Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Programma Documentnummer: B.15.0511 B.15.0511 Landgraaf, 17 maart 2015 ONDERWERP: Begroting 2016 ISD BOL Raadsvoorstelnummer: 13 PROGRAMMA 2. Maatschappelijke voorzieningen Verantwoordelijke portefeuillehouder(s): B.A.L. Rewinkel Behandelend ambtenaar voor technische vragen: M.P.P. van Ginneken Telefoonnummer: 045-5695287 Organisatieonderdeel: Maatschappelijke Ontwikkeling Behandeld in BenW d.d.: 7 april 2015 Behandeling in oordeelvormende raad d.d.: 28 april 2015 Sociaal Maatschappelijk Behandeling in besluitvormende raad d.d.: 12 mei 2015 1. Samenvatting De begroting 2016 is gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan 2011-2014 en het addendum 2015. Uitgangspunt voor 2016 is een daling van het aantal bijstandsgerechtigden met 2% ten opzichte van eind 2015. De gemeenteraad kan op basis van de GR ISD BOL met betrekking tot de begroting haar zienswijze kenbaar maken aan het DB van ISD BOL. 2. Waarom naar de raad Op grond van artikel 20 lid 1 van de GR ISD BOL zendt het Dagelijks Bestuur jaarlijks vóór 1 april de begroting toe aan uw raad. In artikel 20 lid 4 GR ISD BOL is bepaald dat de gemeenteraad binnen 2 maanden nadat de begroting is toegezonden haar gevoelens kenbaar kan maken. 3. Doelstelling en beoogd meetbaar effect Kennis nemen van de ingediende begroting 2016 van ISD BOL en uw mening hierover kenbaar maken aan ISD BOL. 4. Argumentatie en alternatieven Algemeen De begroting 2016 is gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan 2011-2014 en het addendum 2015. Reden hiervoor is dat het beleidsplan en het bedrijfsplan voor 2016 pas eind 2015 worden opgesteld. Daarnaast is er ten tijde van het opstellen van de begroting nog nauwelijks ervaring opgedaan met de uitvoering van de participatiewet, die op 1 januari 2015 ingevoerd is. De ontwikkelingen in dat kader kunnen van invloed zijn op de uitvoering in 2016. Pagina 1 van 6
Voor 2016 gelden onderstaande uitgangspunten: - Voor de ontwikkeling van de cliëntenaantallen wordt ten opzichte van de realisatie 2015 uitgegaan van een daling met 2% in 2016. - Conform het gemeentelijk besluit om ten aanzien van de verbonden partijen geen indexering toe te passen heeft ISD BOL ten aanzien van de bedrijfsvoeringskosten geen index toegepast. Programma kiezen voor werk Voor het re-integratiebudget 2016 is uitgegaan van het onderdeel re-integratiebudget in het toegekende participatiebudget 2015, aangezien er voor 2016 nog geen beschikking is afgegeven van de kant van het ministerie. Overigens is het re-integratiebudget binnen het totaalbudget niet geoormerkt, waardoor we als gemeente vrij zijn om dit al dan niet voor re-integratie in te zetten. Met betrekking tot de klantenaantallen wordt voor 2016 uitgegaan van een daling met 2% ten opzichte van het aantal eind 2015. Hierbij wordt voor 2015, met als basis de werkelijke cliëntenaantallen eind 2014, uitgegaan van een daling van het aantal cliënten met 2,5%. Voor Landgraaf zou dit neerkomen op 1.044 cliënten eind 2015 (WWB en IOAW) en 1.023 eind 2016. De missie vanuit het meerjarenbeleidsplan 2011-2014 en het addendum 2015 deelname aan de samenleving, bij voorkeur in een vorm van betaald werk blijft onverkort van kracht. Ook voor de gebundelde uitkering (BUIG) is uitgegaan van de laatst toegekende bedragen. Voor Landgraaf is dat 13.539.117 (voorlopige beschikking 2015). In het kader van het programma kiezen voor werk worden drie kerntaken uitgevoerd: - bevorderen van de uitstroom - beperken van de instroom - maatschappelijke participatie Bij ieder van deze kerntaken zijn activiteiten en output-indicatoren opgenomen. Bij bevorderen van de uitstroom gaat het hierbij bijvoorbeeld om de indicator uitstroom naar werk. In het kader van beperken van de instroom wordt gemeten hoeveel aanvragen niet leiden tot een uitkering. Onder maatschappelijke participatie vallen de minimaregelingen, de bijzondere bijstand, de individuele inkomenstoeslag, budgetbeheer en bewindvoering. Voor de prognose van de kosten 2016 zijn de uitgaven 2014 als basis gebruikt. Bedrijfsvoering Onder bedrijfsvoering vallen alle randvoorwaardelijke zaken die geregeld moeten zijn zodat de organisatie op het gebied van de primaire processen goed kan functioneren. Basisuitgangspunt is dat de organisatie in control is. Hierbij blijft ISD BOL zoeken naar B.15.0511 Pagina 2 van 6
efficiëntere manieren van werken en samenwerken en verdere professionalisering van de organisatie. De begrote bedrijfsvoeringskosten liggen onder de realisatie 2014. De toerekening naar de gemeente is vooralsnog hoger. Reden hiervoor is dat nu alleen rekening gehouden wordt met de zekere opbrengsten op deze post, zoals de toerekening naar het reintegratiebudget. Met overige inkomsten wordt vooraf geen rekening gehouden aangezien dezen niet te voorspellen zijn. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om inkomsten vanuit detacheringen. Risico s In het kader van de voorlopig toegekende BUIG is de inschatting dat het toegekende budget ontoereikend is om de uitkeringslasten te betalen. Aan de gemeente wordt verzocht om het weerstandsvermogen op peil te houden, zodat deze tegenvaller op het inkomensdeel opvangen kan worden. Als 2 e risico wordt de bedrijfsvoering genoemd in relatie tot de werkdruk als gevolg van de screeningsprojecten. Door de in 2014 doorgevoerde bezuinigingen is alle rek uit de bedrijfsvoering. Vanuit de screeningsprojecten moeten meer klanten passende begeleiding krijgen, waardoor de caseload en de werkdruk te groot worden. ISD BOL geeft in verband hiermee aan dat oftewel een takendiscussie gevoerd moete worden oftewel extra budget beschikbaar moet komen. Ten opzichte van de realisatie uitstroom naar werk over 2014 is de ambitie voor 2016 fors (van 174 gerealiseerd in 2014 naar 220 te realiseren in 2016). De vraag hierbij is of de economische omstandigheden dusdanig zullen zijn dat het realiseren van deze ambitie mogelijk is. Op basis van de vertaling naar uitgaven van de in de begroting opgenomen doelstellingen wordt op dit moment geconcludeerd dat het indienen van een aanvraag voor de vangnetregeling BUIG over 2016 niet aan de orde zal zijn. Dit kan anders worden als de doelstellingen niet gerealiseerd worden maar ook als het budget neerwaarts wordt bijgesteld. Zienswijze kenbaar maken De gemeenteraad kan conform de GR ISD BOL met betrekking tot de begroting haar zienswijze kenbaar maken aan ISD BOL. Gelet op de uitvoeringskosten, waarvan de toerekening hoger is dan de in de gemeentelijke begroting beschikbare middelen, wordt in de zienswijze aangegeven dat een taakstelling opgelegd wordt die gelijk is aan dit verschil ad 61.317. Gelet op de resultaten 2014 hierbij uitspreken dat het de verwachting is dat vanwege hogere inkomsten bij ISD BOL, die momenteel nog niet begroot zijn, deze taakstelling zonder meer gerealiseerd kan worden. 5. Hoe gaan we dat bereiken en is er evaluatie nodig De voortgang van de in de begroting opgenomen indicatoren wordt gevolgd via de P&Ccyclus van ISD BOL en van de gemeente. De 1 e en 2 e Berap 2016 en het jaarverslag 2016, die aan de raad worden voorgelegd, zullen inzicht bieden in de resultaten over 2016. B.15.0511 Pagina 3 van 6
6. Communicatie Het raadsbesluit zal door middel van bijgevoegde conceptbrief kenbaar worden gemaakt aan ISD BOL. 7. Kosten, baten, dekking, risico's Voor 2016 zijn de volgende ontwikkelingen te noemen: 1. de kosten bedrijfsvoering dalen in 2016 ten opzichte van de realisatie 2014 en de raming 2015. Alhoewel de totale lasten afnemen stijgt de toerekening naar de gemeenten omdat nu alleen rekening gehouden wordt met de zekere inkomsten, zoals de doorbelasting naar het participatiebudget. Inkomsten uit detacheringen, vergoedingen arbeidsongeschiktheid e.d. zijn buiten de begroting gehouden. Wat de uiteindelijke doorbelasting naar de gemeenten over 2016 zal worden valt hierdoor op dit moment niet aan te geven. Uit de realisatiecijfers van de afgelopen jaren blijkt dat de uiteindelijke inkomsten steeds ruim boven begroting liggen. 2. de uitgaven voor het re-integratiebudget (w-deel) zijn gebaseerd op dit budgetaandeel in de toekenning participatiebudget 2015. 3. de kosten kinderopvang zijn ten opzicht van 2015 af geraamd, rekening houdende met de realisatie over 2014. 4. de inkomenslasten 2016 dalen ten opzichte van de realisatie 2014 en de raming 2015, dit als gevolg van de geprognosticeerde daling van het klantenbestand in 2015 en 2016 van respectievelijk 2,5% en 2%. Indien het definitief budget 2016 gelijk zou zijn aan het voorlopig budget 2015 dan is sprake van een tekort op de BUIG. Hoe de BUIG voor 2016 zal uitpakken is, mede gelet op nog door te voeren verbeteringen in het verdeelmodel voor 2016, vooralsnog niet te voorspellen. De door ISD BOL geprognosticeerde daling van de klantaantallen is zeer ambitieus, afgezet tegen de landelijke verwachtingen. Het is dan ook zeker niet uit te sluiten dat deze daling niet gerealiseerd kan worden, met als gevolg dat de uitkeringslasten hoger worden dan begroot. Daarnaast is ook de hoogte van de te ontvangen BUIG nog onzeker. Hierbij spelen de landelijke ontwikkelingen van aantallen uitkeringsgerechtigden een rol, evenals de indexering welke wel in de lasten is verwerkt, maar niet in de BUIG-uitkering. Ook het verdeelmodel zelf zal nog worden bijgesteld. Al met al is de ontwikkeling van baten en lasten m.b.t. de uitkeringen nog onzeker en is de kans dat een aanvullende uitkering moet worden aangevraagd reëel aanwezig. Het uiteindelijke maximale risico bedraagt 10% van de te ontvangen BUIGuitkering. 5. de uitgaven voor maatschappelijke participatie 2016 zijn geënt op de realisatie 2014. De raming opgenomen in de meerjarenbegroting 2015 van ISD BOL was in vergelijking hiermee lager. Gelet op de realisatiecijfers over 2014, die mede bepalend zijn geweest voor de begroting 2016 wordt voorgestaan om rekening te houden met de cijfers zoals die nu in de begroting van ISD BOL zijn opgenomen. De budgettaire consequenties van de begroting ISD BOL 2016 zullen worden verwerkt in de begroting van de gemeente Landgraaf voor 2016. In het overzicht zijn de afwijkingen B.15.0511 Pagina 4 van 6
ten opzichte van de meerjarenbegroting 2015-2018 van Landgraaf (- is lagere last) weergegeven. Voor de uitvoeringskosten wordt een taakstelling opgenomen die gelijk is aan het verschil tussen het beschikbare gemeentelijke budget en de door ISD BOL momenteel begrote uitgaven. De verwachting is dat vanwege hogere inkomsten bij ISD BOL deze taakstelling zonder meer gerealiseerd kan worden. 2016 2017 2018 gemeente ISD verschil gemeente ISD verschil gemeente ISD verschil Uitvoeringskosten* 2.669.475 2.730.792 61.317 2.669.475 2.750.920 81.445 2.669.475 2.777.298 107.823 Buig** 16.514.732 14.144.408-2.370.324 16.328.895 13.741.526-2.587.369 15.740.498 13.220.465-2.520.033 BBZ*** 120.000 75.000-45.000 120.000 75.000-45.000 120.000 75.000-45.000 Bijzondere bijstand**** 1.054.597 1.178.500 123.903 979.579 1.178.500 198.921 979.579 1.178.500 198.921 Kinderopvang***** 69.000 19.250-49.750 69.000 19.250-49.750 19.250 19.250 Werkdeel****** 1.997.803 2.049.297 51.494 1.997.803 2.049.297 51.494 1.997.803 2.049.297 51.494 * deze kosten kunnen nog lager uitvallen in verband met nog niet geraamde inkomsten ** de in de gemeentelijke begroting opgenomen BUIG is nog niet gebaseerd op de voorlopige toekenning 2015. Feitelijk is hier geen sprake van een voordeel maar van een nadeel *** uitgaven in het kader van de BBZ zijn moeilijk voorspelbaar, de begroting van ISD is nu neerwaarts bijgesteld op basis van uitgaven in het verleden **** de lasten van bijzondere bijstand zijn in 2014 gestegen, op basis waarvan de begroting van ISD is aangepast. ***** de lasten van kinderovpang zijn afgenomen, omvang hiervan is altijd zeer moeilijk voorspelbaar. ****** in de meerjarenbegroting staat raming op basis van berekende afname van dit budget, feitelijk is het budget 2015 hoger 8. Het voorstel Zienswijze ten aanzien van de begroting 2016 ISD BOL aan ISD BOL kenbaar maken door middel van bijgaande conceptbrief. Gelet op de uitvoeringskosten, waarvan de toerekening hoger is dan de in de gemeentelijke begroting beschikbare middelen, wordt in de zienswijze aangegeven dat een taakstelling opgelegd wordt die gelijk is aan dit verschil ad 61.317. Gelet op de resultaten 2014 hierbij uitspreken dat het de verwachting is dat vanwege hogere inkomsten bij ISD BOL, die momenteel nog niet begroot zijn, deze taakstelling zonder meer gerealiseerd kan worden. Deze taakstelling eveneens verwerken in de programmabegroting. Burgemeester en wethouders van Landgraaf, de secretaris, de burgemeester, ir. J.M.C. Rijvers mr. R.J.H. Vlecken 9. a. Stukken behorende bij het besluit - Programmabegroting 2016 ISD BOL. - Conceptbrief aan ISD BOL. B.15.0511 Pagina 5 van 6
10. Besluit De zienswijze ten aanzien van de begroting 2016 ISD BOL aan ISD BOL kenbaar maken door middel van bijgaande conceptbrief. De taakstelling als verwoord in de conceptbrief onder 1 te verwerken in de programmabegroting 2016. Aldus besloten in de openbare besluitvormende raad, gehouden op 12 mei 2015. De griffier, De voorzitter, B.15.0511 Pagina 1