Profielschets en functieomschrijving burgemeester Wijk bij Duurstede voor 2013 en verder : Inleiding Liever lef dan lief! De gemeenteraad van Wijk bij Duurstede zoekt een nieuwe burgemeester die in december 2012 de huidige burgemeester gaat opvolgen. De gemeenteraad is op zoek naar een burgemeester die past bij deze gemeente en die een rol van betekenis vervult bij de opgaven waar de gemeente zich in deze tijd voor gesteld ziet. De nieuwe burgemeester moet zich herkennen in deze profielschets, die door de gemeenteraad is vastgesteld en die tot stand is gekomen met inspraak van de inwoners van Wijk bij Duurstede. Vanwege de leesbaarheid spreekt deze profielschets consequent over hij en hem, verwijzend naar de burgemeester. Uiteraard kunt u daar ook zij of haar lezen. 2. Contextbeschrijving 2.1. Situering De gemeente Wijk bij Duurstede heeft een unieke, landelijke ligging. Ten zuiden wordt de gemeente begrensd door de rivier de Lek, die daar doorsneden wordt door het druk bevaren Amsterdam-Rijnkanaal. Aan het oosten gloren de donkere bossen en heuvels van de Utrechtse Heuvelrug, aan de noordzijde ligt het schilderachtige Kromme Rijngebied. Aan de overzijde van de rivier strekt de groene Betuwe zich uit. Nabijgelegen steden zijn Utrecht, Zeist en Amersfoort. 2.2. Drie kernen De gemeente Wijk bij Duurstede is in 1996 ontstaan door de samenvoeging van Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek. Cothen heeft 3.100 inwoners, Langbroek 2.000 en Wijk bij Duurstede 18.000, samen ruim 23.000 inwoners. Cothen staat bekend om de fruitteelt: appels, peren, kersen. De Kromme Rijn slingert door het dorpje. Langbroek is bekend om de particuliere kastelen die gelegen zijn aan de Langbroekerwetering. Wijk bij Duurstede is een bruisend toeristisch stadje met een historische binnenstad. 2.3. Wijk bij Duurstede in de regio De gemeente Wijk bij Duurstede investeert op verschillende manieren in regionale samenwerking. Er wordt deelgenomen aan een aantal gemeenschappelijke regelingen zoals o.a. de Veiligheidsregio Utrecht, Sociale Werkvoorzieningschap Zeist e.o., GGD Midden Nederland, Recreatieschap Utrechtse Heuvelrug, Vallei- en Kromme Rijngebied, Milieudienst Zuidoost-Nederland. Daarnaast is begin 2010 ambtelijke samenwerking aangegaan met de gemeente Bunnik, waarbij op verschillende terreinen zich kansen aandienen die een toegevoegde waarde hebben. Discussie over samenwerking die veel verder strekt is op dit moment niet aan de orde: structure follows strategy. De raad van Wijk bij Duurstede heeft het initiatief genomen om een bestuurskrachtonderzoek te doen. Dit onderzoek wordt mogelijk de komende periode uitgevoerd en kan een bijdrage leveren aan de visie op samenwerking tussen enerzijds Wijk bij Duurstede en Bunnik maar anderzijds ook met andere gemeenten in de regio. De gemeente Wijk bij Duurstede stelt zich de toekomst voor met een kleine(re) overheid en een sterke samenleving. In deze context zal de gemeente haar strategische beleidstaken in de toekomst dicht bij huis organiseren, waarbij diverse taken in samenwerking worden uitgevoerd of uitbesteed. Co-creatie, een vorm van samenwerking waarbij alle deelnemers
zowel verantwoordelijk zijn voor het proces als voor het resultaat, is het leidende principe waarbij de inwoners een belangrijke rol krijgen. 2.4. Raad en college De gemeenteraad heeft zich sinds de invoering van het dualisme ontwikkeld tot een eigenstandig kaderstellend, controlerend en volksvertegenwoordigend orgaan. De bestuurscultuur kenmerkt zich door een constructieve en open houding in een goede sfeer, waarbij het behalen van het voor de samenleving beste resultaat centraal staat. Raads- en steunfractieleden, collegeleden, medewerkers, inwoners, organisaties en bedrijven weten elkaar in het algemeen goed te vinden. De raad De raad bestaat uit 19 leden. De coalitie bestaat sinds 2010 uit de fracties VVD (4 zetels), CDA (3 zetels) en SP (3 zetels). De oppositie uit de fracties GroenLinks (3 zetels), PvdA (2 zetels), PCG (2 zetels), BurgerBelangenNu (1 zetel) en D66 (1 zetel). Avonden van de Raad In principe vindt eens in de drie weken een Avond van de Raad plaats in het gemeentehuis. De Avond van de Raad bestaat uit twee delen: een voorbesprekingsronde en een raadsvergadering. Tijdens de voorbespreking worden onderwerpen behandeld, waarover de raad zich een mening moet vormen. In de raadsvergadering vindt vervolgens het debat plaats en worden de besluiten genomen. De gemeenteraad van Wijk bij Duurstede hecht veel waarde aan de inbreng van inwoners en maatschappelijke organisaties en biedt de mogelijkheid om zowel tijdens de voorbesprekingronde als de raadsvergadering in te spreken. Verder kent de gemeente Wijk bij Duurstede een fractievoorzittersoverleg, een agendacommissie en een werkgeverscommissie voor de griffier. De burgemeester neemt op uitnodiging deel aan het fractievoorzittersoverleg, is lid van de agendacommissie en adviseur van de werkgeverscommissie. Het college Het college bestaat, naast de burgemeester, uit drie fulltime wethouders afkomstig uit VVD, CDA en SP. Er is sprake van collegiaal bestuur. De portefeuille van de burgemeester bevat op dit moment de volgende terreinen: handhaving, openbare orde en veiligheid, algemene coördinatie van beleid, intergemeentelijke samenwerking en evenementen. 2.5. De ambtelijke organisatie De organisatie telt een tweehoofdige directie. De directie vormt samen met vier afdelingshoofden het managementteam. De missie van de organisatie is: sterke samenleving, kleine(re) overheid. Vanuit deze missie zijn vijf doelen afgeleid die bepalend zullen zijn voor de organisatie tot en met 2015: processen slimmer en beter ingericht vertrouwen en verantwoordelijkheid geven aan de inwoners kleine(re) overheid duurzaam gezonde bedrijfsvoering uitvoering van gedecentraliseerde taken
2.6. Actuele thema s Decentralisatie Gemeentelijke taken worden deels beïnvloed door beslissingen die uit landelijk beleid voortvloeien. De komende jaren zullen in dat verband decentralisatie van taken van rijk naar gemeenten prominent op de agenda staan. Gemeentelijk takenpakket en bezuiniging Ook de gemeente Wijk bij Duurstede ontkomt niet aan bezuinigingen. De huidige economische situatie vraagt om grote maatregelen, die ingrijpend zijn voor de samenleving, de organisatie en voor het bestuur. Deze maatregelen vragen ook om grondige vernieuwing op een aantal terreinen. Bestaand beleid wordt indien mogelijk en haalbaar behoedzaam voortgezet. De begroting is structureel (nog) niet in evenwicht, een ombuigingstraject is gestart om dit evenwicht te herstellen. Lokale agenda De lokale agenda wordt voor een aanzienlijk deel bepaald door wettelijk verplichte taken. Autonome taken vloeien uit politieke keuzes, vaak gevoed door wensen en noden vanuit de samenleving. Wijk bij Duurstede heeft haar voorzieningen goed op orde, nieuwe ontwikkelingen en initiatieven zijn op dit moment meer dan ooit afhankelijk van de beschikbaarheid van de benodigde budgetten. 3. Beschrijving van de taken en de specifieke invulling 3.1. Raadsvoorzitter De burgemeester heeft als voorzitter van de raad oog voor de rol en positie van de raad. Hij staat achter het duale bestuursmodel. Hij staat boven de partijen en onderkent zijn rol bij raadsvergaderingen als raadsvoorzitter, niet als voorpost van het college. Hij behandelt fracties en raadsleden respectvol en gelijkwaardig, geeft ruimte aan discussie en kan de orde bewaken. Hij draagt bij aan een goede sfeer. Hij hecht grote waarde aan het - op basis van gelijkwaardigheid - goed functioneren van de driehoek burgemeester secretaris griffier en zet zich daarvoor in. 3.2. Collegevoorzitter De burgemeester beschouwt zijn coördinerende rol als een wezenlijk onderdeel van zijn functie. Hij stuurt aan op gedegen en tijdige besluitvorming, collegialiteit en teamgeest. Hij inspireert de collegeleden, biedt hen ruimte, geeft feedback en staat daar zelf ook open voor. Zonder afbreuk te doen aan de portefeuille van ieder collegelid staat hij voor collegiaal bestuur en bewaakt hij dat het college ook als zodanig opereert. In voorkomende gevallen is hij in staat om verantwoordelijkheid te dragen voor een inhoudelijke portefeuille. 3.3. Openbare orde en veiligheid Openbare orde en veiligheid is bij uitstek het werkterrein van de burgemeester. Op dit terrein neemt de burgemeester uitdrukkelijk zijn verantwoordelijkheid en toont hij initiatief en inzet. Hij kent het terrein van openbare orde en veiligheid als geen ander. Als er een calamiteit plaats vindt, dan moet de burgemeester er staan! Daarnaast speelt de burgemeester zijn rol in de Veiligheidsregio Utrecht en binnenkort ook in het nieuwe politiebestel. 3.4. Burgervader(-moeder) en ambassadeur De burgemeester van Wijk bij Duurstede is iemand die toegankelijk, herkenbaar, representatief en daadkrachtig is. Hij is sociaalvoelend, toont belangstelling, luistert, is communicatief sterk en kan zich inleven in de gevoelens en posities van anderen. De burgemeester vormt de schakel tussen gemeenteraad, college, ambtelijke organisatie en bevolking. De burgemeester respecteert alle levensbeschouwelijke opvattingen in de samenleving.
De burgemeester is het gezicht van Wijk bij Duurstede, zoekt anderen actief op en stelt zich op als ambassadeur van de gemeente. Daarbij geeft hij ruimte aan wethouders om namens de gemeente op te treden en te positioneren. 3.5. Wat verder wordt verwacht De raad zoekt een persoon die past bij de gemeente Wijk bij Duurstede en de regio. De persoon is ambitieus en ziet Wijk bij Duurstede niet als bestuurlijk eindstation. Leeftijd, sekse, politieke kleur, levensbeschouwing of etnische achtergrond vormen geen selectiecriterium. De nieuwe burgemeester: a. geeft mede richting aan het strategisch beleid van Wijk bij Duurstede op langere termijn en houdt daarbij vast aan de gestelde prioriteiten; b. draagt bij aan het optimaal functioneren van de interne organisatie en schroomt niet om indien nodig ingrijpende maatregelen te nemen wanneer dit niet het geval is; c. is een aanjager en een netwerker en profileert zich dan ook naar buiten nadrukkelijk als ambassadeur en entrepreneur van de gemeente Wijk bij Duurstede; d. is creatief, heeft vernieuwingskracht en weet anderen te enthousiasmeren om vernieuwingen mede vorm te geven; e. durft verantwoorde risico s te nemen; f. heeft een sterk analytisch vermogen; g. gaat conflicten niet uit de weg en houdt zijn rug recht bij het oplossen van conflicten; h. is een persoon waarbij het hebben van bestuurlijke ervaring een pre is, maar dat hoeft niet per se binnen het openbaar bestuur te zijn. Aantoonbare affiniteit met het openbaar bestuur is wel een vereiste; i. heeft relativeringsvermogen en beschikt over een gezonde dosis humor; j. is zakelijk ingesteld en kennis van bedrijfseconomische- en financiële processen is een pre; k. heeft de intentie om minimaal één periode van zes jaar burgemeester van Wijk bij Duurstede te zijn. 4. Bestuurscompetentie 4.1. Basiscondities De volgende kenmerken, te weten identificatie, bindend vermogen, integriteit, onafhankelijkheid, stressbestendigheid en signaalgevoeligheid, gelden sowieso als algemeen uitgangspunt. 4.2. Bestuursstijlen Voortvloeiend uit de opgaven waar Wijk bij Duurstede de komende periode voor staat typeert de nieuwe burgemeester zich als aanjager en netwerker. 4.3. Bestuursvaardigheden Uitgaande van de (bestuurlijke en maatschappelijke) context waarin een burgemeester moet functioneren en van zijn (wettelijke) taken en verantwoordelijkheden, zijn de volgende vier bestuursvaardigheden het meest relevant: daadkracht; omgevingsbewustzijn; vernieuwingskracht; onderhandelingsvaardigheid.
5. Slot Van de burgemeester wordt verwacht dat hij binnen een jaar in de gemeente Wijk bij Duurstede woont. De gemeente beschikt niet over een ambtswoning. Het vinden en realiseren van huisvesting wordt als de eigen verantwoordelijkheid van de burgemeester gezien. Dit neemt niet weg, dat de gemeenteraad positief wil meedenken en waar mogelijk ook ondersteunen over mogelijkheden die een verhuizing naar Wijk bij Duurstede vergemakkelijken en bespoedigen. Nevenfuncties die de burgemeester vervult, moeten in principe direct of indirect van toegevoegde waarde zijn voor Wijk bij Duurstede. Zij mogen in elk geval niet een goed functioneren van de burgemeester in de weg staan. De burgemeester bespreekt dit met de raad c.q. de fractievoorzitters. Wijk bij Duurstede, 26 juni 2012. Unaniem vastgesteld door de gemeenteraad van Wijk bij Duurstede op 26 juni 2012.