Wethouder van Verkeer, Binckhorst, Binnenstad en Milieu P.W.M. Smit Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Aan de Voorzitter van de Commissie Verkeer, Milieu en Leefomgeving Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk DSO/2008.2283 - RIS 156920 Doorkiesnummer 070-353 2751 E-mailadres Onderwerp préverkenning Internationale Ring Den Haag Aantal bijlagen 1 Datum 25 juli 2008 In de beantwoording van de schriftelijke vragen van het CDA naar aanleiding van de behandeling van de begroting 2008 op 15 oktober 2007 heb ik de leden van de commissie Verkeer, Milieu en Leefomgeving de Préverkenning Internationale Ring Den Haag toegezegd. Hierbij doe ik u deze toekomen. 1. Aanleiding en aanpak In 2006 is de Netwerkanalyse Zuidvleugel uitgevoerd op basis waarvan tussen de bestuurlijke partners in de zuidvleugel afspraken zijn gemaakt over majeure infrastructuurprojecten (Samenwerkingsagenda Zuidvleugel). Eén van die projecten is de Internationale Ring Den Haag, waarover is afgesproken dat de gemeente Den Haag een préverkenning zal uitvoeren. Bij de ontwikkeling en uitwerking van grote infrastructurele projecten wordt de zogenaamde MIRT-systematiek gevolgd. Dit maakt het eenvoudiger om met het rijk in gesprek te komen over eventuele rijksbijdragen aan grote projecten op het onderliggend wegennet. De MIRT-systematiek begint met de verkenning van het probleem en de oplossingsrichtingen (verkenningenstudie), gevolgd door een planstudie waarin oplossingsrichtingen concreet worden uitgewerkt in ontwerpen en tenslotte een realisatiefase waarin het project wordt gerealiseerd. Omdat de Internationale Ring een omvangrijk en complex project is waarmee meerdere belangen worden gediend en verschillende bereikbaarheids- en leefbaarheidsproblemen moeten worden opgelost, is voorafgaande aan de verkenningenstudie een préverkenning uitgevoerd. Deze préverkenning moet duidelijkheid verschaffen over de inhoud en reikwijdte van de nog te starten verkenningenstudie. De préverkenning bepaalt met andere woorden de scope van een of meerdere nog uit te voeren verkenningenstudies naar (delen van) de Internationale Ring. Inlichtingen bij Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Telefoon: 070-353 2751 Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: 070-353 3065 Internetadres: www.denhaag.nl
DSO/2008.2283 2 De Internationale Ring bestaat uit een aantal wegen die gezamenlijk het grootste deel van Haagse agglomeratie omsluiten: de Noordelijke Randweg, de Noordwestelijke Hoofdroute, de Zuidelijke Randweg en de A4 tussen knooppunt Harnasch en de N14. Om de scope van de verkenningenstudie Internationale Ring te bepalen, zijn in de préverkenning drie vragen gesteld, te weten: 1. Welke functie heeft de Internationale Ring in zijn geheel en welke functies hebben de afzonderlijke wegen die gezamenlijk de Internationale Ring vormen voor Den Haag? 2. Wat is de relatie tussen de Internationale Ring en de geplande ruimtelijke ontwikkelingslocaties daarlangs? 3. Welke aanpassingen aan de Internationale Ring kunnen een verbetering van de leefbaarheid in de omliggende wijken en de stad opleveren, door bijvoorbeeld een afname van het autoverkeer op onderliggende wegen? Vertrekpunt bij de préverkenning is de in Den Haag breed gevoelde behoefte aan een volwaardige ringweg om de stad. Anderzijds is het niet gewenst dat met name de noordwestelijke hoofdroute een alternatieve verbinding wordt voor verkeer met herkomst noch bestemming in Den Haag. Die behoefte komt niet alleen voort uit een verkeerskundige noodzaak maar wordt ook gevoed door het uitgangspunt dat de Internationale Ring de economische en ruimtelijke ontwikkelingen in de stad moet ondersteunen en zo mogelijk versterken. Het gaat daarbij specifiek om het versterken van de bereikbaarheid van diverse ontwikkelingslocaties uit de Structuurvisie Den Haag 2020. Mits verkeerskundig van voldoende kwaliteit, biedt de Internationale Ring goede vestigingsplaatsen voor tal van voorzieningen die het internationale karakter van Den Haag kunnen accentueren en versterken. In de préverkenning is gekeken naar het huidige en het toekomstige (2020) functioneren van de Internationale Ring, waarbij zowel het aantal voertuigbewegingen op de Ring als de ruimtelijke ontwikkelingspotenties langs de Ring in beschouwing zijn genomen. Er is daarbij zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaand onderzoeksmateriaal. Zo zijn de verkeerskundige effecten van mogelijke maatregelen ingeschat met behulp van gegevens uit andere reeds uitgevoerde studies. Voor de prognose van ruimtelijk-economische ontwikkelingen is gebruik gemaakt van de gegevens uit de (nota s van uitgangspunten voor de) Masterplangebieden van de structuurvisie. De préverkenning Internationale Ring Den Haag is als multidisciplinair project aangepakt. Een projectteam van verkeerskundige, economische en stedenbouwkundige professionals heeft het functioneren van de Ring in een aantal bijeenkomsten, zowel in zijn geheel als in delen op hoofdlijnen verkend. 2. Functies en knelpunten Ringwegen om steden hebben een belangrijke functie voor het bundelen van omvangrijke autoverkeersstromen en het verdelen daarvan over onderliggende wegen richting belangrijke bestemmingen in de stad en de regio. Op deze manier moeten onnodige autokilometers in het kwetsbare stedelijk gebied worden voorkomen en worden belangrijke stedelijke (ontwikkelings)locaties beter bereikbaar gemaakt. Met dat gegeven in het achterhoofd kan een ringstructuur alleen goed functioneren wanneer de verkeersafwikkeling van hoge kwaliteit is. Dat vertaalt zich vooral in een (relatief) hoge doorstroomsnelheid, een hoge mate van betrouwbaarheid ten aanzien van de reistijd, voldoende
DSO/2008.2283 3 comfort en een logische routering. Daarnaast markeert een ringweg vaak de grens tussen de centrale stad en de omliggende regio. De ringstructuur combineert in die gevallen een goede bereikbaarheid en een duidelijke zichtbaarheid van vestigingslocaties langs de ringweg. Voor een aantal ontwikkelingsgebieden uit de Haagse structuurvisie is het optimaal functioneren van de Internationale Ring van bijzonder belang, omdat zij daardoor van een betere bereikbaarheid kunnen profiteren. Het gaat daarbij om gebieden die cruciaal zijn voor het economisch functioneren van de stad: Scheveningen Kust, de Internationale Zone, Kijkduin, de Lozerlaan en de Vliet/A4-zone. Zoals hiervoor reeds opgemerkt bestaat de Internationale Ring uit verschillende deeltrajecten. Elk deel heeft een andere functie en inrichting. Dit is ook zichtbaar in de verkeersintensiteiten, die op de Ring variëren van 23.000 tot 204.000 motorvoertuigen per etmaal. Ook de bijbehorende inrichting van de infrastructuur varieert, van een 2x1 weg met maximumsnelheid van 50 km/u en fietsstroken tot een autosnelweg met maximumsnelheid van 100 km/u. Op de Internationale Ring ligt ook een aantal tunnels. De verschillende delen van de Internationale Ring hebben overwegend de volgende functies: de Noordelijke Randweg vervult, in combinatie met de Noordwestelijke Hoofdroute, vooral een functie voor de auto-ontsluiting van de Internationale Zone en Scheveningen vanuit noordelijke en oostelijke richting; na opening van de A4 tussen Delft en Schiedam zal de Zuidelijke Randweg, eveneens in combinatie met de Noordwestelijke Hoofdroute, die functie ook sterker gaan vervullen. Daarbij gaat het dan vooral om autoverkeer uit zuidelijke richting; de Noordwestelijke Hoofdroute heeft daarnaast een belangrijke functie voor het faciliteren van stedelijk verkeer dat van de ene naar de andere Haagse wijk wil rijden; de corridor A4 verdeelt het autoverkeer dat van buiten Den Haag komt over de verschillende invalsroutes naar de stad. Daarnaast heeft deze corridor een functie voor het doorgaande verkeer tussen Amsterdam (Schiphol) en Rotterdam (en Antwerpen) en is onderdeel van de zogenaamde binnenring van de Randstad. Uit de préverkenning blijkt dat op diverse trajecten op de Internationale Ring de verkeersdoorstroming nu maar zeker in de toekomst niet voldoet om de verschillende functies en verkeersstromen te faciliteren. Belangrijke verkeerskundige knelpunten zijn bijvoorbeeld de ontoereikende capaciteit op de A4 en de Sportlaan-Segbroeklaan, de problematische kruisingen tussen de Internationale Ring en belangrijke OV-lijnen en de problematische gelijkvloerse kruisingen tussen onderliggende wegen en de Ring op de Zuidelijke Randweg. Ook bevinden zich langs de Internationale Ring in de huidige situatie luchtkwaliteit- en geluidsknelpunten. Doordat er op de Ring meer autoverkeer (om het stedelijk gebied heen) moet worden gebundeld, zullen deze knelpunten in 2010 en 2015 niet allemaal zijn opgelost en waarvoor extra maatregelen genomen moeten worden. Wel zal de leefbaarheid langs onderliggende parallelle routes in de stad verbeteren omdat het autoverkeer van deze wegen naar de Ring zal verschuiven. Op een aantal punten langs de Internationale Ring kan ruimtelijke gebiedsontwikkeling gepaard gaan met een verbeterde inpassing van de weg. Zo zal langs de Noordwestelijke Hoofdroute gezocht moeten worden naar een weginrichting die ook de ecologische verbindingszone van de Haagse Beek ter plaatse kan versterken.
DSO/2008.2283 4 3. Potentiële maatregelen In de préverkenning worden mogelijke maatregelen ter verbetering van het functioneren van de Internationale Ring aangegeven. Het betreft doorstromingsmaatregelen, capaciteitsvergrotingen en verbetering van de herkenbaarheid van de Internationale Ring voor de gebruikers. Langs de Noordelijke Randweg wordt voorgesteld te onderzoeken of de aansluiting van de N14 op de A4 kan worden aangepast. Op de Noordwestelijke Hoofdroute zal het capaciteitsknelpunt op de Sportlaan-Segbroeklaan moeten worden aangepakt, waarbij rekening gehouden moet worden met de Ecologische Verbindingszone ter plaatse. De mogelijkheden hiertoe zullen door middel van het verkennen van drie uiteenlopende varianten (maaiveldvariant, tunnelvariant en knelpuntsgewijze aanpak). Er wordt daarnaast voorgesteld te onderzoeken of de kruisingen van twee belangrijke OV-lijnen naar Scheveningen met de Internationale Ring (lijn 11 en lijn 1) ongelijkvloers moeten worden gemaakt. Op de Zuidelijke Randweg zou het verkeer beter moeten doorstromen en met een hogere maximumsnelheid moeten kunnen rijden. Er wordt voorgesteld te onderzoeken of een aantal aansluitingen met onderliggende wegen opgeheven danwel of kruisingen ongelijkvloers gemaakt kunnen worden. Ook zal de mogelijkheid onderzocht worden om de stromen bestemmingsverkeer en doorgaand verkeer fysiek te scheiden. Met betrekking tot de A4 worden voorstellen gedaan voor de korte en de langere termijn, waarbij het vooral zaak is het lokale, regionale en nationale verkeer op de juiste wijze te faciliteren. Ook hier zou moeten worden onderzocht of het verkeer (door middel van het realiseren van een parallelstructuur) fysiek gescheiden zou kunnen worden. 4. Conclusies en aanbevelingen De toekomstige aanleg van de A4 door Midden Delfland heeft een grote invloed op het toekomstig functioneren van de Zuidelijke Randweg en de Noordwestelijke Hoofdroute, en dus op het benodigde kwaliteitsniveau van deze routes. Dat heeft zowel te maken met de bereikbaarheid van de Internationale Zone en Scheveningen (vanuit Rotterdamse richting) als met het aantrekkend vermogen van de Ring om doorgaand verkeer uit de kwetsbare stadswijken naar de Internationale Ring te verplaatsen. Om die reden wordt voorgesteld een verkenningenstudie Internationale Ring West uit te voeren, waarin aandacht wordt besteed aan de in de préverkenning geconstateerde verkeerskundige functies en knelpunten en de ontwikkelingsambities. Ook de op hoofdlijnen preverkende maatregelen op de Zuidelijke Randweg en de Noordwestelijke Hoofdroute moeten bij de zoektocht naar goede oplossingen in de verkenningenstudie worden meegenomen. Vanwege het geheel andere karakter van vooral de A4 wordt voorgesteld een verkenningenstudie Internationale Ring Oost te doen. Deze verkenning moet ingaan op de in de préverkenning geconstateerde noodzaak tot ontvlechting van de verschillende verkeersstromen op de A4. Ook bij deze verkenningsstudie moet worden voortgebouwd op de in de préverkenning beschreven verkeerkundige functies, knelpunten, ruimtelijke ontwikkelingen en potentiële maatregelen.
DSO/2008.2283 5 Naast deze twee verkenningen is het van belang om snel een pakket van relatief eenvoudige korte termijnmaatregelen - zogenaamde quick wins - te formuleren en uit te voeren. Hiermee moet de huidige situatie op de Internationale Ring, in afwachting van omvangrijker maatregelen voor de lange termijn, op korte termijn worden verbeterd. Tenslotte wordt aanbevolen om voor de Noordelijke Randweg geen verkenningenstudie uit te voeren, maar te monitoren of deze recent opgewaardeerde route gaat functioneren zoals beoogd. Op basis daarvan kan worden bekeken of er meer nodig is. Ik ben voornemens de in de préverkenning opgenomen aanbevelingen en acties te bespreken met de bestuurlijke partners in de Zuidvleugel, en deze zoveel mogelijk in samenwerking met het stadsgewest Haaglanden en het rijk gefaseerd in gang te zetten. De complete rapportage van de préverkenning Internationale Ring Den Haag is bijgevoegd. Vertrouwende u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, De wethouder van Verkeer, Binckhorst, Binnenstad, en Milieu, P.W.M. Smit