Kwaliteit van leven bij verpleeghuisbewoners met dementie op jonge leeftijd Britt Appelhof psycholoog, promovendus UKON symposium, 11 april 2017 Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Kwaliteit van leven 1
Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Introductie Dementie Determinanten Kwaliteit van Leven (KvL): dementie subtype cognitief functioneren neuropsychiatrische symptomen (NPS) psychofarmacagebruik Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Introductie Dementie op oudere leeftijd Dementie op jonge leeftijd Determinanten Kwaliteit van leven (KvL): < 65 jaar dementie subtype cognitief functioneren neuropsychiatrische symptomen (NPS) psychofarmacagebruik 2
Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Introductie LOD YOD Determinanten Kwaliteit van leven (KvL): < 65 jaar dementie subtype cognitief functioneren neuropsychiatrische symptomen (NPS) psychofarmacagebruik Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Introductie LOD YOD Determinanten Kwaliteit van leven (KvL):? dementie subtype cognitief functioneren neuropsychiatrische symptomen (NPS) psychofarmacagebruik 3
Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Doelen 1. Determinanten van KvL bij verpleeghuisbewoners met YOD onderzoeken 2. Onderzoeken of er verschillen zijn in deze determinanten tussen dementie subtypes (AD, vasculaire dementie en frontotemporale dementie) 3. Verschillen domeinen van KvL vergelijken tussen dementie subtypes. Introductie Doelen Methoden Resultaten Conclusie Methoden Baseline data van de Behavior and Evolution of Young ONset Dementia part 2 (BEYOND II) studie 13 Verpleeghuizen onderdeel van Kenniscentrum dementie op jonge leeftijd. Inclusie criteria: Informed consent Dementie diagnose Eerste symptomen voor 65 jaar Minimaal 1 maand wonend op afdeling 207 verpleeghuisbewoners geworven 4
Methoden Uitkomsten Meetinstrumenten Primaire KvL Qualidem uitkomstmaten Determinanten NPS 5 NPI NH factoren Ernst dementie GDS Psychofarmaca Medisch dossier Leeftijd Medisch dossier Geslacht Medisch dossier Methoden Multilevel modeling Correctie afname binnen 13 verschillende instellingen Interaction effecten P <.05 5
Demografische gegevens Jongste: 39 Oudste: 78 Gemiddeld: 63.9 SD: 6.1 Demografische gegevens 106 (51.2%) 101 (48.8%) 6
GDS Licht (3,4) (16.9%) Gemiddeld (5) (21.7%) Ernstig (6,7) (61.4%) Diagnose 7
Multilevel model YOD Determinanten P P PDU.011* Ernst dementie.017* Ai Agitatie i.000** Depressie.001** Apathie.000** Geslacht.229 Leeftijd.099 Dementie subtype.252 Psychose.242 Psychom. agitatie.159 Verschillen dementie subtypes Zorgrelatie (.030*) 14,41 13,26 16,02 AD Vasc./mixed FTD 8
Verschillen dementie subtypes Zorgrelatie 6,5 575 5,75 7,02 Negatieve emoties (.023*) AD Vasc./mixed FTD Verschillen dementie subtypes 7,87 7,45 8,49 Zorgrelatie Negatieve emoties Positief zelfbeeld (.029*) AD Vasc./mixed FTD 9
Verschillen dementie subtypes 12,16 11,71 Zorgrelatie 9,77 Negatieve emoties Positief zelfbeeld Sociale relaties (.006**) AD Vasc./mixed FTD Verschillen dementie subtypes Zorgrelatie 14,41 13,26 16,02 Negatieve emoties Positief zelfbeeld Sociale relaties Zich thuis voelen(.039*) AD Vasc./mixed FTD 10
Verklaring FTD minder ziekte inzicht beter zelfbeeld en minder negatieve emoties FTD meer apathie Meer baat bij gestructureerde verpleeghuisomgeving FTD meer agitatie, agressie, prikkelbaarheid negatieve invloed om sociale relaties Conclusie LOD Determinanten Kwaliteit van leven (KvL): dementie subtype cognitief functioneren neuropsychiatrische symptomen (NPS) psychofarmacagebruik YOD Determinanten Kwaliteit van leven (KvL): dementie subtype cognitief functioneren neuropsychiatrische symptomen (NPS) psychofarmacagebruik 11
Conclusie Determinanten van KvL zijn vergelijkbaar met LOD Belang interventies die agitatie, depressie, apathie en psychofarmaca gebruik terugdringen Bewustzijn dat sommige dementie subtypes meer risico lopen op een slechte KvL op specifieke domeinen. Bedankt voor jullie aandacht! Britt.Appelhof@radboudumc.nl 12
Vragen? Demographic characteristics Age, year mean (SD, range) 63.9 (6.1;39 78) Male n (%) 106 (51.2) GDS % Mild (3,4) Moderate (5) Severe (6,7) 35 (16.9) 45 (21.7) 127 (61.4) Diagnosis n (%) Alzheimer 96 (46.4) Vascular 19 (9.2) Frontotemporale dementia 62 (30.0) Lewy body dementia 1 (.5) Parkinson 1 (.5 Alzheimer/Vascular 9 (4.3) Alcohol dementia 3 (1.4) NOS 8 (3.9) Other 8 (3.9) 13
Multilevel model 95% CI B Se B P Lower bound Upper bound Gender (ref. female) 2.27 1.883.229 5.985 1.443 Age.240.152.099.059.539 PDU (ref. none PDU) 4.863 1.884.011* 8.581 1.145 Dementia subtype (ref. AD) Other Vasc/mixed FTD.780 3.280 2.699 2.925 2.699 2.296.252.790.226.241 6.550 8.600 1.830 4.990 2.048 7.228 AD 0 Dementia severity (ref. severe).017* Mild (3,4) Moderate (5) 7.410 5.070 2.539 2.255255.005.026 2.171.618 12.291 9.515 Severe (6,7) 0 NPI factor Agitation.528.111.000**.745.312 NPI factor Depression.670.204.001** 1.071.265 NPI factor Psychosis.181.242.455.659.296 NPI factor Psychomotor Agitation.042.159.793.272.356 NPI factor Apathy.711.149.000** 1.006.416 Differences between dementia subtypes AD Vasc./mixed FTD P Qualidem subscale Mean scores Care relationship 14.41 13.26 16.02.030* Positive affect 14.53 13.71 12.97.162 Negative affect 5.75 6.50 7.02.023* Restless tense 5.23 5.61 5.82.505 behavior Positive self image 7.87 7.45 8.49.029* Social relations 11.71 12.16 9.77.006** Social isolation 6.91 6.57 6.90.771 Feeling at home 9.78 8.67 10.04.039* Something to do 3.12 3.78 2.97.140 14
NPI NH factorscores Factorscore Agitation Depression Psychosis Symptom scores agitation/aggression, euphoria, disinhibition, irritability depression, anxiety delusions, hallucinations Psychomotor agitation i aberrant motor behavior, nighttime behavior Apathy apathy, eating disorder Qualidem subscales Care relationship Positive affect Negative affect Restless tense behavior Positive self image Sociale relations Social isolation Feeling at home Having something to do 15