De financial van de toekomst Praktijkonderzoek naar de ontwikkelingen in het werk van de financiële professional Lectoraat Smart Industry & Human Capital Auteurs: dr. Stephan Corporaal en drs. Peter Sabandar saxion.nl
De financial van de toekomst Inhoudsopgave Wat is werkelijkheid en wat is toekomstdroom in de vele voorspellingen over het beroep van financials? Het afgelopen jaar hebben we aan bijna tweehonderd financiële professionals gevraagd hoe zij aankijken tegen de ontwikkelingen die in onderzoek en literatuur worden beschreven. We zijn ook met hen in gesprek gegaan over wat die ontwikkelingen betekenen voor de competenties van de financiële professional van de toekomst. Kenmerken van de ondervraagde financial De werkzaamheden van de financial Competenties van de financiële professionals van de toekomst 6 Conclusies 7 Fun facts! 8 Maart 07, Drs. Peter Sabandar, docent en praktijkonderzoeker Bedrijfseconomie Dr. Stephan Corporaal, associate lector Human Resource Management & Smart Industry Sander Westenberg en Stijn Visschedijk, onderzoeksmedewerkers
Lectoraat Smart Industry & Human Capital Resultaten Kenmerken van de ondervraagde financial 8,6%,9%,% Kleiner dan 0 medewerkers 0 tot 0 medewerkers Meer dan 0 medewerkers Wat is de grootte van uw organisatie? In het onderzoek hebben we zowel grote als kleine organisaties bereikt. Een meerderheid van de financiële professionals werkt in een bedrijf met meer dan 0 werknemers. Hoeveel jaren werkervaring heeft u in de financiële functie? Meer dan 8% van de ondervraagde financials is erg ervaren en heeft meer dan tien jaar werkervaring. Er is geen relevant verschil tussen de antwoorden van ervaren professionals en minder ervaren professionals. Tot welke branche behoort uw bedrijf? De ondervraagde financials komen voornamelijk uit de branches Zorg & Welzijn, Overheid en Financiële dienstverlening. 0,0%,68%,68% 00 80 60 0 0,0%,9%,66% 0 0 8,67% 0-6,% 8,07% -0 0-0 0+ Zorg en (Semi) Industrie, Overige Financiele Welzijn Overheid techniek dienstverlening dienstverlening & ICT
De financial van de toekomst,% Mbo 7,% (Financieel) Directeurmanager,% Hbo 8,86% Controller 6,6% Wo,% Accountant Wat is uw opleidingsniveau? Vrijwel alle professionals zijn opgeleid op ten minste hboniveau (98%). Functiegroep 8,86% Financieel medewerker Ruim twee derde van de respondenten is controller (een derde) of leidinggevende (een derde). De persoonskenmerken van de financial We hebben de financials gevraagd om op een schaal van tot en met een keuze te maken uit twee tegenstrijdige persoonskenmerken. Welk kenmerk past het beste bij ze? Conclusie: Financials omschrijven zich opmerkelijk vaker als generalist dan als specialist. Financials omschrijven zich opmerkelijk vaker als teamplayer dan als individualist. Financials omschrijven zich vaker als denker dan als uitvoerder. Generalist 6,9% 9,8% 9,9%,%,6% Specialist Uitvoerder 0%,8% 0,% 6%,% Denker Creatief Diplomatiek Individueel,%,%,%,%,% 6%,%,%,%,%,% 0% 8,%,%,7% Rationeel Direct Teamplayer
Lectoraat Smart Industry & Human Capital De werkzaamheden van de financial We hebben onze financials een vragenlijst voorgelegd met 0 werkzaamheden uit het financiële werkveld, met de volgende vraag: waar besteed jij de meeste tijd aan? Het blijkt dat de financiële professional de meeste tijd besteedt aan advisering, informatie uitwisselen, het rapporteren van financiële informatie en het identificeren van risico s. Financials besteden de minste tijd aan veranderingsprogramma s en bijdragen aan het strategieformuleringsproces. Ook aan niet-financiële en informele informatie wordt weinig tijd besteed. Top 6 werkzaamheden waar de meeste tijd aan wordt besteed Top 6 werkzaamheden waar de minste tijd aan wordt besteed Proactief advies geven Leiden van het strategieformuleringsproces Horizontaal informatie uitwisselen binnen de laag waarin de financieel professional werkzaam is Ondersteunen van het strategieformuleringsproces Rapporteren van financiële informatie Leiden van veranderingsprocessen Identificeren van risico s die samenhangen met de bedrijfsvoering van de organisatie Ondersteunen van veranderingsprocessen Reactief advies geven Rapporteren van niet-financiële informatie 6 Verticaal informatie uitwisselen Verwerken van informatie van informele systemen, bijvoorbeeld het overdragen van normen en waarden, teambuilding, werknemers een veilig gevoel geven in de werkomgeving De belangrijkste ontwikkelingen voor de financiële professional De financials zijn gevraagd om te beoordelen in hoeverre deze ontwikkelingen van invloed zijn op hun eigen rol en de rol van de financiële afdeling waarop ze werken. Automatisering, nieuwe manieren van organiseren en big data zijn volgens financiële professionals de belangrijke ontwikkelingen. Opvallend is verder de geringe invloed van duurzaamheid, toch een breed gedragen maatschappelijk item. Ontwikkelingen die van invloed zijn op de rol van de financiële professional Nieuwe manieren van organiseren/beheersing en soft controls Ontwikkelingen die van invloed zijn op de afdeling van de financiële professional Automatisering Automatisering Big data Big data Nieuwe manieren van organiseren/beheersing en soft controls Regeldruk Regeldruk Nieuwe verdienmodellen Nieuwe verdienmodellen 6 Duurzaamheid Duurzaamheid 7 Globalisering Globalisering
De financial van de toekomst Competenties van de financiële professionals van de toekomst We hebben de financiële professionals een aantal competenties voorgelegd die volgens onderzoek en vakliteratuur nodig zijn om goed om te kunnen gaan met de ontwikkelingen zoals beschreven in de vorige hoofdstukken. Competenties naar belangrijkheid Het bijdragen aan de realisatie en implementatie van systemen die continue financiële sturingsinformatie mogelijk maken (realtime data).,76% Het nemen van initiatieven met betrekking tot advisering bij nieuwe business uitdagingen. 0,% Het verbinden en integreren van financiële en niet-financiële feiten naar sturingsinformatie.,0% Het omgaan met toenemende onvoorspelbaarheid in bijvoorbeeld productieplanning, afzetmogelijkheden of kosten.,0% Het continu vertalen van omgevingsontwikkelingen naar financiële prognoses en toekomstverkenningen.,9% 6 Het beoordelen in hoeverre andere verdienmodellen beter zijn dan de bestaande verdienmodellen.,9% 7 Het leiden van of bijdragen aan veranderingsprocessen in een organisatie.,69% 8 Het adviseren over niet-financiële sturingsinformatie zoals maatschappelijk rendement. 0,8% 6
Lectoraat Smart Industry & Human Capital Conclusies De werkzaamheden van de financial Er is een kloof tussen huidige en toekomstige werkzaamheden: de financiële professional draagt in de praktijk nog weinig bij aan de strategische besluitvorming en veranderingsprocessen. De professionals denken dat nieuwe manieren van organiseren, beheersen en soft controls een ontwikkeling is die de grootste invloed gaat hebben op het beroep van de financiële professional. De financiële professional zal over voldoende kennis (zowel intern als extern) van de business moeten beschikken om het management te kunnen voorzien van adviezen op operationeel, tactisch en strategisch niveau. Opvallend is dat de financiële professional hier in zijn huidige werkzaamheden de minste tijd aan besteedt ondersteunen van het strategieformuleringsproces en veranderingsprocessen. Ontwikkelingen en competenties Van de financiële professional wordt verwacht dat hij het management kan voorzien van toegankelijke realtime sturingsinformatie op basis van een grote hoeveelheid (big) data. Vervolgens moet hij daarover een stevig adviesgesprek kunnen voeren. Deze ontwikkeling sluit aan bij twee competenties waarvan financials vinden dat deze belangrijk zijn voor de financiële professional: het nemen van initiatieven met betrekking tot advisering bij nieuwe business uitdagingen en het verbinden en integreren van financiële en niet-financiële feiten naar sturingsinformatie. Uitdagingen De controller moet out-of-the-comfortzone: de tijd van de rekenmeesters is voorbij. Advies geven omvat meer dan alleen cijfers, wordt door veel financiële professionals benadrukt. Het vereist verbindingen leggen, op mensen afstappen, vertalen van complexe informatie naar toegankelijke taal. Politieke skills. Dat is eng voor een traditionele rekenmeester, aldus veel respondenten. Het onderwijs heeft een belangrijke rol om de nieuwe type financial te vormen. Download het volledige rapport! Ga naar: saxion.nl/financialvandetoekomst 7
Fun facts! Leidinggevenden vinden duurzaamheid minder belangrijk dan nietleidinggevenden Financials in Noordoost-Nederland vinden nieuwe verdienmodellen belangrijker dan financials in de Randstad. % van professionals noemt zichzelf introvert. De branche die verwacht het meest last te krijgen van regeldruk, governance en compliance is de (semi)overheid. Vrouwen vinden duurzaamheid belangrijker dan mannen. Deventer Handelskade 7 77 DH Deventer Postbus 70000 700 KB Enschede (0)88-098888 8