Prestatieafspraken 2017 HOOGEVEEN november 2016
2
1. Inleiding Voor u ligt de Overeenkomst Prestatieafspraken Hoogeveen 2017. De Woningwet 2015 beoogt dat gemeenten, huurdersorganisaties en corporaties prestatieafspraken maken over hun werkgebied. Alle partijen kunnen daar volwaardig en gelijkwaardig aan bijdragen. In deze Overeenkomst Prestatieafspraken Hoogeveen 2017 hebben de gemeente Hoogeveen, woningcorporatie Actium en huurdersplatform MEVM de onderlinge werkafspraken vastgelegd voor het jaar 2017. Deze overeenkomst Prestatieafspraken geldt voor de periode van 1 januari 2017 tot en met 31 december 2017. vormt een oplegger bij het Bod 2017 van Actium (d.d. juni 2016) (zie bijlage 1). geeft, naast de werkafspraken voor 2017, ook een globale doorkijk naar de verdere toekomst. bevat afspraken over de volgende thema s: - Algemene samenwerkingsafspraken - Ontwikkeling woningvoorraad - Woonruimteverdeling en betaalbaarheid - Kwaliteit en duurzaamheid - Huisvesting bijzondere doelgroepen - Wonen, welzijn en zorg (met een lichte zorgvraag, ouderen) - Leefbaarheid en participatie - Financiën 3
2. Algemene samenwerkingsafspraken In het kader van algemene samenwerkingsafspraken, spreken partijen het volgende af: De gemeente Hoogeveen legt haar volkshuisvestelijke doelstellingen vast in haar Woonvisie Hoogeveen 2016-2020. Deze Woonvisie 2016-2020 wordt uiterlijk 6 april 2017 vastgesteld. De resultaten van het door onderzoeksbureau KAW uitgevoerde woningmarktonderzoek in 2015/2016 liggen hieraan ten grondslag. Om de toekomstige prestatieafspraken goed vorm te geven, stellen de gemeente Hoogeveen, Actium en MEVM uiterlijk april 2017 een meerjarige raamovereenkomst 2017-2020 vast, in gezamenlijkheid met de corporaties Woonconcept en Domesta, alsmede haar huurdersverenigingen. Deze raamovereenkomst fungeert als meerjarig kader voor de jaarlijkse prestatieafspraken. Om deze raamovereenkomst op te kunnen stellen, is het noodzakelijk dat de Woonvisie 2016-2020 tijdig vastgesteld is. Actium brengt voor 1 juli 2017 haar jaarlijkse bod uit aan de gemeente Hoogeveen, waarin zij haar voorgenomen activiteiten in de gemeente Hoogeveen voor 2018 inzichtelijk maakt en een doorkijk geeft naar de jaren tot en met 2022. In het bod wordt duidelijk wat de volkshuisvestelijke bijdrage is van Actium aan de ambities van de gemeente Hoogeveen, zoals vastgelegd in de Woonvisie 2016-2020. De Overeenkomst Prestatieafspraken 2017 wordt beschouwd als een pilot op het gebied van tripartiete samenwerking bij het maken van prestatieafspraken en de opgedane ervaringen worden in 2017 geëvalueerd. De wederzijdse inzichten zullen worden meegenomen bij het maken van de meerjarige raamovereenkomst. Overlegstructuur In 2017 vindt er minimaal twee keer een bestuurlijk overleg plaats tussen de wethouder Wonen en Actium. Op verzoek van een van de partijen kan een extra bestuurlijk overleg worden geïnitieerd. De gemeente verzorgt de agenda en de verslaglegging. In 2017 komen de gemeente Hoogeveen en Actium regelmatig bij elkaar voor een beleidsmatig overleg. Waar mogelijk vindt dit overleg in gezamenlijkheid plaats met gemeente De Wolden, binnen de samenwerkingsorganisatie. Deze overleggen zijn bedoeld om de prestatieafspraken en de woningmarkt te monitoren, voor de wederzijdse uitwisseling van informatie, het in gang zetten van nieuwe initiatieven, de bespreking van het bod en de voorbereiding van het bestuurlijk overleg. De agenda en verslaglegging wordt door de gemeente verzorgd. In 2017 vindt er minimaal twee keer een tripartiet bestuurlijk overleg plaats tussen de wethouder Wonen, Actium en huurdersplatform MEVM. OP verzoek van één van de partijen kan een extra bestuurlijk overleg worden geïnitieerd. De gemeente verzorgt de agenda en de verslaglegging. 4
In 2017 vindt er twee keer een intergemeentelijk overleg plaats tussen de wethouders en bestuurders van de gemeenten en corporaties in de regio zuidwest Drenthe. 5
3. Ontwikkeling woningvoorraad Ongeveer 31% van de totale woningvoorraad in de gemeente Hoogeveen betreft sociale huurwoningen. Het marktaandeel van Actium in Hoogeveen, inclusief woningen met een zorgbestemming, bedraagt 4% van de sociale woningvoorraad. In totaal heeft Actium ongeveer 270 woningen in de gemeente. Ten aanzien van de ontwikkeling van de woningvoorraad, spreken partijen het volgende af: Actium In 2017 levert Actium 7 nieuwe woningen op in de gemeente Hoogeveen, in het dorp Fluitenberg. In 2017 heeft Actium één voorgenomen sloopplan voor woningen in de gemeente Hoogeveen. Het betreft 6 woningen aan de Fluitenbergseweg in Fluitenberg. Actium verkoopt naar verwachting maximaal 6 woningen in de gemeente Hoogeveen in 2017. Bij het vaststellen van dit aantal zijn ook de woningen aan de Willemskade meegenomen. Omdat deze woningen door moeilijke verkoop een aantal jaar geleden tijdelijk zijn toegevoegd aan de voorraad sociale huurwoningen, gaat toekomstige verkoop van deze woningen niet ten koste van de oorspronkelijk voorraad sociale huurwoningen van Actium. Actium verkoopt alleen de woningen die een verkooplabel toegekend hebben gekregen. Woningen met het label Verkoop worden in eerste instantie aan de zittende huurder aangeboden. Wanneer de huurder de woning niet kan of wil kopen, kan de huurder de woning gewoon blijven huren. Bij het vrijkomen, na vertrek van de zittende huurder, komt de woning opnieuw in aanmerking voor verkoop en wordt de woning als verkoopwoning op de markt gebracht. Actium biedt de koopwoning aan belangstellenden aan in de volgende volgorde: - Huurders van Actium, woonachtig in dezelfde plaats als waar de koopwoning zich bevindt. - Starters, woonachtig in dezelfde plaats als waar de koopwoning zich bevindt. - Huurders van Actium die in een andere plaats wonen. - Starters die in een andere plaats wonen. - Overige belangstellenden. In de kern Stuifzand zal Actium de voor verkoop gelabelde woningen eerst als reguliere verhuring aanbieden. De verkoop-stop is tijdelijk van aard en geldt voor een periode van twee jaar. Deze maatregel is niet ingegeven door demografische ontwikkelingen, maar door de tijdelijke druk op de sociale woningmarkt door statushouders en de uitstroom uit instellingen. Indien er tussentijds geen andere besluiten zijn genomen, zullen de woningen vanaf 1 augustus 2018 weer direct voor verkoop aangeboden worden. 6
Bij zowel Actium als de gemeente Hoogeveen is bekend dat er op dit punt een verschil van mening is. De gemeente Hoogeveen is van mening dat de woningcorporaties in alle wijken en dorpen sociale huurwoningen in aantal dienen te behouden, tenzij zij kunnen aantonen dat er een mismatch is tussen vraag en aanbod. Dat kan leiden tot zowel meer als minder woningen in dat dorp. In 2017 continueert Actium de voorgestelde aanpak. Gemeente Hoogeveen De gemeente Hoogeveen houdt bij het vaststellen van de jaarlijkse WOZ-waardering tijdig rekening met de door Actium te slopen woningen, dan wel reeds gesloopte woningen. In geval van sloop zal er bijstelling plaatsvinden door de gemeente. Om bij te dragen aan de betaalbaarheid van nieuwbouw, geeft de gemeente Hoogeveen bij nieuwbouw, per te realiseren sociale huurwoning, een korting op de marktconforme grondprijs, overeenkomstig het gemeentelijk beleid ten aanzien van grondprijzen (Nota Grondprijzen). Er geldt een vaste kavelprijs. Deze bedraagt voor sociale huurwoningen met een huurprijs tot de aftoppingsgrens 15.760,- exclusief BTW (prijspeil 2016). Jaarlijks worden de grondprijzen herzien. In verband met de relatief hoge bouwkosten van gestapelde woningbouw van meergezinswoningen, hanteert de gemeente een grondprijs per gestapelde huurwoning van afgerond 12.610,- exclusief BTW (prijspeil 2016). In 2017 wil de gemeente Hoogeveen zich inzetten om de beschikbare voorraad sociale huurwoningen breder aan te bieden. De gemeente Hoogeveen wil Actium faciliteren in het breder bekend maken van de woningaanbiedingen. De gemeente biedt hiervoor de gemeentelijke pagina Het Torentje aan dat wekelijks verschijnt in de Hoogeveensche Courant op woensdag. Deze gratis krant wordt huis-aan-huis in de gemeente verspreid. 7
4. Woonruimteverdeling en betaalbaarheid In relatie tot woonruimteverdeling en betaalbaarheid spreken partijen het volgende af: Actium Actium streeft ernaar dat minimaal 86% van de woningvoorraad in de gemeente Hoogeveen een huurprijs heeft tot 628,76 (tweede aftoppingsgrens, prijspeil 2016) en daarmee betaalbaar en bereikbaar blijft voor de primaire doelgroep. Langzamerhand zullen de huurprijzen van de woningen toegroeien naar deze verdeling over de huurprijsklassen, met name doordat woningen van huurder wisselen. Gemiddeld verwisselt 8 a 9% van de woningen van Actium per jaar van huurder. In 2017 beperkt Actium de totale huursomstijging tot maximaal inflatie +1%. Dit is conform de wettelijke vastgestelde huursombenadering (Wet Doorstroming Huurmarkt 2016) en de afspraken in het Sociaal Huurakkoord (2015). De huursombenadering houdt in dat de totale huursom over een jaar gerekend, in dit geval, niet meer mag stijgen dan inflatie +1%. De totale huursom(stijging) betreft dus zowel de jaarlijkse huuraanpassing als huurwijziging bij mutatie. In 2017 realiseert Actium een woonlastencalculator in haar woonruimteverdeelsysteem of op haar website. Deze woonlastencalculator biedt de woningzoekenden een reëel overzicht van de geschatte totale woonlasten van een woning, gecombineerd met een betaalbaarheidsadvies. Dit maakt het maken van een bewuste, betaalbare keuze voor woningzoekenden eenvoudiger. Actium komt zo vroeg mogelijk in actie bij dreigende betalingsachterstanden om huurachterstanden en huisuitzettingen te voorkomen. We voeren een actief en persoonlijk incassobeleid om huurachterstanden zo snel mogelijk op te lossen of niet te hoog op te laten lopen. Dit kan bijvoorbeeld door het afsluiten van een betalingsregeling. Ten bate van de monitoring van de ontwikkeling van de wachttijden bij woningtoewijzing maakt Actium deze gegevens inzichtelijk en treft, indien nodig, aanvullende maatregelen. Gemeente Hoogeveen De gemeente Hoogeveen zal, op verzoek van Actium, meewerken aan het leveren van benodigde informatie voor de te realiseren woonlastencalculator in het woonruimteverdeelsysteem of op de website van Actium. Woonlasten bestaan niet alleen uit de huurlasten, maar ook uit gemeentelijke heffingen. De Gemeente Hoogeveen spant zich in om de gemeentelijke lasten voor huurders zo laag mogelijk te houden en om haar burgers actief te informeren over de bestaande regelingen, 8
zodat de totale woonlasten betaalbaar blijven. De gemeente heeft een kwijtscheldingregeling gemeentelijke belastingen (afvalstoffen- en rioolheffing). De kwijtscheldingsnorm van de gemeente bedraagt 100% van de uitkering Wet werk en bijstand, inclusief vakantiegeld. Particulieren kunnen zelf kwijtschelding aanvragen. De gemeente Hoogeveen neemt het initiatief tot een onderzoek met Actium naar de mogelijkheden om huisuitzettingen te voorkomen, in navolging van de gestarte experimenten met andere corporaties. Voorbeelden van dergelijke experimenten zijn het innen van de vaste lasten van onder meer de huur uit de uitkering van huurders, voordat deze wordt uitgekeerd aan de huishoudens of het inzetten van een coördinator betaalachterstanden. 9
5. Kwaliteit en duurzaamheid In relatie tot kwaliteit en duurzaamheid spreken partijen het volgende af: Actium Actium streeft op bedrijfsniveau naar een woningvoorraad met een gemiddelde Energieindex van 1.25 (vergelijkbaar met energie-label B). Om deze doelstelling te bereiken zal Actium in 2017 in de gemeente Hoogeveen 1.019.000 investeren in energetische maatregelen. In 2017 brengt Actium, zonder huurverhoging voor zittende huurders, bij 112 woningen extra isolatie aan en 160 woningen zullen worden voorzien van zonnepanelen. De betreffende woningen worden met deze maatregelen naar energielabel B gebracht. Op dit moment heeft de woningvoorraad van Actium in de gemeente Hoogeveen een gemiddelde Energie-Index van 1,37. Dit staat gelijk aan gemiddeld energielabel B. In 2017 investeert Actium bijna 1.8 miljoen euro in het planmatig onderhoud van 225 woningen in Hoogeveen. Gemeente Hoogeveen De gemeente Hoogeveen wil graag aanhaken bij de inspanningen van Actium op het gebied van duurzaamheid. De gemeente neemt het initiatief tot onderzoek met Actium over hoe de aangrenzende woningeigenaren mee genomen kunnen worden en hoe we tot een intensiveringsslag kunnen komen op het gebied van duurzaamheid. De gemeente Hoogeveen ondersteunt het voorstel om eventueel ook MEVM te ondersteunen bij het inzetten van een energiecoach voor advies op het gebied van energiebesparing aan woningeigenaren. Over de wijze van ondersteuning willen we graag nadere afspraken maken met Actium en MEVM. MEVM Huurdersplatform MEVM zet zich, eventueel in samenwerking met andere lokale partijen, in voor bewustwording en gedragsbeïnvloeding van huurders op het gebied van duurzaamheid door het inzetten van een energiecoach. De energiecoach kan huurders, maar desgewenst ook woningeigenaren, voorlichten. 10
6. Huisvesting bijzondere doelgroepen In relatie tot de huisvesting van bijzondere doelgroepen spreken partijen het volgende af: Actium Actium houdt haar sociale huurwoningen voldoende bereikbaar voor reguliere woningzoekenden en wijst daarom maximaal 20% van de vrijgekomen woningen toe via bemiddeling aan bijzondere doelgroepen, buiten het reguliere woonruimteverdeelsysteem om. Actium draagt bij aan het realiseren van de gemeentelijke taakstelling voor huisvesting van statushouders en ziet de huisvesting van deze doelgroep ook als onderdeel van haar kerntaak. Actium vindt de huisvesting van statushouders bij uitstek een regionaal vraagstuk en werkt graag collegiaal (met andere corporaties en gemeenten) samen wanneer de situatie daarom vraagt. Actium monitort regelmatig de omvang van de verwachte huisvestingsvraag en de druk hiervan op de sociale huurwoningmarkt in Hoogeveen. Indien de norm van 20% dreigt te worden overschreden, worden alternatieve huisvestingsvormen voor statushouders verkend en desgewenst geïmplementeerd. Oplossingen worden in eerste instantie gezocht binnen de bestaande woningvoorraad van de corporaties. In tweede instantie zoeken de gemeente Hoogeveen en de corporaties gezamenlijk oplossingen binnen het overige bestaande vastgoed. Tot slot is het realiseren van tijdelijke woonruimte een laatste mogelijke oplossingsrichting. Actium zal een uniform beleid ontwikkelen ten aanzien van de toekenning van medische urgentie aan woningzoekenden. Actium kan een medische urgentie verlenen aan woningzoekenden die door acute lichamelijke klachten ernstige fysieke beperkingen ervaren in het gebruik van de huidige woning en die die nu geen aangepaste woning hebben of waarvan de huidige woning niet aan te passen is. Op dit moment verschilt het beleid van de verschillende gemeenten ten aanzien van de toekenning van medische urgentie in haar werkgebied van elkaar. Gemeente Hoogeveen De gemeente Hoogeveen is verantwoordelijk voor de realisatie van de taakstelling voor huisvesting van statushouders en werkt hiervoor samen met de corporaties in haar gemeente. De gemeente blijft de afstemming van de huisvesting van statushouders initiëren op regionaal niveau. Hoogeveen is bereid om te investeren en om collegiaal samen te werken (met andere corporaties en gemeenten) wanneer de situatie daarom vraagt. Voorbeelden van dergelijke kwesties zijn de huisvesting van specifieke doelgroepen (1-2 persoons huishoudens) of andere lokale knelpunten. De investering en collegiale samenwerking kan bijvoorbeeld bestaan uit het overnemen van (een deel van) elkaars taakstelling en/of het gezamenlijk huisvesten van statushouders. 11
De gemeente Hoogeveen spant zich maximaal in om een uniform beleid ten aanzien van de toekenning van medische urgentie aan woningzoekenden door Actium te faciliteren. De gemeente Hoogeveen wil komen tot een sluitende aanpak voor bijzondere groepen met een afwijkend woongedrag. In 2017 werkt de gemeente Hoogeveen met Actium aan een aanvullende aanpak voor passende huisvesting voor moeilijk plaatsbare huurders en huurders met een afwijkend woongedrag. Het resultaat is: meer rust in de wijken en dorpen. 12
7. Wonen, welzijn en zorg In relatie tot wonen, welzijn en zorg spreken partijen het volgende af: Actium In 2017 formuleert Actium beleid ten aanzien van Wonen, Welzijn en Zorg. Onderdeel hiervan is een onderzoek naar de potentiele aanpasbaarheid van haar bestaande woningvoorraad voor huurders. Op aanvraag van huurders faciliteert Actium het langer zelfstandig wonen door op verzoek van de huurder woningaanpassingen uit te voeren binnen de kaders van het vastgestelde huurbeleid en, indien mogelijk, met gebruikmaking van de bestaande Wmo-voorzieningen. Gemeente Hoogeveen Ook in 2017 continueert de gemeente Hoogeveen de Blijverslening. Met deze lening kunnen inwoners tegen gunstige voorwaarden financiering krijgen voor het levensloopbestendig maken van hun woning. Deze kan van toepassing zijn als een inwoner beter kan verhuizen naar een aangepaste woning in plaats van het aanpasbaar maken van de huidige woning. In 2017 draagt de gemeente passend bij, overeenkomstig de meerjarenbegroting 2017-2020. 13
8. Leefbaarheid en bewonersparticipatie In relatie tot leefbaarheid en bewonersparticipatie spreken partijen het volgende af: Actium In 2017 investeert Actium ongeveer 17.000 in de personele inzet op leefbaarheidsactiviteiten in de gemeente Hoogeveen. Actium bepaalt heel gericht het niveau van inzet op leefbaarheid per gemeente aan de hand van een leefbaarheidsmonitor waarbij, met behulp van het landelijke instrument RIGO Leefbaarometer, op VHE-niveau informatie over de leefbaarheid inzichtelijk wordt gemaakt. De leefbaarheidsscores laten zien dat de gemiddelde leefbaarheidsscores in Hoogeveen, met name in Pesse, lager liggen dan in de rest van haar werkgebied. In de gemeente Hoogeveen hanteert Actium daarom een extra inzet in de vorm van een plusprogramma, bovenop haar basis-inzet ten aanzien van leefbaarheid. Hiervoor stelt Actium 5.000 extra beschikbaar. In samenwerking met de gemeente Hoogeveen zal in 2017 onderzocht worden welke aanvullende leefbaarheidsmaatregelen op buurt- en complexniveau kunnen worden getroffen. Actium betrekt huurders en woningzoekenden bij de voorbereiding, totstandkoming en uitvoering van haar beleid, haar producten en haar diensten. In 2017 besteedt Actium ruim 97.000 aan participatie op organisatieniveau. Naar rato van het aantal woningen dat Actium heeft in de gemeente Hoogeveen, bedraagt de investering van Actium in Hoogeveen 1.693. Bovendien worden de aanwezige bewonerscommissies financieel ondersteund. Hiervoor is een totaalbedrag van 750 vastgesteld. In 2017 legt Actium vragen voor aan haar online klantenpanel en gebruikt huurders en woningzoekenden dus als klankbord. De panelleden kunnen op deze laagdrempelige manier ons beleid beïnvloeden. Actium wil goed contact onderhouden met de gemeenteraad en organiseert daarom minimaal één keer per jaar een informatiebijeenkomst. Ook gaat Actium in op verzoeken om informatie vanuit de gemeenteraad. Goede informatie over bijvoorbeeld investeringsruimte en wachttijden draagt bij aan het maken van gedegen keuzes. Gemeente Hoogeveen De gemeente Hoogeveen wil er toe bijdragen dat in al haar buurten en dorpen mensen over het algemeen tevreden zijn over het samen leven. Daarin heeft de gemeente een rol, maar ook anderen zoals corporaties en vooral bewoners. De gemeente constateert dat wijken en dorpen zowel fysiek als sociale aandacht nodig hebben, en zet daarom de Smederijen onverminderd voort. 14
MEVM Het huurdersplatform MEVM vertegenwoordigt formeel de belangen van de huurders van Actium, ook in de gemeente Hoogeveen. MEVM vergadert regelmatig met Actium en voorziet Actium gevraagd en ongevraagd van advies op het gebied van beleid en dienstverlening. Contact met woningzoekenden en huurders gebeurt voornamelijk op aanvraag van woningzoekenden en huurders zelf, per e-mail, telefoon of desgewenst via persoonlijk contact. 15
9. Financiën In relatie tot financiën spreken partijen het volgende af: Actium Onderstaande tabel biedt een totaaloverzicht van de begrote investeringen en uitgaven van Actium in de gemeente Hoogeveen in 2017, conform het uitgebrachte bod 2017 (met inbegrip van de nieuwbouw in Fluitenberg). Investeringen en uitgaven 2017 (x 1.000) Nieuwbouw 1.131 Planmatig onderhoud 1.744 Energetische maatregelen (isolatie 1.019 en zonnepanelen) Personele inzet leefbaarheid 17 Extra uitgaven leefbaarheid 5 Huurdersparticipatie 2,4 Gemeente Hoogeveen De gemeente Hoogeveen gaat in 2017 een generieke achtervangovereenkomst aan met het WSW ten behoeve van de door Actium op te nemen leningen, gekoppeld aan het investeringsprogramma van Actium in de gemeente Hoogeveen. Hierbij geldt als voorwaarde dat de investeringscapaciteit van Actium niet wordt beperkt. 16
Ondertekening Aldus overeengekomen en getekend te Hoogeveen, 10 november 2016 Namens Gemeente Hoogeveen Dhr. A.W. Hiemstra Namens Actium Mevr. E. Dost-Bijl Namens Huurdersplatform MEVM. Dhr. H. Oostland Bijlagen Bijlage 1: Bod 2017 Actium 17
18
19
Actium Adviseur strategie en beleid Linden Douma 0592 400 214 l.douma@actiumwonen.nl Huurdersplatform MEVM Voorzitter Henk Oostland h.oostland@mevm.nl Gemeente Hoogeveen Beleidsadviseur Wonen Dick Doornbos 0528 291 735