KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017 Sg. Nieuw-West, Calvijn College VMBOB Plaats : Amsterdam BRIN nummer : 17HB C1 BRIN nummer : 17HB 06 VMBOB Onderzoeksnummer : 290990 Datum onderzoek : 1 november 2016 Datum vaststelling : 23 december 2016
Pagina 2 van 9
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 1 november 2016 een onderzoek uitgevoerd op het Calvijn College, Amsterdam, afdeling vmbo-basis, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling. Daarmee geldt dit onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling vmbo-basis is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor De Staat van het Onderwijs 2016/2017. Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over het thema opbrengstgericht werken waarover we in De Staat van het Onderwijs 2016/2017 zullen rapporteren. Bovendien heeft de afdeling nog geen toezichtarrangement. Dit onderzoek wordt dus ook benut om een toezichtarrangement toe te kennen. Naast de vmbo-basis afdeling heeft het Calvijn College nog een vmbo-kader afdeling. De vmbo-basis afdeling heeft een vakmanschapsroute. Dat houdt in dat alle leerlingen van de vmbo-basis afdeling in vijf jaar een mbo niveau 2 diploma kunnen behalen. Landelijk gezien wordt de vakmanschapsroute nog niet op grote schaal aangeboden; daarom hebben wij ons in het kader van dit steekproefonderzoek beperkt tot de onderbouw van de vmbo-basisafdeling van het Calvijn College. Zo blijven de uitkomsten van ons onderzoek beter vergelijkbaar met andere steekproefonderzoeken. In de onderbouw van de vmbo-basisafdeling zitten meer dan 200 leerlingen waarvan een groot gedeelte met een migrantenachtergrond. Het Calvijn College heeft onlangs een nieuw pand betrokken in Amsterdam- West. In dit ruime en overzichtelijk gebouw komt het onderwijsconcept van het Calvijn College goed tot haar recht. In het concept staat de zelfstandigheid van de leerkracht en de leerling voorop. Pagina 3 van 9
Onderzoeksopzet Voor het onderzoek is een selectie gemaakt van indicatoren uit het Toezichtkader voortgezet onderwijs 2013. Het betreft indicatoren van het zogenoemde kernkader. Deze indicatoren gebruiken we ook om een beeld te krijgen van het opbrengstgericht werken op de school. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met docenten, mentoren (studieloopbaanbegeleiders), vaksectievoorzitters, de ondersteuningscoördinator en het management. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen uit het onderzoek besproken met de directie. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 9
2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op het Calvijn College, afdeling vmbo-basis hebben uitgevoerd, leidt tot een toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de onderbouw van het Calvijn College, afdeling vmbo-basis is als volgt. Op basis van het onderzoek kennen wij aan het Calvijn College, afdeling vmbobasis het basisarrangement toe omdat zowel de onderwijsresultaten als de kwaliteit van het onderwijsproces op de afdeling van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Pagina 5 van 9
3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de onderbouw van de afdeling vmbo-basis van het Calvijn College. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De onderwijskwaliteit op de vmbo-afdeling van het Calvijn College Amsterdam is voldoende. De onderwijsresultaten van de onderbouw voldoen aan de normen. De basiskwaliteit van de lessen is op orde. Wel kan de afstemming van het onderwijs op verschillen tussen leerlingen beter. De ondersteuning en begeleiding die de school de leerlingen biedt is sterk. De school werkt in voldoende mate opbrengstgericht. Zo brengt de school de cognitieve ontwikkeling van de leerlingen systematisch in beeld. De leerresultaten worden systematisch geanalyseerd en deze analyses worden benut om het onderwijs te verbeteren. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en de oordelen hierover. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. Het volledige kader kunt u op de website van de inspectie bekijken en downloaden. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda voor indicatoren van de opbrengsten: 1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen Legenda voor andere indicatoren: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed Pagina 6 van 9
De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1 2 3 R.1 Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool. (onderwijspositie t.o.v. advies po) R.2 Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2. (onderbouwsnelheid) R.3_B Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 (bovenbouwsucces) voor de afdeling vmbo-b. EX_B Gemiddeld cijfer Centraal Examen van alle vakken (examencijfers) voor de afdeling vmbo-b. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 1 2 3 4 4.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling 1 2 3 4 7.1 De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) 1 2 3 4 9.1 De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten 1 2 3 4 12.1 De school evalueert systematisch de opbrengsten. 12.2 De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4 13.1 De school evalueert systematisch het onderwijsproces. 13.2 De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces. Pagina 7 van 9
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 1 2 3 4 13.3 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende onderdelen aan bod: de onderwijsresultaten, het onderwijsproces, de begeleiding en ondersteuning en de kwaliteitszorg. Ten slotte besteden wij nog aandacht aan het opbrengstgericht werken op de school. De onderwijsresultaten De onderwijsresultaten van de onderbouw van het Calvijn College afdeling vmbo-b zijn voldoende. Dat betekent dat de school er in slaagt leerlingen zonder veel zittenblijven of afstromen minimaal op het niveau van het advies van de basisschool te houden. De school plaatst alle leerlingen met een dubbel advies (vmbo-basis / vmbokader) in principe op de vmbo-kaderopleiding. Omdat dit onderzoek zich uitsluitend richt op de onderbouw zijn de resultaten van de bovenbouw verder niet onderzocht. Het onderwijsproces Het onderwijsproces in de onderbouw van het Calvijn College, afdeling vmbobasis is voldoende. Dat blijkt uit de lessen die wij hebben bezocht. De docenten leggen duidelijk uit en de leerlingen zijn rustig en gedisciplineerd aan het werk. De structuur van de lessen is helder, mede doordat bijna alle docenten het doel of in ieder geval de activiteiten van de les vooraf aangeven. Het leereffect van de lessen kan nog beter als docenten consequenter aan het einde van de lessen met de leerlingen terugkijken op het doel en het verloop van de lessen. Uit gesprekken met docenten blijkt dat docenten nog niet systematisch analyses van resultaten van individuele leerlingen betrekken bij de lesvoorbereiding. Planmatige afstemming van het onderwijs op verschillen hebben we dan ook weinig gezien in de lessen. Begeleiding en ondersteuning De school brengt de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van alle leerlingen in beeld met daartoe geëigende instrumenten. Op basis daarvan en de gegevens van de basisschool maakt de school voor alle leerlingen een onderwijsontwikkelingsperspectief (OPP). In dit OPP koppelt de school de aandachtspunten aan concrete acties. Iedere klas heeft een studieloopbaanbegeleider die contacten heeft met ouders (huisbezoek bij alle leerlingen) en de nodige uren aan de klas lesgeeft. Vier keer per jaar evalueert Pagina 8 van 9
de school de ontwikkeling van alle leerlingen. Deze evaluatie gebeurt niet alleen op basis van de resultaten, maar ook op basis van gedrag- en presentiegegevens. Waar nodig schaalt de school de eventuele begeleiding op naar begeleidingsexperts of specifieke deskundigen binnen of buiten de school. Een sterk onderdeel van de ondersteuning is de aanpak van taal- en rekenachterstanden. De school heeft op basis van genormeerde toetsen de achterstanden per leerling en per klas in beeld gebracht. Om de taalachterstanden aan te pakken heeft de school taalhulpuren op het rooster staan. Wij beoordelen de uitvoering van de ondersteuning als goed. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg van de school is voldoende en op sommige elementen zelfs goed. De school heeft ambities om het onderwijs op basis van een grotere zelfstandigheid van leerlingen en docenten te blijven verbeteren. Deze ambities zijn jaarlijks weergegeven in resultaten activiteiten programma's (RAP). In deze RAP's vertaalt de school de ambities in SMART gefomuleerde resultaten en activiteiten. Nadat de schoolleiding in een Calvijn RAP (CRAP) de kaders stelt, maken de teams (TRAP) en vaksecties (SRAP) specifieke RAP's. De leerkrachten betrekken bij specifieke onderwerpen maken expert RAP's (ERAP's). De school evalueert de RAP's regelmatig; de school zou de bevindingen van deze evaluaties explicieter kunnen opnemen in de nieuwe versies. De schoolleiding bezoekt regelmatig lessen en bespreekt deze met de betreffende docenten. Docenten bezoeken elkaars lessen. Regelmatig evalueert de schoolleiding op basis van de lesbezoeken de algemene kwaliteit van het onderwijs op de school. Daarom beoordelen wij het systematische evalueren en de doelgerichte verbetering van het onderwijs als goed. Opbrengstgericht werken De school evalueert de onderwijsopbrengsten. In de genoemde jaarplannen verwoorden schoolleiding, teams en vaksecties hun acties naar aanleiding van de analyses van de resultaten. De school bevraagt de leerlingen over hun tevredenheid met specifieke docenten en het onderwijs in het algemeen. In hun jaarplannen nemen de teams en vaksecties deze scores mee. Zoals beschreven bij begeleiding en ondersteuning neemt de school opbrengsten in de meest brede zin mee in het OPP en evalueert deze regelmatig. Alleen in de lessen nemen de docenten nog niet de opbrengsten van individuele leerlingen en de groep mee in de voorbereiding. Pagina 9 van 9