Innovatieve stages in UZ Leuven LIC (leer- en innovatiecentrum)
Inleiding In deze brochure krijg je meer informatie over de LIC-stage in UZ Leuven. Verschillende afdelingen bieden deze stagevorm aan om studenten de kans te geven zich het totaalpakket van verpleegkundige taken eigen te maken. Wat kun je verwachten van een LIC-stage? Hoe verschilt dit van een gewone stage? Hoe word je begeleid? Je krijgt hier een antwoord op al je vragen. 2 3
Wat is een LIC-stage? Leer- en innovatiecentrum concept De afkorting LIC staat voor leer- en innovatiecentrum. Je zou het de optimale stage kunnen noemen. De bedoeling is om de kloof tussen opleiding en werken te verkleinen voor studenten in de eindfase van hun opleiding verpleegkunde. Als student word je optimaal ondersteund in je leerproces door je praktijklectoren en de mentoren van de afdeling. De afdeling waar je je LIC-stage doet, zet zich extra in om een krachtige leeromgeving te creëren. Mentoren, hoofdverpleegkundige en het multidisciplinair team van de afdeling werken stimulerend en geven je kansen om een breed spectrum van competenties te ontwikkelen. Je krijgt hier als student de kans je maximaal te integreren in de teamwerking en je krijgt reële verantwoordelijkheid toegewezen. Dit is mogelijk door een maximale één op één koppeling van jou als student aan de mentor(en) gedurende de volledige stageperiode. De doelstelling van een LIC-stage is: kwalitatieve totaalzorg in een veilige leeromgeving. Er wordt extra aandacht besteed aan: de groei naar zelfstandig functioneren met betrekking tot plannen, organiseren, prioriteiten stellen en opnemen van verantwoordelijkheid voor een patiëntengroep. reflectie naar kwaliteit van zorg op gang brengen/stimuleren. theoretische kennis van de lessen omzetten naar de praktijk op een afdeling/patiëntengroep. De stagevorm LIC betekent geleidelijk aan meer zelfstandig werken en meer verantwoordelijkheid krijgen. Het zelfstandig werken brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Daarom is het belangrijk je goed te verdiepen in je patiënten en voortdurend klinisch te redeneren. Natuurlijk sta je er niet alleen voor. Je handelt altijd onder supervisie van je mentor. Daarnaast kun je hulp en advies vragen aan je praktijklector/stagebegeleider. De eerste weken zal je nog met veel vragen zitten. Het is de bedoeling dat je zelf veel opzoekt, daarna bespreek je de gevonden informatie met je mentor. Door met elkaar te overleggen, vergroot je je klinische blik en kan je mentor kijken of je alles hebt begrepen. Tijdens je stage word je steeds zelfstandiger in het verlenen van zorg binnen een multidisciplinair team. Je mentor zal eerst nog veel ondersteuning bieden. Naarmate je stage vordert, zal hij je steeds meer patiënten toewijzen. Het is belangrijk dat jij je mentor voldoende inzicht geeft in jouw kennen en kunnen. Hierdoor laat je zien dat je werkt aan je eigen deskundigheid en je eigen leerproces. Je mentor is eindverantwoordelijk voor kwaliteitsvolle totaalzorg en hij kan geleidelijk aan op jouw tempo en afhankelijk van jouw kunnen, steeds meer patiënten van zijn team aan jou overdragen. Je doet het goed als je het totaal zorgpakket van drie à vier patiënten zelfstandig kunt uitvoeren. Afhankelijk van de stageplaats kan dit aantal patiënten verschillen. Tijdens de stage is het belangrijk dat je zelf je leerproces stuurt. Zelfstandigheid speelt daarbij een grote rol. Je mentor en je praktijklector/stagbegeleider geven je, waar nodig, ondersteuning. Aan het begin van je stageperiode stel je je leerdoelen op. Deze leerdoelen gebruik je tijdens je stage als leidraad. Het is aan jou om de leerdoelen kenbaar te maken aan je mentor en praktijklector en met hen je evolutie 4 5
in het realiseren van je leerdoelen te bespreken. Je zult deze leerdoelen moeten aanpassen aan je evolutie in de stage. Je zult merken dat er een verschil is tussen het begin, het midden en het einde van de stage. Daarnaast wordt er van je verwacht dat je zelf initiatieven neemt om te groeien in je rol als verpleegkundige. Hoe stel je je op naar collega s? Hoe hou je je eigen groei bij? Welke initiatieven neem je om feedback te krijgen over je werk? Hoe ziet de stage er uit? De eerste stagedag is altijd spannend. Een goede voorbereiding is noodzakelijk, helpt altijd en geeft je voorsprong. Dit doe je aan de hand van de info die je vindt op het leerplatform en uit het lesmateriaal dat je hebt. Je bereidt je voor op de stage: ziektebeelden, patiëntenpopulatie, veel voorkomende medicatie, technieken... Alsook op vaardigheden als plannen en organiseren en informatie integreren. Als dit je allemaal (meer) eigen is, kun je je beter focussen op de context van de patiënt. Je voelt je ook bekwamer als je naar het multidisciplinaire team stapt. Het helpt ook als je voor je stage begint al eens op de afdeling bent langs geweest om kennis te maken. Kom gerust langs om te proeven, om je shiften te weten, om je eerste vragen te stellen. Hoe de eerste dag verloopt, verschilt per afdeling. Op de ene afdeling krijg je meteen je eigen patiënt(en) terwijl je op een andere afdeling eerst met iemand meeloopt. Tijdens deze stage draai je wisselende shiften, gelijk aan die van je toegewezen mentor. Dit houdt in dat je dag-, avond-, weekend- en soms ook nachtdiensten gaat draaien. Dit vraagt enige flexibiliteit. Je kunt dan alvast wennen aan het werken volgens onregelmatige uren en je ondervindt ook de verschillen tussen de diensten. Aan de hand van je reflectiefiche gebeurt er dagelijks enerzijds door jou een terugblik op wat je die dag geleerd hebt. Geen opsomming van wat je gedaan hebt, maar zaken die je korter bij je einddoel hebben gebracht, inzichten die je helpen om verder te ontwikkelen. Anderzijds gebeurt er een terugkoppeling door de mentor over zijn observaties tijdens de shift dat jullie samen hebben gewerkt. Dit kan gaan over je kunnen en kennen, over technische vaardigheden of over attitude. Je krijgt ook feedback en handvaten aangereikt op leervragen die door jou zelf zijn ingebracht. Het is aan jou om de gekregen feedback te integreren in je handelen als verpleegkundige. Op vastgelegde moment bespreek je samen met je mentor je evolutie/groei. Je mentor bepaalt wanneer je de zorg voor een groter aantal patiënten zelfstandig kunt uitvoeren. Tijdens de tussentijdse evaluatie staan jij, je praktijklector en je mentor samen stil bij de leerdoelen/de competenties die je wil bereiken. Jullie maken samen een stand van zaken op. Vanuit de werkpunten kun je je verder inzetten tot aan het einde van de stage waar dan de eindevaluatie zal gebeuren. Naast de stage op de afdeling heb je wellicht nog een stageopdracht. Informatie hierover vind je terug via je onderwijsinstelling. Begeleiding: bij wie kan ik voor wat terecht? Vanuit de onderwijsinstelling heb je een praktijklector/stagebegeleider die je leerbegeleiding zal bieden en je stage-opdracht zal beoordelen. Op de afdeling heb je maximaal twee verschillende mentoren waar je aan gekoppeld wordt. Dit wil zeggen dat jullie dezelfde uren en dezelfde patiënten doen. Op deze manier wordt je groei tijdens elke shift echt zichtbaar. Je kunt ook vlotter verder 6 7
bouwen op het vertrouwen dat er al is. De mentoren ondersteunen je groei door leer- en werkbegeleiding. De hoofdverpleegkundige ziet toe op een één op één koppeling aan een mentor. Maar ook voor andere vragen kun je altijd bij hen terecht. Zij faciliteren het positief leerklimaat op de afdeling. Je praktijklector/stagebegeleider en je mentor beoordelen samen je stage. Om samen te werken, is het belangrijk dat je je verwachtingen en doelen afstemt met je mentor en praktijklector. Duidelijke afspraken kunnen problemen voorkomen. Komen er toch problemen op je pad, dan kun je terecht bij al deze personen. Geraken jullie er samen niet uit, dan kun je een beroep doen op het nurse support team (NST). Het NST leidt mentoren op en ondersteunt hen naast hun leidinggevende in hun coachingsrol tijdens deze stagevorm. Ik word zelfstandiger in het takenpakket van een verpleegkundige. Het is de beste stagevorm tot nu toe. Ik voel me meer klaar voor het werkveld. Verantwoordelijk zijn maakt me alerter. Ik stel vragen waar ik anders niet aan zou denken. Het maakt het makkelijker om verantwoordelijkheid op te nemen. Besluit UZ Leuven zet in op een positief leerklimaat. We gaan voor een één op één koppeling tussen student en mentor. Probeer het eens! Wat maakt de stagevorm LIC zo leuk volgens studenten? Wie beter dan collega-studenten die het jullie hebben voorgedaan, kunnen jullie vertellen hoe het is om zo n stage te doen? Daarom enkele uitspraken van hen: Tijdens deze stage wordt pas zichtbaar hoe groot het takenpakket van een verpleegkundige is. Ik wist niet dat ik dat allemaal moest doen, nooit eerder gezien in een stage. Het is echt vermoeiend, maar ook heel leuk omdat ik zoveel bijleer. Mijn zelfvertrouwen stijgt en mijn zelfkennis vergroot. Ik ken mijn échte werkpunten nu, en ik krijg ook de kans om die echt op te nemen. 8 9
Nurse support team marc.rohaert@uzleuven.be johan.mertens@uzleuven.be kristine.doumen@uzleuven.be lieve.feyfer@uzleuven.be jolanda.vandevenne@uzleuven.be hilde.rombauts@uzleuven.be De tekst van deze brochure werd gebaseerd op de studentenbrochure van het Academisch Medisch Centrum (AMC) van de Universiteit van Amsterdam. 10 11
Ontwerp en realisatie: dienst communicatie UZ Leuven