werk.nl uwv.nl Ervaring werkt door! Terugblik project Talent 45-plus in 2009 UWV Februari 2010 Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. WB110 15743 02-10
Ten geleide Het thema participatie van ouderen op de arbeidsmarkt is meer dan ooit actueel. Het is van steeds groter belang dat oudere werknemers employable zijn en blijven, en dat werknemers in zichzelf en bedrijven in de oudere werknemer blijven investeren. Het voorkomen van werkloosheid van ouderen is immers het belangrijkste middel om de arbeidsparticipatie te vergroten. Met haar mobiliteitscentra, maar ook bij haar preventieve ontslagtoets, levert het UWV WERKbedrijf hieraan een belangrijke bijdrage. Voor de ouderen die werkloos worden is een gerichte aanpak noodzakelijk. De dienstverlening die het WERKbedrijf gericht op 45-plus werklozen inzet, is ook in 2009 succesvol geweest. Meer dan 60.000 45-plussers vonden een baan. Alle reden om hier de komende jaren mee door te gaan en de werkformule voor oudere werknemers verder te intensiveren en de partnerschappen met private partijen ook voor deze groep te verstevigen. Juist bij een stagnerende arbeidsmarkt is specifieke inzet voor groepen die moeilijk hun weg vinden naar de arbeidsmarkt van het grootste belang. Op de cover: Henk Bos (links op de foto) was bedrijfsleider bij een supermarkt. Hij kwam begin 2008 bij CWI (nu UWV WERKbedrijf) terecht, omdat de supermarkt werd opgeheven. Henk is in januari 2009 gestart met de chauffeursopleiding. In juli 2009 is hij buschauffeur geworden, dit is hij een halfjaar geweest. Inmiddels is hij opgeklommen tot teamleider van zo n 60 chauffeurs. Daarmee is hij één van de succesverhalen van QBuzz die Tineke Huizinga (rechts op de foto) graag vertelt. Zie haar interview op pagina 38. André Timmermans Directeur UWV WERKbedrijf
Inhoud Voorwoord Terugblik Talent 45-plus 2009 6 Rondom Talent 45-plus 8 45-plus in cijfers 16 Werk in uitvoering 18 Op de bres voor 45-plus 25 Gezocht en gevonden: nieuw werk 30 Gezocht en gevonden: 45-plus personeel 40 Speciale acties in 2009 50 Vooruitblik naar 2010: ervaring werkt door! 57 Als ik terugkijk op drie jaar Talent 45-plus komt direct dit woord in me op: toewijding. Door de extra inzet konden we het beste van ons bemiddelingsvak uit de kast halen en verder ontwikkelen. De speciale workshops, Netwerk 45-plus, de intensieve samenwerking met de vacatureteams, de samenwerking met onze ketenpartners en andere arbeidsmarktpartijen hebben een rijkdom aan aanpakken en instrumenten opgeleverd. Talent 45-plus maakte veel creativiteit los bij de werkcoaches die met de doelgroep aan de slag gingen, wat zijn vruchten heeft afgeworpen in het hoge aantal succesvolle plaatsingen. En daarom staat het project nu als een huis. Toewijding is ook een kwaliteit die past op de 45-plus werkzoekenden zelf. Ervaring en motivatie maken een bredere inzetbaarheid mogelijk dan op het eerste gezicht lijkt. Onze competentietesten zijn dikwijls een eye-opener om anders naar jezelf te gaan kijken en bieden nieuwe arbeidsperspectieven. De voorbeelden in dit boekje van de 45-plussers die weer aan de slag kwamen, laten dit zien. Ik sta er helemaal achter dat we ook de komende tijd maatwerk blijven leveren voor deze groep. Dat we ons vakwerk verrichten zolang het nodig is. De 55-plussers gaan we nog extra ondersteunen met speciale dedicated werkcoaches. Gelukkig beseffen steeds meer werkgevers dat 45-plussers winst kunnen opleveren voor hun producten en diensten. En anders komen onze werkcoaches het wel een keertje overtuigend aantonen. Met toewijding, van henzelf en van de voorgedragen kandidaten. Sandra van Gaalen Landelijk Manager Arbeidsmarketing
Terugblik Talent 45-plus 2009 De zeer aansprekende resultaten van het in 2007 gestarte project zijn niet onopgemerkt gebleven. Vanuit de Tweede Kamer is door de leden Vermeij en Spekman de wens geuit het project Talent 45-plus niet op te heffen, maar juist te verlengen. De Raad van Bestuur van UWV heeft besloten de gefocuste aandacht voor niet-zelfredzame 45-plussers in 2010 binnen de bestaande en reguliere capaciteit voort te zetten! Afhankelijk van de resultaten voor 45-plussers wordt een mogelijk verdere voortzetting in de loop van 2010 besproken met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Hierbij komen ook de preventieve activiteiten voor ouderen in de fase voorafgaand aan ontslag aan de orde. Bovendien wordt bekeken of er meer focus op de groep 55-plus moet komen. Andere realiteit De einddatum van Talent 45-plus is destijds vastgesteld in een andere realiteit dan de huidige. In een tijd waarin nog geen sprake was van economische crisis en er een groeiende toestroom was van werkzoekenden. Dat beeld is inmiddels flink veranderd. Dat hoef ik niemand te vertellen. Het belang van arbeidsparticipatie van ouderen blijft onverminderd bestaan. Daarom heeft het Managementteam (MT) van UWV WERKbedrijf besloten te onderzoeken hoe de dienstverlening die door dit project is ontwikkeld het beste kan indalen in de reguliere dienstverlening. Daarbij houdt het MT onverkort vast aan de boodschap van Talent 45-plus: 45-plussers zijn nu en straks heel hard nodig op de arbeidsmarkt. De crisis maakt immers geen eind aan de vergrijzing, waardoor de komende jaren veel personeel zal uitstromen. Ook blijft het sociaal en economisch ongewenst als ouderen niet of minder deelnemen aan de arbeidsmarkt. Dit is ook het standpunt van het kabinet. Extra aandacht Het vasthouden van de opgebouwde expertise vraagt om extra aandacht. Daarom hebben we in 2009 twee inspirerende professionaliseringsdagen georganiseerd waarop de klokken gelijk zijn gezet en kennis en ervaring is gedeeld. Ook trainingen, intervisie en de maandelijkse nieuwsbrief zijn intensiever ingezet voor het op peil houden en doorontwikkelen van de 45-plus expertise. In mijn contacten in het land merkte ik dat de vaart er nog duidelijk in zit. De landelijke banenmarkt op 1 oktober en Actieweek 45-plus begin november bruisten van de activiteiten om de talenten van 45-plussers nog eens extra in het licht te zetten. Ook is het verheugend te horen - zoals blijkt uit recent onderzoek van Perficio Adviseurs in West-Brabant - dat werkgevers steeds meer overtuigd raken van de kwaliteiten van oudere werknemers. Ervaren en breed inzetbaar Via ons project Talent 45-plus zijn sinds 2006 zo n 85.000 45-plus werkzoekenden extra aan het werk geholpen. Natuurlijk hebben de gunstige economische ontwikkelingen tijdens de beginfase van dit project de bemiddelingscijfers positief beïnvloed. Maar los van dit fenomeen heeft dit project kans gezien om het beeld van de 45-plus werkzoekende binnen en buiten onze organisatie enigszins om te buigen van verouderd en star naar ervaren en breed inzetbaar. De positieve bemiddelingsresultaten zijn eveneens de verdienste van de 45-plus werkzoekenden zelf, die steeds beter in staat zijn hun kwaliteiten overtuigend neer te zetten. En van al die werkgevers, die zich de winst van ervaring niet meer willen ontzeggen. De goede projectresultaten zijn het resultaat van de inspanningen van velen. Niet alleen van medewerkers binnen het WERKbedrijf en binnen geheel UWV, maar ook van onze samenwerkingspartners: gemeenten, bedrijfsleven, onderwijsinstellingen, uitzendbureaus en andere 45-plus bemiddelaars, en last but not least het Landelijk Actieteam Talent 45+ onder verantwoordelijkheid van staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Activiteiten In dit Jaarboekje laten we vele voorbeelden zien van activiteiten die onder de vlag van Talent 45-plus zijn verricht. We doen verslag van aansprekende successen en resultaatrijke initiatieven. Open en eerlijk tonen we onze pogingen om de match tussen onze 45-plus werkzoekenden en de personeelsvraag van werkgevers tot stand te brengen. Nu eens soepel verlopend, andere keren weerbarstiger. De gemaakte selectie is uiteraard niet volledig en mijn waardering voor de hier niet genoemde initiatieven is even groot als voor de wel opgenomen voorbeelden. Talent 45-plus is Nederlandbreed in elke regio actief. In 2010 blijven we inzetten op behoud en verdere verbetering van onze dienstverlening om 45-plussers lenig te houden voor de arbeidsmarkt van nu en straks. Aan ons zal het in ieder geval niet liggen! Peter Stoks Manager Arbeidsmarktprojecten en projectleider Talent 45-plus 6 7
Rondom Talent 45-plus Jetta Klijnsma, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: In deze tijden van crisis is het van groot belang dat mensen aan de slag blijven. Vooral voor 45-plussers is het zaak om in de running te blijven en zo werkervaring en vaardigheden actueel te houden. Eenmaal werkloos, is het voor ouderen soms moeilijk een nieuwe baan te vinden. Het is belangrijk dat werkgevers nu hun oudere werknemers zo veel mogelijk binnen boord houden en niet aarzelen om 45-plussers in dienst te nemen. Binnen enkele jaren hebben we alle beschikbare arbeidskrachten weer nodig om onze economie draaiende te houden. Ik ben blij met de inzet van UWV WERKbedrijf van het afgelopen jaar. Ik roep alle arbeidsmarktpartijen op zich ook in de komende jaren in de regio s sterk te blijven maken, ook voor deze doelgroep. René Paas, voorzitter Divosa: Laat je niet foppen door de positieve geluiden over de economie. In 2010 worden veel mensen werkloos. Vaak oudere werkzoekenden. Doordat hun WW-periode afloopt, zullen ze zich ook melden bij de sociale dienst. En ze komen niet makkelijk aan werk. De meeste directeuren van sociale diensten beschouwen ouderen als hun meest kwetsbare risicogroep. Toch is het ons werk om ze aan werk te helpen. Ik vind het opvallend hoeveel aandacht we besteden aan jongeren. Maar die vinden veel makkelijker werk dan 45-plussers. We staan voor een fundamentele keuze. Als je nu ouderen aan hun lot overlaat, komen ze vrijwel niet meer aan de slag. Dat is niet alleen inconsistent na jaren waarin we ouderen lieten merken dat ook zij mee moeten doen. Het is ook onrechtvaardig: ook oudere werkzoekenden hebben recht op onze professionaliteit. Maar bovendien snijden we onszelf in de vingers. We hebben straks iedereen weer nodig die kan werken. Agnes Jongerius, voorzitter Vakcentrale FNV: Zoals bekend is de FNV uiterst kritisch over het politieke besluit om de AOWleeftijd op te trekken naar 67 jaar. Een van de redenen is, dat de positie van 45-plussers en zeker van 55-plussers op de arbeidsmarkt nog veel reden tot zorg geeft. Om mensen langer aan het werk te houden is een goed levensfasebewust personeelsbeleid in de bedrijven onmisbaar. Ook moeten er niet langer aarzelingen bij werkgevers bestaan om oudere werkzoekenden in dienst te nemen en blijven investeren in hun ontwikkeling. Het project Talent 45-plus is van groot belang om de werkzoekende 45-plussers zelf waar nodig extra te ondersteunen en hun talenten overtuigend bij werkgevers over het voetlicht te brengen. Aart van der Gaag, directeur Algemene Bond Uitzendondernemingen: Recent instroomonderzoek van Ecorys laat zien dat uitzendondernemingen juist in ongunstigere economische tijden werk bieden aan mensen uit minder gemakkelijk bemiddelbare doelgroepen, wat vaak na enige tijd resulteert in een vast dienstverband bij een inlener. Personen van 45 jaar en ouder vormen een toenemend aandeel in de uitzendmarkt. Onze aangesloten leden specialiseren zich in toenemende mate in de bemiddeling van oudere werkzoekenden en slagen er uitstekend in om de talenten van 45-plussers onder de aandacht van werkgevers te brengen. Uitzendorganisaties zijn een belangrijke partner in de mobiliteitscentra van UWV WERKbedrijf en dragen bij aan tijdige werk-werk bemiddeling bij reorganisaties en afslankingen. Loek Hermans, voorzitter MKB Nederland: Ondernemers in het midden- en kleinbedrijf hebben vaak moeite met het vinden van geschikt personeel. Werknemers vinden moeilijk een passende baan. De slechte economische situatie maakt dit alles niet beter: het aanbod van arbeid neemt toe, terwijl de vraag terugloopt. Uit ervaring blijkt dat juist oudere werkzoekenden door hun werkervaring en arbeidshouding vaak geschikte kandidaten zijn voor de beschikbare functies in het MKB. De activiteiten van het project Talent 45-plus van UWV WERKbedrijf leiden veelvuldig tot succesvolle matches. Het MKB doet daarom altijd graag mee aan banenmarkten en netwerkbijeenkomsten om 45-plus kandidaten te ontmoeten. Wij zien ze graag in onze bedrijven komen! 8 9
Rondom Talent 45-plus Landelijk Actieteam Talent 45+ Sinds 25 oktober 2007 bestaat het Actieteam Talent 45+. De toenmalige staatssecretaris Aboutaleb van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) stelde dit actieteam in om CWI (nu UWV WERKbedrijf) en de andere ketenpartners te ondersteunen bij hun bemiddelings- en re-integratieactiviteiten voor deze doelgroep. Het Actieteam Talent 45+ bestaat uit acht consultants en een back-office op het ministerie van SZW. Namens UWV WERKbedrijf zitten Jan Werkhoven, Suzan Baki en Kees van Gelder in het Actieteam. Ook in 2009 is het Actieteam Talent 45+ zeer actief geweest, vertelt Jan Werkhoven. Zo waren we partner in de MKBondernemerscongressen die op acht verschillende plaatsen in Nederland zijn gehouden. Het Actieteam Talent 45+ heeft de Werkpleinen optimale gelegenheid geboden om relaties op te bouwen en te netwerken met de ondernemers op landelijk, regionaal en plaatselijk niveau. De MKB-ondernemerscongressen bestonden uit de Week van de Ondernemer, de Regiobusinessdagen en het Zakenfestival. De drie centrale pijlers waren kennis, inspiratie en netwerken. Ook in 2009 waren de ondernemerscongressen een doorslaand succes. Op grond hiervan is besloten ook in 2010 hiermee door te gaan met een accent op werk en mobiliteit. Acties Suzan Baki vervolgt: We hebben in 2009 ook meegedaan aan de brancheweken van UWV WERKbedrijf en aandacht gevraagd voor de bemiddeling, participatie en re-integratie van ouderen. We hebben onze expertise ingezet en extra geldmiddelen beschikbaar gesteld voor specifieke acties voor de doelgroep. Verder hebben we opnieuw Actieweek 45+ geïnitieerd, een week waarin UWV WERKbedrijf in samenwerking met de gemeenten extra aandacht heeft gegeven aan de 45-plussers. Verder is het Actieteam 45+ onverdroten doorgegaan om partijen die betrokken zijn bij de bemiddeling en re-integratie van 45-plussers op landelijk, regionaal en lokaal niveau te ondersteunen. Denk hierbij aan Werkpleinen, werkgevers, uitzendbureaus en re-integratiebureaus. Een nieuw item werd de jeugdwerkloosheid. Jan Werkhoven: Met de komst van de crisis is de jeugdwerkloosheid in relatief korte tijd flink toegenomen. Binnen het ministerie is een actieteam speciaal voor jongeren in het leven geroepen. Gelet op onze contacten, expertise en de netwerken die wij in de loop van de tijd hebben opgebouwd, zijn wij betrokken bij de begeleiding en opstelling van de actieplannen jeugdwerkloosheid in de verschillende regio s. Brede aanpak Politiek gezien is de aandacht sterk komen te liggen op het voorkomen en het terugdringen van de jeugdwerkloosheid om een verloren generatie als in de jaren 80 te voorkomen. Jan Werkhoven: Met deze focus is de aandacht voor de vergrijzing enigszins op de achtergrond gekomen. Echter met het debat rond het verhogen van de pensioengerechtigde leeftijd is het ouderendossier weer buitengewoon actueel geworden. Het voornemen kan dan wel zijn om de leeftijdsgrens op te krikken, maar dit betekent nog niet automatisch dat daarmee de mogelijkheden voor ouderen op de arbeidsmarkt worden vergroot. Suzan Baki besluit: De toenemende vergrijzing is de komende decennia een groot vraagstuk voor de arbeidsmarkt. De jeugdwerkloosheid zal bij het wegebben van de crisis ook grotendeels worden opgelost. Er is op dit moment en brede aanpak nodig om zowel in te spelen op de conjuncturele als op de structurele ontwikkelingen. De komende jaren blijft het vitaal houden van de talenten van 45-plussers hoe dan ook noodzakelijk. 10 Jan Werkhoven Suzan Baki Kees van Gelder
45-plus in cijfers Meer instroom oudere werklozen Eind 2009 telde het bestand van UWV WERKbedrijf 237.100 niet-werkenden werkzoekenden (NWW) van 45 jaar en ouder, dat is 8,2 procent van de beroepsbevolking in die leeftijdscategorie. Over de gehele beroepsbevolking bezien is het aandeel NWW 6,6 procent. De stijging van 45-plus NWW was in absolute zin het grootst onder lagere en middelbare beroepen en onder 45-plussers met een mbo-opleiding. Bij de lagere en middelbare beroepen is vooral het aantal NWW met een technisch beroep (26 procent) flink toegenomen. In 2009 stroomden 164.300 NWW 45-plussers in, waarmee deze instroom 31 procent hoger lag dan in 2008. Weinig 55-plussers aangenomen Uit het door Ecorys in opdracht van UWV WERKbedrijf uitgevoerde onderzoek Vacatures in Nederland blijkt dat de kans op werk vooral voor 55-plussers klein is. Net zoals in 2008 toen nog grotendeels sprake was van een gespannen arbeidsmarkt, is in 2009 slechts 2 procent (14.000) van de aangenomen personen 55 jaar of ouder. Dit is weinig als je bedenkt dat 21 procent (107.500) van het NWW-bestand 55 jaar of ouder is. Voor de leeftijdscategorie 40-54 jaar is de situatie gunstiger. Van de aangenomen personen in 2009 behoort 16 procent (145.000) tot deze leeftijdscategorie. Ook een ondervertegenwoordiging ten opzichte van hun aandeel van 39 procent (197.500) in het NWW-bestand, maar toch een aanzienlijk kansrijker beeld dan voor 55-plussers. 55-plussers het langst werkloos In de leeftijdsklasse 45-55 jaar is 52 procent 12 maanden of langer werkloos. Van de werklozen van 55-64 jaar is 68 procent. Voor de werklozen jonger dan 45 jaar is dat 33 procent. Het zijn dus vooral werknemers van 55 jaar en ouder die veel langer dan gemiddeld werkloos zijn. Resultaten Talent 45-plus Doel van het project Talent 45-plus was, om in 2007, 2008 en 2009 jaarlijks 15.000 45-plussers extra te bemiddelen. Als ijkpunt voor de resultaten van het project is het jaar 2006 genomen. In dit jaar was er nog geen project en heeft het toenmalige CWI in totaal 42.000 personen aan een baan geholpen in de leeftijd van 45 jaar en ouder. In het eerste jaar van het project zat dit aantal al op 68.000 en in 2008 op 78.000. En in het crisisjaar 2009 zijn 65.000 45-plussers succesvol bemiddeld. In totaal heeft talent 45-plus in drie jaar dus zo n 85.000 45 plussers extra aan een baan kunnen helpen, bijna tweemaal zo veel als de taakstelling! 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 NWW naar leeftijd en duur werkloosheid, december 2009 < 12 mnd 12-24 mnd 2 tot 3 jaar werkloos >= 3 jaar werkloos < 45 jaar 45-55 jaar >=55 jaar 12 13
Werk in uitvoering In vrijwel alle vestigingen van UWV WERKbedrijf wordt het volledige pakket 45-plus dienstverlening aangeboden. Workshops en trainingen voor 45-plussers, competentietests en Netwerk 45+ dragen bij aan een goede profilering en actief sollicitatiegedrag van de kandidaten. Veel vestigingen organiseren speedmeets, banenmarkten, videopresentaties en andere vormen van ontmoeting tussen werkgevers en 45-plus kandidaten. Vacatureteams, accountmanagers en bedrijfsadviseurs zetten zich eveneens in voor het maken van goede matches. Samenwerking Binnen UWV maakt het WERKbedrijf graag gebruik van de re-integratieinstrumenten die UWV inkoopt voor werkzoekenden die intensievere ondersteuning, begeleiding of scholing nodig hebben om weer aan het werk te komen. Ook met ketenpartner gemeenten bestaat een intensieve samenwerking. UWV WERKbedrijf richt zich ook op het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en uitzendbureaus. Gezamenlijk worden arrangementen ontwikkeld die inspelen op personeelsvragen en actuele arbeidsontwikkelingen. Werk-werk bemiddeling, waarbij werkzoekenden al voor hun ontslag bemiddeld worden naar ander werk, is in 2009 regelmatig ingezet, dikwijls in de vorm van mobiliteitscentra. Tenslotte vormt ook zelfstandig ondernemerschap een belangrijke uitstroomroute voor 45-plussers. Hierbij kunnen UWV en andere partijen hen ondersteunen. Professionalisering UWV WERKbedrijf besteedt veel aandacht aan up-to-date kennis en vaardigheden van de werkcoaches 45-plus. Alle werkcoaches zijn getraind in de toepassing van de bij de bemiddeling ingezette instrumenten. Ook worden jaarlijks de zogeheten Professionaliseringsdagen Talent 45-plus gehouden. Hier worden de werkcoaches en andere betrokkenen bijgepraat over de nieuwste ontwikkelingen en krijgen de gelegenheid om nieuwe kennis op te doen en ervaringen uit te wisselen. Telkens weer blijken deze dagen nuttige en noodzakelijke bijeenkomsten te zijn die motivatie en kwaliteit hoog houden van allen die 45-plussers als klant hebben. Hieronder vertellen uitvoerders van UWV WERKbedrijf hoe het er aan toegaat op de werkvloer van de 45-plus bemiddeling. Vestigingsmanager Don Thijssen: 45-plussers hebben verantwoordelijkheidsgevoel, plichtsbesef en een no nonsensmentaliteit Don Thijssen is vestigingsmanager van UWV WERKbedrijf Venray. Het jaar 2009 is wat hem betreft zeer succesvol verlopen. Het gaat dan vooral om het project LimburgaanhetWerk (www.limburgaanhetwerk.nl). Dat heb ik samen met de Limburgse werkgeversvereniging en Profcore opgezet. In LimburgaanhetWerk krijgen langdurig werkzoekenden hun gevoel van eigenwaarde terug. En door de baangarantie verkopen ze zichzelf. Dat komt ook doordat ze veel werkervaring hebben. Hun houding en hun kracht zijn bovendien heel anders dan de huidige jeugd. 45-plussers hebben meer verantwoordelijkheidsgevoel, plichtsbesef en een no nonsensmentaliteit. 14 Professionaliseringsdag 2009 Yvonne de Visser Chris Buijtenhuijs
Werk in uitvoering Werk in uitvoering Het project is in 2008 gestart. Werkgevers waren zich er in die tijd wel van bewust dat de 45-plusser voor de toekomst belangrijk is, maar men schoof het ook een beetje voor zich uit, vertelt Don. De Limburgse werkgeversvereniging had echter een luisterend oor voor de actuele problematiek en maakte de doorkijk naar de toekomst. Men zag dat de categorie 45-plus een zeer belangrijke categorie (potentiële) werknemers is. Toenemende waarde Ook in deze crisistijd is de Limburgse werkgeversvereniging zich bewust van de - nog steeds - toenemende waarde van de 45-plusser voor de arbeidsmarkt. De Nederlandse economie kan straks echt niet meer zonder deze mensen, want aan de onderkant komen er steeds minder mensen bij. Het bijzondere van LimburgaanhetWerk is dat het project ondanks de crisis nog steeds goed loopt. In 2009 is wederom het afgesproken aantal mensen geplaatst, meldt Don trots. Dit zegt wel iets over de enorme betrokkenheid en het commitment van Profcore en de Limburgse werkgeversvereniging. Volgens Don is de Limburgse werkgeversvereniging zich zeker bewust van de 45-plusproblematiek. Bovendien heeft men het probleem onder de aandacht gebracht van hun leden. De successen van 2008 zijn gebruikt om vooroordelen weg te halen en de 35 mensen die in 2008 een contract hebben gekregen hebben allemaal zonder uitzondering hun werk behouden; ook in deze economisch minder goede tijd. Werkcoach Yvonne de Visser richt zich op persoonlijk netwerk hoger opgeleide 45-plussers Ik begeleid elke week twee netwerkgroepen van hoger opgeleide 45-plussers, vertelt Yvonne de Visser, werkcoach en projectcoördinator voor het 45-plusproject in de regio Groot Amsterdam. Zij komen wekelijks bijeen om elkaar te ondersteunen. Netwerken is echt heel belangrijk. Met netwerken bedoelt Yvonne vooral het gebruikmaken van het persoonlijke netwerk van de werkzoekende. Gewoon iemand uit je netwerk bellen met de vraag of je eens met die persoon kan komen praten. Je moet nooit om een baan vragen, maar altijd vertellen dat je je oriënteert op de arbeidsmarkt. Wanneer je om een baan vraagt, leg je de verantwoording bij de ander neer. En dat is heel vervelend. Wanneer een werkzoekende tot een afspraak is gekomen, kan hij of zij proberen contact te houden. En je kunt eens vragen of die persoon nog iemand anders weet die jou kan adviseren. Zo bouw je een netwerk op. Het is een soort spinnenweb, maar nu werk je van binnen naar buiten. Ik ben zelf ook op die manier aan deze baan gekomen. Oriënteren Netwerken als werkzoekenden heeft niets te maken met de crisis, meent Yvonne. Ik geef al zes jaar workshops over netwerken. Veel 45-plussers zijn lange tijd werkzaam geweest in hetzelfde beroep. Zij weten vaak niet welke banen er allemaal zijn en hoe andere bedrijven er uit zien. Voor hen is oriënteren heel belangrijk. Bovendien werkt het twee kanten op. Mensen vinden het meestal heel leuk om over hun werk te praten. Wat er voor Yvonne uitsprong in 2009 was een langdurig werkzoekende die door de netwerkbijeenkomsten binnen een half jaar een baan had. Hij werd zó gemotiveerd en actief gemaakt, zo vertelde hij, dat dit er toe heeft bijgedragen dat hij weer aan het werk was. Dat is echt mooi om te horen. Werkcoach Chris Buijtenhuijs: Verbinding is onze rode draad Chris Buijtenhuijs is werkcoach bij UWV WERKbedrijf Groningen. In 2009 heeft hij zich vooral bezig gehouden met in contact brengen van 45-plussers met werkgevers. We proberen netwerken regionaal te ontsluiten door mensen te verbinden. Samen met collega Henk de Jong is een aantal acties ingezet. Een belangrijke stap was het MKB congres in Martiniplaza met ruim 2000 ondernemers, vertelt Chris. Wij hebben ondernemers uitgenodigd op onze stand en hun visitekaartjes aan een Rad van (Avontuur) Contacten gehangen. Als vervolgcontact zijn ze verbonden aan ons afterevent; een netwerkplaza in de Euroborg. Van daaruit is de link gelegd naar onze Actieweek 45-plus. Kortom; door regelmatig opzetten van interessante vervolgactiviteiten als rode draad door het jaar willen wij klanten steeds boeien en verbinden met dienstverlening van ons Werkplein. Het borgen van relaties is steeds onze uitdaging! Halen en brengen Netwerken (70 procent) is veel effectiever dan solliciteren (7 procent), meent Chris. Bovendien zijn er momenteel meer werkzoekenden dan banen. Daarom leren we mensen te investeren in hun netwerk. Werkplein Groningen faciliteert en coacht zelf netwerkgroepen. Deze functioneert als zelfwerkzame groep. Hierin doorbreekt men de isolatie door elkaar te verbinden. Enkele voorbeelden zijn het sociale netwerk LinkedIn, FC Groningen-ondernemersclub en andere lokale netwerken/events. Netwerken gebeurt met succesvolle (re-integratie) bedrijven, als ZZP-er of via werkende oudnetwerkleden. Op deze manier wordt netwerken ACTIEF gemaakt. Momenteel wordt tevens een community gecreëerd door het opstarten van een Googlegroep Talent 45 plus. Doel is effectief uitwisselen en borgen van opgedane kennis. In 2010 staat verdere integrale samenwerking met het vacatureteam op het programma. Netwerken is volgens Chris niet gericht op vacatures, maar op informatie-uitwisseling. Het gaat om wisselwerking. Je hebt mensen nodig die halen en brengen. Op deze indirecte manier komt werkhervatting op termijn tot stand. We noemen de netwerkgroepen niet voor niets duiventillen. De sterksten vliegen het snelst uit. Werkcoach Els Boon: Ex-CWI-ers en UWV-ers leren van elkaar Els Boon is werkcoach bij UWV WERKbedrijf Rotterdam Dwarsdijk. Sinds het samengaan van CWI met UWV is er voor de coaches wel het een en ander veranderd. Ik ben afkomstig van UWV. In de nieuwe situatie kom ik veel eerder in het traject met de cliënten in contact. In de oude situatie kwam een werkzoekende na een half jaar terecht bij UWV. Wij probeerden én proberen onder meer 45-plusser met behulp van diverse hulpmiddelen te helpen bij het vinden van een baan, vertelt Els. Dat doen we onder meer met empowerment. Zo laten we ze zien dat ze helemaal niet oud zijn. 45-plussers kunnen de werkgever iets extra s geven. Vroeger gebeurde dat dus pas na zes maanden. Sinds het samengaan van CWI en UWV kan daar al eerder mee worden begonnen. Nu begeleid ik als werkcoach de cliënten vanaf de eerste dag dat zij hier binnenstappen. Voor hen is dat ook veel prettiger. Zij hebben slechts met één contactpersoon te maken. Bovendien kunnen zij sneller gebruik maken van de re-integratiemiddelen. Hoopvol In de aanvangsfase van werkloosheid zijn cliënten nog enthousiast en hoopvol, vertelt Els. Dat is voor mij echt een verandering. Langdurig werkzoekenden gaan door een rouwproces heen. Veel afwijzingen ontvangen op sollicitatiepogingen is bovendien heel onprettig. Voor haar collega s die afkomstig zijn van CWI is er ook veel veranderd. Zij legden in de oude situatie de eerste contacten met de werkzoekende. Het ging bij hen om het bemiddelen tussen werk en aanbod. Na een half jaar droegen ze de cliënt aan ons over. Nu helpen zij de cliënt dus ook met re-integreren. In UWV WERKbedrijf zitten de ex-cwi-medewerkers en de UWV-ers letterlijk naast elkaar op een afdeling. Dat is heel fijn, vindt Els. Op deze manier kun je elkaar gemakkelijk van alles vragen. En zo leer je weer van elkaar. De samenwerking gaat echt heel goed. 16 17
Werk in uitvoering Werkcoach Marc Otten: Netwerken begint dicht bij huis Marc Otten, werkcoach bij UWV WERKbedrijf in Den Bosch, richt zich vooral op werkzoekende 45-plussers die werkzaam willen zijn in de zakelijke dienstverlening. Wij organiseren onder meer netwerktrainingen, legt hij uit. Netwerken is heel belangrijk om succesvol uit te stromen naar werk. 45-plussers hebben over het algemeen veel werkervaring. Een positief punt dat zeker moet worden benadrukt tijdens het netwerken, vindt Marc. De vooroordelen bij werkgevers over het in dienst nemen van 45 plussers moeten op een positieve manier worden omgebogen. Werkzoekenden kunnen bij UWV WERKbedrijf een training krijgen op het gebied van netwerken. Er wordt onder meer aandacht besteed aan diverse netwerkvaardigheden. Sociale netwerken bevinden zich vaak dicht bij de persoonlijkheid van een werkzoekende, vertelt Marc. Je kunt daarom heel goed netwerken bij een vereniging of sportclub waarbij je bent aangesloten. UWV WERKbedrijf Den Bosch organiseert bovendien een maal per jaar een grote netwerkdag. Hiervoor worden werkgevers én werkzoekenden uitgenodigd. Voetballen Een belangrijk moment in 2009 was de Actieweek 45-plus begin november. We hebben een leuke vierdaagse training georganiseerd voor 15 werkzoekenden. Allemaal 45 plussers. De titel was Voetballen werkt om gezamenlijk een doel te bereiken. Tijdens de training werd onder meer bekeken hoe men in een team zou functioneren. Op het voetbalveld werd duidelijk waar men tegenaan loopt en hoe men daar mee omgaat. Er werd echt gecoacht en dat gaf leuke reacties en inzichten. De deelnemers vonden de training absoluut nuttig. Ook UWV WERKbedrijf Den Bosch is tevreden over de resultaten van de training. De deelnemers moesten allemaal een plan van aanpak maken. Daarnaast hebben ze meegedaan aan een netwerkdag met werkgevers. Het resultaat was dat iedereen minstens drie succesvolle contacten had opgedaan; sommige zelfs mét vervolgafspraak. Of dat een baan oplevert is nog niet bekend, maar het is in ieder geval een stap in de goede richting. Martin van Klinken, coördinator mobiliteitscentra: 45-plussers zijn zeer gemotiveerde krachten In de 33 mobiliteitscentra in Nederland vangen we de grootste klappen op, vertelt Martin van Klinken, coördinator mobiliteitscentra. Een mobiliteitscentrum is het voorportaal van de Werkpleinen van UWV WERKbedrijf. In deze centra worden projectleiders, bedrijfsadviseurs MKB en adviesondersteuning ingezet én een aantal werkcoaches MKB. Wij kunnen vier maanden lang preventief (integratie)middelen inzetten vóór een eerste werkloosheidsdag, zodat minder mensen instromen in de WW. In 2009 was Martin onder meer de landelijke coördinator van het faillissement DSB. We zijn met een vast team ondersteund door mobiliteitscentra - door heel Nederland getrokken om te proberen deze mensen aan het werk te houden. Van de 1085 mensen die zouden worden ontslagen bij DSB, is een derde deel alweer aan het werk bij diverse werkgevers. En dat in deze tijd! 18 Professionaliseringsdag 45+ 2009 Marc Otten Professionaliseringsdag 45+ 2009
Werk in uitvoering Knowhow Een traject start bij de mensen die worden ontslagen, legt Martin uit. We gaan ze eerst vertellen wat een ontslag precies betekent en wat het mobiliteitscentrum nog voor hen kan betekenen. De mensen worden onder meer in contact gebracht met werkgevers via een banenmarkt. Om bij het voorbeeld van DSB te blijven we werken uitaard ook voor heel veel andere bedrijven hebben we in hun pand een banenmarkt georganiseerd met presentaties. Daar kwamen 25 grote werkgevers op af mét vacatures. Zij stonden daar met een stand, die de werkzoekenden tussen de presentaties door konden bezoeken. Een deel van deze mensen is 45-plus. Het voordeel van wat oudere werknemers is dat ze heel veel knowhow meebrengen, legt Martin uit. Ze hebben een bepaald opleidingsniveau, ze kunnen targets halen en ze zijn gedreven. Daardoor zijn ze gewild bij collega-banken. Dat geldt overigens voor de meeste 45-plussers, meent Martin. Deze werkzoekenden beschikken over levens- en werkervaring, een netwerk én ze hebben geen haast om snel te verkassen naar een andere baan. Het zijn zeer gemotiveerde krachten. Dat is absoluut gunstig voor werkgevers. Accountmanager Niels Lieman: Werkgeversbijeenkomsten zijn inspirerend en positief Niels Lieman is werkzaam in de rol van accountmanager bij UWV WERKbedrijf Amstel-venen en Haarlemmermeer. Ik benader bedrijven uit de regio om te kijken of zij vacatures hebben en of wij werkzoekenden kunnen plaatsen. Als er beurzen of evenementen zijn ben ik vaak betrokken bij de organisatie daarvan. Wat er voor Niels in 2009 duidelijk uitsprong, waren de netwerkbijeenkomsten voor 45-plussers. Die waren heel succesvol, vertelt hij enthousiast. Er komen heel veel mensen op af. UWV WERKbedrijf heeft dit jaar tevens een bijeenkomst georganiseerd voor werkgevers. Die bijeenkomst is heel positief ontvangen. In totaal waren er 54 deelnemers. In 2010 worden nog vier bijeenkomsten georganiseerd. Tijdens de bijeenkomsten kregen werkgevers onder meer informatie over de (crisis)producten van UWV WERKbedrijf en over de subsidieregelingen. Bovendien werden diverse gratis seminars gegeven over ziekteverzuim en over marketing. De werkgevers vonden dit zeer inspirerend en positief. Op de bres voor 45-plus Naast UWV WERKbedrijf ondersteunen diverse andere organisaties 45-plussers bij het vinden van werk. In dit hoofdstuk stellen achtereenvolgens uitzendbureau Oudstanding en de initiatieven JobRotary, TalentPlus en Werk voor Elkaar zich voor. Oudstanding: succesvol uitzendbureau voor 45- en 65-plussers Het in ervaren krachten gespecialiseerde uitzendbureau Oudstanding bestaat sinds 1998. Patricia Heerkens, oprichtster en algemeen directeur: Toen we begonnen met Oudstanding was het hoogconjunctuur, een geschikt moment om 65-plussers die nog wilden werken, te bemiddelen. Al snel merkten we dat ook 45-plussers zich tot ons wendden. Vacatures Het onderwerp vacatures kwam uiteraard ook ter sprake tijdens de bijeenkomst. Eén van de vragen was of werkgevers op dat moment vacatures hadden. Wanneer dit inderdaad het geval was, hebben we ze nog eens nagebeld. Met hen wilden we natuurlijk graag in contact komen. Het voordeel voor een werkgever om een vacature te plaatsen bij UWV WERKbedrijf is het feit dat wij bemiddelen, licht Niels toe. Wij kijken wie geschikt is voor desbetreffende functie. Op een advertentie in een krant komen ook mensen af die niet aan de eisen voldoen en dat kost werkgevers veel tijd. Het resultaat van de netwerkbijeenkomsten is niet te meten in banen of vacatures, weet Niels. We houden ons vooral bezig met het opbouwen van een netwerk van mensen die een positieve associatie hebben met onze organisatie. We hopen natuurlijk dat ze ons bellen als er banen vrij komen. Dat is ons hoofddoel. Inmiddels is er inderdaad al een aantal vacatures bij ons binnengekomen. Patricia Heerkens 20 21
Op de bres voor 45-plus Dit werd onze tweede doelgroep. Oudstanding benadrukt de ervaring en brede competenties van oudere werkzoekenden en weet werkgevers daar prima van te overtuigen. Een door Oudstanding geïnitieerd onderzoek van TNO toont nog eens extra aan dat ouderen een aanwinst kunnen zijn voor klant en product, en dat ouderen zelf graag en gemotiveerd in de running blijven. Het is altijd weer hartverwarmend om te merken dat de werkgevers die het meest sceptisch waren, zich laten verrassen en daarna de beste ambassadeurs zijn voor de kwaliteiten van oudere werknemers. Oudstanding werkt vanuit vijf regio s en heeft zusterbedrijven gericht op specialistische bemiddeling: voor chauffeurs en promotiemedewerkers, sectoren waarin veel vraag is naar ouder personeel. Ook in deze tijden van crisis loopt het nog goed. De 65-plus bemiddeling is weinig conjunctuurgevoelig. Voor het plaatsen van 45-plussers moeten we nu wel meer ons best doen. We merken dat werkgevers pas op de plaats maken. We kunnen niet iedereen helpen. Vooral mensen met een algemene en weinig specifieke achtergrond ondervinden toenemende concurrentie van jongeren. Een mogelijk nieuwe markt voor Oudstanding zijn zzp ers. We kunnen mogelijk onze acquisitiekracht gebruiken om zzp-ers te helpen aan tijdelijke projecten bij bedrijven. Vooral voor de wat hoger opgeleiden liggen hier aanvullende mogelijkheden in tijden van teruglopende opdrachten. Heeft Oudstanding nog tips voor UWV WERKbedrijf? We hebben goede contacten met UWV en werken waar mogelijk samen. We vullen elkaar aan in de dienstverlening en in het bewerken van de arbeidsmarkt. Voor veel ouderen is tijdelijk werk een goede nieuwe opstap. Vanuit haar rol van semi-overheid vind ik het belangrijk dat UWV de beeldvorming over oudere werknemers positief blijft beïnvloeden. Toon werkgevers kandidaten van boven de 50 die vitaal en beweeglijk zijn. En stimuleer het bewustzijn bij werkgevers dat ze er voordeel bij hebben als je tijdig, al rond de 40, met je mensen in gesprek gaat over hun verdere loopbaan. Kijk voor meer informatie op www.oudstanding.nl. JobRotary zet zich in voor 40-plussers JobRotary is een suborganisatie van Rotary Nederland die werkloze 40-plussers begeleidt naar de arbeidsmarkt. De mentoren zijn Rotaryleden die hun eigen kennis en ervaring inzetten om de werkzoekende te ondersteunen bij de mentale en praktische stappen op weg naar nieuw werk. Wim Gerards, voorzitter van JobRotary vertelt: Een jaar of tien geleden is JobRotary ontstaan als een van de initiatieven waarin de Rotary haar maatschappelijke betrokkenheid vormgeeft. We zagen dat mensen die op wat oudere leeftijd werkloos worden, beduidend minder kansen hebben op de arbeidsmarkt. Rotaryleden zetten zich in de rol van mentor in om deze 40-plussers te begeleiden naar nieuw werk. Daarbij gebruiken ze hun eigen kennis en ervaring. JobRotary groeide uit tot een netwerk van ruim 450 mentoren, regionaal en landelijk georganiseerd. Meer dan 100 van de 478 Rotaryclubs doen mee aan JobRotary. Werkzoekenden die een half jaar werkloos zijn kunnen zich bij ons melden, en wij zoeken dan een passende match met een mentor in de eigen of een naastliggende regio. Kandidaten vinden ons vooral via mond-op-mond reclame. Er lopen gemiddeld twee-tot driehonderd trajecten, maar we hebben meer capaciteit. Tot nu toe zijn er 1800 mensen door JobRotary begeleid. Hoge successcore Onlangs hield de ambassadeur van JobRotary, Nol de Kok, een presentatie voor de districtscoördinatoren van Talent 45-plus. Wim Gerards: We vinden het belangrijk dat ook de werkcoaches van UWV WERKbedrijf van onze activiteiten op de hoogte is zodat zij werkzoekenden die wat extra aandacht kunnen gebruiken, erop kunnen tippen. Wij zien onszelf als complementair aan wat UWV en re-integratiebureaus doen. JobRotary heeft een successcore van 49 procent. Het cijfer geeft aan hoeveel mensen na een half jaar een nieuwe baan hebben gevonden. We scoren dus redelijk hoog. Ik denk dat dat komt omdat wij intensieve mentale ondersteuning bieden. Er is ruim tijd voor het verwerken van oud zeer en om breed te kijken naar competenties bijvoorbeeld ook vanuit vrijwilligerswerk. En de mentoren geven concrete hulp bij het opstellen van het CV, brieven schrijven, contacten leggen en gesprekken voeren. Veel kandidaten hebben lang niet gesolliciteerd en moeten opnieuw wegwijs gemaakt worden. Wim Gerards besluit: Het Rotary-beginsel vanuit je eigen beroep iets doen voor een ander komt bij JobRotary bijzonder goed uit de verf. Meer informatie over JobRotary is te vinden op www.jobrotary.nl. Wim Gerards 22 23
Op de bres voor 45-plus Werk voor elkaar: 45-plussers samen aan de slag In 2009 is in Brabant het project Werk voor elkaar uitgevoerd; een pilotproject gefinancierd door Start Foundation en het Ministerie van SZW, waarin oudere werkzoekenden met en voor elkaar aan de slag gingen. Doel van het project is deze groep werkzoekenden te empoweren via zelf uitgevoerde activiteiten die hen op een bijzondere manier in contact brengen met werkgevers. In actie In 2009 ontplooide Werk voor elkaar acties in drie gemeenten. Projectleider Ine Sieben: In Bergen op Zoom werd gekozen voor een forumdiscussie onder leiding van Guust Verpaalen, in Eindhoven sprak Erik Matser over Ondernemen en topsport. In Veghel voerde de groep in korte tijd zelfs twéé activiteiten uit: een verkoopactie samen met leerlingen van het Fioretti College voor Veghel4Warchild én er werd, per fiets, een prachtige zelf ontwikkelde brochure bezorgd bij alle werkgevers binnen de gemeente waarin de werkzoekenden zich profileren op wat zij het bedrijfsleven te bieden hebben en zich aanbieden als adviseurs. Bij Werk voor elkaar worden enkele deelnemers getraind om de rol van projectuitvoerder te vervullen. Zij regelen de voorwaarden om het project te laten slagen. De verdere taken worden verdeeld. Wat uniek is aan dit project, is dat werkgevers werkzoekende 45-plussers daadwerkelijk in actie zien en zo overtuigd kunnen raken van hun kwaliteiten. We hebben een goed uitstroompercentage van gemiddeld 50 procent. TalentPlus: hoger opgeleide 40-plussers helpen elkaar bij zoektocht naar werk TalentPlus is een onafhankelijke vereniging, in 1995 opgericht in Brabant, door en voor werkzoekende hbo-plussers van 40 jaar en ouder. De doelstelling van TalentPlus is het vinden van nieuwe betaalde werkzaamheden, hetzij in loondienst of door het starten van een eigen onderneming. Begonnen met een afdeling in Brabant is TalentPlus inmiddels uitgegroeid tot een landelijk netwerk bestaande uit 21 afdelingen met in totaal zo n 240 deelnemers. Voorzitter Peer Hurkmans: TalentPlus is een zelfstandige netwerkorganisatie van vrijwilligers. Zij ondersteunen werkzoekenden en met werkloosheid bedreigden op hbo-plus niveau van 40 jaar en ouder bij hun zoektocht naar een nieuwe baan. Wekelijks worden netwerkbijeenkomsten georganiseerd waarbij de deelnemers elkaar ondersteunen bij de zoektocht naar werk. Daarbij kunnen diversen werkvormen worden gebruikt, gericht op heroriëntatie, motivatie, focussen, presentatie, netwerken en jobfinding. Hij vervolgt: De netwerkbijeenkomsten zijn gericht op het bestrijden van belemmeringen en wegnemen van vaardigheidstekorten bij onze deelnemers door zelfwerkzaamheid, kennisdeling en empowerment. Zo beogen we een snelle terugkeer en instroom op de arbeidsmarkt te realiseren. Daarbij wordt maximaal gebruik gemaakt van in de afdeling aanwezige kennis en ervaring. Deelname is vrijwillig maar niet vrijblijvend en veel belang wordt gehecht aan de balans van halen en brengen. TalentPlus is behoorlijk succesvol: de uitstroom in het eerste jaar is 45 procent. TalentPlus richt zich tevens op de collectieve belangen van de deelnemers, zoals vergroten naamsbekendheid, optreden als gesprekspartner voor overheden en relevante maatschappelijke organisaties en jobfinding. Oud en jong Het Veghelse project met het Fioretti College bood als bonus een intensieve samenwerking tussen jong en oud. Werk voor elkaar heeft ten behoeve van Veghel4Warchild een virtueel bedrijf opgezet dat goederen en diensten bij bedrijven verzamelde, registreerde en verkocht. Er waren afdelingen acquisitie, logistiek, marketing en verkoop. Zes leerlingen van het Fioretti College, afdelingen handel & administratie, transport en logistiek werden ingezet als stagiaires en werden begeleid door de 45-plus werkzoekenden van Werk voor elkaar. Gezamenlijk haalden zij 2600 euro op voor Warchild. De leerlingen kregen na afloop een certificaat waarin de competenties staan die ze hebben laten zien. De samenwerking was zowel voor Werk voor elkaar als voor het Fioretti College en de leerlingen een goede ervaring en is voor herhaling vatbaar. Meer informatie is te vinden op www.werkvoorelkaar.nl. Meer informatie over TalentPlus is te vinden op www.talentplus.nl Peer Hurkmans 24 25
Gezocht en gevonden: nieuw werk Yvonne Kuys: Dit is mijn droombaan! Yvonne Kuys-Opdam is 60 jaar en heeft sinds kort weer een baan. Ik hoop dat door mijn verhaal en ervaringen, mensen boven de 45 jaar inzien dat ze niet hoeven te wanhopen. Praat er veel over dat je in de WW zit, schaam je niet en ga aan de slag met netwerken en veel solliciteren. Na een lange carrière met zeer uiteenlopende banen horeca, receptioniste, regiosecretaresse, Office Manager - kwam Yvonne vorig jaar op straat te staan. Ik had een halfjaarcontract. Door de slechte resultaten van het bedrijf en wegens de crisis stopte mijn contract in maart 2009. Wat nu, dacht ik. Ik wilde zo graag werken! Jobhunten Op een gegeven moment Yvonne ontving inmiddels een WW-uitkering - kreeg ze een oproep om naar UWV WERKbedrijf te komen voor een gesprek. Mijn werkcoach was Yvo Onderwater. We hebben heel fijn gepraat. Yvo zag meteen dat ik niet lekker in mijn vel zat en attendeerde mij erop dat ik contact kon opnemen met het re-integratiebureau Werk voor 45-plus in Almere. Yvonne heeft zijn raad onmiddellijk opgevolgd. Ik ben er naar toe gegaan en heb er in eerste instantie argwanend rondgekeken. Al gauw had de eigenaar, Rick Freijer van Werk voor 45-plus, door dat ik wat meer informatie en begeleiding nodig had om mijn zelfvertrouwen weer een beetje op te vijzelen. Vervolgens is Yvonne het IRO-traject (re-integratietraject) ingegaan. En tot mijn grote blijdschap vroeg Rick mij na twee maanden of ik voor 16 uur bij hem wilde komen werken als Jobhunter. Ik vond het geweldig! Samen met drie andere dames gingen wij bedrijven en uitzendbureaus af voor vacatures en om naamsbekendheid te krijgen. Dit ging haar zo goed af, dat Yvonne onlangs is gevraagd coach in opleiding te worden. Yvonne is dolblij: Dit is echt mijn droombaan. Ik geniet er elke dag weer van! 26 27
Gezocht en gevonden: nieuw werk Wim Bisschops maakt succesvolle loopbaanswitch Wim Bisschops (58 jaar) werkt sinds maart 2009 bij Teleperformance Maastricht, een van de vijf vestigingen van dit callcenter. Ik kon vanwege een hernia mijn oude beroep als vrachtwagenchauffeur niet meer uitoefenen. Ik ben een tijd werkloos geweest, deed eerder via CWI een korte cursus voor medewerker callcenter, maar werd niet aangenomen als ik naar die functie solliciteerde. Op een gegeven moment kon ik meedoen aan een instroomtraject via Flexpoint in Weert, een combinatie van opleiding en tijdelijk werk. Hierna kreeg ik een halfjaarcontract bij Teleperformance, dat loopt nog tot februari volgend jaar. Wim voltooit intussen zijn opleiding. Ik ga een dag per week naar school om twee deelcertificaten mbo te halen. Zo hoop ik mij met mijn inmiddels opgedane ervaring genoeg gekwalificeerd te hebben. Toegerust Het callcenterwerk bevalt Wim Bisschops goed. Ik vind het prettig contact te hebben met klanten en collega s. Het is natuurlijk wel een kantoorbaan, je bent niet zo vrij als op de weg. Hoewel de romantiek van het truckersberoep er tegenwoordig ook wel af is, nu je via GSM voortdurend gecontroleerd kunt worden en met de drukte van het hedendaagse verkeer. Wim gaat hierna niet verder doorleren. Het nut van mbo-3 of -4 is op mijn leeftijd niet zo groot meer. En ik zie er tegenop om na een drukke werkdag s avonds nog naar school te moeten of huiswerk te maken. Hij voelt zich voldoende toegerust. Dankzij mijn zoon ben ik goed thuis op de computer. En op het werk helpen we elkaar. De samenwerking tussen jong en oud gaat erg leuk. 28 29
Gezocht en gevonden: nieuw werk Marian Pieters: inzet en werklust overtuigen Madeleine Rouppe van der Voort, werkcoach bij UWV WERKbedrijf in Veenendaal, meldt de successtory van Marian Pieters-Eissen (55 jaar). Marian Pieters-Eissen komt op 19 mei 2009 bij mij voor een intakegesprek. Zij werkt sinds 2000 bij een kunststofverwerkend bedrijf als medewerker bedrijfsbureau. In het bedrijf vond in 2005 een herwaardering van functies plaats en sindsdien is de sfeer sterk achteruit gegaan. Daarnaast krijgt Marian gezondheidsklachten. Voorts overlijdt in november 2006 haar man. De arbeidsrelatie blijft verslechteren en uiteindelijk raakt Marian in juni 2008 overspannen. Ze krijgt psychologische begeleiding. In december 2008 meldt ze zich weer beter en in overleg met de werkgever mag ze gebruik maken van een outplacementtraject via een outplacementbureau. Het arbeidscontract wordt per 1 juli 2009 ontbonden vanwege een verstoorde arbeidsrelatie. Opstap In juli 2009 laat Marian Pieters mij weten dat zij graag in aanmerking wil komen voor de opleiding tot reisbegeleider met baangarantie. De coördinator van de opleiding geeft aan dat Marian aan de gestelde eisen voldoet. Bovendien nemen touroperators graag oudere werknemers in dienst, omdat steeds meer ouderen deelnemen aan begeleide reizen. Ik regel dat Marian Pieters de opleiding kan volgen. Tijdens de opleiding moet Marian regelmatig presentaties geven waardoor zij steeds meer zelfvertrouwen krijgt en positiever in het leven komt te staan. Marian blijft solliciteren en uiteindelijk stuurt ze een open sollicitatie naar een nieuw te openen verslavingskliniek voor jongeren in Tiel. Ze mag op gesprek komen en krijgt per 1 februari 2010 een baan als sociotherapeut voor 32 uur per week. Ze heeft voor deze baan niet de passende werkervaring en of opleiding, maar is aangenomen op grond van haar mensenkennis, inzet en werklust. 30 31
Gezocht en gevonden: nieuw werk Frank Boddé heeft geen last van zijn leeftijd Ik heb 19 jaar gewerkt als zelfstandig verzekeraar. Dat deed ik tot 2007. Sindsdien heb ik diverse banen in loondienst gehad. Mijn leeftijd ik was toen vijftig - was geen enkel probleem. Sinds 1 december 2009 werkt Frank Boddé bij een grote verzekeringsmaatschappij. Ja, het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan. Nadat hij zijn verzekeringsbedrijf had verkocht is Frank terecht gekomen bij het CWI. Ik zat vast aan een concurrentiebeding, waardoor ik een jaar lang niet in de verzekeringen mocht werken. Franks eerste baan was conciërge op een middelbare school. Als zelfstandig ondernemer heb je recht op drie maanden WW-uitkering, dus je grijpt alles aan om werk te vinden. Werkcoach Yvonne de Visser heeft me uitstekend geholpen. Ze was heel behulpzaam en gaf me veel goede raad. Via via kwam ik steeds ergens anders terecht. Dat heb ik als zeer prettig ervaren. Ondanks het feit dat Frank het erg naar zijn zin had in de diverse functies, verlangde hij terug naar zijn oorspronkelijke vak als verzekeringsagent. Ja, daar ligt mijn hart, knikt hij. Bovendien heb ik daar een opleiding voor gevolgd en veel werkervaring opgedaan. Leuke collega s Sinds kort werkt hij bij Meeùs Verzekeringen. Ik heb het daar heel erg naar mijn zin. Hier heb ik leuke collega s. Met hen kan ik ook eens van gedachte wisselen. Toen ik in mijn kantoor aan huis werkte had ik dat niet. Het hebben van collega s heb ik zeker gemist. Tijdens het solliciteren heeft Frank niet één keer gemerkt dat zijn looneisen als 45-plusser invloed hadden op het vinden van een baan. Ja, dat is heel bijzonder als je er over nadenkt, want ik verdien natuurlijk meer dan het minimumloon. Zijn leeftijd vormde zeker geen handicap. Mijn werkgevers zagen dat ik veel werkervaring heb en dit speelde een zeer grote rol. 32 33
Gezocht en gevonden: nieuw werk Marianne Oud: Ik sta te zingen in mijn nieuwe keuken! In het Jaarboekje 2007 stond het verhaal van Marianne Oud (55 jaar). Ze was toen gestart met haar cateringbedrijf Culinair aan Huis. Tijdig, omdat ze ontslag wegens reorganisatie zag aankomen. Een tijdje WW was onvermijdelijk terwijl ze intussen verder bouwde aan haar bedrijf. Hoe is het nu met Culinair aan Huis en met Marianne? Het gaat heel goed, ik draai lekker. Deze week heb ik drie dagen waarop ik moet cateren, en voor eerste kerstdag heb ik ook al een opdracht binnen. De formule is nog steeds hetzelfde als in 2007: Voor particulieren en bedrijven verzorg ik meergangendiners, lunches, ontbijten en catering voor feesten, recepties en dergelijke. Inclusief sfeervol gedekte tafels. Een specialiteit van mij zijn amuseparty s. Markt opbouwen Marianne krijgt haar opdrachten vooral door mond-tot-mond reclame. Het is best lastig je markt op te bouwen, het heeft zijn tijd nodig. Je moet investeren, niet alleen in spullen maar ook in mooie foto s op de website en aantrekkelijke flyers. Daarbij is deze branche enigszins conjunctuurgevoelig, in de zomermaanden is er minder werk. Om voldoende inkomsten te hebben, werkt Marianne dan als oproepkracht. Ik heb twee nul-urencontracten als telefoniste/receptioniste, mijn oude vak. Bij BMW en via uitzendbureau Westex in Naarden, dat mij inzet als invalkracht in uiteenlopende bedrijven. Erg leuk en afwisselend. Ik vind het helemaal niet erg dit werk er bij te doen, zo zie ik nog eens andere gezichten dan mijn kookeiland. Marianne geniet erg van haar cateringopdrachten. Het is soms zwaar vanwege het sjouwen met kratten en tafels. Maar ik vind het heerlijk om mensen te verwennen en het mijn klanten helemaal naar de zin te maken. Ik sta te zingen in mijn nieuwe keuken. 34 35
Gezocht en gevonden: 45-plus personeel Henk Berg: Ouderen zijn onmisbaar voor kwaliteit en continuïteit Henk Berg is partner bij KPMG en leidt daar de sectie People & Change, gericht op ondersteuning van organisaties bij hun HR-beleid. Ook is hij lid van het Netwerk Vergrijzing waarin naast KPMG Randstad en Kluwer deelnemen. Vergrijzing is al een aantal jaren een belangrijk issue, waar bedrijven en instellingen nog te weinig op inspelen. Hoewel ouderen nogal eens worden gezien als hoge kosten/lage productie, zijn zij vaak de smeerolie in de organisatie. Uit het jaarlijks onderzoek dat we door Market Respons laten verrichten blijkt dat er nog weinig sprake is van leeftijdsbewust beleid. Iedereen wacht af tot vanaf 2013 de babyboomers massaal gaan uitstromen. In het Netwerk Vergrijzing hebben we onze deskundigheden gebundeld om te kijken hoe je ouderen kunt behouden voor de arbeidsmarkt en hun kennis en vaardigheden meer strategisch kunt inzetten. Henk Berg illustreert dit met voorbeelden. Senioren vormen een koopkrachtige markt, en vinden het als klant vaak plezierig geholpen te worden door mensen van hun eigen leeftijd. Verder zorgen oudere medewerkers met hun ervaring ervoor dat (ook nieuwe) kennis op de juiste manier wordt toegepast. Daarmee hebben zij een belangrijke rol in het versterken van de continuïteit van het bedrijf. Ze weten niet alleen hoe de dingen gedaan moeten worden, maar vooral in welke context. Vergrijzingsparagraaf Samen met Robin van Barneveld van Randstad Search pleitte Henk Berg op 2 november 2009 in een ingezonden artikel in De Volkskrant voor een vergrijzingsparagraaf in de CAO s. Je zou in een sector kunnen vastleggen dat een deel van oudere werknemers hun tijd mogen besteden aan het opzetten en verbeteren van sectorale standaardisatie, of een deel van hun tijd besteden aan het coachen van jonge medewerkers. Er is in bedrijven nog veel te winnen op het punt van verminderen van faalfactoren en verbetering van kwaliteit. Het zijn de oudere medewerkers die hier bij uitstek een belangrijke rol kunnen spelen. Hoe zit het met het leeftijdsbewust personeelsbeleid binnen KPMG zelf? Wij zetten medewerkers van boven de vijftig/vijfenvijftig niet meer in op hogere managementfuncties, maar op inhoudelijk zware klussen en in een ondersteunende rol naar klant en collega s. Verder streven we naar diversiteit in het personeelsbestand om zo goed mogelijk aan te sluiten bij onze klant. Veel medewerkers zijn eigen kweek die jong binnenkomen en doorgroeien. Er is weinig instroom van 45-plussers behalve op de ondersteunende functies. 36 37
Gezocht en gevonden: 45-plus personeel Bij Qbuzz zorgen 45-plussers voor win-win Arriva Openbaar Vervoer, nu Qbuzz, startte twee jaar geleden met een scholingstraject inspelen op overmorgen voor oudere werklozen. We hebben veel te maken met vergrijzing, vertelt Tineke Huizinga. De gemiddelde leeftijd van onze buschauffeurs is 53 jaar. Dit project is echt een win-winsituatie. Tineke was in 2009 werkzaam bij Arriva als vestigingsmanager en projectleider. In deze functie kreeg zij regelmatig te maken met werkzoekenden in Groningen, Drenthe en Friesland. In december heeft Qbuzz het bus- en treinvervoer én het personeel overgenomen van Arriva. Samen met UWV WERKbedrijf in Veendam hebben we gekeken naar subsidieregelingen en mogelijkheden voor interne opleidingen tot buschauffeur, vertelt Tineke. Dat was een groot succes. Er is niet speciaal gezocht naar 45-plussers. Reizigers zijn een afspiegeling van de maatschappij. We vinden daarom dat een buschauffeur dat ook mag zijn. Passie Circa 70 procent van de nieuwe medewerkers bleek 45-plusser te zijn. Dat bevalt ons prima, knikt Tineke. Samen met UWV hebben we een strenge selectie gedaan en vervolgens zijn ze met een opleiding gestart. De meeste hebben de opleiding keurig afgerond. Van de hele groep is 90 procent geslaagd. Tineke is fel tegen de vooroordelen rondom 45-plussers. Ik heb dat altijd bestreden, ook in de presentaties die ik landelijk geef. Voor ons is deze doelgroep juist heel goed. 45-plussers richten zich meestal niet op doorgroeimogelijkheden of een carrière. En dat is voor ons heel plezierig, want doorstromen is in onze platte organisatie bijna niet mogelijk. Andere pluspunten van 45-plussers zijn dat de kinderen meestal zelfstandig zijn. Dus problemen met bijvoorbeeld oppas is minder aanwezig. Ook het argument dat ouderen vaak ziek zijn, wordt bestreden door Tineke. Het verzuim onder 45-plussers is aantoonbaar niet hoger dan bij jongeren. Deze mensen zijn juist blij dat ze weer aan het werk zijn. Zij doen dat vaak met veel passie. Ik hoop echt dat andere werkgevers ons voorbeeld zullen volgen. 38 39