: baringsmechanisme, Bracht, Müller, Lövset, Deventer, Mauriceau, de Snoo Leerdoelen Na het doorwerken van dit protocol kan je: Inzicht in het baringmechanisme tonen door op bekken en pop te tonen en aan te duiden waarom welke spildraai gebeurt Verklaren in welke verloskundige situatie welke handgreep de voorkeur biedt en welke niet Correct de verschillende handgrepen uitvoeren bij de stuitbevalling. De mogelijke complicaties van een stuitbevalling kunnen benoemen en aangeven in welke situatie deze zich voordoen. De opeenvolgende acties stellen bij stuitbevalling rekening houdend met de bevoegdheden van de vroedvrouw in afwezigheid van de arts Vroedvrouw Materiaal VOORBEREIDING Verzamel gegevens rond voorafgaande uitwendige versie. Verzamel gegevens rond bekkenonderzoek Indien nodig bereid EDA voor Verwittig arts bij opname Bereid waakinfuus voor CTG-toestel Infuus/syntocinon Materiaal aspiratie baby Warme doek Episiotomieschaar/ Scalp Forceps (als handgrepen niet lukken) Voorbereidend materiaal spoedsectio Moeder, baby, partner en omgeving Materiaal NAZORG Moeder, baby, partner en omgeving Lege blaas Continu CTG Waakinfuus/synto infuus Vliezen staande houden! Pediater verwittigen Vroedvrouw Hygiëne Veiligheid Beleving Basisprincipes Algemene aandachtspunten Parturiënte mag niet meepersen vooraleer ze volledige ontsluiting heeft EN de stuit op bekkenbodem zit! 1
Zelfzorg Comfort Gynaecologisch houding/hyperflexie van de heupen Indien mogelijk stuit over bedrand Ergonomie 2
Stap Actie Opmerkingen 1 Baringsmechanisme cf. cursus Module 9 2 METHODE VOLGENS BRACHT VOORWAARDE : - Goede spiertonus van het kind UITVOERING Stuit + romp laten geboren worden tot de navel zichtbaar is. Navelstreng vieren Steriele, warme doek op stuit leggen Stuit omvatten met beide handen : duimen op dijen, vingers op sacrum 2 e persoon vragen om expressie uit te oefenen thv de fundus Stuit begeleiden richting bekkenas (naar buik van de moeder) o o Symfyse is rotatiepunt, Vrouw laten meepersen voor de geboorte van het hoofd! (met of zonder contractie) Afnavelen Tijdstip geboorte + geslacht Aspiratie van slijm en vruchtwater! Controle 3
METHODE VOLGENS BRACHT VOORWAARDE : Goede spiertonus van het kind Stuit + romp laten geboren worden tot de navel zichtbaar is. Navelstreng vieren Steriele, warme doek op stuit leggen Stuit omvatten met beide handen : duimen op dijen, vingers op sacrum 2e persoon vragen om expressie uit te oefenen thv de fundus en dit om de foetus te begeleiden Stuit begeleiden door het spontane baringsmechanisme te volgen Stuit begeleiden richting bekkenas (naar buik van de moeder) Symfyse is rotatiepunt Vrouw laten meepersen voor de geboorte van het hoofd! (met of zonder contractie) Hoofd wordt spontaan geboren Afnavelen Tijdstip geboorte + geslacht Aspiratie van slijm en vruchtwater! Controle AANDACHTSPUNTEN De stuit spontaan laten geboren worden en er niet aan trekken. De tractie kan ervoor zorgen dat er een deflexie van het caput optreedt. Het opslaan van de armen hierdoor is SOMS mogelijk. De navelstreng wordt gevierd om een afklemming van de navelstreng tussen hoofd en bekken te vermijden wanneer het hoofd de bekkeningang passeert. Het vieren moet dus zo vlug mogelijk gebeuren. Na het uitvoeren van de handgreep van Bracht is het belangrijk dat de opgeslagen benen (van een onvolkomen stuit, vaak aanwezig bij primiparae) niet bruusk worden losgelaten zodat er niet plots een deflexie van de heupen optreedt. Dit kan leiden tot een heupluxatie. 4
PARTIELE STUITEXTRACTIE Ontwikkeling van de opgeslagen armpjes AANDACHTSPUNTEN Bij het uitvoeren van de verschillende handgrepen voor opgeslagen armen is het gebruik van een warme steriele doek geen prioriteit. Tijd daarentegen is wel een prioriteit. Bij het uitvoeren van de verschillende handgrepen voor opgeslagen armen kunnen de dijen worden vastgenomen i.p.v. de voeten (want dit laatste veroorzaakt een deflexie van de heupen). Dit gebeurt het best door middel van een doek om wegglijden te vermijden. Vaak echter wordt een deflexie van de heupen bewerkstelligd omdat je met je vingers van dijen naar enkels glijdt. Bij het uitvoeren van de verschillende handgrepen voor opgeslagen armen mag de parturiënte niet meepersen! Handgreep van MULLER : eerst voorste armpje Stuit + romp laten geboren worden tot de scapulapunten Navelstreng vieren Re dij in re hand, li dij in li hand, duimen op sacrum, wijsvingers op crista iliaca, overige drie vingers op dijbeen langs ventrale zijde van het kind Bitrochantere diameter of heupbreedte in voorachterwaartse richting brengen, hierdoor zal de stuit verder dalen De stuit krachtig in bijna loodrechte richting naar beneden trekken tot de voorste schouder geboren wordt. (Hiervoor kan je de heupjes blijven vasthouden) Ev snuitbeweging uitvoeren als nodig Daarna loodrecht ventraalwaarts trekken om achterste schouder te laten geboren worden. Ontwikkel het nakomend hoofd Handgreep van Lövset Meestal te gebruiken nadat Handgreep van Muller mislukt is. Re dij in re hand, li dij in li hand, duimen op sacrum, wijsvingers op crista iliacae, overige drie vingers op dijbeen langs ventrale zijde van het kind Bitrochantere diameter of heupbreedte in voorachterwaartse richting brengen Oefen de 180 rotatie uit met de rug van het kind onder de symfyse (zie stoppende beweging) Soms wordt de gedraaide schouder voor spontaan geboren. Zo niet, oefen snuitbeweging uit. Neem terug re dij in re hand, li dij in li hand, duimen op sacrum, wijsvingers op crista iliacae, overige drie vingers op dijbeen. LET OP! Neem de reeds ontwikkelde arm mee. Draai het kind terug 180 onder de symfyse. Laat gedraaide schouder geboren worden. Indien dit niet lukt, oefen snuitbeweging uit. Ontwikkel het nakomend hoofd Ontwikkelen nakomend hoofd VOORWAARDE : achterhoofd onder symfyse en in flexie, haargrens zichtbaar 5
AANDACHTSPUNTEN : De handgreep van Mauriceau of De Snoo wordt telkens uitgevoerd nadat de verschillende handgrepen voor opgeslagen armen (Müller, Lövset en Deventer) zijn uitgevoerd. Dit omdat door het uitvoeren van voorvermelde handgrepen het caput gedeflecteerd zal zijn, waardoor de handgreep van Bracht niet meer mogelijk is. Klassieke methode of Deventer Stuit + romp laten geboren worden tot scapulapunten Navelstreng vieren Re dij in re hand, li dij in li hand, duimen op sacrum, wijsvingers op crista iliacae, overige drie vingers op dijbeen langs ventrale zijde van het kind Bitrochantere diameter of heupbreedte in voorachterwaartse richting brengen Neem de onderbeentjes van het kind in vorkgreep met de hand die overeenkomt met de buikzijde van het kind. Beweeg de romp naar ventraal (buikzijde moeder) en naar de lies die overeenkomt met de buikzijde van het kind Meestal wordt de achterste schouder spontaan geboren. Zo niet voer snuitbeweging uit. o SNUITBEWEGING : breng wijs- en middelvinger langs schouder en bovenarm van het kind in de vagina tot aan de elleboogplooi. Beweeg bovenarm spalkend in een gootje tussen de 2 gestrekte vingers naar buikzijde van het kind en strijk langs het gezichtje. Neem onderbeentjes in vorkgreep Beweeg romp dorsaalwaarts (van Li-voor naar Li-achter) waarbij de schouder die voor zit, spontaan geboren wordt of voer snuitbeweging uit als nodig Als dit ook niet lukt om de voorste arm te laten geboren worden, dan kan men de voorste arm de achterste laten worden. Hiervoor neem je met beide handen het volledige lichaam van de baby vast en draai je het rugje met een stoppende beweging onder de symfyse over 180. De voorste schouder die dan achterste geworden is, wordt dan meestal spontaan geboren. o Stoppende beweging : het kind wordt gedraaid door een serie korte draaibewegingen. De romp wordt hierbij telkens kort sacraal geduwd en dan terug getrokken. Ontwikkel het nakomend hoofd Handgreep van Mauriceau Maak ev haargrens zichtbaar Neem beentjes in vorkgreep en til de romp op Plaats middelvinger in het mondje van de foetus, de duim tegen onderkaak en wijs- en ringvinger op de maxilla Laat het kind rijden op de onderarm Manoevreer met inwendige hand zodat het hoofje in flexie komt Plaats 2 vingers van de andere hand vanuit de rug gevorkt rond de hals en oefen tractie uit aan de schouders van het kind. Trek het kindje dorsaalwaarts met de uitwendige hand tot de haargrens zichtbaar wordt. Vraag 2 e persoon om expressie uit te voeren boven de symfyse Beweeg de romp geleidelijk ventraal- en craniaalwaarts, waarbij symfyse als draaipunt fungeert en laat caput geleidelijk geboren worden. 6
Handgreep van De Snoo PROTOCOL VROEDKUNDE Maak ev de haargrens zichtbaar Neem beentjes in vorkgreep en til de romp op Ga met wijs en middelvinger langs de borst en hals van het kind en omvat de hals over de schouders heen. Laat het kind rijden op de onderarm Plaats de rechterhand boven de symfyse Trek met de linkerhand aan de schoudergordel en geef met de rechterhand boven de symfyse expressie op het hoofd. Trek met de linkerhand in de richting van de as van het baringskanaal, dus steeds sterker naar ventraal naarmate het hoofd dieper in het bekken komt. 7