Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Raadsstuknummer : 2013/11979 Datum : 3 juni 2013 Programma : Economie, Werk en Inkomen Blad : 1 van 6 Cluster : Samenleving Portefeuillehouder : dhr. F. Cremer Informatie bij : M.J. van Zon E-mail/tel.nr. : m.v.zon@ijsselstein.nl / 1673 Onderwerp Begroting Pauw Bedrijven 2014 Samenvatting Het bestuur van de gemeenschappelijke regeling Pauw Bedrijven heeft de concept begroting 2014 en de jaarrekening 2012 toegezonden. De betrokken gemeenten bij de gemeenschappelijke regeling worden in de gelegenheid gesteld om hun zienswijze hierover te geven. In IJsselstein heeft uw raad deze bevoegdheid gedelegeerd aan het college. Aangezien de voorliggende begroting van Pauw Bedrijven consequenties heeft voor de gemeentebegroting vraagt het college uw instemming op de geformuleerde zienswijze. Het exploitatietekort van Pauw Bedrijven stijgt de komende jaren, vooral als gevolg van bezuinigingen op de rijksbijdrage Wsw. De gemeente is wettelijk verplicht deze tekorten aan te vullen. Voor de korte termijn is het verhogen van de gemeentelijke bijdrage noodzakelijk. Voor de langere termijn is het college van mening dat de opdracht aan Pauw Bedrijven inzake de Wsw budgetneutraal moet worden uitgevoerd. Het tijdelijk ophogen van de gemeentelijke bijdrage is alleen acceptabel in het licht van dit perspectief. De voorliggende begroting 2014 van Pauw Bedrijven gaat uit van een hogere gemeentelijke bijdrage van zo n 69.000,- in 2014 om de begroting sluitend te maken. Voorgesteld in de zienswijze op de concept begroting 2014 van Pauw Bedrijven er op aan te dringen dat scenario s worden ontwikkeld die uiterlijk in 2014 leiden tot kostenbesparing of omzet verhoging. Zodanig, dat de verhoging van de gemeentelijke bijdrage niet geeffectueerd hoeft te worden. Hiernaast dient Pauw Bedrijven meer fundamentele scenario s te verkennen die leiden tot een budgetneutrale uitvoering van de Wsw. Toelichting Al jaren is de begroting van Pauw Bedrijven niet sluitend. Als gevolg van de rijks bezuinigingen op de Wsw stijgt het exploitatietekort de komende jaren. Het tekort wordt vooral veroorzaakt door een dalende rijksbijdrage en gelijkblijvende omzet en kosten. De kostenkant is moeilijk beïnvloedbaar aangezien de grootste kosten de loonkosten zijn van de Wsw-ers die vast zijn. Omzet verhogen is voor Pauw Bedrijven ook relatief lastig aangezien zij, door een streng toelatingsbeleid in het verleden, relatief veel Wsw-ers hebben met weinig verdienvermogen. Door de dalende rijksbudgetten is er bij veel SW-bedrijven in Nederland sprake van tekorten. De VNG heeft bij de overheid aangegeven dat de rijksbijdrage op de Wsw niet toereikend is. Dekking van de tekorten uit de algemene reserve door Pauw Bedrijven is niet meer mogelijk. Dit leidt in 2014 tot een daling van het eigen vermogen onder het vastgestelde weerstandsniveau. Om deze reden heeft de provincie besloten om Pauw Bedrijven onder repressief toezicht op maat te plaatsen. Pauw Bedrijven heeft van de provincie de opdracht om met een sluitende begroting 2014-2017 te komen. De voorliggende begroting 2014 is sluitend vooral door een hogere exploitatiebijdrage van de
Raadsvoorstel Blad: 2 van 6 gemeente in te boeken. Voor IJsselstein gaat het op basis van de begroting om een hogere bijdrage van 69.000,-. vanaf 2014. Voor de korte termijn is het verhogen van de gemeentelijke bijdrage noodzakelijk. De gemeente is wettelijk verplicht om de tekorten aan te vullen. Voor de langere termijn is het college van mening dat de opdracht aan Pauw Bedrijven inzake de Wsw budgetneutraal moet worden uitgevoerd. Het tijdelijk ophogen van de bijdrage is alleen acceptabel met dit perspectief. Voor de langere termijn moeten scenario s worden uitgewerkt die leiden tot een budgetneutrale uitvoering van de Wsw. Het bestuur van Pauw Bedrijven heeft hier al een start mee gemaakt. Het bestuur heeft een verkenning gedaan naar mogelijke maatregelen die van invloed kunnen zijn op het resultaat van de bedrijfsvoering van Pauw Bedrijven. Inmiddels zijn deze verkenningen op ambtelijk niveau getoetst op relevantie en haalbaarheid. Een aantal wordt op korte termijn verder onderzocht en geïmplementeerd. Gevolgen sociaal akkoord en participatiewet. Het recent gesloten sociaal akkoord heeft gevolgen voor de Wsw en Pauw Bedrijven. De participatiewet en het stoppen van de instroom in de Wsw is uitgesteld tot 2015. In 2014 is er ook nog geen ongedeeld re-integratiebudget. In zijn algemeenheid geldt dat de decentralisatie Werk door het sociaal akkoord anders wordt ingevuld dan oorspronkelijk beoogd. Er komen 35 werkbedrijven per arbeidsmarktregio die verantwoordelijk worden om arbeidsbeperkten te plaatsen bij werkgevers. De huidige SW-bedrijven moeten opgaan in deze werkbedrijven (invulling nog onduidelijk). Indicatie voor deze werkbedrijven wordt mogelijk gedaan door een landelijk indicatieorgaan. De komst van deze werkbedrijven kan in tegenspraak zijn met de gedachte van één regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Er is nog veel onduidelijkheid over de invulling en de gevolgen van het sociaal akkoord. Voor de zomer komt er een hoofdlijnennotitie voor de tweede kamer. Ook start er landelijk een overlegkamer met gemeenten, werkgevers en vakbonden om invulling te geven aan de werkbedrijven. Het college heeft in 2012 ingestemd met scenario 3 voor Pauw Bedrijven uit het rapport van Ernst en Young. Hierbij ontwikkelt Pauw Bedrijven zich tot een arbeids- en ontwikkelbedrijf voor een bredere doelgroep dan de Wsw. Met dit scenario zou Pauw Bedrijven goed inspelen op de Wet werken naar vermogen (Wwnv). Dit scenario is vervolgens uitgewerkt in een businesscase. Door het vervallen de Wwnv was het niet mogelijk dit scenario goed te implementeren. Inmiddels is duidelijk dat de participatiewet, de opvolger van de Wwnv, op fundamentele punten zal afwijken van de Wwnv. Dit vraagt om herijking van de businesscase en herbezinning op de gemaakte scenario keuze. Het sociaal akkoord en de wijzigingen in de participatiewet maken het noodzakelijk om meer fundamentele toekomstscenario s voor Pauw Bedrijven te verkennen.
Raadsvoorstel Blad: 3 van 6 Wat willen we bereiken? We willen een budget neutrale uitvoering van de Wsw. We willen dat Pauw bedrijven zich maximaal inspant om maatregelen te nemen en scenario s te ontwikkelen die leiden tot kostenbesparing of omzet verhoging. In dit kader wordt de volgende zienswijze op de begroting van Pauw Bedrijven voorgesteld: Wij constateren dat uw concept begroting 2014-2017 sluitend is. Hiermee voldoet u aan de opdracht van de Provincie om niet langer tekorten te dekken uit de algemene reserve. U hebt de begroting voornamelijk sluitend gemaakt door de gemeentelijke bijdrage te verhogen. Voor ons is dit alleen acceptabel mits dit gezien wordt als een tijdelijke oplossing in het perspectief van een budgetneutrale uitvoering van uw opdracht. We verwachten dat u voortvarend aan de slag gaat met het (verder) uitwerken en implementeren van de scenario s die leiden tot kostenverlaging of omzetverhoging. Het verheugd ons in dit kader te vernemen dat u gestart bent met het onderzoeken van deze scenario s. Dit is in lijn met onze reactie op uw herziene begroting 2013. We constateren tegelijkertijd dat door u genoemde mogelijke maatregelen nog niet zijn geïmplementeerd en financieel vertaald in de begroting 2014. We dringen er op aan dat u uiterlijk in 2014 scenario s implementeert die leiden tot financiële resultaten, zodanig dat de begrote verhoging van de gemeentelijke bijdrage niet geeffectueerd hoeft te worden Wij worden graag dit najaar tussentijds door u geïnformeerd over de voortgang hiervan. Hiernaast vragen we u ook om meer fundamentele scenario s te verkennen mede in het licht van het sociaal akkoord en de invoering van de participatiewet. Het lijkt er op dat de participatiewet op fundamentele punten afwijkt van de Wwnv. Indien dit realiteit wordt vraagt dit om herijking van de businesscase en de hierin gemaakte keuze voor scenario 3 waarin Pauw Bedrijven zich ontwikkeld tot een arbeids- en ontwikkelbedrijf voor bredere groep dan de Wsw. Uw jaarverslag en de jaarrekening kunnen o.i. in de toekomst samen gevoegd worden tot één document, zodat beleid, verantwoording en financiën gezamenlijk gepresenteerd worden. In de begroting zijn nauwelijks meetbare prestaties opgenomen met ambities. Op basis van de begroting beperkt de sturing zich hierdoor vooral tot een financiële sturing. We adviseren u de begroting volgens de drie W vragen op te zetten: Wat willen we bereiken? Wat gaan we daar voor doen? Wat mag het kosten? Waarom willen we dit? 1. Argumenten De gemeente is wettelijk verplicht de tekorten van een gemeenschappelijke regeling aan te vullen. 2. Alternatieven Het niet geven van een zienswijze op de begroting van Pauw Bedrijven. 3. Kanttekeningen Maatregelen van Pauw Bedrijven gericht op kostenbesparing of omzet verhoging kunnen ten koste gaan van kwaliteit en onrust teweeg brengen bij de kwetsbare medewerkers van Pauw Bedrijven.
Raadsvoorstel Blad: 4 van 6 Wat gaat het kosten? Op basis van de begroting van Pauw Bedrijven is sprake van een oplopende gemeentelijke bijdrage. Het verschil ten opzichte van de gemeente begroting 2013 is: 2014 69.000,- 2015 117.000,- 2016 156.000,- 2017 192.000,- Het bedrag loopt jaarlijks op aangezien het rijk gedurende zes jaar oplopend kort op de rijksbijdrage Wsw. De begroting van Pauw Bedrijven is gebaseerd op ingang van de bezuinigingen per 2014. Inmiddels is bekend dat deze ingaan per 2015. Het tekort van Pauw Bedrijven is hierdoor 2014 zo n 20% lager zijn dan nu begroot. Dit geldt ook voor de gemeentelijke bijdrage. Naar verwachting past het AB van Pauw Bedrijven de begroting hier op aan. De bovengenoemde bedragen zijn indicatief aangezien ze zijn gebaseerd op de taakstelling Wsw 2012. De taakstelling is het aantal door het rijk beschikbaar gestelde Wsw plekken per gemeente. Deze taakstelling wijzigt jaarlijks en heeft ook gevolgen voor de gemeentelijke bijdrage aan het exploitatie tekort. Verder wordt er vanuit gegaan dat Pauw Bedrijven scenario s ontwikkelt die al in 2014 leiden tot kostenbesparing of omzet verhoging. Zodanig, dat de verhoging van de gemeentelijke bijdrage niet geeffectueerd hoeft te worden. Zolang dit niet gerealiseerd is zal de gemeente echter de tekorten moeten aanvullen. Voorgesteld wordt om de financiële consequenties van de hogere gemeentelijke bijdrage mee te nemen met de najaarsrapportage 2013, na definitieve vaststelling van de begroting door Pauw Bedrijven. Wat gaan we daarvoor doen? Het bestuur van Pauw Bedrijven wordt schriftelijk op de hoogte gebracht van de zienswijze op de begroting en rekening. Communicatie voortraject De gemeente is op ambtelijk niveau geïnformeerd over het tot stand komen van de begroting van Pauw Bedrijven. Communicatie besluit Het bestuur van Pauw Bedrijven wordt schriftelijk op de hoogte gebracht van de zienswijze op de begroting en rekening.
Raadsvoorstel Blad: 5 van 6 Voorstel 1. De voorgestelde zienswijze aan Pauw Bedrijven kenbaar maken. 2. Hierin aangeven dat Pauw Bedrijven uiterlijk in 2014 maatregelen neemt die leiden tot kostenbesparing of omzetverhoging met budget neutrale uitvoering van de Wsw als perspectief. 3. De financiële consequenties van de hogere gemeentelijke bijdrage mee nemen met de najaarsrapportage 2013. Hoogachtend, BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN IJSSELSTEIN, De secretaris, de burgemeester, J. van Delden drs. P.C. van den Brink Overzicht bijlagen: 1. Programma begroting Pauw Bedrijven 2014
Raadsbesluit blad : 6 van 6 De raad van de gemeente IJsselstein; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 3 juni 2013, nummer 2013/11979 BESLUIT: 1. De voorgestelde zienswijze aan Pauw Bedrijven kenbaar te maken. 2. Hierin aan te geven dat Pauw Bedrijven uiterlijk in 2014 maatregelen neemt die leiden tot kostenbesparing of omzetverhoging met budget neutrale uitvoering van de Wsw als perspectief. 3. De financiële consequenties van de hogere gemeentelijke bijdrage mee te nemen met de najaarsrapportage 2013. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente IJsselstein, gehouden op 4 juli 2013 de griffier, de voorzitter, J.A.M. Kleene drs. P.C. van den Brink