Het Nederlandse geldstelsel is als een timmerman zonder hamer

Transcriptie

1 Het Nederlandse geldstelsel is als een timmerman zonder hamer De Nederlandse centrale bank heeft haar instrumenten verloren aan de Europese centrale bank. Toen ik in de jaren 70 en 80 economieonderwijs kregen op school, leerde ik dat de centrale bank een aantal instrumenten tot haar beschikking heeft om de groei van de economie te beïnvloeden en de waarde van de munt te bewaken en zo nodig bij te sturen. Met het rente instrument kon de centrale bank de rente verhogen en verlagen afhankelijk van de economische omstandigheden. Als de economie moest worden afgeremd, ging de rente omhoog en bij het stimuleren van de groei van de economie ging de rente omlaag. Dat is dan toch geen probleem, hoor ik u denken, dat gebeurt nu door de Europese centrale bank. Dat klopt, echter houdt de Europese centrale bank geen rekening met binnenlandse zaken zoals bijvoorbeeld de huizenmarkt. Als er bubbels dreigen te ontstaan, had de Nederlandse centrale bank de mogelijkheid via het rente instrument daar iets aan te doen, nu niet meer. Het enige dat de overheid kan doen is de regels voor het verkrijgen van een hypotheek te wijzigen, om op die manier iets aan bubbels te doen. Niet erg efficiënt en effectief. Het andere instrument is de waarde van de munt beïnvloeden. Als Nederland te duur wordt voor het buitenland zal er minder worden geëxporteerd en de export te stimuleren zal de prijs omlaag moeten. Dit kan worden gerealiseerd door de nationale munt te devalueren. Nu deze mogelijkheid er niet meer is, zullen de exporteurs hun prijzen zelf moeten verlagen, dit kan door grondstoffen scherper in te kopen, innovatie en het verlagen van de lonen. Dat laatste is voor velen zeer onwenselijk. Lagere lonen betekent immers ook lagere uitgaven,

2 waardoor het binnenlands product in het geheel zal dalen. Dit scenario hebben we in Nederland nog niet gehad. Naar verwachting zal dat ook niet gebeuren. Wat echter wel het geval is dat we met heel veel verschillende economieën in dezelfde muntstelsel zitten. Een munt met dezelfde waarde. Ik heb dat nooit begrepen, hoe kun je peseta, gulden, mark e.d. in dezelfde muntstelsel stoppen met eenzelfde waarde voor de munt. Dat kan niet anders dan dat het spanningen in de munt moet opleveren. De eurolanden hebben niet meer de mogelijkheid te devalueren. Dat is inmiddels ook wel duidelijk geworden. Griekenland, Ierland, zijn daar een goed voorbeeld van. Die overheden moet van Europa veel hervormingen doorvoeren, waarbij de uiteindelijke rekening wordt betaald de burgers van die landen en in mindere mate door ons allen. In Griekenland zullen de prijzen stijgen door onder andere BTW verhogingen, het gevolg zou kunnen zijn dat daardoor minder wordt afgezet, en om goedkoper te worden, zullen bijvoorbeeld de lonen moeten dalen. Onze timmerman is zijn hamer voorgoed kwijt. Hiermee zeg ik niets over het belang van een Europese Unie. We hebben een groot speelveld gecreëerd voor alle ingezetenen van de Europese Unie waarbij kansen, innovaties, nieuwe inzichten, kennis op allerlei gebied ontstaat. Laten we hopen dat de Europese timmerman zijn hamer niet verliest. Rob Wilbrink, 25 oktober 2015 Brussel het centraal station

3 van Europa, maar wie staat eigenlijk centraal? Wie staat er eigenlijk centraal in Europa? Net na de tweede wereld oorlog, was iedereen het er wel over eens. Dit nooit meer! Om een blijvend vreedzaam Europa te realiseren gingen landen met elkaar samenwerken op economisch en politiek gebied en in dat kader is de Europese gemeenschap voor kolen en staal opgericht. Het beheer van grondstoffen en energie zorgt voor een vreedzame omgeving. Uitstekend gedacht door de betrokken landen. Het leefklimaat in West-Europa is door de jaren heen enorm verbeterd. En de Europese unie is uitgegroeid tot de organisatie waar wij nu allen deel van uit maken. Na de val van de Berlijnse Muur werden alle Europeanen nauwer bij elkaar betrokken en in de jaren 90 werd de interne markt aangevuld met vrije verkeer van goederen, diensten, mensen en geld. Het idee hierachter is het faciliteren van een vrije markteconomie binnen de Europese gemeenschap binnen de randvoorwaarden en volgens de opgestelde regels en wetten. Een eerlijk speelveld voor de spelers volledig gericht op de consument. Het is dan ook de consument die in Europa centraal staat, de consument moet zoveel mogelijk waarde voor zijn product, dienst tegen een zo laag mogelijke prijs krijgen. Echter is een consument maar een klein onderdeel van de mens. De mens is meer dan alleen een consument. Welzijn is minimaal zo belangrijk als welvaart. Daarnaast zijn er enorme verschillen binnen de lidstaten van Europa. Het welvaartsniveau in Oost- Europa is van een geheel andere orde dan in West-Europa. Als ik het programma zie van Max maakt mogelijk, waarbij Jan

4 Slagter de verschrikkelijke omstandigheden van oudere mensen in beeld brengt en daar aandacht voor vraagt, dan denk ik deze man als omroepbaas heeft het begrepen. De mens als mens centraal stellen en niet de mens als consument centraal stellen. Rob Wilbrink, Harlingen, 22 oktober De weg naar China glens, de Chinese muur China glens Het is inmiddels al weer even geleden dat ik in het programma Poets een grap zag van een als Chinees verklede man met de fiets, de weg vroeg naar China glens aan een passerende boer. Hele leuke grap, zeker toen de boer probeerde duidelijk te maken in welke richting de Chinees naar China glens zou kunnen fietsen. Ik had toen niet kunnen bedenken dat het vragen naar de weg naar China glens nu helemaal niet meer grappig is. China glens is nu de Chinese muur die heel toepasselijk is gelegen in onze historische stad Alkmaar. De stad waar de victorie begon, omdat die muur niet te breken was. Het is in deze stad waar een grote verzekeraar is gevestigd. Deze verzekeraar is ontstaan door fusie van een aantal

5 verzekeraars. Verzekeraars met een sociaal gezicht. Verzekeraars die no-nonsense producten aanboden. Schades die het gevolg waren van brand, storm, inbraak e.d. De gevolgen van de schades waren groot voor de betrokkenen. Die schades werden vergoed, zoals het een goed verzekeraar betaamt. Het principe van verzekeren is ontstaan uit solidariteit, met elkaar de lasten dragen. Inmiddels vergoeden verzekeraars alle soorten schades onder druk van concurrentie, marktvraag e.d. Er ontstaat een hele claimcultuur die verzekeraars zelf in het leven hebben geroepen. Er zijn nog nooit zoveel laptops, tablets en mobieltjes kapot gevallen. Met als gevolg dat de schadelast enorm oploopt. Er zal dus iets moeten gebeuren om weer een gezonde balans te krijgen in schade-uitkering en premieinkomsten. Een manier om een gezonde balans te realiseren is het principe van de Chinese muur. Deze verzekeraar is onlangs verkocht door de Nederlandse overheid aan een Chinees bedrijf. Tussenpersonen die naar Chinese begrippen niet meer voldoen aan de norm worden telefonisch geïnformeerd dat de samenwerking eindigt. Dat is mij ook overkomen. In 2011 ben ik nog geroemd en gelouterd door de verzekeraar, door mijn productie aan afgesloten hypotheken, roem waar ik niet om gevraagd heb. Doe maar normaal, zoals de afgesplitste SNS bank via Bennie Jolink dat uitroept. Het Chinese normaal heeft klaarblijkelijk een andere betekenis dan het normaal uit de Achterhoek. Het positieve aan deze ontwikkeling is dat verzekeraars in ieder geval nadenken over de toekomst. Het kan niet de bedoeling zijn dat premies voor alle verzekerden stijgen door het stijgende aantal schademeldingen aan tablets, laptops en mobieltjes. Een verzekeraar moet er zijn als er echt iets aan de hand is en een goede tussenpersoon ondersteunt zijn klant op het moment dat het nodig is. Rob Wilbrink, Harlingen, 21 oktober 2015

6