Postbus 1 3430 AA Bezoekadres Stadsplein 1 3431 LZ www.nieuwegein.nl Ruimtelijk Domein Winkelvisie Nieuwegein 2016 Resultaten van de werksessies met de stad Ambities om uit te werken Raadsnummer Datum - Auteur Gemeente Nieuwegein Versie BW 17 mei 2016
Winkelvisie Nieuwegein 2016 Thema s en ambities. Resultaten van de werksessies met de stad Raadsnummer Versie Datum 3 (10)
Winkelvisie Nieuwegein 2016 Resultaten van de werksessies met de stad 4 (10) Raadsnummer Versie Datum 12 april 2016 1 Inleiding In de afgelopen periode heeft de aandacht sterk gelegen op het verkennen van het vraagstuk. De analyse 1 gaf al een eerste inzicht over wat er speelt op de (Nieuwegeinse) winkelmarkt. Wij hebben het onderwerp met uw raadscommissie SAM besproken op 9 maart 2016. Daarbij heeft u ons gevoed met diverse inhoudelijke thema s en ambities die bij u politiek leven. Bij de onlangs gehouden werksessies is hierbij ook het verlangen vanuit de stad meer inzichtelijk geworden. Waar is men tevreden over? Waar streeft men naar voor de toekomst? Waar spreekt men over? Wat komt vaak terug? Eerst nog even terug naar de waarom vraag. Waarom een winkelvisie Nieuwegein 2016? Wij geloven in de verbindende kracht van winkelgebieden. De winkelgebieden zijn de plaats waar mensen elkaar ontmoeten, werken, hun dagelijkse zaken afhandelen. Tegelijkertijd geloven wij in het vermogen en de wens van ondernemers om voortdurend te vernieuwen om daarmee voor de klant en voor zichzelf en haar werknemers het beste er uit te halen. De huidige detailhandelvisie 2010 biedt geen antwoord op de vragen van vandaag; nieuwe initiatieven moeten daarom nu vaak nog worden geweigerd. Of de detailhandelsvisie 2010 maakt juist nog ontwikkelingen mogelijk die in het licht van vandaag niet altijd even meer verstandig meer zijn. De winkelvisie Nieuwegein 2016 is de wijze waarop we onze motivatie gestalte willen geven. Zij is geen recept voor kant en klare (eind)oplossingen. De analyse liet ons al zien dat de toekomst dynamisch en onzeker is. De Winkelvisie Nieuwegein 2016 geeft handvatten om te handelen, geeft aan wat de stad verwacht van haar winkelgebieden en schetst ieders rol. De afgelopen periode is er veel informatie opgehaald. Zowel tijdens de bespreking met de commissie SAM op 9 maart. Als tijdens de drie werksessies met de stad. De bedrijfsbezoeken bij winkeliers hebben we ook voortgezet. De CDA-fractie heeft nog een schriftelijke bijdrage toegezonden. Tot op heden hebben er ruim 30 gesprekken plaatsgevonden. In deze notitie treft u aan: 1. Een uitwerking van de vraagstukken en thema s die door de deelnemers in de werksessie en door u naar voren zijn gebracht. 2. Een voorstel voor de inhoudelijke ambities die volgens onze recht doen aan datgene wat door u en de stad is ingebracht. Wij bespreken deze notitie graag met u in de commissie SAM en vragen om besluitvorming ten aanzien van de ambities in de raad. Direct na de zomervakantie werken wij de thema s en ambities die in deze notitie staan omschreven samen met de stad verder uit in concrete (beleids)maatregelen. 1 Gepresenteerd op een RIA op 3 maart 2016.
Winkelvisie Nieuwegein 2016 Thema s en ambities. Resultaten van de werksessies met de stad Raadsnummer Versie Datum 5 (10) 2 Werksessies met de stad De werksessies zijn op 29 & 30 maart en op 4 april gehouden. Hierbij de meest relevante feiten. a. De werksessies zijn breed onder de aandacht gebracht. Via zowel de Molenkruier, gemeentesite als www.ikbennieuwegein.nl/winkelvisie b. De website is verder uitgebouwd tot de informatiebron voor zowel proces als inhoud. Zo is De analyse er te vinden. Maar ook de resultaten van de werksessies staan op de site. Aangevuld met interviews met participanten. c. Er zijn in samenwerking met een Nieuwegeins bedrijf flyers en posters ontwikkeld. Die zijn in diverse winkelcentra opgehangen. In een aantal winkelcentra zijn ze persoonlijk aan de winkeliers overhandigd. d. De uitnodigingen voor de werksessies zijn breed verstuurd. a. Alle winkeliers (ruim 250) zijn per brief uitgenodigd. De winkeliers van City Plaza zijn nog eens apart via Chainels benaderd. Dit is het interne communicatiekanaal van City Plaza. Onze contactpersonen op Muntplein, City Plaza en Hoog Zandveld zijn ook nog eens apart gevraagd om de uitnodiging voor de werksessies onder de aandacht te brengen in hun winkelcentrum. b. Inwoners zijn benaderd via krant en website. Daarnaast zijn ook die inwoners uit het inwonerspanel benaderd (per mail) die in een eerdere fase hadden aangegeven om betrokken te willen blijven bij dit onderwerp. Dit waren er iets meer dan 100. c. Ook alle wijkplatforms/wijknetwerken e.d. zijn per mail uitgenodigd. d. De vastgoedeigenaren en vastgoedafdelingen van de supermarktketens zijn per mail uitgenodigd. Dit waren al bekende contacten. e. De bij ons bekende initiatiefnemers voor nieuwe winkelplannen zijn ook uitgenodigd f. De pers is actief benaderd. Zowel PEN, Nieuwegein TV, Radio M als AD hebben aandacht besteed aan de werksessies. e. De werksessies vonden verspreid in de stad plaats. De gedachte was dat het voor inwoners en winkeliers slechts een kleine stap moest zijn om naar de werksessie te komen. De werksessies vonden respectievelijk plaats in Het Veerhuis, Stadshuis en buurtplein Batau. f. De opzet van de werksessies was praktisch en compact. Na een korte toelichting op het waarom van de werksessies gingen de deelnemers in kleine groepen van maximaal acht personen aan het werk onder begeleiding van een ambtenaar. Zijn/haar rol was enkel het begeleiden van het gesprek. g. De vorm van een werksessie doet recht aan een overlegvorm die de meeste mogelijkheid biedt voor kwaliteit, overleg, synergie en diepgang. Dit zou in een bijvoorbeeld een enquête minder zijn gelukt. h. De werksessies zijn bijgewoond door 75 deelnemers. Bewoners, winkeliers, vastgoedeigenaren, supermarktondernemers en initiatiefnemers zaten rond de tafel om hun mening te geven en ideeën uit te wisselen.
Winkelvisie Nieuwegein 2016 Resultaten van de werksessies met de stad 6 (10) Raadsnummer Versie Datum 12 april 2016 i. De inbreng is genoteerd op flappen. Van deze flappen is een integrale weergave gemaakt. Omwille van de leesbaarheid voor de deelnemers is er ook een korte samenvatting gemaakt die op de website www.ikbennieuwegein.nl/winkelvisie is geplaatst. j. Na de werksessies is deelnemers gevraagd een kort evaluatieformulier in te vullen. De meeste deelnemers hebben deze ingevuld. Over het algemeen was men zeer tevreden over de opzet. Deelnemers konden hun inbreng voldoende kwijt. Men was wel benieuwd wat de gemeente nu daadwerkelijk met de opmerkingen ging doen. (jeugd) We zijn gestart met de werksessies. De komende periode betrekken we jongeren. Dat vraagt een andere aanpak. Daar waar jongeren zich bevinden en methoden die dicht in hun belevingswereld zijn en aansprekend zijn. Om met jongeren in gesprek te kunnen, gaan we middelbare scholen benaderen voor een gastles. Daarnaast willen we graag een focusgroep met jongeren organiseren. Om hen daarvoor uit te nodigen, communiceren we op een voor jongeren aansprekende wijze, daar waar zij zich bevinden, via warme netwerken en social media zoals Instagram. 3 De opbrengst van de werksessies In de werksessies zijn veel inhoudelijke onderwerpen aan de orde gekomen. Sommige onderwerpen kwamen in bijna alle groepen aan de orde. Andere onderwerpen kwamen weliswaar minder aan de orde maar zijn inhoudelijk wel zeer interessant om hier te vermelden. U treft telkens het onderwerp aan met een korte toelichting. (spreiding van de winkelgebieden over de stad) De spreiding is op dit moment fijnmazig. Met andere woorden: elke wijk heeft zijn winkel om de hoek voor dagelijkse boodschappen. Dit betekent dat er op korte afstand altijd een winkel is. Deze nabijheid wordt belangrijk gevonden, zeker voor ouderen. Op maximaal 500 meter tot een kilometer moet er altijd een winkelvoorziening voor de dagelijkse boodschappen zijn zo constateerde een groep. Daarnaast is de samenhang tussen buurtcentra, wijkcentra, City Plaza en periferie goed herkenbaar voor de inwoners en wordt ook gewaardeerd. Daarbij geeft men ook aan dat eigenlijk bovenop de piramide de stad Utrecht met winkelcentrum Hoog Catharijne staat. De deelnemers verwachten ook dat het onderscheid tussen de winkelcentra helder blijft. CityPlaza voor winkelen en funshoppen. De buurt- en wijkcentra voor het boodschappen doen. Opvallend is dat op het gebied van funshoppen sommigen vonden dat dit een opgave zou moeten zijn voor City Plaza. Anderen vonden dat Hoog Catharijne die rol al vervult en zou moeten blijven vervullen.
Winkelvisie Nieuwegein 2016 Thema s en ambities. Resultaten van de werksessies met de stad Raadsnummer Versie Datum 7 (10) (bereikbaarheid en parkeren) Over het algemeen is de bereikbaarheid goed. De buurt- en de wijkwinkelcentra worden positief gewaardeerd door de mogelijkheid tot gratis parkeren en de goede fietsbereikbaarheid. Er worden wel zorgen geuit voor wat betreft de beperkte parkeercapaciteit op winkelcentrum de Doorslag. Sommige storen zich aan de mogelijkheid voor fietsparkeren in de parkeergarages. De parkeertarieven in City Plaza blijven onderwerp van gesprek. Het liefst zien de deelnemers aan de werksessie de eerste twee uren parkeren gratis. Of een overall lager tarief. (beleving, ontmoeting, uitstraling) De deelnemers noemden veelvuldig de behoefte aan meer beleving en mogelijkheid tot ontmoeting in de winkelcentra. Ieder winkelcentrum op zijn eigen schaal. Zo wordt de binnenstad gezien als de plek voor meer evenementen. Maar ook als de plek waar nieuwe innovatieve concepten moeten kunnen landen. Bijvoorbeeld in combinaties van horeca en detailhandel. Voor City Plaza waardeert men de functionele discounters, maar ziet het graag aangevuld met bijzonder, verrassend en speciaal aanbod. Het aantal outlet winkels in City Plaza zou niet meer moeten toenemen, zo meldden de deelnemers. Tijdens de werksessies werd ook het idee geopperd dat meer partijen een stem moeten krijgen bij de branchering van het winkelcentrum. De diverse deelnemers gaven ook het belang van de standplaatsen en de warenmarkten aan. Ze kunnen een verrijking zijn, mits deze er wel in slagen om complementair te zijn aan het winkelcentrum. Op dit moment staan er in sommige winkelcentra standplaatshouders die hetzelfde verkopen als winkeliers in het winkelcentrum, zo gaven diverse winkeliers aan. In de werksessies kwam ook sterk naar voren dat men grote verschillen ervaart in de kwaliteit van de winkelgebieden. In sommigen is wel geïnvesteerd. Men vindt dit goed en prettig. In andere winkelcentra is al jarenlang niets veranderd. De kwaliteit van de openbare ruimte in City Plaza ervaart men als goed en prettig. Dit niveau wil men ook graag in de andere winkelcentra terug zien. (flexibiliteit en regelgeving) Een belangrijk signaal dat werd afgegeven: deze tijden vragen om flexibiliteit. In het bijzonder in regelgeving. Of het nu gaat om menging van horeca met detailhandel, pop up stores, terrassen, (kleinschalige) evenementen of precario. Iedereen ziet het liefst een minimum aan regels om daarmee sneller en flexibeler te kunnen inspelen op de behoeften van de klant en winkelier. (samenwerking) De deelnemende inwoners zijn tevreden over de openingstijden. Zij roepen winkeliers op om meer samen te werken. Bijvoorbeeld op het gebied van openingstijden. Het is nu vaak onduidelijk wie wanneer open is. Dit speelt vooral bij de sluitingstijden op het einde van dag in het weekend en op (koop)zondagen.
Winkelvisie Nieuwegein 2016 Resultaten van de werksessies met de stad 8 (10) Raadsnummer Versie Datum 12 april 2016 Partijen vragen ook om meer visie, durf, geduld en ondernemerschap bij eigenaren en beheerders van winkelcentra. Niet het snelle resultaat maar een goede lange termijninzet. Daarbij is een innige samenwerking tussen marktpartijen, bewoners, wijknetwerken en gemeente noodzakelijk zo stelt men. Door middel van deze samenwerking zou het ook mogelijk kunnen worden om de Public Relations van de diverse winkelcentra in en buiten Nieuwegein beter te verzorgen. (winkels op de bedrijventerreinen) Wanneer het ging om winkels op het bedrijventerreinen ging kwam het begrip pick-uppoint of boodschappen hub veelvuldig terug. Het gaat dan om locaties op bedrijventerreinen waar via internet bestelde goederen kunnen worden afgehaald. Over het algemeen is men hier kritisch op. Dergelijke initiatieven horen eigenlijk niet solitair en aan de randen van de stad. Eerder in of direct nabij het winkelcentrum, zo was een veelgehoord advies. (toekomstig aanbod) Een aantal deelnemers vraagt expliciet aan de gemeente om in de winkelvisie een keuze te maken in gebieden die kansrijk zijn en welke niet. Ze vragen ook expliciet aan de gemeente om aan te geven waar er hoeveel meters aan nieuwbouw of uitbreiding gerealiseerd kunnen worden. Er worden ook vragen gezet bij een eventuele uitbreiding van winkelmeters in Binnenstad-West. Het bestemmingsplan maakt dit nu nog mogelijk. 3 Inhoudelijke ambities voor de winkelvisie Met De analyse, de bespreking in de raadscommissie SAM, de drie werksessies en de doorlopende bilaterale gesprekken is er voor nu een redelijk compleet beeld over wat er leeft en speelt onder winkeliers, inwoners, initiatiefnemers en vastgoedeigenaren op het gebied van winkels en winkelen in onze stad. Daarmee komen we nu in de fase om ambities te formuleren. Met andere woorden: de stip op de horizon, de bedoeling of de verlangens. Ambities die volgens ons recht doen aan datgene wat door u in de raadscommissie en door de stad in de werksessies naar voren is gebracht. Omdat het ambities zijn is er nu nog sprake van enige abstractie en algemeenheid. Dat is eigen aan ambities. Na de zomer gaan wij wederom samen met de stad deze ambities uitwerken in concrete (beleids)maatregelen. Kortom dan is aan de orde; hoe denken wij de gestelde ambitie te bereiken? Op welke concrete wijze vullen we de gestelde ambities daadwerkelijk in? Waar landen de ambities. En welke rol kan/wil de gemeente hier in spelen.
Winkelvisie Nieuwegein 2016 Thema s en ambities. Resultaten van de werksessies met de stad Raadsnummer Versie Datum 9 (10) (toekomstvisie) De toekomstvisie Nieuwegein in 2025 is richtinggevend; ook voor de winkelvisie. Daarbij zijn twee speerpunten van toepassing. Voor wat betreft het speerpunt fijn en groen wonen rondom een levendig stadscentrum vermeldt de toekomstvisie: in de wijken vind je dichtbij wat je nodig hebt voor je dagelijkse boodschappen en basiszorg. Ook kun je bij een buurtplein terecht voor een praatje, een kop koffie of een werkplek. In de levendige binnenstad komen veel bezoekers; zowel Nieuwegeiners als mensen uit de regio. Er ontstaat een steeds gevarieerder straatbeeld voor wat betreft winkels en activiteiten. Voor wat betreft het speerpunt een toekomstbestendige stad voor jong en oud geeft de toekomstvisie aan dat we niet zoals in het verleden voornamelijk woningen voor gezinnen bouwen, maar ook voor onze vergrijzende bevolking en starters. Dit heeft ook zijn gevolgen voor het winkelaanbod. Zo stelt de toekomstvisie. (ambities) Ambitie 1 De dagelijkse boodschappen om de hoek blijft van grote waarde voor onze stad. Het gaat hierbij om het feit dat op dit moment elke wijk zijn winkelcentrum heeft en dat er een hiërarchie bestaat in buurt-, wijk- en hoofdwinkelcentrum. Wat betekent dit voor de (machts)verhoudingen tussen de winkelcentra? Is het toelaatbaar dat er gaten gaan vallen? Heeft elke nieuwe wijk recht op een (kleinschalig) winkelgebied? Ambitie 2 De klant centraal: creëer ruimte om in te kunnen spelen op nieuwe consumentenbehoeften Van aanbodgericht werken naar vraaggericht werken. Daar vraagt de consument om. Hoe geven we dit vorm? Bijvoorbeeld op het gebied van regelgeving, beleving, nieuwe concepten? Internet winkelen? Maar ook op het gebied van parkeren, bereikbaarheid, beleving, evenementen en kwaliteit van de openbare en private ruimte. Ambitie 3 Ruimte voor ondernemerschap. Nieuwe initiatieven verdienen een ja, mits instelling. Vooraf belemmeringen opleggen voor nog onbekende initiatieven is zinloos. Deze ambitie accepteert dat de werkelijkheid complex is. Er is een noodzaak tot sterkte in onzekerheid. Daarom is het de ambitie om straks bij de uitwerking niet vooraf aan te gaan geven waar nu wel of niet gebouwd mag worden. Haalbaarheid en wenselijkheid van nieuwe initiatieven komen pas aan de orde als het initiatief er daadwerkelijk is. Hiervoor wordt bij de uitwerking een helder toetsingskader ontwikkeld. Een toetsingskader waarbij ook een rol voor de stad is weggelegd. Deze ambitie ziet ook toe op mogelijkheden voor nieuwe (jonge) ondernemers.
Winkelvisie Nieuwegein 2016 Resultaten van de werksessies met de stad 10 (10) Raadsnummer Versie Datum 12 april 2016 Ambitie 4 In het winkelgebied van de toekomst werken alle partijen samen. Op welke wijze kunnen bijvoorbeeld de winkels, de warenmarkten en de standplaatsen elkaar versterken en meer complementair aan elkaar kunnen zijn. Waar liggen kansen tussen vastgoedeigenaren, winkeliers en beheerders om optimaal gebruik te maken van elkaar expertise? Zijn er centra die al goed onderweg zijn? Waar is samenwerking absoluut en acuut noodzakelijk?