Economie: Malthusiaanse catastrofe

Vergelijkbare documenten
Werkstuk Aardrijkskunde Werkstuk de Malthustheorie: overbevolking

Malthus ( ) Kan landbouw de wereld blijven redden? Het ongelijk van Malthus. An essay on the principle of population 25/11/2013

UIT arbeidsdeling

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?

De industriële samenleving in Nederland. Hoofdstuk 3. Van stoommachine tot robot. indus_samenleving_2007_2009_vragen.doc

3 Economische basis principes

Eindexamen vwo economie 2014-I

Arbeid en samenleving (19 de - 21 ste eeuw) (les 04 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich

De groei voorbij. Jaap van Duijn september 2007

Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)

Human Action voor Pensioenfondsen. Heiko de Boer

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8

De economische wereldcrisis

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8

Het land van Cocagne Dar syn dye tuyne gemaeckt mit worsen. Die vinsteren ende dye dueren syn gemaeckt van salm ende stueren. [ ] Dye balcken, dye in

Tijd van burgers en stoommachines De sociale kwestie.

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: Waar komt het vandaan?

Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2019-II

Het Nederlandse geldstelsel is als een timmerman zonder hamer

De Industriële Revolutie. Veranderingen in de landbouw

Regionalisering als alternatief voor neoliberale globalisering Zaterdag 12 april Utrecht

Werkstuk Economie Verschillen tussen arme en rijke landen

Gewasbescherming: Vanwaar komen we en waar gaan we naar toe? Mathias Abts Departement Landbouw en Visserij

Eindexamen economie havo I

De bouwstenen van een geglobaliseerde economie

Examen HAVO. Economie 1

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5

Eindexamen geschiedenis havo II

De Duurzaamheid van de Euro

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.

Samenvatting Economie Internationale Handel

Van kleine boer tot robot

Internationale Handel. HOVO 2016 College 3 Dr. Hein Roelfsema

Spreekbeurt Aardrijkskunde De Verenigde Staten: land van migranten

Eindexamen economie 1-2 vwo I

Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!

filosofie havo 2016-II

Uitleg theorie AS-AD model. MEV Wat betekent AS-AD. Aggregated demand: de macro-economische vraag.

SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 9 MAART UUR

Eindexamen geschiedenis vwo II

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 Arm en Rijk genoeg voor iedereen

Examenopgaven VMBO-KB 2004

-Examen HAVO. geschiedenis

PTA Kunst VWO Belgisch Park cohort

Bevolking, land en voedsel. Chris Kesteloot Division of Geography and Tourism Department of Earth and Environmental Sciences KU Leuven

Domein GTST havo. 1) Gezinnen, bedrijven, overheid en buitenland; of anders geformuleerd: (C + I + O + E M)

Zittingsdocument B7-0493/2011 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie

Arm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten

Inhoudstafel. WOORD VOORAF... i LICENTIAATSVERHANDELINGEN

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4 voedselprobleem

Toezicht en moraliteit.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Samenvatting Geschiedenis Jagers en Boeren

Samenvatting Economie Hoofdstuk 8 Over de grens?

HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )

Canon en kerndoelen geschiedenis PO

Is de Nederlandse economie klaar voor de volgende generatie? Jaap van Duijn Grip op je Vermogen 5 oktober 2018

Industriële Revolutie

4,6. Samenvatting door L. 989 woorden 30 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde

7,2. 1 Wetenschappelijke revolutie. 2 Gevolgen van de wetenschappelijke revolutie. 3 Kenmerken van de verlichting

7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie

Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland

Vraag Antwoord Scores. Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend.

e mythe van overbevolking OneWorld.nl

Rabobank Food & Agri. Leidt de verwachte importgroei uit China tot herstel? Kwartaalbericht Varkens Q3 2015

ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE

Praktische opdracht Economie Wat voor rol heeft de opkomende economie van China in de wereldeconomie?

Nederlandstalige samenvatting (summary in Dutch language)

LANDSEXAMEN MAVO

Paragraaf 1: Het ontstaan van een industriële samenleving. Ontstaan industriële samenleving goederen in fabrieken gemaakt en mensen wonen in steden.

De meest revolutionaire momenten belicht, de momenten waarin iets gebeurde waardoor nieuwe dingen ontstonden.

CHINA NU Tekst: Maaike Okano-Heijmans en Frans-Paul van der Putten. Economie

Eindexamen economie havo I

Week 8. Economie in de 18e eeuw Cursus vroegmoderne tijd

Tweede Kamer der Staten-Generaal

UIT theorie ASAD

2 juni 2019 [STUDIEPLANNER GESCHIEDENIS VWO TOT KERST] overig. Lesweek. activiteiten. / verrijken/ verdiepen *

Van Rechtswege(n) Politìeke en rechtsfilosofische stromingen door de eeuwen heen & DIEDERIK VANDENDRIESSCHE ACADEMIA PRESS

Tijd van regenten en vorsten Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

VAKFICHE EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR ONDERWIJS

Samenvatting Economie Internationale handel

Girlpower. Vrouwen en de geboorte van het kapitalisme in West Europa Tine De Moor Jan Luiten van Zanden

Samenvatting Economie Hoofdstuk 19 en 20: Inkomensverdeling en conjuntuur

De groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen?

Samenvatting Filosofie Mensbeelden

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 2

Inleiding geschiedenis Griekenland

INLEIDING TOT DE MARXISTISCHE ECONOMIE. Nick Deschacht

Samenvatting Maatschappijleer Hoofdstuk 1

GEBIEDEN. 5 havo 3 Indonesië 8-12

Over de psychologie van hebzucht

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria

Eindexamen economie 1 havo 2004-II

1.1 Bevolkingsontwikkeling Bevolkingsopbouw Vergrijzing Migratie Samenvatting 12

Samenvatting (Summary in Dutch) Het proefschrift. Hoofdstuk 2

CBRN-DREIGING: DE NIEUWE UITDAGINGEN. CBRN-dag. 3 oktober 2017 Maj. O. ROUSSEAU

Transcriptie:

Economie: Malthusiaanse catastrofe

Agenda Wie was Thomas Robert Malthus? Geschiedenis van het economisch denken tot Malthus Malthusiaanse catastrofe Voorspelling uitgekomen? Link met hedendaagse theorieën

Introductie Thomas Robert Malthus Bekend door zijn theorie over bevolkingsgroei Studie in Cambridge An Essay on the Principle of Population (1798) https://www.youtube.com/watch?v=f4d0uey1328 1766-1834

Tijdlijn 1100 1500 1776 1870 1940/1950 Vroege pre- klassieke periode Mercantilisten Klassieke periode Neo- klassieke periode Moderne economie

Waarom overgangen? Twee soorten factoren van belang Extern: Verandering maatschappelijke omstandigheden verandert relevantie theorie Intern: Falen van consistentie/logica theorie; in toenemende mate blijken instrumenten en technieken onvoldoende.

Vroege pre- klassieke periode Huishoudkunde Gemeenschap Middeleeuwen Toenemende mate van interactie tussen gebieden Het land vormt een eenheid Staatsmacht als coördinatiemechanisme Groei van belang van de markt

Mercantilisme Verwerving welvaart/macht in tijd van toenemende handel, groei steden en staatvorming Staathuishouding Politieke doelstellingen: nationale rijkdom en macht Mercantilisten: overheidsfunctionarissen en kooplieden

Mercantilisme 1. Welvaart 2. Bron van welvaart 3. Zero- sum game 4. Rol van de overheid

1. Welvaart Geld = Macht (Staats)macht = welvaart Welvaart = voorraad goud en zilver Mercantilisme

Mercantilisme 2. Bron van Welvaart Handel met het buitenland: E > M to sell more to strangers yearly than wee consume of theirs in value (Thomas Mun)

3. Zero- sum game Welvaart in de wereld is constant Strijd om welvaart door handel Mercantilisme

Mercantilisme 4. Rol van de overheid Individuele belangen Nationale belangen Markt roept conflicten op Bevorderen nationale doelstelling

Doel: macht/vermeerderen treasure 1. Regulering economie Mercantilisme 2. Versterking economie d.m.v. positieve handelsbalans: E > M Geldvoorraad Welvaart Belastinginkomsten Machtsmiddelen

Mercantilisme 1. Faciliteren productie, vervoer en export 2. Maatregelen om producten goedkoper te maken Lage lonen (utilityof poverty doctrine) Waarom? Concurrentiepositie / arbeidsaanbod Hoe? Grote bevolking / regulering voedselprijzen 3. Belastinginkomsten verbeteren 4. Handelscompagnieën/koloniën 5. Militaire middelen

18 e eeuw Mercantilisme Klassieke denken

Nieuwe visie op economie Natuurlijke orde in economische verschijnselen Niet de overheid, maar de markt regelt de economie Met arbeidsdeling ontstaat besef van wederzijdse afhankelijkheid om te voorzien in individuele behoeften handel is wederzijds voordelig Nieuwe opvattingen over markt, welvaart en vorming welvaart: klassieke denken

Mercantilisme vs Klassiek Welvaart Bron van Welvaart Mercantilisme Geld (goud/zilver) Handel Klassieke denken Consumptiegoederen Arbeidsdeling / kapitaalaccumulatie Economicgame Zero- sum game Positive- sum game Overheid Nationaal belang Individueel belang Algemeen belang = Individuele belangen

Begin klassieke periode Twee vooraanstaande economen David Ricardo (1817) Relatieve kostenverschillen Thomas Robert Malthus (1798) Bevolkingstheorie

Bevolkingstheorie 1. Omvang van de bevolking wordt altijd bepaald door de beschikbare hoeveelheid middelen van bestaan 2. De groeikracht van de bevolking is veel groter dan het groeitempo van de middelen van bestaan. Bevolkingsgroei > groei middelen van bestaan à Checks in werking

Checks Bevolking groeit met meetkundige reeks (1-2- 4-8- 16-32) Voedselproductie met rekenkundige reeks (2-4- 6-8- 10) Checks maken die ongelijke krachten weer gelijk: 1. Positieve checks voedseltekort, hongersnood, epidemieën en oorlogen. 2. Preventieve checks Moral restraint(morele terughoudendheid) Vice (ondeugden, zoals anticonceptie en abortus)

Voedseltekort Voedseltekort in Ierland tussen 1845 en 1850 90% oogst aardappels mislukt door aardappelziekte Meer dan een miljoen Ieren stierven Grootgrondbezitters bleven gedurende de hongersnood gewoon boter en vlees exporteren naar Engeland. De aardappelziekte was immers gewoon een positieve check zoals Malthus hem had omschreven.

Ironie Bevolkingstheorie was perfecte theorie die geformuleerd werd net op het moment dat de theorie door de IR werd achterhaald met ontstaan van een nieuwe type economie gebaseerd op: Innovaties Stijgende productiviteit Ontwikkeling niet- agrarische, industriële productie Reallocatie van middelen

Armenwetten Wet om de armenzorg in te regelen Arme kinderen, ouderen en invaliden werden ondersteunt. Was Malthus een voorstander of tegenstander van de armenwetten?

An Essay on the Principle of Population (1798) Bron: http://www.econlib.org/library/malthus/malpop1.html

Voorspelling uitgekomen? In de 19 e eeuw wel positieve checks plaatsgevonden Aardappelziekte, buiktyfus, cholera- epidemie Momenteel grotere bevolking dan het voorspelde maximum van Malthus Maar de bevolking is wel volgens de voorspelde meetkundige reeks gegroeid! Industriële revolutie en productiviteitsverhoging

Hedendaagse theorieën Overbevolking Vs. Overconsumtie

Experiment Tragedy of the commons Gemeenschappelijke goederen worden uitgeput

Will saving poor children lead to overpopulation? https://www.youtube.com/watch?v=bkso9povprm