KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017. Leeuwarder Lyceum HAVO

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017 Leeuwarder Lyceum HAVO Plaats : Leeuwarden BRIN nummer : 20DL C1 BRIN nummer : 20DL 00 HAVO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 9 november 2016 Datum vaststelling : 14 februari 2017

2 Pagina 2 van 9

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 9 november 2016 een onderzoek uitgevoerd op het Leeuwarder Lyceum afdeling havo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling. Daarmee geldt dit onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling havo is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor De Staat van het Onderwijs 2016/2017. Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over het thema opbrengstgericht werken waarover we in De Staat van het Onderwijs 2016/2017 zullen rapporteren. Piter Jelles is een openbare scholengemeenschap met elf scholen in de provincie Friesland. De scholen staan in Leeuwarden, Kollum, Dokkum en Sint Annaparochie. De scholen hanteren een verschillend onderwijsconcept en variëren ook in samenstelling en omvang. Op het Leeuwarder Lyceum kiezen de leerlingen voor de havo- of de vwo-afdeling. De school telt rond de 1200 leerlingen en kent een lichte groei de laatste twee schooljaren. Toezichthistorie Beide afdelingen van het Leeuwarder Lyceum zijn in het verleden onderwerp van geïntensiveerd toezicht geweest op grond van onvoldoende of risicovolle onderwijsresultaten. Beide afdelingen hebben sinds 2013 het basisarrangement. De afdeling vwo heeft echter onvoldoende leerresultaten en is daarom met een kwaliteitsonderzoek bezocht. De bevindingen op grond van dat onderzoek zijn te vinden in een afzonderlijk rapport. Onderzoeksopzet Voor het onderzoek is een selectie gemaakt van indicatoren uit het Toezichtkader voortgezet onderwijs Het betreft indicatoren van het zogenoemde kernkader. Deze indicatoren gebruiken we ook om een beeld te krijgen van het opbrengstgericht werken op de school. Pagina 3 van 9

4 Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met leerlingen, docenten, mentoren, vaksectievoorzitters, de ondersteuningsfunctionarissen en het management. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen uit het onderzoek besproken met de directie en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 9

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op het Leeuwarder Lyceum afdeling havo hebben uitgevoerd, leidt tot een toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor het Leeuwarder Lyceum afdeling havo is als volgt. Op basis van het onderzoek kennen wij aan afdeling havo het basisarrangement toe, omdat zowel de onderwijsresultaten als de kwaliteit van het onderwijsproces op de afdeling van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Pagina 5 van 9

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op het Leeuwarder Lyceum, afdeling havo. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld We beoordelen de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling havo van het Leeuwarder Lyceum als voldoende. Het merendeel van de lessen voldoet aan de basiskwaliteit met voldoende uitleg en met aandacht voor het leren van de leerlingen. De sfeer op school biedt ruimte voor eigenheid van individuele leerlingen, maar ook voor sociale samenhang en een veilig schoolklimaat. De begeleiding en ondersteuning zijn goed georganiseerd. Waar nodig is verwijzing naar aanvullende deskundigheid gewaarborgd. De onderwijsresultaten zijn van voldoende niveau. Veel gaat goed op de school, er zijn aandachtspunten die beter kunnen. De school heeft de ambitie te ontwikkelen. De aansturing, zowel in het concretiseren van de plannen als in de planning van de uitvoering ervan, verdient meer scherpte. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en de oordelen hierover. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. Het volledige kader kunt u op de website van de inspectie bekijken en downloaden. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda voor indicatoren van de opbrengsten: 1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen Legenda voor andere indicatoren: 1. slecht 2. onvoldoende Pagina 6 van 9

7 3. voldoende 4. goed De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden R.1 Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool. (onderwijspositie t.o.v. advies po) R.2 Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2. (onderbouwsnelheid) R.3_H Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 (bovenbouwsucces) voor de afdeling havo. EX_H Gemiddeld cijfer Centraal Examen van alle vakken (examencijfers) voor de afdeling havo. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces. Pagina 7 van 9

8 De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende onderdelen aan bod: onderwijsresultaten, de onderwijspraktijk en de kwaliteitszorg. Onderwijsresultaten De onderwijsresultaten van de afdeling havo zijn de afgelopen jaren van voldoende niveau. De leerlingen behalen het niveau dat van hen verwacht mag worden op grond van het advies dat ze van de basisschool hadden meegekregen bij binnenkomst. Het aantal zittenblijvers in de eerste twee leerjaren is, als gemiddelde van de afgelopen drie schooljaren, nog onvoldoende, maar is de afgelopen twee jaren boven de norm. De meeste leerlingen behalen in de bovenbouw onvertraagd hun diploma. De gemiddelde score op het centraal examen ligt boven de norm. De onderwijspraktijk Het beeld van de door ons geobserveerde lessen ligt in de lijn van de beschrijvingen die gegeven zijn bij eerdere onderzoeken. De lessen voldoen aan de basiskwaliteit met een goede uitleg, een herkenbare opbouw en ruimte voor leerlingen om de leerstof te verwerken of te oefenen. Doorgaans is de sfeer in de lessen rustig en tonen de leerlingen de door de leraren gewenste leeractiviteiten. We zien tegelijkertijd dat een deel van de leerlingen regelmatig een niet actieve, onoplettende houding aanneemt, geen vragen stelt of in discussie gaat. Soms leidt dit tot verstoring van de les, maar vaak kan de leerling de ruimte nemen voor eigen prioriteiten. Verschillende leraren zien in het motiveren en prikkelen van de leerlingen een uitdaging om daarmee de ervaren saaiheid van de lessen te doorbreken. In die lijn past ook het invulling geven aan betekenisvol leren, waarbij de leerlingen meer verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces. In de bovenbouw krijgt dat laatste steeds meer inhoud door het werken met de studieplanners. Door de leraren wordt hieraan nog verschillende invulling aan gegeven. Het individualiseren van het onderwijs naar zowel zwakkere als sterkere leerlingen gebeurt nog niet structureel. Ook hier zien we verschillen tussen leraren. Pagina 8 van 9

9 De ondersteuning en begeleiding van individuele leerlingen is van voldoende kwaliteit. In voorkomende gevallen is er adequate deskundigheid aanwezig of wordt deze gezocht bij externe ketenpartners. De kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is voldoende. De school heeft een duidelijke visie op het onderwijs en er zijn ambities geformuleerd om de kwaliteit van het onderwijs te optimaliseren en aan te laten sluiten bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Er is vanuit de schoolleiding voldoende aandacht voor de leskwaliteit en voor verbeteringen, zowel op individueel als op groepsniveau. Scholingen, begeleiding en besprekingen zijn daarvoor gehanteerde middelen. De schoolleiding is erin geslaagd draagvlak te vinden voor verbetering en vernieuwing binnen het team. De voortgang van dit proces behoeft een zichtbare aansturing en een kwaliteitscultuur waarin afspraken en verantwoording niet meer ter discussie staan. De continuïteit en bestendiging van de goede praktijken moet gewaarborgd worden door het delen en uitdragen van de successen binnen de school. Opbrengstgericht werken Opbrengstgericht werken is op een aantal punten zichtbaar in de school maar is nog in ontwikkeling. We zien dat de secties de resultaten van leerlingen doornemen en hier gericht aan werken. Ook het gebruik van de genormeerde toetsen is een voorbeeld van opbrengstgericht werken in deze school. Er zijn echter nog geen doelen gesteld waar de achterstandenbestrijding toe moet leiden. In de lessen is het opbrengstgericht werken nog weinig zichtbaar. Sommigen leraren maken gebruik van gegevens over leerlingprestaties om het onderwijs af te stemmen op de verschillende onderwijsbehoeften, anderen houden in hun lessen geen rekening met de eerdere prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Het is daarom van belang dat de school een gedragen visie ontwikkelt op opbrengstgericht werken en de aansturing op dit vlak versterkt. Pagina 9 van 9