal hiermee zoveel als mogelijk rekening worden gehouden. 5.6. Fysieke en digitale bereikbaarheid: De bestaande bedrijventerreinen in de kern Wierden zijn goed bereikbaar via de A35 / N35 en N36. Aan de noordwestzijde van deze kern is een aantal jaren geleden de Loonderesweg aangelegd. Deze weg komt uit op de Nijverdalsestraat en deze sluit aan op de N35. In noordelijke richting komt deze uit op de Hexelseweg. Hierdoor hoeft het verkeer naar de bedrijventerreinen niet meer door het centrum van de kern. Aan de noordoostzijde van Wierden loopt de N36. Via de Stouweweg is er een directe verbindingen tussen de bedrijventerreinen en de N36. Verder zijn de bestaande bedrijventerreinen direct gelegen nabij de spoorlijn (Wierden Enschede, Wierden Deventer, Wierden Zwolle) en nabij het station Wierden. Te zijner tijd is dit ook het begin- en het eindpunt van de Agglo-lijn (lightrail verbinding in Twente). De aanwezige en toekomstige bedrijventerreinen in Enter zijn prima ontsloten op de N347 (S15) en de A1. Vanaf A1, via de N347 en de Rijssenseweg zijn deze bedrijfsterreinen binnen 5 minuten bereikbaar. Ten aanzien van de digitale bereikbaarheid zijn de bedrijventerreinen nog niet ontsloten met glasvezel. Het gemeentebestuur stimuleert de aanleg hiervan op de bestaande bedrijventerreinen in het kader van de herstructurering en stimuleert marktpartijen de nieuwe bedrijventerreinen (Enter Rijssen) te verglazen. In deze zin wordt ook het project ( Heel Overijssel aan het net ) van de provincie Overijssel nauwlettend gevolgd. 22
6. Grondprijzen, SER-ladder en regionale afstemming 6.1. Grondprijzen: In de raadsvergadering van 10 februari 2009 heeft de gemeenteraad de Uitwerkingsnota grondbeleid vastgesteld. Onderdeel van deze nota betreft een uitwerking van het grondprijsbeleid. Ten aanzien van de bedrijventerreinen is volgende vastgelegd. De bedrijventerreinen in de kernen Wierden en Enter zijn gemengde bedrijventerreinen gericht op industrie, productie, groothandel, distributie en volumineuze detailhandel. Voor de bepaling van de grondwaarde wordt in principe gebruik gemaakt van de comparatieve methode. Er wordt een vergelijking gemaakt met de grondprijs in de buurgemeenten. Onderzoek heeft aangetoond, dat de keuze voor een vestigingslocatie slechts voor slechts voor een klein deel wordt beïnvloed door de grondprijs en dat het overgrote deel van de bedrijven toch in de gemeente, dan wel in de regio blijft gevestigd. Voor de beide kernen is het van groot belang dat de bedrijvigheid blijft. Te hoge grondprijzen mogen niet de doorslag geven om toch uit de kern te vertrekken. Anderzijds is het ook niet de bedoeling, dat de gemeente bedrijvigheid aantrekt door middel van lage grondprijzen en daarmee het provinciaal beleid frustreert. Er kan een differentiatie worden aangebracht in locatie, ligging van de betreffende kavel en de bouw- en gebruiksmogelijkheden van de kavel. Burgemeester en wethouders stellen jaarlijks (augustus / september) per complex de grondprijzen vast. Voor het toekomstige bedrijventerrein Enter Rijssen wordt om efficiënt ruimtegebruik te bevorderen gewerkt met een korting, indien de grond / de kavel efficiënt wordt bebouwd. 23
6.2. De SER-ladder Het principe van de SER-ladder: inbreiding voor uitbreiding De Sociaal Economische Raad (SER) heeft een zogenaamde SER-ladder geformuleerd in haar advies over de Nota Ruimtelijk Economisch Beleid, waarvan de sporten als volgt zijn omschreven: 1. Gebruik de ruimte die reeds beschikbaar is gesteld voor een bepaalde functie en / of door herstructurering beschikbaar gemaakt kan worden; 2. Maak optimaal gebruik van de mogelijkheden door meervoudig ruimtegebruik de ruimteproductiviteit te verhogen; 3. Indien het voorgaande onvoldoende soelaas biedt, is de optie van uitbreiding van het ruimtegebruik aan de orde. De Taskforce (her)ontwikkeling bedrijventerreinen en de provincie Overijssel (project vitale bedrijventerreinen) vinden, dat deze moet worden toegepast bij het toekennen van de nieuwe ruimtevraag op bedrijventerreinen. Er valt door herstructurering geen directe ruimtewinst te boeken, mogelijk wel indirecte ruimte winst (circa 1 ha). Er liggen niet of nauwelijks percelen of gedeelten daarvan braak. Wel wordt in de nieuwe bestemmingsplannen gekeken naar de planologische mogelijkheden tot intensivering van de bebouwingsmogelijkheden bijvoorbeeld in de hoogte. Er zijn inmiddels al verschillende voorbeelden, waarbij ondernemers wordt gewezen op de mogelijkheden op de bestaande bedrijventerreinen al dan niet in samenspraak met de HMO. In dit verband wordt gewezen op de sanering van Bouwbedrijf Schipper uit het centrum van de kern Wierden naar Hogelucht. Op dit terrein is een bestaand gebouw en opslagterrein aangekocht, dat deels door het aannemersbedrijf (met kantoor) wordt gebruikt en waar zich enkele nieuwe (startende) bedrijven kunnen vestigen. Enkele bedrijven op Hogelucht onderzoeken in samenspraak met de gemeente en de HMO - de mogelijkheden tot herstructurering van het eigen perceel in plaats van het kopen van een kavel op het nieuwe bedrijfsterrein De Weuste-Noord. Er zijn ook bedrijven die in de gelegenheid zijn het aangrenzende bedrijf aan te kopen, waardoor daar een uitbreiding gerealiseerd kan worden en geen beroep op een nieuwe bedrijfskavel hoeft te worden gedaan. Verder wordt op de bestaande bedrijventerreinen voor een deel de mogelijkheid geboden voor een combinatie van wonen en werken en de bouw van (een) bedrijfswoning(en) hetgeen ook een bijdrage zal leveren aan de herstructurering. 6.3. Uitgifteprotocol De principes van de SER-ladder komen terug in de hoofddoelstellingen van het uitgiftebeleid van de gemeente Wierden. Voor het toekomstige bedrijventerrein Enter Rijssen hebben wij dit samen vormen gegeven met de gemeente Rijssen Holten. 1. Er dient spaarzaam en terughoudend te worden omgegaan met de uitgifte van beschikbare uit te geven grond. 2. Bij de uitgifte van kavels dient zorgvuldig en efficiënt ruimtegebruik te worden gestimuleerd. Daarbij komen de volgende aspecten aan de orde: herkomst, noodzaak, kavelomvang, werkgelegenheid en bij verplaatsing de kavel die achter gelaten wordt. 24
6.4 Regionale afstemming: Verder wordt samenwerking gezocht met de gemeente Hellendoorn en Rijssen-Holten om tot afstemming te komen van het beleid op dit terrein. Hiervoor zal periodiek overleg worden opgestart, zoals opgenomen in de prestatieafspraak (bedrijventerreinen) tussen de gemeente Wierden en de provincie Overijssel. Dit overleg zal zowel ambtelijk als bestuurlijk plaatsvinden. Een eerste oriënterende bijeenkomst ambtelijk en bestuurlijk zal in het najaar van 2010 plaatsvinden. Daarbij kunnen de volgende onderwerpen besproken worden: kennisdeling over bedrijventerreinen; uitwisseling relevante gegevens: uitgifte, plannen, beleidsnota s e.d.; afstemming vraag- en aanbodgegevens bedrijventerreinen: behoefteraming, segmentering, prijzen, planning en herstructurering; ondersteuning herstructureringsopgave. Na vaststelling van de conceptvisie door burgemeester en wethouders is deze voor instemming voorgelegd aan de buurgemeenten: Almelo, Hellendoorn, Hof van Twente, Rijssen - Holten en Twenterand. De gemeenten Hellendoorn, Hof van Twente, Twenterand zijn akkoord met het ontwerp. De gemeente Rijssen Holten heeft een vraag gesteld over de strategische voorraad, waarover bestuurlijk overleg zal plaatsvinden. De gemeente Almelo heeft ook een korte reactie geschreven met daarin een paar vragen onder ook over de ijzeren(strategische) voorraad, samenwerking ten aanzien van parkmanagement, de grondprijzen en samenwerking ten aanzien van de regionale afstemming. Op 3 november jl. heeft hierover ambtelijk overleg plaatsgevonden. Tussen de gemeenten Rijssen Holten, Hellendoorn en Wierden heeft op 10 november jl. het eerste bestuurlijk en ambtelijk overleg plaatsgevonden over de visies van de 3 gemeenten, regionale samenwerking, nieuwe terreinen, herstructurering en de ijzeren voorraad. Dit overleg krijgt in 2011 zowel ambtelijk als bestuurlijk een vervolg. Aan Gedeputeerde Staten wordt om een schriftelijke instemmingreactie gevraagd op de definitieve visie, zoals deze door de gemeenteraad wordt vastgesteld. 25