Openbare bijeenkomst Burger Participatieraad in Cultureel Centrum De Weijer De Burger participatie Raad van de gemeente Boxmeer heeft een thema-avond georganiseerd over het zorgloket. Spreker is de heer Harrie Passier, teamleider zorgloket gemeente Boxmeer. In zijn toelichting schetst de heer Passier hoe de gemeente Boxmeer de Wmo heeft opgenomen in haar takenpakket. Aan de hand van vier stellingen en drie steekwoorden zal het publiek tijdens deze avond uitgenodigd worden te reageren. Gezien het tijdsverloop op deze avond zal de heer Passier slechts enkele reacties kunnen bespreken. Belangrijkste taken * Uitvoering Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Uitvoering minimabeleid / bijzondere bijstand (WWB) Verstrekking gehandicaptenparkeerkaarten Informatie / advies / doorverwijzen op het gebied van Wonen, Welzijn en Zorg Wmo, voor mensen met een beperking op gebied van * huishouden voeren verplaatsen in en om de woning lokaal / regionaal verplaatsen sociale contacten aangaan / participatie (regie en structuur dagelijks leven). Wmo staat voor * denken in resultaten individueel maatwerk (zoveel mensen, zoveel oplossingen) focus op het probleem, niet de claim de vraag achter de vraag de Kanteling : eigen kracht benutten en sociaal netwerk inzetten, dan pas Wmovoorzieningen ondersteuning mantelzorg financiële draagkracht van de aanvrager (eigen bijdrage). De Kanteling * Het Gesprek (bij voorkeur bij u thuis) niet meer: ik heb wat dus ik krijg ook wat samen zoeken naar geschikte oplossingen arrangement van oplossingen: de burger, de omgeving, de vrijwilliger, algemene voorzieningen, de gemeente oplossingen eerst zoeken in de eigen kracht en de mogelijkheden van het sociaal netwerk. * Bron: gemeente Boxmeer 1
Voorbeelden van mogelijke Wmo-voorzieningen * hulp bij het huishouden regiotaxi (elektrische) rolstoel woningaanpassing Scootmobiel. De medewerker van het Zorgloket is * objectief deskundig (niet medisch) empatisch eerlijk onderdeel van een team. De drie stellingen ** Stelling 1 Een fysiek loket is niet meer van deze tijd: - dit loket moet wel blijven op het gemeentehuis; ruime openingstijden - bereikbaarheid moet ook via pc, telefoon - gesprek moet in de thuissituatie mogelijk blijven - in wijken/kerkdorpen mogelijkheden creëren om een spreekuur in te richten - Het loket is elke ochtend van 8.30-12.15 voor bezoekers geopend. Na 1 juni dit jaar zal ook afspraak het loket bezocht kunnen worden. Maar het handelen op afspraak is dan ook voor bijv. het aanvragen van een paspoort. Doel is efficiënter werken. Ook de burger kan dus zelf in de tijd die hem het beste schikt een afspraak maken. Via internet kunnen afspraken ook gepland worden. Zonder gebruik van pc kan vanzelfsprekend ook een afspraak gemaakt worden, per telefoon. Of de hulpvrager komt naar het gemeentehuis of deze wordt thuis bezocht. Spreekuur in wijken/kerkdorpen is nog geen optie. Stelling 2 Bij de uitvoering van de Wmo gaat men uit van individuele benadering. De individuele benadering kan ertoe leiden dat een cliënt zich benadeeld voelt: - voordeel dat maatwerk geleverd kan worden - nadeel kan zijn dat niet wordt voldaan aan de verwachtingen die een cliënt heeft - de houding van de consulent(e) is erg belangrijk - instellen van een beroeps- of bezwaarcommissie zodat een cliënt de mogelijkheid heeft zijn klacht neer te leggen en te laten onderzoeken - tijdens het proces van gesprek(ken) en uiteindelijke regeling/oplossing zo veel mogelijk dezelfde consulent betreffende cliënt begeleiden - in verband met de diversiteit van hulpvragers, de consultent laten specialiseren op doelgroepen - het moet mogelijk zijn voor een cliënt een onafhankelijke professional in te schakelen - een duidelijke rapportage moet opgemaakt worden van intakegesprek tot uiteindelijke beslissing * Bron: gemeente Boxmeer ** Bron: BPR 2
Als men het niet eens is met onze besluiten dan is er in eerste instantie de mogelijkheid tot bezwaar. De klachtencommissie is er voor onheuse of onwenselijke bejegening. Ook kan doorgegeven worden als het intakegesprek niet naar tevredenheid is verlopen. Er wordt aan verslaglegging gedaan. Dat betekent dat als de hulpvrager een volgende keer niet dezelfde consulent heeft, gegevens snel op te roepen zijn voor het vervolgtraject. Belangrijk is en blijft, samen met de hulpvrager kijken wat kan deze zelf, welke hulpbronnen kunnen in zijn omgeving ingeschakeld worden en waar kan het zorgloket ondersteunen. Stelling 3 Een inkomensafhankelijke bijdrage (bijv. bij een woon- of vervoersvoorziening) is redelijk om daarmee de voorziening in de toekomst betaalbaar te houden: - in principe tot bepaalde grenzen rekening houden met stapeling - in principe eens met de stelling maar wel afspraken onderliggen voor de minima - in principe eens met de stelling maar wel de hoogte van de eigen bijdrage vaststellen, zodat een hulpvrager niet eerst zijn eigen huis moet opeten Stelling 4 Het is terecht dat de gemeente Boxmeer kort op het Wmo-budget omdat er door cliënten een minder beroep op wordt gedaan: - indien nodig moet de vraag dekkend blijven; de behoefte is bepalend - potje op? En dan? Overhevelen uit een ander potje? - wordt er rekening gehouden met de toenemende vergrijzing? - gevolg: door minder budget kunnen minder hulpvragen gehonoreerd worden. Geeft dat een beeld van de werkelijkheid? Het budget dat de gemeente Boxmeer ter beschikking staat voor het zorgloket is tot heden niet geoormerkt. Indien er weinig beroep wordt gedaan op dit budget, zouden deze gelden anders ingezet kunnen worden. Moeten onverhoopt toch financiën nodig zijn, dan komen deze uit een ander potje. Op is op, bestaat niet. Mensen worden toch geholpen. De gemeente Boxmeer kent geen echt marketingbeleid wat betreft het zorgloket en de PR hiervoor is bescheiden. Het is geen filosofie van de gemeente om bewust geen aandacht te geven aan bepaalde mogelijkheden (die de gemeente geld kost). Telkens wordt geprobeerd de tijd tussen aanvraag en levering zo kort mogelijk te laten zijn. Het zorgloket wordt geïnstrueerd om hier adequaat te handelen. Bereikbaar en toegankelijk ** Wat verstaan cliënten onder bereikbaar? Het loket is bereikbaar als burgers er goed mee in contact kunnen komen. Dat moet voor iedereen gelden, dus ook voor mensen die bedlegerig zijn of voor mensen met een beperking. Mensen willen op verschillende manieren gebruik kunnen maken van de diensten van het loket en verwachten dat zij dat via verschillende wegen kunnen regelen. Waaraan moet het loket in dit opzicht voldoen. Denk aan plaats, openingstijden, elektronische mogelijkheden. Wat verstaan cliënten onder toegankelijkheid? Een loket is toegankelijk als alle diensten van het loket bereikbaar, beschikbaar, begrijpelijk en bruikbaar zijn voor iedereen, ongeacht beperkingen (slecht ter been, auditief- of visueel gehandicapt, geestelijk beperkt of analfabeet). Ook moet de informatie toegankelijk zijn voor mensen die de Nederlandse taal niet machtig zijn. Waaraan moet het zorgloket met betrekking tot de toegankelijk voldoen? 3
Bereikbaar - dagelijks tijdens kantooruren en bereikbaar via rechtstreeks telefoonnummer - fysiek goed bereikbaar - altijd binnen kunnen lopen om je vraag te kunnen stellen - op afspraak terecht kunnen, dus niet altijd thuis een gesprek hebben - altijd iemand beschikbaar zijn - suggestie: een loket in wijk en dorp - sociaal media gebruiken Toegankelijk - voor anderstaligen een tolk - een tolk bij slechthorendheid - laagdrempelig zijn voor de hulpvrager - duidelijkheid geven na een gesprek - trefwoorden in gebruik van website gemeente - op de website informatie in meerdere talen - bij telefonisch contact geen keuzemenu laten horen (de gemeente Boxmeer heeft een centrale waar alle lijnen binnenkomen, dus ook die bestemd zijn voor het zorgloket). Deskundigheid ** Wat verstaan cliënten onder deskundigheid? Deskundig betekent dat medewerkers van het loket bevoegd en bekwaam zijn. Zij hebben de juiste opleiding en vaardigheden om hun werk uit te voeren. Zij kunnen mensen ondersteunen bij het verwoorden van een probleem, het op een rij zetten van geschikte oplossingen en bij het kiezen van verschillende mogelijkheden. Wanneer spreken we van deskundige medewerkers? Hoe gaan deze te werk? - consulenten kennen de sociale kaart - kiezen voor de meest passende en praktische oplossing ondanks regels - een vaste contactpersoon bevordert de snelle afwerking - HBO-niveau in verband met o.a. de verantwoordelijkheid - deskundigheid vereist ten opzichte van doelgroepen - up-to-date houden van de Wmo - goede voorlichting kunnen geven - samen naar oplossingen zoeken - goed kunnen luisteren - inlevingsvermogen en empathie - gespreksvaardigheden - bij complexe situaties de eigen grenzen weten - uitnodigend zijn - doorvragen (de vraag achter de vraag) - tact - creativiteit ten aanzien van het bedenken van oplossingen - zorgvuldig zijn - de privacy bewaren - zorgen voor een goede verslaglegging in het proces - beargumenteren waarom voor een bepaalde oplossing is gekozen - kennis van zaken hebben 4
Een ergotherapeut maakt namelijk deel uit van ons team. Er is j één consulent die het hele proces vanaf de intake doorloopt met de klant. Maar een blijvende contactpersoon, nadat het proces is afgerond met de klant, is niet aan de orde. Daarna kan ook een collega de casus overnemen (onder de toehoorders ontstaat enige discussie hierover. De ene collega kan de situatie op een andere manier interpreteren dan een andere collega). Toekomst ** Vanaf volgend jaar is de gemeente verantwoordelijk voor de begeleiding van burgers die voorheen AWBZ-begeleiding ontvingen. Het betreft mensen met verstandelijke beperkingen of langdurige psychiatrische aandoeningen. Hun ondersteuningsbehoefte is vaak complex: er is sprake van beperkte zelfregie; zij kunnen de nodige steun niet zelf organiseren vaak is er ondersteuning op meerdere levensgebieden )wonen, zorg nodig de beperkingen zijn vaak langdurig, kunnen sterk wisselen in tijd of nemen toe Hoe kan ervoor worden gezorgd dat het zorgloket ook voor deze groep goed bereikbaar is? Hoe kan het zorgloket hen optimaal informeren en adviseren? - voorlichting over producten - PR, ook lokaal - dit geldt voor alle cliënten in de AWBZ begeleiding - nauwe samenwerking met expertisecentra vereist - ook een cliënt zou toegang moeten kunnen hebben tot het expertisecentrum - in de gemeenschap (dorpsraad bijv.) verantwoordelijke Wmo - hulpverleners (zoals huisartsen) laten weten waar het loket is - protocol maken - specialisten nodig in samenwerking met de bestaande organisaties in de regio - zorg hebben om de zgn. zorgmijders. Er op af gaan! De gemeente neemt de tip ter harte om in de PR meer aandacht te geven aan hulpverleners om hen te attenderen op het zorgloket. De wwz-coördinator en de vrijwillige ouderenadviseurs zijn zeer goed geïnformeerd over het zorgloket. De decentralisatie van de AWBZ begeleiding naar de Wmo; een nieuwe verantwoordelijkheid voor gemeenten. Het is een complexe materie, aldus de heer Passier en elke gemeente hanteert haar eigen regels. Consulenten achter het zorgloket zullen op de hoogte moeten zijn en blijven van veranderende regelgeving. Ook zullen zij geïnformeerd moeten zijn over initiatieven in de wijk zoals Samen meer in Boxmeer. Terug kunnen vallen op een expertisecentrum, contacten met organisaties als MEE, moeten er voor zorgen dat zij in gezamenlijkheid goede besluiten kunnen nemen en oplossingen kunnen aanbieden. De voorzitter van de BPR, de heer Frans Verstraelen, vraagt de aanwezigen hoe zij deze avond hebben ervaren. De reacties zijn positief. Het verslag van deze avond zal op de website van de BPR worden geplaatst. Hierna dankt de voorzitter de heer Passier voor zijn inbreng en deze thema-avond wordt gesloten. 5