Doe Boekje
Inhoud Inleiding... 04 Is stress gezond?... 05 TEST: Stress-test... 06 Waarden & Normen belangrijk!... 08 TEST: Kun jij volgens jouw waarden leven?... 09 Het verschil tussen bewust en onbewust... 11 Bewustwording van wat?... 12 Actie!...Of juist niet?... 15 Faalangst... 17 pagina 2
When you smile to the world the world smiles back
AmA Doe Boekje Fijn dat je mijn AmA Doe Boekje hebt gedownload. Het is met zorg samengesteld met de meest voorkomende thema s die in ons dagelijks leven de revue passeren. Weet dat het pas een doe boekje wordt, als je er ook daadwerkelijk iets mee doet. Waarom dit boekje? Vanuit mijn privé ervaringen en het werk als internationaal arbeidsbemiddelaar, trainer en coach ben ik tot de conclusie gekomen dat mensen zichzelf steeds weer dezelfde vraag stellen. Hoe kan ik mijn kwaliteit van leven optimaliseren? Niet om rijker te worden in materiële zin, zoals meer geld, een nieuwe auto of een groter huis, maar meer hoe het leven bewust te leven. Uit onderzoek van het Fonds Psychische Gezondheid blijkt dat ruim 1 miljoen mensen antidepressiva nodig hebben om het dagelijks leven te kunnen dragen. Los van de nare bijwerkingen is het enkel een onderdrukker, een symptoombestrijder maar geen duurzame oplossing voor jouw kwaliteit van leven. Het AmA Doe Boekje geeft je wellicht niet direct de oplossing, maar het kan je helpen om inzicht te krijgen in de obstakels die jij steeds weer tegenkomt in je leven. Misschien weet je al waar je steeds weer tegenaan loopt, maar heb je nog geen antwoord gevonden. Het AmA Doe Boekje kan een volgende stap zijn om het antwoord te vinden en anders kun je altijd vrijblijvend contact met me opnemen. Veel leesplezier! Aandachtelijke groet, William van Hoeck pagina 4
Is Stress gezond? Het antwoord op deze stelling is, dat stress erg goed voor ons is. Stress zorgt ervoor, dat ons lichaam en onze geest ons scherp maken op het moment dat het nodig is. Bijvoorbeeld als je een belangrijke wedstrijd moet spelen, een presentatie moet geven of als zich spannende situaties voordoen. In dit soort situaties zorgt ons lichaam ervoor, dat er stoffen worden vrijgemaakt die maken, dat je kunt focussen op hetgeen je wilt. Aan de andere kant ontstaat stress ook op het moment dat we ons zorgen maken of piekeren. Dat willen we natuurlijk liever niet. Echter is het in beide gevallen geen probleem mits de stress niet te lang aanhoudt. Als dit het geval is, kunnen er allerlei vervelende klachten ontstaan. Op de korte maar zeker op de langere termijn. Denk bijvoorbeeld aan een burn-out. Stress zorgt, dat er een aantal nuttige hormonen vrijkomen, die ons lichaam en onze geest in staat stellen om topprestaties te leveren. Houden deze echter te lang aan, dan krijg je het tegenovergestelde effect: hoofdpijn, migraine, kort lontje, niets meer leuk vinden, constant moe of lusteloos zijn; je begint te twijfelen aan jezelf, je relatie, kortom: je gaat een periode tegemoet, die je alleen maar verder wegbrengt van je gelukkig voelen! Je kwaliteit van leven gaat minder en minder worden, je voelt je steeds slechter op je gemak. pagina 5
Stress-Test Hoe herken je stress? Als je aan het werk bent of als je thuis gezellig aan tafel zit met vrienden, haal dan eens diep adem en adem vervolgens uit. Wellicht voel je dan je schouders wat zakken. Is dit het geval? Dan is dat vaak een teken dat je lichaam in een stress-stand staat, want waarom zou je je schouders optrekken, als er niets aan de hand is? Met de uitademing ontspant je lichaam, waardoor je meer rust ervaart. Herhaal dit een aantal keren totdat je het gevoel hebt, weer stressvrij te zijn. Visualiseer, dat je bij iedere uitademing de stress uitblaast. Onderzoek waar de eventuele spanning vandaan zou kunnen komen. Is het misschien, dat je je onzeker voelt, dat er wellicht iets van je verwacht wordt, of wil je graag jouw verhaal vertellen, terwijl je daar de kans niet voor krijgt? pagina 6
Elke dag iets leren is kennis Elke dag iets loslaten is wijsheid
Waarden & Normen belangrijk! Waarden en Normen horen we de laatste jaren steeds vaker om ons heen. In de politiek, op het werk, op school, in de dagbladen. Maar wat zijn dat nu eigenlijk en wie bepaalt, wat waarden en normen zijn? Ik ga je mijn visie geven op waarden en normen: Voor mij zijn waarden zaken, die mijn kwaliteit van leven bepalen. Deze kunnen voor eenieder anders zijn. Bijvoorbeeld vind ik eerlijkheid erg belangrijk. Maar de een kan een leugentje om bestwil waarderen, terwijl een ander daar veel moeite mee heeft. Kortom: waarden bepalen mijn kwaliteit van leven, terwijl ik normen zie als zaken, die we met elkaar hebben afgesproken. Bijvoorbeeld op tijd komen. Nu is er een uitzondering in Brabant, het zogenaamde Brabants kwartiertje. Normen zijn sociale spelregels die ervoor zorgen, dat we op een prettige manier samen kunnen leven. Die hoeven niet altijd overeen te komen met je waarden. Normen krijgen we als kind al mee in thuissituaties, op school, bij de vereniging en later op het werk. Waarden krijgen we ook mee, maar voor een groot deel ga je deze in je leven zelf bepalen naarmate je ouder en bewuster wordt van wat voor jou belangrijk is. De normen in het gezin, op het werk of bij de vereniging ken je. Deze bepaal je zelf, of worden je medegedeeld. Je waarden zijn wat lastiger, omdat deze vaak onbewust een plek krijgen in de loop van je leven. Deze word je je vaak pas bewust op het moment, dat je geconfronteerd wordt met een situatie, die je pagina 8
niet prettig vindt. Als je langere tijd niet volgens jouw eigen waarden kunt leven, heeft dit invloed op je geluk en gevoel van welzijn. Test: Kun jij volgens jouw waarden leven? Noteer voor jezelf 10 waarden zoals eerlijkheid, vertrouwen, delen, oprechtheid, vrijheid, respect, verantwoordelijkheid, veiligheid, ontplooien, rechtvaardigheid etc. Geef deze vervolgens een cijfer van 0 tot 5 naar de mate van belangrijkheid. Een 5 is erg belangrijk en 0 is niet belangrijk. Bepaal nu, in hoeverre je in verschillende situaties volgens jouw waarden kunt leven. Als je er tevreden over bent, is dat goed. Is dit niet het geval, kijk dan wat je zou kunnen doen. Een AmA training kan je helpen om volgens jouw waarden te leren leven. pagina 9
Wie niet zegt wat hij wil krijgt meestal iets wat hij niet wil
Ken jij het verschil tussen Bewust en Onbewust? Wist je, dat we ons maar voor een klein gedeelte bewust zijn van de wijze, waarop we handelingen uitvoeren? Hoe komt het, dat we de dingen doen, zoals we ze doen? Bijvoorbeeld bij het autorijden, fietsen, tandenpoetsen en leren. Wil je het testen? Probeer maar eens vanuit een andere kant dan je gewend bent, op je fiets te stappen; doe wel even een helm op! Zo hebben we vanaf onze kindheid heel veel verschillende handelingen en gedragingen aangeleerd, die we nu zonder na te denken uitvoeren. Het begon wellicht met lopen. Veel handelingen hebben we bewust geleerd, stap voor stap. Na verloop van tijd werden de handelingen een automatisme, waardoor je ze onbewust uitvoert. Hoe vaak denk je nog na bij het autorijden, fietsen of lopen? Niet meer, denk ik, of het wegdek moet glad zijn; dan ga je weer heel bewust en alert de weg op. Als we maar vaak genoeg dezelfde handelingen uitvoeren of steeds weer dezelfde patronen blijven volgen, maken we ons deze eigen. Deze vorm heeft veel voordelen. Stel je voor, dat je nog steeds hetzelfde riedeltje zou uitvoeren bij het autorijden: koppeling intrappen, gas loslaten, schakelen, koppeling laten opkomen en weer gas geven! Zie het al voor je? Dus heeft het eigen maken van handelingen veel voordelen. Echter kent het ook nadelen, want wie zegt, dat hetgeen je je eigen hebt gemaakt goed is, of het beste bij jou past. Dat kunnen ook normen en waarden zijn die je hebt meegekregen en die niet meer in je leven passen. Als je naar je vrienden of kennissen kijkt, kun je wellicht al wat verschillen opmerken. pagina 11
Bewustwording van wat? Zoals je in het bovenstaande hebt kunnen lezen, leren we heel bewust hoe je bijvoorbeeld auto moet rijden. Je kunt beschikken over theorieboeken om de theorie te leren, of een app en een rijinstructeur inschakelen om je de praktische kant van het autorijden bij te brengen. Hoe je het hebt geleerd bepaalt uiteindelijk, hoe je de rest van je leven met je auto over de weg gaat. Meestal is het ook goed en zul je er in de jaren daarna weinig aan veranderen. Als je echter met de overtuiging bent grootgebracht dat mannen met lange haren eng zijn, zul je in je kinderjaren alert zijn en deze mannen ontwijken. Deze angst zal bij je blijven, totdat je ouder bent geworden en inziet, dat mannen met lange haren helemaal niet eng zijn. Dan word je je bewust dat de waarschuwing, die je van je ouders hebt meegekregen, niet overeenkomt met de realiteit. Door deze bewustwording zal jouw angst verdwijnen en wellicht, dat je met een vriendje met lange haren thuis komt. Echter zijn er meer overtuigingen, die we ons onbewust hebben eigen gemaakt. Als mens willen we pijn vermijden. Dit begint al op het moment, dat we naar de basisschool gaan. We zoeken op een onbewust niveau die vriendjes en vriendinnetjes uit, die ons geen pijn doen. Vervolgens gaan we naar de middelbare school, waar we weer op dezelfde onbewuste wijze pijn gaan vermijden. Dat doen we vervolgens ook tijdens de pubertijd, als we gaan studeren en werken. pagina 12
Op zich heeft deze wijze ons veel goeds gebracht. Echter hebben we ook op onbewust niveau kleding, kapsel en overtuigingen overgenomen. Deze hoeven niet slecht te zijn, maar het zou zomaar kunnen zijn, dat deze niet bij je passen en dat je er nu last van hebt, zonder dat je je bewust bent van de oorzaak. Denk bijvoorbeeld aan angsten, onzekerheden of overtuigingen, die je dagelijks in de weg staan. Je kunt je wellicht voorstellen dat, wanneer je je hiervan bewust bent geworden, je leven aanzienlijk makkelijker gaat worden. Je kwaliteit van leven zal in zijn geheel verbeteren. Misschien kun je je een situatie herinneren? pagina 13
When the student is ready the teacher appears
Actie = Doen, bewegen of... kiezen, om er niets mee te doen Het klinkt nogal verwarrend: Actie = doen, bewegen of kiezen, om er niets mee te doen. Echter is de keuze, om er niets mee te doen, ook een actie. Bijvoorbeeld als je gestoken bent door een mug. Je kunt ervoor kiezen, om er iets op te smeren of om te krabben. Je kunt er ook voor kiezen, om geen actie te ondernemen en de jeuk te accepteren. Dit is maar een simpel voorbeeld, maar je kunt je wellicht situaties voorstellen, waar je wat langer over na moet denken. Als je spanningen of stress wilt vermijden is het van belang, dat je je bewust wordt van je reactie bij een gebeurtenis. Neem het waar en overweeg, hoe je ermee wilt omgaan. Als je primair reageert ontstaat er stress. Op het moment of vlak nadat je primair hebt gereageerd, zal het wellicht goed voelen. Je merkt op, dat je lichaam weer tot rust komt, je hartslag gaat weer naar beneden en je voelt je weer rustig worden. Je hebt je punt gemaakt. Echter heeft dit fors wat energie gekost. En wellicht dat je achteraf twijfelt of je actie wel goed was en of het niet anders had gekund, want zo erg was het eigenlijk niet! Je hebt het vast en zeker wel eens vaker gehoord tel eerst tot 10. Dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Je kunt leren om je primaire reactie te leren herkennen voordat deze zich uit. Hierdoor kun je op een objectievere manier reageren en onnodige spanningen voorkomen. Een wijze, die je minder stress kost en voorkomt, dat je je op een manier uit, waar je later spijt van zou kunnen krijgen. Met de AmA training krijg je meer controle over je emoties en leer je bewuste keuzes te maken. pagina 15
Niets in de wereld kan je zoveel zorgen geven als je eigen gedachten
Faalangst Motorisch, Cognitief en Sociaal Faalangst, wie kent het niet? Mogelijk weet je niet eens dat je faalangst hebt! We houden onszelf graag voor de gek en zijn ons vaak niet bewust van ons ondermijnende gedrag. Wellicht herken je een of meer van de volgende overtuigingen of eigenschappen. Als dit het geval is, is kans aanwezig dat je last hebt van faalangst. Wat zullen ze wel niet van me denken? En als het mis gaat heb ik het gedaan! Dat kan een ander beter Ik ben niet origineel Als zij het niet leuk vindt, wat dan? Als ik maar beter ben dan zij Als ik maar niet de laatste ben Dadelijk doe ik het weer fout Ik zou het wel willen maar doe het niet, want dat is stom Ik heb geen diploma daarvoor, dus kan ik het ook niet Het niet uitproberen van nieuwe dingen Zaken uitstellen Altijd druk en eigenlijk nooit tijd Weinig zelfvertrouwen en negatief zelfbeeld Perfectionisme Verlegen Moeite met het ontvangen van complimenten pagina 17
Mogelijk ook last van fysieke of mentale klachten: Hoofdpijn Black-out Spierpijnen Vaak moe Veel piekeren Overmatig zweten Snel blozen Onrustig worden bij stiltes Lusteloos Hartkloppingen Maag- en darmklachten Hyperventilatie Faalangst maakt dat we kansen missen en ons leven eigenlijk maar half leven. We hebben niet meer de regie in handen over ons leven, maar laten deze bepalen door onze omgeving of ingegeven door onze opvoeding. Onze motivatie om falen te vermijden is groter dan onze drang om te slagen. Bewust of onbewust saboteren we onze eigen inspanningen, om de kans op falen te verkleinen. Bijvoorbeeld, het zoveel tijd besteden aan het uitzoeken van kleding, waardoor je onvoldoende tijd hebt om je verplichtingen of afspraken na te komen: een afspraak met een vriendin, het werk dat je zou afronden, het voorbereiden van een presentatie of workshop. Daardoor neemt de druk en de stress toe, waardoor er een grotere kans is dat je je afspraken of opdrachten niet kunt nakomen. Als gevolg hiervan zal je angst op falen toenemen. Het is makkelijker gezegd dan gedaan, maar pagina 18
door je angst te omarmen, deze niet uit de weg te gaan, jezelf te confronteren met je angst, helpt dat je verder. Als je het lef daartoe hebt, zul je terug kunnen kijken op een topprestatie. Wellicht is het nog niet wat je ervan had verwacht, maar je mag trots zijn dat je het hebt gedaan. Dit is de start naar een verbetering van jouw leefkwaliteit. pagina 19
William van Hoeck Shakespearelaan 8 5629 MP Eindhoven +31 643706943 www.amatraining.nl info@amatraining.nl