Management & Organisatie VWO 4 Hoofdstuk 3,9,12,14,16 16 juni 2009 proeftoets 100 minuten Opgave 1 Hartenstijn bv heeft op 1 januari de volgende balans opgesteld: Balans 1 januari 2009 -------------------------------------------------------------- Gebouwen 320.000 Eigen vermogen 273.000 Inventaris 110.000 6% Hypothecaire Transportmiddelen 150.000 lening 280.000 Voorraden 212.000 Lening familie 150.000 Debiteuren 24.000 Crediteuren 184.000 Vooruitbetaalde Te betalen rente 15.400 bedragen 5.000 Te betalen belas- Bank 14.000 tingen 10.000 Kas 77.400 --------- --------- 912.400 912.400 De post Te betalen rente op de balans van 1 januari 2009 heeft uitsluitend betrekking op de 6% hypothecaire lening. De rente (interest) op deze 6% hypothecaire lening wordt elk jaar achteraf betaald op 31 januari. Op 1 januari 2009 moet dus nog rente betaald worden over 11 maanden. a. Geef een controleberekening op het bedrag van de balanspost Te betalen rente op 1 januari 2009. Hartenstijn bv handelt in tweedehands auto s. b. Welke balanspost verwijst naar deze tweedehands auto s? c. In januari 2009 vinden de onderstaande gebeurtenissen plaats: geef alle balansmutaties en/of alle W&V-mutaties. Maak gebruik van de bijlage bij deze opgave. 2/1 Verkocht op rekening tweedehands auto s: inkoopprijs verkochte auto s 18.000,- brutowinst 6.000,- 7/1 Vooruitbetaald per bank de verzekeringspremies voor 2009: 8.000,-. 8/1 Retour gezonden auto s naar leverancier Smit: 14.000,- Deze auto s waren nog niet betaald.
10/1 Een klant alsnog een korting van 2.000,- gegeven. Het bedrag is per bank naar haar overgemaakt. 11/1 Een debiteur betaalt contant 15.000,-. 15/1 Gekocht een gebouw voor 210.000,- Afgesloten 5% hypothecaire lening: 160.000,- ------------ - Per bank betaald 50.000,- 20/1 Contant verkocht auto s voor 20.000,-. De brutowinst bij deze verkoop is 25% van de inkoopprijs. 30/1 De afschrijvingskosten op de gebouwen over januari 2009 bedragen 1.000,-. 30/1 De rentekosten van de 6% hypothecaire lening over januari 2009 bedragen 1.400,-. 31/1 Betaald per bank de rente (interest) op de 6% hypothecaire lening over het afgelopen jaar: 16.800,-. Opgave 2 Jan Pelleboer uit Paterswolde stort elk jaar op 1 januari 1.200,- op zijn spaarrekening. De eerste storting is op 1 januari 1997 geweest. a. Bereken hoeveel interest van 1997 tot en met 2003 in totaal op de spaarrekening van Jan is bijgeschreven. Op 1 januari 2004 stort Jan geen 1.200,- maar neemt hij 4.000,- van zijn spaarrekening op. Vanaf 1 januari 2005 gaat Jan weer verder met jaarlijks 1.200,- te storten. De bank vergoedt 3,5% samengestelde interest per jaar. b. Bereken het totale tegoed van de spaarrekening van Jan op 31 december 2010.
Opgave 3 Voor de aankoop van een woning heeft de familie Traas een 8%- annuiteitenlening afgesloten Van deze lening met jaarlijkse annuiteiten is het volgende aflossingsplan gegeven. jaar schuld begin jaar interest (8%) aflossing schuld eind jaar 1 300.000,- 24.000,- 2.648,23 297.351,77 2 297.351,77 23.788,14 2.860,09 294.491,68 3 294.491,68 23.559,33 3.088,90... 4...(1)......(2)......(3)......(4).... 30 a. Wat is een annuiteitenlening? b. Bereken de jaarlijkse annuiteit voor de familie Traas. De interest in het tweede jaar kan op twee manieren berekend worden. c. Geef deze twee berekeningen. d. Bereken alle gegevens in de tabel voor het vierde jaar: (1), (2), (3) en (4). e. Hoeveel wordt in totaal gedurende 30 jaar afgelost op deze lening? f. Bereken het bedrag dat in totaal in 30 jaar aan interest betaald wordt op deze lening. Het belastingtarief voor de familie Traas is 45%. g. Bereken voor de familie Traas de netto jaarlast in het eerste jaar en in het vierde jaar. Opgave 4 Bij een naamloze vennootschap (nv) en een besloten vennootschap (bv) zijn eigendom en leiding gescheiden. a. Leg uit wat hiermee bedoeld wordt. Scheiding van leiding en eigendom maakt een Raad van Commissarissen nodig. b. Leg uit waarom dat zo is. c. Waarom kan een nv makkelijker eigen vermogen aantrekken
dan een bv? Noem twee redenen. Anton Freser is eigenaar van een eenmanszaak. Hij kan zijn schulden niet betalen. Van zijn bedrijf is gegeven: - totaal vermogen 320.000,- - eigen vermogen 120.000,- - totale schulden 200.000,-. Bij verkoop van zijn bedrijf brengen zijn bezittingen 140.000,- op. d. Bereken welk bedrag de schuldeisers tekort komen en leg uit hoe zij aan dit resterende bedrag komen. Gerrit, Karin en Cathy zijn de drie firmanten van de vennootschap onder firma Het Kleine Gewin. Zij hebben respectievelijk aan eigen vermogen 80.000,-, 50.000,- en 0; Cathy brengt uitsluitend haar arbeid in. De nettowinst over 2008 bedraagt 60.000,-. e. Geef een berekening van de winstverdeling als hierover geen afspraken gemaakt zijn. f. Geef van elk van de volgende uitspraken aan of ze juist of onjuist zijn; als een uitspraak onjuist is, leg dan ook uit waarom dat zo is. 1. Bv s geven hoofdzakelijk aandelen op naam uit. 2. Een aandeelhouder van een bv is aansprakelijk voor schulden van deze bv. 3. Een registeraccountant controleert de jaarrekening. 4. Een informele vereniging heeft als belangrijkste kenmerk dat haar bestuursleden niet formeel gekozen zijn. 5. Bij een stichting mogen de bestuursleden wel winst maken en deze aan zichzelf uitkeren; bij een vereniging mag dat niet. 6. Hoofdelijke aansprakelijkheid in een vof houdt in dat ieder van de vennoten met zijn eigen vermogen aanspralijk is voor schulden van de vof. 7. Het wijzigen van de statuten is in een nv een bevoegdheid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. 8. Trouwen op huwelijkse voorwaarden is een manier om het prive-vermogen van directieleden van een bv veilig te stellen. 9. Certificaten van aandelen zijn een middel om de macht van aandeelhouders te beperken.
Opgave 5 Op 31 maart 2007 stort Marleen Wouters 4.000,- op een spaarrekening bij haar bank. De bank vergoedt 1,4% samengestelde interest per kwartaal. Vanaf 30 juni 2008 stort Marleen op de laatste dag van elk kwartaal 500,- op deze spaarrekening. a. Bereken het totale tegoed van de spaarrekening van Marleen op 1 januari 2011. Marleen heeft van een verzekeringsmaatschappij recht op een aantal jaarlijkse uitkeringen van 7.000,-. De eerste uitkering is op 31 december 2012, de laatste op 31 december 2020. Marleen kan deze uitkeringen ook in één bedrag uitgekeerd krijgen op 1 januari 2008. De verzekeringsmaatschappij berekent 4% samengestelde interest per jaar. b. Bereken welk bedrag Marleen op 1 januari 2008 krijgt uitgekeerd als ze kiest voor een uitkering ineens op die datum. Opgave 6 Onderneming TB heeft op 1 januari 2005 een lening afgesloten. Van deze lening is het volgende gegeven: - lening 600.000,- - looptijd 30 jaar - elk half jaar wordt een gelijk bedrag afgelost - de eerste aflossing is op 30 juni 2005 - rente 5,6% per jaar - de interest wordt elk half jaar achteraf betaald op 30 juni en 31 december. a. Van welk type lening ie hier sprake? b. Bereken welk bedrag elk half jaar afgelost wordt. c. Bereken het totale bedrag dat aan aflossing en interest betaald moet worden op 31 december 2008. d. Bereken de schuld op 1 juli 2009. e. Bereken de interestkosten van deze lening over de maand juli in 2009.
Opgave 7 Wim Laagland is eigenaar van een eenmanszaak. Op 31 december 2008 heeft hij een balans opgesteld. a. Wat is een balans? b. Noem twee verschillen tussen een balans en een winst- en verliesrekening. De genoemde balans van Wim Laagland ziet er zo uit: Balans 31-12-2008 -------------------------------------------------------------- Gebouwen 240.000,- Eigen vermogen 294.000,- Inventaris 60.000,- 7% Hyp.lening 280.000,- Bestelauto 12.000,- 6% Onderhandse Voorraden 250.000,- lening 70.000,- Debiteuren 160.000,- Crediteuren 210.000,- ABN-AMRObank 12.000,- Te betalen kosten 20.000,- Kas 140.000,- ----------- ----------- 874.000,- 874.000,- In de maand januari 2009 vinden de volgende feiten plaats: 3 jan. Op rekening goederen gekocht voor 50.000,-. 8 jan. Goederen contant verkocht voor 20.000,-; de inkoopwaarde van deze goederen is 12.000,-. 12 jan. Per ABN-AMRObank betaald 15.000,-. Hiervan is 10.000,- aflossing op de 7% hypothecaire lening en 5.000,- interest over januari 2009. 18 jan. Goederen op rekening verkocht voor 60.000,-. De inkoopwaarde van deze goederen is 26.000,-. 25 jan. Betaald per ABN-AMRObank 20.000,- aan crediteuren. 27 jan. De verkoopkosten bedragen 10% van de totale omzet in januari en zijn contant betaald. 29 jan. Eind januari ging Wim op vakantie. Hij heeft 10.000,- opgenomen bij ABN-AMRObankrekening van zijn bedrijf. 31 jan. De afschrijving op het gebouw en de inventaris over januari bedraagt respectievelijk 2.000,- en 1.000,-. Op de bestelauto wordt nog niet afgeschreven. c. Stel de winst- en verliesrekening over januari 2009 samen. d. Stel de balans per 31 januari 2009 samen.
Einde SE-toets Management & Organisatie VWO 4 Hoofdstuk 3,9,12,14,16 16 juni 2009 proeftoets 100 minuten Naam... Uitwerkingenblad bij opgave 1 2/1 Balansmutaties 7/1 Balansmutaties 8/1 Balansmutaties 10/1 Balansmutaties
11/1 Balansmutaties 15/1 Balansmutaties 20/1 Balansmutaties 30/1 Balansmutaties
30/1 Balansmutaties 31/1 Balansmutaties
Management & Organisatie VWO 4 Hoofdstuk 3,9,12,14,16 16 juni 2009 proeftoets 100 minuten Uitwerking Opgave 1 a. Maximumscore 1 Te betalen rente = 280.000 x 0,06 x 11/12 = 15.400,- b. Maximumscore 1 Voorraden c. Maximumscore 8 2/1 Balansmutaties Debiteuren + 24.000 EV + 6.000 Voorraden - 18.000 Inkoopwaarde omzet 18.000 Opbrengst verkopen 24.000 7/1 Balansmutaties Vooruitbet.bedr. + 8.000 Bank - 8.000 8/1 Balansmutaties Voorraden - 14.000 Crediteuren - 14.000
10/1 Balansmutaties Bank - 2.000 EV - 2.000 Korting 2.000 11/1 Balansmutaties Kas + 15.000 Debiteuren - 15.000 15/1 Balansmutaties Gebouwen + 210.000 Hypoth. lening + 160.000 Bank - 50.000 20/1 Balansmutaties Kas + 20.000 EV + 4.000 Voorraden - 16.000 Inkoopwaarde verk. 16.000 Opbrengst verkopen 20.000
30/1 Balansmutaties Gebouwen - 1.000 Ev - 1.000 Afschr.kosten 1.000 30/1 Balansmutaties EV - 1.400 Te betalen rente + 1.400 Interestkosten 1.400 31/1 Balansmutaties Bank - 16.800 Te betalen rente - 16.800
Opgave 2 a. Maximumscore 2 1,035^7-1 Interest = 1.200 x 1,035 x ----------- - 7 x 1.200 1,035-1 = 1.262,02 b. Maximumscore 3 1,035^7-1 Eindwaarde = 1.200 x 1,035 x ----------- = 9.662,02 1,035-1 Opname: 4.000,- ----------- - Over na de opname: 5.662,02 Eindwaard van dit bedrag: 5.662,02 x 1,035^7 = 7.203,67 1,035^6-1 1.200 x 1,035 x ----------- = 8.135,29 1,035-1 Totaal: 7.203,67 + 8.135,29 = 15.338,96 Opgave 3 a. Maximumscore 1 Een lening waarbij de som van aflossing en rente elke periode hetzelfde bedrag is. b. Maximumscore 1 Annuiteit = aflossing + rente = 24.000 + 2.648,23 = 26.648,23 c. Maximumscore 1 Rente = 8% x 297.351,77 = 23.788,14 Of: Rente = Annuiteit - aflossing = 26.648,23-2.860,09 = 23.788,14 d. Maximumscore 4 (1) Schuldrest = 294.491,68-3.088,90 = 291.402,78 (2) = 8% x 291.402,78 = 23.312,22 (3) = 26.648,23-23.312,22 = 3.336,01 (4) = 291.402,78-3.336,01 = 288.066,77
e. Maximumscore 1 300.000,- f. Maximumscore 2 Interest = 30 x 26.648,23-300.000 = 499.446,90 g. Maximumscore 3 26.648,23-45% x 23.312,22 Netto maandlast = ------------------------------- 12 = 1.346,48 (vierde jaar) 26.648,23-45% x 24.000,- Netto maandlast = ------------------------------- 12 Opgave 4 = 1.320,69 (eerste jaar) a. Maximumscore 1 De directieleden van een nv (bv) hoeven geen aandelen van die nv (bv) te bezitten. b. Maximumscore 2 Omdat de directieleden niet financieel betrokken zijn bij nv kunnen ze te grote risico s nemen (1). De Raad van Commissarissen ziet er op toe dat de directie niet te grote risico s neemt en de nv niet in gevaar komt (1). c. Maximumscore 2. De aandelen van een nv zijn makkelijker te verhandelen dan die van een bv.. De aandelen van een nv kunnen onder een groot publiek geplaatst worden; de kring van aandeelhouders bij een bv is beperkt (besloten). d. Maximumscore 2 140.000-200.000 = 60.000,- Dit bedrag kan verhaald worden op het prive-vermogen van Freser. e. Maximumscore 2 Gerrit: 80.000/180.000 x 60.000 = 26.666,67 Karin en Cathy beiden: 50.000/180.000 x 60.000 = 16.666,67
f. Maximumscore 6 1 Onjuist: een bv geeft uitsluitend aandelen op naam uit. 2 Onjuist: de bv is zelf aansprakelijk voor haar schulden. 3. Juist 4 Onjuist: een informele vereniging is niet opgericht bij notariele akte en is niet ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (verenigingsregister). 5 Onjuist: beide mogen geen winst uitkeren aan bestuursleden. 6 Juist 7 Juist 8 Onjuist: het directielid van en bv is niet aansprakelijk met zijn prive-vermogen (tenzij hij fraudeert). 9. Juist Opgave 5 a. Maximumscore 3 1,014^11-1 4.000 x 1,014^15 + 500 x ------------ 1,014-1 = 4.927,53 + 5.901,63 = 10.829,16 b. Maximumscore 2 7.000 1,04^9-1 Uitkering = ------- x ---------- = 44.490,27 1,04^13 1,04-1 Opgave 6 a. Maximumscore 1 Lineaire lening. b. Maximumscore 1 Aflossing = 600.000/30 x 2 = 10.000,- c. Maximumscore 2 Aflossing = 10.000,- Rente = (600.000-7 x 10.000) x 5,6% x 0,5 = 14.840,- ---------- + Totaal 24.840,- d. Maximumscore 1 Schuldrest = 600.000,- - 9 x 10.000,- = 510.000,- e. Maximumscore 1 Interestkosten = 510.000,- x 5,6% x 1/12 = 2.390,-
Opgave 7 a. Maximumscore 2 Een balans is een overzicht van de bezittingen en het vermogen (1) op 1 bepaald moment (1). b. Maximumscore 2 - Een balans slaat op 1 bepaald moment. Een Winst- en verliesrekening slaat op een periode. - Op een balans staan bezittingen en vermogen. Op een winst- en verliesrekening staan kosten en opbrengsten. c. Maximumscore 5 Winst- en verliesrekening ------------------------------------------------------------- Inkoopwaarde verkopen 38.000 Opbrengst verkopen 80.000 Interestkosten 5.000 Verkoopkosten 8.000 Afschrijvingskosten 3.000 Nettowinst 26.000 ------ ------ 80.000 80.000 d. Maximumscore 6 Balans 31-1-2009 -------------------------------------------------------------- Gebouwen 238.000,- Eigen vermogen 310.000,- Inventaris 59.000,- 7% Hyp.lening 270.000,- Bestelauto 12.000,- 6% Onderhandse Voorraden 262.000,- lening 70.000,- Debiteuren 220.000,- Crediteuren 240.000,- Kas 152.000,- Te betalen kosten 20.000,- ABN-AMRO-bank 33.000 ----------- ----------- 943.000,- 943.000,- Gebouwen: 240.000-2.000 = 238.000 Inventaris: 60.000-1.000 = 59.000 Voorraden: 250.000 + 50.000-38.000 = 262.000 Debiteuren: 160.000 + 60.000 = 220.000 Kas: 140.000 + 20.000-8.000 = 152.000 ABN-AMRO-bank: 12.000-15.000-20.000-10.000 = 33.000 Eigen vermogen: 294.000 + 26.000-10.000 = 310.000 7% hyp.lening: 280.000-10.000 = 270.000 Crediteuren: 210.000 + 50.000-20.000 = 240.000