WERKBEGELEIDING. Stage opdracht leerjaar 4. Mellisa van der Linden Studentennummer:

Transcriptie

1 WERKBEGELEIDING Mellisa van der Linden Studentennummer: Klas: LV14-4ST2 Docentbegeleider: Jose Harmsen-Goossens Onderwijsonderdeel: 4500PWE13 Studieonderdeel: 4513OPWEOP Stage opdracht leerjaar 4 Flevoziekenhuis Verpleegafdeling Stagebegeleiders: Orthopedie Alicia Roeper en Marian Brockhoff Inleverdatum: Aantal woorden: 1499

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Blz Leerklimaat Blz Leerklimaat in de instelling 2.2 Leerklimaat op de afdeling 2.3 Advies ten aanzien van het leerklimaat op de afdeling 3. Werkbegeleiding Blz Bronnenlijst Blz. 6 1

3 1. Inleiding Voor de opleiding HBO Verpleegkunde op de Hogeschool van Amsterdam maak ik de stageopdracht werkbegeleiding. De opdracht geeft inzicht in het leerklimaat in het Flevoziekenhuis en op de verpleegafdeling Orthopedie. Ik analyseer de wijze waarop er werkbegeleiding wordt gegeven en verbindt hieraan enkele adviezen. 2

4 2. Leerklimaat 2.1 Leerklimaat in de instelling Binnen de afdeling Opleidingen van het Flevoziekenhuis wordt iedere leerling gekoppeld aan een opleidingsadviseur. De opleidingsadviseur ondersteunt in het leerproces, ondersteunt werkbegeleiders door adviezen uit te brengen en zijn bij voortgangsgesprekken aanwezig. Het Flevoziekenhuis staat bekend als een opleidingsziekenhuis. De visie van het ziekenhuis is dat ze leren zien als een actief proces van ontwikkeling van kennis en competenties, waarbij de kennis is geïntegreerd in het handelen van een medewerker. Het leerproces van de leerling staat centraal en de begeleiding past zich hierop aan. Zij streven naar een werk- en leerklimaat waar, binnen de gestelde kaders, kennis wordt overgedragen tijdens de uitvoering in de praktijk. Dit vraagt kwetsbaarheid van de studenten en leerbegeleiders en ruimte om te reflecteren, vragen te stellen en scenario s te onderzoeken(1). 2.2 Leerklimaat op de afdeling Op de afdeling wordt de student gekoppeld aan twee werkbegeleiders. Het streven is dat de werkbegeleider minstens vier tot zes diensten in vier weken met de student kan samenwerken. Gedurende de stage ervaart de student een toenemende mate van verantwoordelijkheid voor zijn eigen leerproces. In het leerproces worden drie fasen onderscheiden: geleid leren, begeleid leren en zelfstandig leren. Bij de start van de student vervullen de werkbegeleiders een sturende rol. In elke fase neemt de taakvolwassenheid toe en verbetert de beroepshouding van de student. Naarmate de taakvolwassenheid en beroepshouding groeien, verandert ook de rolverdeling tussen de leerbegeleider en de student. De rolverdeling tussen de leerbegeleider en de student is elke fase anders. In de laatste fase van het leerproces heeft de leerbegeleider een coachende rol. Door een coachende begeleidingsrol wordt de student gestimuleerd om zelf meer inhoud en richting te geven aan het leerproces en daar verantwoordelijkheid voor te dragen(1). Het ziekenhuis streeft naar werkbegeleiders die haar werkzaamheden ten aanzien van opleiden uitvoert op de afdeling in verschillende rollen: De rol van coach, de rol van opleider, de rol van begeleider en de rol van beoordelaar. Bij de verschillende rollen horen ook competenties en taken. De rol van coach: Inspireren, reflecteren en betrouwbaarheid Het monitoren van het leerproces gedurende de stageperiode op niveau van werknemerscompetenties en vakbekwaamheid; Het stimuleren tot optimaal presteren onder andere door het voeren van begeleidingsgesprekken en POP gesprekken; De deelnemers aansturen tot zelfstandigheid en zelfverantwoordelijke collega s; Een functionele samenwerkingsrelatie aangaan tot cursist; Reflecteren op het gedrag en ontwikkelingen van de deelnemer. De rol van opleider: Inspireren, structureren en motiveren Het bewaken van de leervoorwaarden ten behoeve van de leer- en opleidingsactiviteiten; Signaleert en rapporteert knelpunten ten aanzien van de leervoorwaarden op de werkplek naar afdeling Opleidingen en/of teamleider. De rol van begeleider: Motiveren, inspireren en sensitiviteit Het laten aansluiten van de begeleidingsstijl op de leerstijl van de deelnemer onder andere door feedback te vragen op eigen handelen; 3

5 Begeleiden van de deelnemer van begeleid leren naar zelfstandig leren; Inventariseren van de feedback binnen het team en/of terugkoppelen van de voortgang van een deelnemer aan het team; Deelnemen en invulling geven aan het studievoortgangdossier. Rol van beoordelaar: Objectiviteit, besluitvaardigheid en betrouwbaarheid Het inventariseren van de beoordelinggegevens binnen het team en deze namens het team onderbouwt uitspreken naar de deelnemer; Beoordelen van de prestaties door het benoemen van concreet waarneembaar gedrag; Aftekenen van de praktijkproeven(2). 2.3 Advies ten aanzien van het leerklimaat op de afdeling Na het lezen van de documenten over het ontwikkelen van een goed leerklimaat op de afdeling zag ik veel overeenkomsten met praktijkervaringen. De werkbegeleiders weten wat hun taken zijn en nemen de verschillende rollen serieus. Ik merk dat de ene werkbegeleider zich meer richt op de rol van beoordelaar of de rol van coach en minder in de rol van begeleider. Dit is vanzelfsprekend een rol die beter bij de persoonijkheid past, maar dat maakt sommige begeleiders minder toegankelijk en maakt het voor de student moeilijker om hulp te vragen. Hunink et al. beschrijft dat het van belang is dat feedback de relatie tussen de stagiaire en de werkbegeleider verduidelijkt. De stagiaire moet de ruimte nemen en krijgen om feedback te geven op de werkbegeleiding. Dit bevordert de samenwerking en maakt het een adequate en prettige samenwerking(3). Ik zou als advies aan de stageafdeling willen meegeven dat werkbegeleiders vaker de ruimte geven aan de stagiaire voor feedback, zodat zij ook kunnen ontwikkelen in hun verschillende rollen van begeleiden. 3. Werkbegeleiding Aan het begin van de stage heb ik twee werkbegeleiders toegewezen gekregen. Beide werkbegeleiders wilde graag op de hoogte blijven van het leerproces, maar één werkbegeleider zou de gesprekken doen. Ze hebben contact gehouden met elkaar en hebben samen de beoordelingen tot stand gebracht. Met beide werkbegeleiders heb ik regelmatig diensten samengewerkt. Ze namen allebei de verschillende rollen in zoals in kop 2.2 beschreven staat. Ze hebben mij geholpen met het leerproces en zeiden op tijd wanneer ze andere dingen verwachtte dan ik op dat moment liet zien. Verbeterpunten: Terugkoppeling naar de student toe na het lezen van de reflectieverslagen; Gebruik maken van het stagewerkplan of plan van aanpak van de student; Duidelijke introductie tijdens de eerste week van de student. Bij mijn tussenbeoordeling werd benoemd dat ik een betere communicatie met mijn werkbegeleiders moest onderhouden, zodat zij meer inzicht zouden krijgen in mijn leerproces. Deze feedback was geheel terecht en heb ik vanaf dat moment opgepakt door wekelijks een reflectieverslag te sturen. Ik zou als verbeterpunt willen meegeven dat het als student fijn is om af en toe een reactie te krijgen op het reflectieverslag. Het boek van Hunink et al. beschrijft dat het voor de stagiaire belangrijk is dat de werkbegeleider terugkoppelt, om de student bewust of onbewust kenbaar te maken hoe zijn gedrag door de werkbegeleider wordt ervaren(3). Het zou fijn zijn om positieve reacties te krijgen of een terugkoppeling wat ik de week erna beter kan doen of aan kan werken. Ik heb de afgelopen weken vragen gekregen welke opdrachten en leerdoelen ik nog moest behalen. 4

6 Het is mijn verantwoordelijkheid om mijn leerproces te sturen, maar ik maak ook een stagewerkplan zodat het leerproces inzichtelijk is voor mijn werkbegeleiders. In het artikel van Hunink et al. staat beschreven dat het belangrijk is dat de begeleiding doelgericht is. De leerdoelen vormen een leidraad voor zowel de stagiaire als de werkbegeleider aan de hand waarvan gewerkt en geëvalueerd wordt(3). Daarom zou ik als tweede verbeterpunt mee willen geven dat zij vaker het stagewerkplan van de student inkijken, zodat ze gerichte vragen kunnen stellen over specifieke leerdoelen of opdrachten. In het artikel van Hunink et al. wordt beschreven dat het belangrijk is om een introductiegesprek te voeren, zodat alle organisatorische en inhoudelijke aspecten van de stage besproken worden(3). Mijn derde verbeterpunt is daarom een punt wat al goed was, maar wel beter kan. In mijn eerste week werd ik goed ontvangen, iedereen was op de hoogte van mijn komst op de afdeling. Ik kreeg een rondleiding op de afdeling. Ik kreeg ook een introductieboekje van de afdeling, waar veel informatie instaat en ook een soort checklist of je alles van de afdeling kent. Ik zou als verbeterpunt graag nog zien dat de werkbegeleider de tijd neemt met de student om deze checklist na te gaan, zodat ze werkelijk van alles op de hoogte zijn. Ik denk dat er vooral winst valt te behalen op het uitten van verwachtingen tegenover elkaar en bijbehorende regels tijdens de stage, zoals het ziekmelden. Goede punten: Eerlijkheid en betrouwbaarheid van de werkbegeleiders op alle fronten; Goede communicatie tussen de werkbegeleiders; Kritische feedback geven, maar ook positieve punten van de ontwikkeling van de student benoemen. Ik vond het fijn op de afdeling dat de werkbegeleiders eerlijk zijn over het functioneren van mij op bepaalde momenten, dit geeft mij het idee dat ik alles kan zeggen en vragen zonder dat er achter mijn rug over mij gepraat wordt. Ik vertrouw allebei mijn werkbegeleiders met zowel privé situaties als praktijkervaringen. Daarnaast kunnen ze erg goed feedback geven op het handelen en coördineren van de zorg, zowel kritisch bekeken als positief bekeken. Vooral het krijgen van positieve feedback is fijn, ik merk dat dit in eerdere stages nog wel eens vergeten werd. Door het krijgen van positieve feedback werd ik meer gemotiveerd om mijn best te doen en te laten zien dat ik het ook vol kan houden. Naast de eerlijkheid en feedback vond ik het ook erg fijn dat er een goede communicatie was tussen mijn werkbegeleiders. Hierdoor werden knelpunten meteen besproken en hadden beide werkbegeleiders de mogelijkheid om mij hierin te ondersteunen. 5

7 Bronnenlijst (1) Flevoziekenhuis. Beleidsdocument Begeleiden en Beoordelen in het Flevoziekenhuis. (geraadpleegd op 28 juni 2015) (2) Flevoziekenhuis. Profiel Werkbegeleider en Leerbegeleider. (geraadpleegd op 28 juni 2015) (3) Hunink GH et al. Kwaliteit en deskundigheid in de verpleegkundige beroepsuitoefening. Werkbegeleiding. ZP: ThiemeMeulenhoff; p