RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. OSG De Meergronden, Arte College HAVO VMBOGT VMBOK VWO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK OSG De Meergronden, Arte College HAVO VMBOGT VMBOK VWO Plaats : Almere BRIN nummer : 17DN C2 BRIN nummer : 17DN 01 HAVO BRIN nummer : 17DN 01 VMBOGT BRIN nummer : 17DN 01 VMBOK BRIN nummer : 17DN 01 VWO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 7 oktober 2014 Datum vaststelling : 4 december 2014

2 Pagina 2 van 12

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 7 oktober 2014 een onderzoek uitgevoerd op het Arte College, afdelingen vmbo-k, vmbo-(g)t, havo en vwo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Op het Arte College in Almere is in de afgelopen periode van drie jaar geen onderzoek uitgevoerd in het kader van risicogericht toezicht of themaonderzoek. De inspectie voert op deze school een bezoek in het kader van een algemeen kwaliteitsonderzoek uit, zoals is afgesproken tijdens het bestuursgesprek op 24 juni Toezichthistorie In november 2011 is het Arte College voor het eerst door de inspectie bezocht. De inspectie heeft toen een oordeel gegeven over de kwaliteitszorg en het onderwijsleerproces. Aandachtspunten die daarbij genoemd werden, waren de toetskwaliteit, de actieve betrokkenheid van leerlingen en de feedback van de leraar op het werk van leerlingen. Het Arte College is inmiddels gegroeid tot 820 leerlingen en heeft daarmee bijna haar maximale omvang van 850 leerlingen bereikt. In het lopend schooljaar zal voor het eerst een lichting vwo-leerlingen examen doen. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Om het onderzoek goed te laten aansluiten bij de specifieke kenmerken van de school en de onderzochte afdeling hebben we het onderzoek aangevuld met indicatoren uit het zogenaamde aanvullende kader. Zo zijn indicatoren over differentiatie (8.2 en 8.3) toegevoegd. Deze indicatoren zijn toegevoegd omdat ze van belang zijn voor het onderwijsconcept van de school. Pagina 3 van 12

4 Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, met leraren, functionarissen leerlingbegeleiding, mentoren en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 12

5 2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor het Arte College, afdelingen vmbo-k en -gt, havo en vwo is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdelingen het basisarrangement toe, omdat de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. De opbrengsten hebben we nog niet in ons oordeel meegenomen, omdat de opbrengsten nog niet gebaseerd zijn op een driejaarsgemiddelde. We zullen in het najaar van 2015 opnieuw een onderzoek doen naar de verdere ontwikkeling van de onderwijskwaliteit van de school, ook ten aanzien van de opbrengsten. Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld. Pagina 5 van 12

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op het Arte College. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijsproces en de kwaliteitszorg op het Arte College als voldoende. Wij beoordelen de opbrengsten niet, omdat er pas twee keer examens zijn afgenomen op het Arte College. Wel spreken wij onze zorg uit over de examenresultaten aangezien deze onvoldoende zijn voor vmbo-tl en havo. In het onderwijsproces zijn de leerpleindidactiek en de effectieve feedback aandachtspunten. De kwaliteitszorg is over het algemeen voldoende en moet nu geborgd worden. Het toetsbeleid moet nog verder ontwikkeld worden. Sterke punten van de school zijn het herkenbare onderwijsconcept en profiel van de school, de gedreven docenten en de positief kritische houding van zowel docenten en schoolleiding als van leerlingen. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Pagina 6 van 12

7 Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. 17DN 01 HAVO - HAVO De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 17DN 01 VMBOGT - VMBOGT De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 17DN 01 VMBOK - VMBOK De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-k De leerlingen van de opleiding vmbo-k behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-k zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Pagina 7 van 12

8 17DN 01 VWO - VWO De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen. 8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. Pagina 8 van 12

9 De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 ja nee N1 N2 N4 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31). Pagina 9 van 12

10 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de ondersteuning en begeleiding en de kwaliteitszorg. Opbrengsten Het Arte College is in 2009 gestart. In 2013 hebben de eerste vmbo-leerlingen examen gedaan en in 2014 de eerste havisten. Het onderbouwrendement ligt gemiddeld over de laatste drie jaar rond het landelijk gemiddelde en beoordelen wij dus als voldoende. Er zijn nog geen meerjarenopbrengsten, met betrekking tot het bovenbouwrendement en de examenresultaten, daarom geven wij geen oordeel over deze aspecten. Toch houdt de inspectie een vinger aan de pols wat betreft de opbrengsten. De examenresultaten van vmbo-tl en havo lagen in 2014 namelijk onder het landelijk gemiddelde. Voor deze afdelingen was het verschil tussen het gemiddelde centraal examencijfer en het gemiddelde cijfer voor het schoolexamen bij een aantal vakken boven de norm van 0,5 punt die we voor deze indicator hanteren. Bij deze te lage opbrengsten moet opgemerkt worden dat de leerlingaantallen voor sommige vakken erg klein waren, waardoor gemiddelden niet altijd veelzeggend zijn. Over het geheel genomen vielen de opbrengsten echter tegen. De school heeft een uitgebreide analyse gemaakt van de examenresultaten en op grond hiervan vaksecties opdracht gegeven verbeterplannen te maken. Zowel de schoolleiding als de docenten zijn zich bewust van de urgentie om de examenresultaten te verbeteren. Onderwijsproces Het onderwijsproces op het Arte College beoordelen wij als voldoende. Toch hebben we enkele kritische opmerkingen over dit aspect. Er wordt gewerkt in leerpleinen. De door de school verwoorde visie op de leerpleinen, waaronder bevordering van zelfstandigheid van leerlingen, verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces en meer, waren op zich in de lessen herkenbaar. Een verdere uitwerking van deze visie wacht nog op verdere ontwikkeling en toepassing in de dagelijkse onderwijspraktijk. Op sommige leerpleinen hebben we gezien dat 'teamteaching' plaatsvond. Te vaak echter werd er door docenten naast elkaar lesgegeven in plaats van dat men samenwerkte op het leerplein. Om de leerpleindidactiek te verbeteren staat er dit schooljaar een scholingstraject voor alle leraren onder leiding van een extern adviesbureau gepland. De lessen zijn in zoverre doelgericht dat naar duidelijke periodedoelen wordt toegewerkt. De lesdoelen zijn echter niet altijd helder. Hoewel de leerlingen behoorlijk taakgericht zijn, vinden we wel dat de actieve Pagina 10 van 12

11 betrokkenheid van leerlingen een aandachtspunt is. Dit heeft ermee te maken dat leerlingen te weinig effectieve feedback ontvangen op hetgeen ze doen in de les. Als er feedback gegeven wordt, is dit achteraf of gaat de feedback over (het tempo van) de voortgang. Het leerrendement kan toenemen als leerlingen duidelijk verteld wordt wat er van hen verwacht wordt tijdens de les: de eisen waaraan het werk moet voldoen, wat er af moet zijn aan het einde van de les en welk doel dan bereikt is. Het inspelen op verschillen tussen de leerlingen, niet alleen door rekening te houden met verschil in tempo, maar ook in verschillen in leerstijlen, interesse en motivatie in de programmering van het aanbod was nog in onvoldoende mate zichtbaar. Ondersteuning en begeleiding In de zorg zijn de verantwoordelijkheden goed belegd. Er kan een beroep worden gedaan op voldoende expertise binnen de verantwoordelijke functionarissen. De leerlingzorg is goed uitgewerkt in zorg- en ondersteuningsplannen en is operationeel. De school heeft goed in kaart welke individuele leerlingen welke extra ondersteuning nodig hebben. Een punt van aandacht is het inlopen van taal- en rekenachterstanden bij groepen leerlingen. Hoewel de Cito volgtoetsen afgenomen worden, worden de resultaten hiervan nog niet gebruikt om gericht te werken aan achterstandenbestrijding. Kwaliteitszorg De manier waarop de school haar opbrengsten analyseert en evalueert beoordelen wij als voldoende. Ook de evaluatie van het onderwijsproces is voldoende. De borging daarvan is echter nog niet op orde. Aangezien de school nog jong is, kunnen we nog niet zeggen dat de school de kwaliteit van haar opbrengsten systematisch evalueert. Er is in september 2014 voor het eerst een analyse gemaakt van de examenresultaten die heeft geleid tot verbeterplannen. De manier waarop de school hiermee opbrengstgericht werkt, is op het eerste gezicht gedegen en de inspectie is benieuwd of de verbeterplannen over een jaar het gewenste resultaat opleveren. Om de opbrengsten te verhogen, is het in de kwaliteitszorg van belang dat toetsbeleid ontwikkeld wordt. Voortgangs- en afsluitende toetsen zouden moeten voldoen aan kwaliteitseisen en gemaakt moeten worden door meerdere docenten. Het toetsbeleid kan zo een anker worden voor het aanbod en de resultaten in de gehele leerlijn ten goede komen. De Cito volgtoetsen zouden ook opgenomen moeten worden in het toetsbeleid. Het werken met genormeerde toetsen voor de kernvakken komt de opbrengsten van andere Pagina 11 van 12

12 vakken ten goede als de resultaten ervan gebruikt worden bij het vormgeven van het onderwijs. De afgelopen twee jaar zijn, vanwege de groei van de school, 34 nieuwe docenten gestart op het Arte College. Deze nieuwe docenten worden goed begeleid. Hoewel zij zeggen de start op deze school veel werk te vinden, zijn zij enthousiast over de het team en de ondersteuning van de begeleiders en de schoolleiding. Omdat veel aandacht uitgaat naar de nieuwe docenten, worden langer zittende docenten niet altijd regelmatig door de schoolleiding in de les bezocht. Om de kwaliteit van het onderwijsproces te bewaken en te borgen is dit wel nodig. Het afgelopen (half)jaar zijn er vele analyses en school-, jaar-, afdelings-, scholings- en actieplannen binnen het Arte College opgesteld. Het is van belang om te prioriteren in deze veelheid aan voorgenomen activiteiten en verbeteringen en vervolgens het proces van kwaliteitszorg structureel te borgen. Een kritische evaluatie van effecten en resultaten is daarbij een voorwaarde bij de verdere beleidsontwikkeling en de keuzes daarin. Pagina 12 van 12