Deel 10/12. Angst is de motor van ineffectief gedrag. ecourse; Moeiteloos leren leidinggeven

Transcriptie

1 Beantwoord eerst de volgende vragen: 1. Welke inzichten heb je gekregen n.a.v. het vorige deel en de oefeningen die je hebt gedaan? 2. Wat heb je er in de praktijk mee gedaan? 3. Wat was het effect op de ander cq de situatie? Deel 10/12 Angst is de motor van ineffectief gedrag We willen geen last hebben van angst, we willen er meestal ook niet over praten en we willen al helemaal niet onze eigen angsten ervaren. Toch creëren we voortdurend angst. Op zeer onbewust niveau wel te verstaan. Angst is de basis van alle negatieve emoties die jij ervaart, en de basis van al je gedrag waar je last van hebt. Moeilijk te geloven? Lees rustig verder en ervaar. Stel jezelf eens de vraag? Hoe vaak ervaar je op een dag dat je energie wegloopt? Of anders geformuleerd; ben je geïrriteerd, ongeduldig, boos, gefrustreerd, ervaar je onmacht, voel je teleurstelling of verdriet, ben je apathisch of onverschillig? Of ervaar je andere negatieve emoties? Het gaat niet alleen om die momenten dat je emoties heel heftig zijn. Ook kortstondige, bijna niet op te merken, momenten zijn van belang. Al die momenten word je gedreven door één of andere angst. Die er toe leidt dat je geen tevredenheid of voldoening voelt, niet blij bent of niet kunt genieten. Je zit in een weerstand ten aanzien van iets. Een angst zorgt er voor dat er bij jou iets van binnen blokkeert. Angst leidt tot spanning, stress of kramp. Dingen doen kost je dan meer energie dan dat het je energie oplevert. Als je van een dag werken energie krijgt dan stroomt de energie. Dan zijn er weinig blokkades. Kom je na een dag werken moe thuis dan heb je te veel dingen gedaan die je energie kosten. Er is dan duidelijk sprake van een groot energielek. Vaak is een energielek opgebouwd uit een heleboel kleine energielekken, momenten van negatieve emoties. Mocht je dus last hebben van energielekken oftewel te vaak in negatieve emoties schieten, dan is het zaak te onderzoeken waar de lekken vandaan komen. Zodat je weet wat je angsten zijn onder al die kleine lekjes. Die lekken gaan over zaken waar jij last ervaart. Je wilt dat zaken anders gaan dan ze gaan. Uiteindelijk gaat dit over gedrag van jezelf waar je niet blij mee bent en waarvan je diep van binnen wel weet dat het niet effectief is. Je hebt alleen nog geen alternatief gevonden om er anders mee om te gaan. Je zit vast in je patroon en hebt geen idee hoe je hier uit kan komen. Onkruidje Het gedrag waar je last van hebt noem ik je onkruidje. Wat doen we normaal gesproken met onkruid? We schoffelen of trekken het uit de

2 grond. De ellende is dat onkruid iedere keer weer terugkomt. Onkruid is ongelofelijk moeilijk uit te roeien. Waarom? Omdat we het onkruid niet met wortel en al uitroeien. Zo gaat het ook met ons gedrag. Als we ons belemmerende gedrag niet aanpakken met wortel en al, steekt het iedere keer weer de kop op. Met als resultaat dat je er nooit van afkomt. De wortels staan voor alle belemmerende overtuigingen die het gedrag voeden. Op het diepste niveau, heel goed weggestopt, zit een kernovertuiging. Deze kern, deze angel, zorgt er voor dat het gedrag waar je niet blij mee bent regelmatig terugkomt. Tijd dus om deze kernovertuiging te achterhalen. Pas wanneer je weet wat de kern is kun je leren niet effectief gedrag om te zetten in effectief gedrag. Hoe achterhaal je de kernovertuiging? Door te onderzoeken welke overtuigingen onder dit gedrag zitten. Dit is een lastig proces. Het vergt veel zelfkennis en ook lef en moed, omdat jij je angst in de ogen gaat kijken. Dat laatste is iets wat wij als mensen liever niet willen en dus liever uit de weg gaan. Het achterhalen van de kern achter je onkruidje is een diepgaand en vaak confronterend proces. Toch is het onder ogen komen van de kernovertuiging de enige oplossing om tot ander gedrag te komen. Het voelen van de angst voelt, gek genoeg, vaak als een opluchting waarbij rust en ontspanning ontstaat. Je begrijpt beter waar je gedrag vandaan komt. Het stappenplan om de kernovertuiging van belemmerend gedrag te achterhalen: Hieronder wordt het proces beschreven om de kernovertuiging te achterhalen. Doorloop rustig de volgende stappen. Laat ze goed op je inwerken. Schrijf alle antwoorden op. Dwing jezelf hiertoe. Stel vast van welk gedrag, welk onkruidje, je het meest last hebt op je werk. Voorbeelden; je ongeduld, je perfectionisme, je controledrang, je drammerigheid, je gelijk willen halen, niet durven loslaten, moeite hebben om vertrouwen te geven, moeilijk kunnen delegeren, te veel oplossingsgericht zijn etc etc. Beantwoord vervolgens de volgende vragen: 1 Beschrijf zo nauwkeurig en uitputtend mogelijk wat je doet, of juist niet doet wanneer je in je onkruidje schiet. Hoe gedraag jij je op zo n moment. Wat zeg je of wat zeg je juist niet. Het gaat hier ook over fysieke zaken (beweeg je bijvoorbeeld anders en hoe dan? Heb je fysieke uitingsvormen bij dit gedrag bijvoorbeeld zweten, sneller ademen, hartkloppingen, etc.) 2 Hoe voelt het als je in dit gedrag zit? Let op; het gaat hier alleen om het moment dat je in je belemmerend gedrag schiet. Filter dat moment uit de hele situatie. Welke emotie ontstaat er? Schrijf deze emoties en gevoelens op.

3 3 Welke overtuigingen heb je over jezelf/de ander en/of de situatie in het moment van het belemmerende gedrag? Schrijf ze allemaal op. En dit zijn er veel (minimaal 10). Vaak zijn overtuigingen als volgt geformuleerd: Hij/zij moet dit...ik vind dat... Eventueel; Hoe komt dit over bij de ander? Hoe ervaart hij/zij dit? Als iemand dit bij jou zou doen hoe zou jij je dan voelen? Hoe voelt het om dit allemaal te creëren? 4 Wat levert dit belemmerende gedrag je op? Zowel positieve als negatieve zaken noemen. Negatieve zaken worden vaak snel genoemd. Bedenk dat elk gedrag je iets positiefs oplevert. Hier is uitgebreid aandacht aan besteed in één van de vorige mails. Belangrijk is om dit positieve boven water te halen. Tip: Als het lastig is om iets positiefs te vinden, probeer dan het volgende: Stel je voor dat tegenover je iemand zit die dit gedrag vertoont. Wat levert dit voor hem of haar op? Wanneer je het niet meer op jezelf betrekt kun je afstand nemen en komen de antwoorden vaak eerder. Uiteraard zegt het antwoord alles over jou. Dat wat je bij een ander ziet gaat altijd over jezelf. Probeer maar eens. 5 Wat is het ergste wat er kan gebeuren als je... Hier het omgekeerde noemen van het onkruidje. Bijvoorbeeld; iemand heeft last van zijn ongeduld. De vraag die je hier kunt stellen is: Wat is het ergste wat er kan gebeuren als je geduldig gaat zijn? Of: als je stopt met je ongeduld? Dit is de belangrijkste en meest cruciale stap in het hele proces. Het is de kunst hier goed door te zoeken. Stel jezelf steeds weer de vraag: wat is erger dan wat je zojuist hebt gezegd. Een valkuil is dat je iets over de ander gaat zeggen en niet je eigen angst bespreekt. Dat je bijvoorbeeld zegt; ik ben bang dat de ander me niet begrijpt, me niet aardig vindt, me niet serieus neemt. Op zich is het al heel goed te weten dat jij je hier druk over maakt. Dus schrijf al deze overtuigingen op. Toch is het de kunst om de angst te benoemen die over jou gaat. Waarom maak jij je zo druk als iemand je niet meer aardig vindt, of wat is de angst persoonlijk voor jou als je bang bent dat anderen je niet meer goed vinden. Die vragen zijn relevant. Die zul je voor jezelf moeten beantwoorden. Vaak gaat de kern in de richting van: te weinig eigen waardering, te weinig zelfvertrouwen, faalangst, angst om het niet goed te doen. Wanneer weet je of iets de kern is? Dat kun je voelen. Jij bent in staat te voelen wat het meeste pijn doet bij jou. Een belangrijk kanttekening: Deze angst is alleen aanwezig op de momenten dat jij in je onkruidje schiet. Een groot deel van je tijd, van je dag, heb je geen last van te weinig zelfvertrouwen, te

4 weinig zelfwaardering/respect of wat dan ook. Anders ga je misschien nog denken dat dit continue aanwezig is. Dat is ook weer niet nodig. Het kan je totale zelfvertrouwen namelijk flink ondermijnen. 6 De volgende stap gaat over ACCEPTEREN van je angst. Vreemd misschien, maar accepteren van je angst is nodig om nieuwe mogelijkheden voor je gedrag te ontdekken. Jij bent een mens die last heeft van angsten, net zoals iedereen. Tot op heden was jij je angst aan het wegdrukken, wilde jij je angst niet ervaren. Eens of niet? Realiseer je dat ieder mens schaduwkanten heeft, belemmerend gedrag heeft met angsten daaronder. Ga er maar aan wennen dat die kanten er ook bij horen. Die zijn ook van jou, net zoals je kwaliteiten. Accepteren van je angsten doet wonderen. Ga maar eens na; als jij iets accepteert, hoe voelt dat? Ontstaat er rust, ontspanning en ruimte? Vaak wel. Deze ruimte, die je na acceptatie voelt, heb je nodig om de volgende stap te maken. Om nieuwe mogelijkheden te ontdekken waarin je anders omgaat met je belemmerende gedrag. Kijk dus of het je lukt om je angst te accepteren. Dit kan heel lastig zijn. Angst is heel hardnekkig. Het bewust worden en voelen van je angst kan veel met je doen. Het kan veel emotie opleveren. Als dit gebeurt is het vaak lastig de angst te accepteren. Dat hoeft dan ook niet. Accepteer dan dat het je niet lukt. Mocht dit ook niet lukken dan is er nog een andere weg te bewandelen. Maak contact met een moment dat het jouw wel lukte om geduldig te zijn (in het geval dat je onkruid ongeduld is). Ervaar dit moment opnieuw en voel hoe dat voelt. Vaak lukt het om via deze route bij het gevoel van ontspanning, rust te komen. 7 Vervolgens maak je de stap naar het ontdekken van nieuwe mogelijkheden voor je gedrag. Dit noem ik het bloemetje. Nu je weet wat de kern is, de pijn/angst, is het ook fijn en nodig om te weten wat je wel wilt creëren. Dus de vraag is: Wat is het verlangen achter de angst? Wat zou je liever willen creëren/ervaren? Belangrijk is dat je hier iets zegt waar je 100% invloed op hebt. Het is natuurlijk waanzin hier te roepen; ik wil dat de ander meer respect toont. Inmiddels weet je dat je daar geen invloed op hebt. Wat zou je bijvoorbeeld wel kunnen noemen? Ik ben rust, Ik heb zelfvertrouwen, Ik ben goed zoals ik ben, Ik mag falen. Van belang is dat je je verlangen in het hier en NU formuleert. Dus zeg niet; ik wil zelfvertrouwen hebben. Dat is toekomstgericht. Realiseer je dat niets in de toekomst gebeurt. Uiteindelijk gebeurt alles in het hier en nu. In plaats van Ik wil zelfvertrouwen hebben zeg je Ik heb zelfvertrouwen. Dan pas ben je echt aan het creëren en gebruik jij je creatiekracht om datgene te laten gebeuren wat jij graag wilt. Voel maar eens het verschil

5 tussen Ik wil vertrouwen hebben of Ik heb vertrouwen. Een heel verschil, niet waar? 8 Hoe voelt het om je verlangen te voelen? 9 Zet nu pro-actieve acties uit. Doe dit als volgt. Ga naar een moment dat je de neiging hebt om in je onkruidje te schieten. Bedenk dan wat je verlangen is. En voel dit. Wat ga je dan doen/zeggen? 10 Wat is het effect van dit gedrag op de ander en op jezelf? 11 Hoe voelt het om dit te creëren? En? Heb je al iets ontdekt? Nieuwe inzichten gekregen? Het kan best zijn dat er weinig is gebeurd. Want er zit een addertje onder het gras. Het is namelijk ongelofelijk lastig om dit proces bij jezelf te doen. Waarom? Omdat wij onszelf heel makkelijk saboteren. Je ego houdt er namelijk niet van om dit proces te doorlopen. Je ego gelooft heilig in jouw belemmerend gedrag met alle daar onder liggende overtuigingen. Die wil dit gedrag in standhouden en gaat zijn gelijk halen. Hoe? Door onbewuste stemmetjes het werk te laten doen. In je onderbewuste speelt zich dus heel snel een proces af waardoor je niet bij je kern komt. Want als jij je angst onder ogen gaat zien en gaat accepteren, heeft het ego verloren. Het ego wil de angst, wat niets anders is dan een overtuiging, laten bestaan. Je hele leven heb je waarschijnlijk onbewust gelooft in deze angst. En bent er aan gaan hechten. Dit is het werk van je ego. Als jij het ego om zeep wilt helpen krijg je opstand. Dus ga er maar aan staan. Wie is er sterker; jij of je ego? Angsten zijn bijna allemaal irrationeel. De meeste angsten komen nooit uit. We maken ons alleen in ons hoofd ongelofelijk druk over de angst en kunnen bevangen raken door alleen al de gedachte dat de angst uit zou komen. Realiseer je echter dat jij je grootste angst waarschijnlijk nog nooit ervaren hebt of hooguit één keer. Een mooi voorbeeld is mensen die last hebben van faalangst. Zij falen vaak zelden. Ze hebben zo n enorme drive om niet te falen, willen onder geen beding de ervaring van falen meemaken, dat ze daarom ook nooit werkelijk falen. De angst dat er een mogelijkheid is om te falen, zorgt er voor dat ze maar blijven doordraven in hun perfectionisme. Hun perfectionisme is hun overlevingsmechanisme geworden om maar niet te falen. Er is geen bewustzijn dat perfectionisme vaak helemaal niet effectief is. Dat ze er meer schade mee aanrichten (veeleisend naar anderen, stress bij zichzelf, ongeduldig gedrag etc) dan goeds mee doen. De angst voor het onbekende, het daadwerkelijk ervaren van falen, is groter dan de drang om effectief gedrag te vertonen. Een goed geneesmiddel voor mensen die last hebben van faalangst; ga eens falen. Laat eens iets goed de soep in draaien. Het werkelijk ervaren van je angsten zorgt er vaak voor dat je de angst gaat relativeren. Dat je ontdekt dat het wel meevalt om een keer te falen. De wereld draait door,

6 je gaat er niet aan dood, mensen zijn niet boos; hooguit een beetje, maar dat is dan hun probleem, je wordt nog steeds gewaardeerd etc. Dus waarom je zo verzetten tegen de angst om te falen? In het volgende deel leer jij hoe je belemmerend gedrag ontdekt via de ijsberg. Tot over 4 dagen. Veel succes met oefenen. Leren valt of staat met daadwerkelijk oefenen en ervaren in de dagelijkse praktijk. Hartelijke groet, Marjan Haselhoff marjan.haselhoff@burokracht.nl