gemeente Eindhoven Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Raadsnummer OQ.R547.OOI Inboeknummer oauoosass Beslisdatum Bikw s4 november 2003 Dossiernummer 348.5SI Raadsvoorstel inzake programma S9: Faciliteiten voor vrijwilligerswerk 1 Inleiding Vrijwilligers vormen het cement van de stad. Wij willen vrijwilligers erkennen, waarderen en ondersteunen. Daarbij zal onze inzet meer moeten zijn afgestemd op wat vrijwilligers van vandaag vragen. Dit is ook van belang om meer jonge mensen, senioren en allochtonen te stimuleren om vrijwilligerswerk te verrichten; het onderwijs kan ons daarbij ondersteunen (Samen Stad 2002-2006). Met deze opdracht van de gemeenteraad is het nieuwe gemeentebestuur in mei 2002 van start gegaan. Om daar invulling aan te geven is in het kader van Samen Stad een programma Faciliteiten voor vrijwilligerswerk opgenomen. Vrijwilligers vormen een belangrijke schakel in de Eindhovense samenleving. Zonder hen zouden veel activiteiten niet kunnen bestaan, denk bijvoorbeeld aan jeugdclubs, buurtactiviteiten en sportverenigingen. Ook draagt het doen van vrijwilligerswerk bij aan gemeenschapszin binnen de stad en aan de persoonlijke ontwikkeling van individuele mensen. Samen activiteiten organiseren heeft een meerwaarde op diverse vlakken. In dit kader kan ook het bedrijfsleven - in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen - een rol spelen. 2 Probleemstelling Het aantal vrijwilligers loopt terug. In een onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (Vrijwilligers in soorten en maten II) wordt een sterke terugval geconstateerd. In de jaren 80 deed nog een op de drie Nederlanders wekelijks vrijwilligerswerk; in het jaar 2000 waren er dat nog maar een op vier. In de bijlage treft u de Eindhovense cijfers inzake vrijwilligerswerk aan. De overheid kan weinig doen aan trends die het vrijwilligerswerk beinvloeden, zoals individualisering, vergrijzing, multiculturalisering, ontwikkeling van een netwerksamenleving en de 24-uurseconomie. Ze kan wel proberen de gevolgen ervan te verzachten door vrijwilligerswerk zo goed mogelijk te ondersteunen. Een aandachtspunt is ook dat voor een aantal mensen vrijwilligerswerk wordt benut als vorm van maatschappelijke activering, als middel om na lange tijd van baanloos-
Raadsnummer Og.R547.OOI heid weer in de samenleving te gaan participeren. In die zin is vrijwilligerswerk dus ook een vorm van empowerment. Signalen dat er op het terrein van vrijwilligerswerk problemen ontstaan worden vooral gehoord in de sport. Verder wordt in z n algemeenheid gewezen op de vergrijzing van het vrijwilligersbestand, de overbelasting van zittende vrijwilligers en de moeite die organisaties moeten doen om vrijwilligers te werven. Achtergrondinformatie hierover is te vinden in het document Eindhoven & Vrijwilligerswerk, een goede combinatie! (voorjaar 2003). Overigens fungeert Eindhoven als pilotgemeente voor de Commissie Vrijwilligerswerk (de zgn. Commissie Groenman) voor het onderdeel regie voeren. 3 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes Dit programma is - in het kader van Samen Stad- geslaagd als: de Eindhovense burger weet dat veel activiteiten gebeuren door vrijwilligers en dat die inzet maatschappelijk wordt gewaardeerd; (besturen van) vrijwilligersorganisaties (tijdelijk) ondersteuning kunnen vinden indien dat nodig is; meer jonge mensen, senioren en allochtonen betrokken zijn geraakt bij vrijwilligerswerk; de subsidiering aan vrijwilligersorganisaties is vereenvoudigd; er een regeling is om vrijwilligersorganisaties te ondesteunen die een rol spelen in sociale activering. 4 Wijze van aanpak / oplossingsrichting Het programma Faciliteiten voor vrijwilligerswerk geeft aan op welke wijze de gemeente het vrijwilligerswerk in Eindhoven wil versterken. Dit wordt in het projectenen activiteitenplan Erkennen, waarderen en ondersteunen voor de periode 2004-2007 uitgewerkt. Het plan geeft aan langs welke zes lijnen dit wordt nagestreefd: 1 waardering van het vrijwilligerswerk; 2 werving van vrijwilligers (met name jonge mensen, senioren en allochtonen); 3 ondersteuning van vrijwilligersorganisaties; 4 benutten van expertise van vrijwilligersorganisaties; 5 vereenvoudigen financiele ondersteuning van het vrijwilligerswerk; 6 activering en vrijwilligerswerk. Na totstandkoming van dit plan is de programmadoelstelling OVAA (Overleg Autochtonen Allochtonen; als zijnde onderdeel van lijn 4), die was ondergebracht in 59: Faciliteiten voor vrijwilligerswerk, overgeheveld naar programma S6: Diversiteit & inburgering.
Raadsnummer OP.Rpf.OOX In het projecten- en activiteitenplan zijn naast nieuwe beleidsvoornemens ook bestaande en recent gestarte - op het versterken van het vrijwilligerswerk gerichtegemeentelijke initiatieven opgenomen. In de realisering van de programmalijnen worden de navolgende hoofdaccenten gelegd: een stedelijke campagne, gevolgd door campagnes op stadsdeelniveau, waarin het maatschappelijk belang van vrijwilligers wordt benadrukt; versterking van de ondersteuningsfunctie van het vrijwilligerswerk, zowel centraal (vrijwilligerscentrale) als wijkgericht; herijking en vereenvoudiging van het bestaande subsidiebeleid rond vrijwilligerswerk. Uiteraard kunnen lopende het proces aanvullingen op het plan mogelijk zijn. Bij de uitvoering zal worden uitgegaan van enkele uitgangspunten. Dit zijn: Extra inspanning door gerichte activiteiten. Met de beschikbare middelen kan de gemeente een extra impuls geven aan het versterken van het vrijwilligerswerk. Bestaande activiteiten en projecten binnen de diverse diensten en sectoren worden daarmee niet overbodig gemaakt, maar versterkt. Dit gebeurt door activiteiten die specifiek een antwoord geven op de knelpunten, zoals die worden ervaren binnen het vrijwilligerswerk. Integrale aanpak door afstemming. De versterking van het vrijwilligerswerk in Eindhoven moet in alle sectoren van het vrijwilligersveld ervaren worden. Dit houdt in dat naast de sector Welzijn ook sectoren als Cultuur en Sport & Recreatie en de diensten Werk, Zorg en Inkomen, Gemeentelijke Gezondheidsdienst en Algemene en Publiekszaken zullen kunnen profiteren van de impuls. Waar mogelijk kunnen bestaande programma s die het vrijwilligerswerk raken zelfs worden versterkt (denk aan de Breedtesport impuls of het Integraal Veiligheidsprogramma). Uitvoering dichtbij de vrijwilligers. Bij de uitvoering van het beleid wordt gekozen voor een substantiele rol van de Stadsdeelkantoren. Daar waar dit mogelijk en gewenst is betekent dat een grote mate van vrijheid voor de stadsdelen om binnen de stedelijk vastgestelde doelen keuzes te maken voor op maat toegesneden projecten. Herallocatie financiele middelen. Bij de sector Welzijn zal een herijking van de huidige subsidieverordening plaatsvinden. Ook daarvoor geldt dat de stadsdelen nadrukkelijker betrokken zullen gaan worden bij de besteding van de middelen.
Raadsnummer OQ.R547.OOI Partners voor de uitvoering. Bij de uitvoering van aan de diverse programma s gekoppelde projecten zullen waar mogelijk stedelijke steunorganisaties worden ingeschakeld. Concreet houdt dit in dat projecten in de stad zullen worden ingekocht. Dit kan stedelijk, maar ook op stadsdeelniveau plaatsvinden. Mogelijke partners in de uitvoering zijn o.a. Loket W en de Eindhovense Sportraad. Kennis vergroting door participatie. Om draagvlak voor de uitvoering van de projecten te verkrijgen, maar ook om van de ervaringen te kunnen leren, worden Stadsdeelkantoren verplicht er voor te zorgen dat vrijwilligersorganisaties voldoende bij de uitvoering worden betrokken. Een mogelijkheid daartoe is het oprichten van stadsdeelgewijs georganiseerde klankbordgroepen vrijwilligerswerk. In de uitvoering zal veel worden samengewerkt met de Stadsdeelkantoren account Zorg en Welzijn. Ook zal in samenwerking met Loket W gezocht worden naar manieren om de stedelijke vrijwilligerscentrale te versterken en een vorm te ontwikkelen om vrijwilligersorganisaties (naast de stedelijke functie in de vorm van de Vrijwilligerscentrale) vanuit de stadsdelen te ondersteunen in hun werk. Conform de opdracht in Samen Stad zal in de uitwerking worden gezocht naar mogelijkheden voor samenwerking met het onderwijs. Ook zullen mogelijke dwarsverbanden met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen aandacht krijgen. De gemeente Eindhoven is door de hierboven genoemde Commissie Groenman aangewezen als pilotgemeente voor het onderdeel regie voeren. Op basis daarvan kan aanspraak worden gemaakt op de inzet van een adviseur namens deze commissie voor de duur van de Tijdelijke Stimuleringsregeling Vrijwilligerswerk-periode. De dagdelen van deze adviseur worden tevens ingezet voor de coordinatie van het programma. 5 FinanciL(e gevolgen en risico s Voor de uitvoering van bovengenoemd programma (Sg: Faciliteiten voor vrijwilligerswerk) is in de Voorjaarsnota 2004-2007 < 100.000,ÃćâĆňâĂİ per jaar beschikbaar gesteld. Daarnaast maakt Eindhoven gebruik van de zgn. Tijdelijke Stimuleringsregeling Vrijwilligerswerk (TSV) en heeft de gemeente in 2002 een projectplan ingediend bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Op basis daarvan ontvangt de gemeente een incidentele impuls, waarvan ruim 8 200,000,ÃćâĆňâĂİ beschikbaar is voor de uitvoering. Dit bedrag moet in de periode 2003-2005 worden aangewend. Dit gebeurt aan de hand van bevoorschotting; aan het eind van de periode vindt afrekening plaats. De gemeente levert daartoe zowel financieel als inhoudelijk rapportages aan. In totaal is voor de uitvoering van dit programma voor de periode 2004-2007 aldus ruim E 600.000,ÃćâĆňâĂİ aan extra middelen beschikbaar.
40.000,ÃćâĆňâĂİ 85.000,ÃćâĆňâĂİ 74.000,ÃćâĆňâĂİ 5.000,ÃćâĆňâĂİ 20.000,ÃćâĆňâĂİ 60.000,ÃćâĆňâĂİ Raadanummer OQ.R547.OOI 5.000,ÃćâĆňâĂİ 5.000,ÃćâĆňâĂİ, 40.000,ÃćâĆňâĂİ < 50.000,ÃćâĆňâĂİ 50.000,ÃćâĆňâĂİ 50.000,ÃćâĆňâĂİ < 10.000,ÃćâĆňâĂİ 10.000,ÃćâĆňâĂİ C 259.000,ÃćâĆňâĂİ 6 159.000,ÃćâĆňâĂİ E 100.000,ÃćâĆňâĂİ C 259.000,ÃćâĆňâĂİ 145.000,ÃćâĆňâĂİ 45.000,ÃćâĆňâĂİ 6 100.000,ÃćâĆňâĂİ C 145.000,ÃćâĆňâĂİ C 100.000,ÃćâĆňâĂİ E 1 00.000,ÃćâĆňâĂİ C 100.000,ÃćâĆňâĂİ Inmiddels is een dossier omtrent clientenparticipatie in roulatie. Dit dossier legt een claim van jaarlijks E 50.000,ÃćâĆňâĂİ op beschikbare middelen van dit programma. Overigens is dit in het totale bestedingsplan wel meegenomen. De verdeling van de in te zetten middelen over de programmalijnen is in een bijlage aangegeven (Bestedingsplan Programma S9). Daarin zijn ook de prioriteiten binnen het programma gemarkeerd. Samenvattend levert een en ander de volgende financiele consequenties op: Omschrij vin 2004 2005 2006 Waardering vrijwilligers Werving vrijwilligers Ondersteuning Vrijwilligersorganisaties IV 6ebruiken expertise vrijwilligers V Vereenvoudigen financiele ondersteuning VI Activering & vrijwilligerswerk Totaal uit aven Financiering TSV" Samen Stad programmalijn 59 Totaal inkomsten (TSV = Tijdelijke Stimuleringsregeling Vrijwilligerswerk) Voor een nadere onderbouwing van de activiteiten wordt verwezen naar de nota Erkennen, waarderen en ondersteunen. Een aantal projecten en activiteiten uit dit programma wordt met andere dan hierboven genoemde middelen gefinancierd. Ook dit is in de bijlage aangegeven. Overigens mag duidelijk zijn dat de gemeente Eindhoven met deze impuls het al bestaande niveau van (financiele) ondersteuning versterkt. Een indruk van de wijze waarop dat structureel plaatsvindt treft u aan in het achtergronddocument Eindhoven 8 Vrijwilligerswerk- een goede combinatie! Tenslotte moet worden vermeld, dat ingevolge de aankondigingen bij de Voorjaarsnota binnen het emancipatiebeleid een bezuiniging en een ombuiging van elk 5% dient te wo rden gerealiseerd. Een en ander zal bij lijn V: vereenvoudiging financiele ondersteuning worden meegenomen.
Raadsnummer 03.R547.OOI 5a Bestuurlijke kaders Bestuursakkoord Samen Stad 2002-2006. Programmalijn 59 uit bestuursakkoord Samen Stad 2002 heeft in de programmabegroting zijn vertaling gevonden in het programmaonderdeel Versterking maatschappelijk verkeer: participatie en emancipatie wat een onderdeel is van het raadsprogramma Zorg en Welzijn. Het college heeft het programmaonderdeel Versterking maatschappelijk verkeer: participatie en emancipatie verdeeld in collegeproducten. Vrijwilligerswerk kan worden teruggevonden in het collegeproduct Versterking vrijwilligerswerk en belangenbehartiging. 5b Fiscale gevolgen Niet van toepassing. 6 Overige gevolgen van de aanpak Dit programma heeft relaties met diverse andere programma s. Vanuit het programma Accommodaties (55) zal worden bevorderd dat ook in de toekomst vrijwilligersorganisaties terecht kunnen in laagdrempelige voorzieningen. Vanuit het programma Senioren zelfredzaam (58) wordt invulling gegeven aan de adviescommissie WVG+. Het programma Breedtesport centraal (53) heeft een relatie met de vrijwilligerswerk in sportsector. Het programma Sociale Agenda (51) dient apart genoemd te worden als sturend en richtinggevend document voor (ook) het vrijwilligerswerkbeleid van de gemeente. Faciliteiten voor vrijwilligerswerk kan een belangrijke bijdrage leveren aan het betrekken van inwoners bij de samenleving van Eindhoven (participatie). 7 Resultaten van overleg / inspraak In 2002 zijn diverse expertmeetings georganiseerd met leden van vrijwilligersorganisaties. De resultaten hiervan zijn in dit voorstel verwerkt. In mei 2002 is een presentatie gehouden in de commissie sociale pijler. Ook de aandachtspunten die toen naar voren zijn gekomen, zijn in dit vooorstel verwerkt. 8 Communicatie Na vaststelling van dit programma zal een communicatieplan worden opgesteld. Daarin zal worden vastgelegd hoe de communicatie zal verlopen met de volgende actoren: r de gemeentelijke diensten en afdelingen die verantwoordelijk zijn voor de diverse projecten en activiteiten; de vrijwilligersorganisaties, voor het verkrijgen en behouden van draagvlak voor de projecten/activiteiten; de stedelijke ondersteuningsinstellingen, die worden ingeschakeld bij de uitvoering van de projecten/activiteiten.
Raadanummer OQ.R547.OOI 9 Ter inzage gelegde stukken 1 Erkennen, waarderen en ondersteunen - Programma Faciliteiten voor Vrijwilligers 2004-2007, d.d. 24 november 2003. 2 Eindhoven & Vrijwilligerswerk, een goede combinatie - Een Eindhovens visiedocument, d.d. 24 november 2003. 10 Referendabiliteit Het voorstel is niet referendabel in het kader van de Tijdelijke Referendumwet. Een ontwerpraadsbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, A. Sakkers, burgemeester. A. Cuijpers, loco-secretaris.
totaal 6 604.000,ÃćâĆňâĂİ ; Raadsnummer Og.R547.OOI Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 24 november 2003; besluit: a in te stemmen met de aanpak, zoals verwoord in Erkennen, waarderen en ondersteunen - Programma Faciliteiten voor Vrijwilligerswerk 2004-2007; b hiervoor een bedrag beschikbaar te stellen voor de periode 2004 t/m 2007 van in c dit bedrag te dekken uit: door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn 5 Sport beschikbaar gestelde middelen als gevolg van de Tijdelijke Stimuleringsregeling Vrijwilligerswerk voor een bedrag van 6 204.000,ÃćâĆňâĂİ ; in de Voorjaarsnota 2004-2007 in programma 59: Faciliteiten voor vrijwilligerswerk beschikbare middelen voor een bedrag van 6 100.000,ÃćâĆňâĂİ per jaar (in totaal 6400.000,-); d de begroting dienovereenkomstig te wijzigen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 27 januari 2004. A. Sakkers, voorzitter. J. Verheugt, griffier. wa03013834
gemeente Eindhoven Griffie gemeenteraad Commi seieeeeretarioat Retouradres Postbus 9oxso, 56oo RB Eindhoven Aan de leden van de raad van de gemeente Eindhoven. Raadsnummer (g.r547.00 Behandeld door P. Biemans Telefoon (odto) zgg ze ap Ons kenmerk griffle verzenddatum ra januari zoog Commissieadvies Betreft cie. Sp: Raadsvoorstel i zake programmalijn 59: Faciliteiten voor vrijwilligerswerk. De commissie Sociale pijler heeft in haar vergadering van 16 december 2003 beraadslaagd over het bovengenoemde onderwerp. De commissie heeft als volgt geadviseerd: leefbaar eindhoven : Stemvoorbehoud; (voor de vergadering mondeling medegedeeld) CDA: PvdA: VVD: SP: GroenLinks; D66: OuderenApphl De Stadspartij: Akkoord. T oeze in ven de wethouder, mevr.j. Koppens. Via inwonersenqu5tes of op een andere manier zal gemeten / gevolgd worden hoe vrijwilligerswerk in Eindhoven zich ontwikkelt in de jaren 2004 t/m 2007. (Een en ander naar aanleiding van een vraag over het kunnen meten van voortgang) Commissiesecretaris, F. Biemans. Bijlage(n): 0 FBI. Bezoekadres Stadhuisplein xo Eindhoven Openingstijden ma t/m vr 9.oo-x6.oo uur Postadres Postbus 9otso 56oo RB Eindhoven