STAPPENPLAN LOKALE AANPAK
Inhoudsopgave 1. Inleiding....3 2. Het voortraject....4 Stap 1: bekendheid geven... 4 Stap 2: taken en verantwoordelijkheden verdelen... 4 Stap 3: werkgroep vormen... 5 Stap 4: maken van lijst beschikbare stage-activiteiten... 5 3. De voorbereiding...6 Stap 5: leg contact met scholen... 6 Stap 6: bezoek een school... 6 Stap 7: maak een definitief plan... 6 Stap 8: zorg voor aandacht... 6 4. De uitvoering...7 Stap 9: scholieren gaan aan het werk... 7 Stap 10: maak verwachtingen kenbaar... 7 Stap 11: begeleid de leerlingen... 7 5. De nazorg...8 Stap 12: bedank de scholieren... 8 Stap 13: bedank de contactpersonen van de school... 8 6. De evaluatie...9 Stap 14: evalueer met de betrokkenen... 9 7. Succesfactoren van de maatschappelijke stage... 10 Bijlage 1: Contact met de school... 12 Bijlage 2: Ondersteunende middelen voor de maatschappelijke stage....14 2
1. Inleiding In de meeste gevallen zal een Zonnebloemafdeling bewust starten met de maatschappelijke stage. Maar de maatschappelijke stage kan ook uit verschillende hoeken uw afdeling binnenwaaien. Misschien is er in de gemeente veel vraag naar. Of benadert een school uw afdeling. Ook een leerling, vrijwilligerscentrale of steunpunt kan contact zoeken. Dit document geeft een leidraad voor het aanpakken van de maatschappelijke stage binnen een Zonnebloemafdeling. Het stappenplan doorloopt vijf trajecten: - het voortraject - de voorbereiding - de uitvoering - de nazorg - de evaluatie Tip: Wilt u gaan starten met de maatschappelijke stage? Neem dan contact op met het districtshoofd en lees de Handreiking maatschappelijke stage en het Werkboek stagebegeleider. 3
2. Het voortraject Stap 1: bekendheid geven Het is belangrijk om met zoveel mogelijk vrijwilligers van de afdeling over het onderwerp maatschappelijke stages te praten. U kunt op die manier vaststellen of er voldoende draagvlak bij uw afdeling is om de maatschappelijke stage te doen slagen. Natuurlijk kunt u hierbij hulp inroepen van uw districtshoofd. Stap 2: taken en verantwoordelijkheden verdelen Regie bij het afdelingsbestuur Het is de taak van het bestuur om de regie op de maatschappelijke stage binnen de afdeling te houden, de stages te coördineren en het contact te onderhouden met scholen. Het is handig hiervoor één persoon aan te stellen en afspraken te maken wie hem of haar kan ondersteunen. Voor de coördinatorfunctie kunt u het beste iemand kiezen die goed kan organiseren en overzicht weet te houden. Als bestuur houdt u de regie in handen als u: - binnen uw bestuur een bestuurslid aanwijst die de coördinatie van de maatschappelijke stage op zich neemt. - het bestuurslid voor de maatschappelijke stage contact laat opnemen met scholen in de buurt. - afspreekt hoeveel leerlingen op jaarbasis bij uw afdeling stage kunnen lopen. - tijdens een afdelingsvergadering het traject maatschappelijke stage onder de aandacht brengt van de vrijwilligers zodat stagebegeleiders aangesteld kunnen worden. - in totaal bij voorkeur tien leerlingen gedurende het verenigingsjaar verdeelt over vijf vrijwilligers die het leuk vinden om ieder twee leerlingen wegwijs te maken binnen het vrijwilligerswerk van de Zonnebloem. Deze stagebegeleiders kunnen hierbij gebruik maken van het Werkboek stagebegeleider. - gedurende de stageperiode de maatschappelijke stage op de vergadering als agendapunt hanteert. - een duidelijke taakverdeling afspreekt met alle partijen: school, bestuur, stagebegeleiders/ vrijwilligers die de leerlingen begeleiden en de leerlingen. - als bestuurslid het proces, de gemaakte afspraken met alle partijen en de contacten met de school blijft bewaken. Begeleiding door een stagebegeleider Voor het begeleiden van leerlingen kunt u binnen uw afdeling nagaan wie affiniteit met jongeren heeft en voor hen openstaat. En natuurlijk wie het leuk vindt om stagiairs te begeleiden. De leerlingen die met vrijwilligers meegaan raken enthousiast wanneer ze met vrolijke mensen optrekken die zich kunnen verplaatsen in de leefwereld van jongeren, enthousiast over hun vrijwilligerswerk kunnen praten en hen ook stimuleren in het zelfstandig uitproberen van vrijwilligerstaken. Tip: Het is gemakkelijker vrijwilligers voor het begeleiden te vinden, werven of te behouden als de verantwoordelijkheden en de taken niet te groot zijn. 4
Stap 3: werkgroep vormen Als er vrijwilligers zijn die het leuk vinden om jongeren te begeleiden, kunt u een werkgroep vormen die zich verdiept in hoe de maatschappelijke stage binnen de afdeling ingevuld kan worden. Deze werkgroep maakt een plan van aanpak aan de hand van dit document, de Handreiking maatschappelijke stage en het Werkboek stagebegeleider. In de werkgroep neemt naast de vrijwilligers die de begeleiding gaan doen, ook een bestuurslid van de afdeling zitting. Het bestuur coördineert de maatschappelijke stage binnen de afdeling en onderhoudt het contact met de school. U kunt het districtshoofd inschakelen voor ondersteuning van de werkgroep. Stap 4: maken van lijst beschikbaar stage-activiteiten Maak een lijst voor de school van de beschikbare stage-activiteiten binnen de afdeling (zie Werkboek stagebegeleider voor de vaste stage-onderdelen en de aanvullende stage-activiteiten). Houd rekening met de periode waarin de leerlingen de activiteiten moeten uitvoeren en de bereikbaarheid van de locaties. Vraag de contactpersoon van de school naar de wettelijke afspraken over arbeidstijden, -omstandigheden, werktijden, etc. die gelden voor de leeftijdsgroep waarbinnen de stagiair valt. Tip: Let er bij het maken van de activiteitenlijst op dat het kortlopende, flexibele en aantrekkelijke activiteiten zijn, met een duidelijke taakomschrijving. Het moet de leerlingen een relevante en/of interessante ervaring bieden. 5
3. De voorbereiding Het voortraject is doorlopen. Er is een coördinator, een werkgroep en de verantwoordelijkheden zijn verdeeld. De echte voorbereiding kan beginnen. Stap 5: leg contact met scholen Bij het opzetten van een maatschappelijke stage zoekt u eerst naar een school in de regio die interesse heeft. U maak een afspraak met de school en bespreekt wat de maatschappelijke stage bij de Zonnebloem inhoudt en of zij hiermee aan de slag willen (zie ook Werkboek stagebegeleider en bijlage 1: Contact met de school). Tip: Het werkt vaak beter om het eerste contact informeel te leggen. Een gemakkelijke ingang is een docent die u of een andere afdelingsvrijwilliger kent. Als u formeel contact wilt leggen, kunt u het beste op directieniveau doen. Leg op tijd contact in verband met de jaarplanning van de school. Scholen plannen meestal minstens een jaar vooruit. Stap 6: bezoek een school Bij een eerste afspraak op de school is het handig om te beginnen met een korte uitleg over het werk van de Zonnebloem en uw rol/functie daarbinnen. Probeer in het gesprek samen te kijken naar wat een goede samenwerking zou kunnen zijn (zie Werkboek stagebegeleider en bijlage 1: Contact met de school). Er zijn speciale informatiepakketten beschikbaar die u kunt verstrekken op school. Vervolgens kan de school deze aan de leerlingen geven. Pakketten bestelt u via het Dienstencentrum, telefoon (076) 564 64 64 of e-mail dienstencentrum@zonnebloem.nl of Extranet. Stap 7: maak een definitief plan Tijdens een tweede gesprek bepaalt u samen met de school het verdere traject. Neem hierbij als uitgangspunt wat de school met hun leerlingen voor ogen heeft, maar verlies hierbij de mogelijkheden van uw afdeling niet uit het oog. Bespreek de aanpak en pas het eventueel aan en leg het vast. Tip: Zorg er voor dat duidelijk is wie waarvoor verantwoordelijk is en neem dit op in het plan. Let er goed op dat de verantwoordelijkheden liggen bij de juiste personen en evenwichtig verdeeld zijn. Stap 8: zorg voor aandacht Aandacht voor je maatschappelijke stage is een belangrijk middel om te laten zien dat de Zonnebloem ook hier een rol van betekenis in kan spelen. Het kan onder andere stagiairs opleveren. U kunt aandacht krijgen door scholen te voorzien van een informatiepakket over maatschappelijke stages (op te vragen bij het Dienstencentrum en Extranet). Ook kunt u proberen aandacht in de lokale pers te krijgen door bijvoorbeeld een persbericht te versturen. Een voorbeeld persbericht vindt u op Extranet. Een ander idee is een artikel te maken voor de schoolkrant of de website van de school. Tip: Zorg ook intern voor publiciteit. Breng een verslag uit op de regionale dan wel provinciale vergadering en/of uw afdelingswebsite. Dit kan veel aandacht voor de maatschappelijke stage opleveren. 6
4. De uitvoering U bent in contact met een school en hebt een plan van aanpak. Kortom: leerlingen kunnen echt aan de slag. Stap 9: scholieren gaan aan het werk Het is belangrijk dat er duidelijke afspraken zijn tussen de leerling en de Zonnebloemafdeling. Stagelopen is niet vrijblijvend! Leerlingen moeten er zelf voor zorgen dat zij op de afgesproken datum, tijd en plaats aanwezig zijn. Zorg ervoor dat hierover duidelijke afspraken met de leerlingen worden gemaakt. Soms nemen zij zelf van tevoren telefonisch contact op met de afdeling. Een hulpmiddel bij het maken van de afspraken is het Werkboek stagebegeleider. Bij de afspraken horen ook de sancties die de school treft als een leerling de afspraken niet naleeft. De school kan hierbij behulpzaam zijn. Tip: Het is belangrijk de leerlingen voor te bereiden op eventuele cultuurverschillen waar ze tegenaan kunnen lopen tijdens hun maatschappelijke stage. Bedenk bijvoorbeeld dat jongeren een andere taal spreken. En dat de Zonnebloem bepaalde omgangsvormen heeft. Het is goed om dit in het achterhoofd te houdenenleerlingenhierintebegeleiden. Stap 10: maak verwachtingen kenbaar Bespreek uw verwachtingen ten aanzien van de stage met de leerling. De Zonnebloem vindt het hebben van respect voor anderen, de bereidheid om samen te werken en samen oplossingen te vinden voor problemen heel belangrijk. Andersom mag het ook van de leerlingen verwacht worden dat zij zich zo weten te gedragen. Maar heb ook oog voor de verwachtingen van de leerling. Wat verwacht hij of zij van de begeleiding en de taken tijdens de stage? Stap 11: begeleid de leerlingen Het is voor de jongeren erg prettig hen bij de eerste bijeenkomst bijzondere aandacht geschonken wordt. Het bestuur of diegene die de coördinatie heeft, kan de leerlingen met de vrijwilligers die de begeleiding op zich nemen, welkom heten en aan elkaar voorstellen. Een informele bijeenkomst waar o.a. de promotiefilm getoond kan worden, biedt duidelijkheid en werkt geruststellend. Vervolgens vindt gedurende de gehele stageperiode goede begeleiding plaats. Meer hierover leest u in het Werkboek stagebegeleider. Tip: Leerlingen vinden de volgende eigenschappen belangrijk bij de begeleider op de werkplek: positief, informatief, communicatief vaardig, luistervaardig, geïnteresseerd, gezellig, vrolijk en behulpzaam. 7
5. De nazorg Met het succesvol laten verlopen van de stage is het project nog niet ten einde. Het is belangrijk dat de scholieren zich gewaardeerd voelen, zeker als zij de stage liepen in hun vrije tijd. Voor de afdeling zelf is het ook belangrijk dat de school en de leerlingen weten dat hun inzet wordt gewaardeerd. Wie weet komen zij in de toekomst nog terug bij de Zonnebloem. Stap 12: bedank de scholieren U kunt leerlingen op verschillende manieren bedanken. Een kaartje achteraf is leuk, maar beter is het om de leerlingen ook tijdens de maatschappelijke stage te bedanken voor hun inzet. Een schouderklopje of een compliment, een foto van hen in actie, bevestigt ze dat de Zonnebloem blij met hun hulp is. Jongeren vinden een aandenken in de vorm van een certificaat en een leuk hebbedingetje ofwel gadget altijd erg leuk. U kunt certificaten en gadgets aanvragen bij het Dienstencentrum of Extranet. Tip: Maak het bedanken persoonlijk, informeel en zeker niet te zwaar. Stap 13: bedank de contactpersonen van de school Het is logisch dat ook de contactpersonen van de school bedankt moet worden. Een bedankbrief is daarvoor een goed middel, eventueel in combinatie met telefonisch contact. Door de stage nog eens na te spreken, hoort u misschien nog nieuwe dingen en kunt u eventuele onvrede wegnemen. Tip: Bel uw contactpersoon op om na te gaan of hij of zij de brief heeft gekregen en praat eventueel na. Zo is de kans groter dat de school u het volgende schooljaar niet vergeten als zij weer de maatschappelijke stage vorm willen geven. 8
6. De evaluatie Stap 14: evalueer met de betrokkenen De maatschappelijke stage zit erop. Tijd om het hele proces nog eens nauwkeurig na te lopen en te kijken wat succesvol was en wat beter kon. Een goede manier om een idee te krijgen van hoe de maatschappelijke stage verliep, is het bespreken ervan. Evalueer met de betrokken docent(en), leerlingen en vrijwilligers. Tip: Evalueer de stage met de leerlingen als de stageperiode er bijna op zit. Op dat moment hebben zij hun ervaringen nog scherp op het netvlies staan. 9
7. Succesfactoren van de maatschappelijke stage Als het gelukt is een maatschappelijke stage op te zetten, wilt u natuurlijk dat het een succes wordt. Hoe laat u de jongeren een goede ervaring opdoen, zorgt u dat de afdeling veel aan hun inzet heeft en dat de leerlingen ook tevreden zijn. Succes hangt af van een aantal factoren, zoals. De cultuur van de afdeling Het is belangrijk dat de afdeling open staat voor jongeren in de leeftijd van 15-16 jaar tot 18 jaar. Jongeren voelen zich meer thuis in een omgeving waar mensen eenvoudig te benaderen zijn, deuren open staan en de sfeer ontspannen is. Wanneer jongeren zich gewaardeerd voelen, zijn ze beter gemotiveerd. Daarvoor is het van belang om jongeren als gelijkwaardig te behandelen. Ook is het voor jongeren (en voor iedereen) prettig dat duidelijk is wie wat doet. Zij weten wat er van hen verwacht wordt, waar zij verantwoordelijk voor zijn en bij wie zij moeten zijn voor bepaalde zaken en vragen. Als zij van het kastje naar de muur worden gestuurd, kan dit erg demotiverend zijn. Het draagvlak voor de maatschappelijke stage Als je een maatschappelijke stage organiseert, is het erg belangrijk dat de afdeling daar achter staat. De kans bestaat dat iedereen van de afdeling vroeg of laat met de leerlingen te maken krijgt. Zij moeten dus wel het belang en de voordelen van het werken met jongeren inzien en ondersteunen. De communicatie Bij de communicatie met leerlingen is het belangrijk dat je voorkomt dat je zegt dat ze iets moeten of dat iets voor hen bedoeld is. Jongeren willen zelf kiezen en willen vrijgelaten worden in hun keuze. School mag vrijwilligerswerk wel verplichten, maar dan wil ik wel zelf kunnen kiezen wat ik ga doen en ik moet het nuttig vinden, zegt een leerling. Verder vinden scholieren het prettig als je zo concreet, eerlijk en enthousiast mogelijk met ze communiceert. De aansluiting bij andere afdelingen Wie van de andere Zonnebloemafdelingen in de regio zijn betrokken bij maatschappelijke stages? Welke afdelingen hebben er al ervaring mee en kunnen tips geven of met wie u kunt samenwerken? Uw oor te luisteren leggen bij de buurafdelingen kan leiden tot efficiënter werken, want zo hoeft u niet opnieuw het wiel uit te vinden. De aansluiting bij de keuze van een school Scholen kunnen ervoor kiezen om een maatschappelijke stage in een aaneengesloten week te organiseren, als een soort activiteitenweek. Maar het is ook mogelijk dat de maatschappelijke stage een plek krijgt binnen een bestaand vak, zoals maatschappijleer. Of er komt een kaartenbak bij de conciërge te staan, waar leerlingen vrijblijvend maatschappelijke klussen uit kunnen kiezen. Probeer de maatschappelijke stage die u organiseert hierop te laten aansluiten. De aansluiting bij de uitgangspunten van de Zonnebloem De maatschappelijke stage is het meest succesvol als deze leuk is voor vrijwilligers en leerlingen. Vrijwilligers laten op eenvoudige wijze zien wat het vrijwilligerswerk inhoudt door leerlingen mee op pad te nemen en hun verhaal te vertellen aan de leerling 10
De aansluiting bij de beleving en mogelijkheden van de leerlingen Naast keuzevrijheid is flexibiliteit van de activiteit ook een belangrijke voorwaarde om succesvol een maatschappelijke stage op te zetten. Leerlingen zijn enthousiaster als zij iets kunnen doen waar zij goed in zijn en wat ze zelf belangrijk vinden. Als de stage goed past bij hun belevingswereld en interesse, zal het beter gaan! 11
Bijlage 1: Contact met de school 1. Het eerste telefonisch contact Bel naar de school en vraag naar het betreffende directielid Leg kort uit waarvoor je belt Ga na of deze persoon inderdaad de juiste contactpersoon binnen de school is voor de maatschappelijke stage. Vraag of hij/zij tijd heeft. Spreek eventueel een tijdstip af waarop u (overdag of s avonds) terugbelt. Voorbeeldgesprek U spreekt met naam van afdeling te plaats. Komt het uit als ik u nu kort informeer over maatschappelijke stages bij de Zonnebloem? Als de persoon ja antwoordt, ga dan verder met het gesprek. Als de persoon nee antwoordt, vraag dan wanneer het beter schikt en rond het gesprek af. Vervolg gesprek: Bij De Zonnebloem zijn we erg enthousiast over de ontwikkeling van de maatschappelijk stage. We zien veel mogelijkheden om uw leerlingen op een zinvolle wijze ervaringen te laten op doen met het vrijwilligerswerk binnen de Zonnebloem. We willen graag verder met u praten over een mogelijke samenwerking bij een dergelijk project. Bent u daarin geïnteresseerd? Als de persoon ja antwoordt, ga dan verder met het gesprek. Als de persoon nee antwoordt, vraag dan wat de reden is dat de contactpersoon/school niet wil meewerken. Als de school niet geheel onwelwillend tegen over de Zonnebloem staat, vraag dan of een vrijwilliger misschien voorlichting over de Zonnebloem voor leerlingen mag geven. En misschien wil de directie ook wel schriftelijke informatie ontvangen voor een later moment? Vervolg gesprek: Het lijkt mij dan goed om een afspraak te maken voor een nadere kennismaking. Dan kunnen we samen op zoek gaan naar mogelijkheden die goed aansluiten op uw lesprogramma en bij de Zonnebloem-activiteiten. Wanneer schikt het u? Noteer datum en tijdstip van het gesprek. Vriendelijk bedankt voor uw tijd en tot datum. Als u voor die tijd nog vragen hebt of alvast meer informatie wilt, neem dan gerust contact met ons op.u kunt mij bereiken op dag(en) en tijd(en) en telefoonnummer. 2. Het kennismakingsgesprek op school Voor het kennismakingsgesprek met de school kunt u deze gespreksleidraad gebruiken. Geef een korte introductie over de Zonnebloem en de afdeling (noem concrete activiteiten). Leg kort uit wat de taak van de Zonnebloem is en wat uw rol/functie daarin is bij de maatschappelijke stage. Geef voorbeelden van mogelijke invullingen voor een maatschappelijke stages bij het de Zonnebloem. Sommige scholen hebben al veel ervaring met de maatschappelijke stage. Probeer in het gesprek erachter te komen hoe dit bij de school zit en op welke manier de maatschappelijke stage in het onderwijsprogramma is ingepast. Denk daarbij aan de volgende onderwerpen: o Welke leerling kan de maatschappelijke stage lopen? De basisvorming, de tweede fase of het VMBO? (De voorkeur van de Zonnebloem is leerlingen vanaf 15-16 jaar). o Hoeveel tijd mag de maatschappelijke stage binnen het onderwijsprogramma innemen? o Hoe wordt de tijd verdeeld over de reguliere lessen en het lopen van de stage? 12
o Op welke manier passen de maatschappelijke stage en het thema vrijwilligerswerk in het onderwijs? Denk bijvoorbeeld aan: Kan het thema in een langere periode behandeld worden, bijvoorbeeld in een paar lessen verspreid over een aantal weken, waarna de leerlingen binnen en/of buiten de reguliere lessen activiteiten uitvoeren bij organisaties? Kan de maatschappelijke stage ingepast worden in een werkweek of als project in een aaneengesloten periode van bijvoorbeeld een aantal dagen? o Aan welk vak of welke vakken kan de maatschappelijke stage of het thema vrijwilligerswerk worden gekoppeld? Voorbeelden bij de basisvorming zijn verzorging, economie en/of lichamelijke opvoeding. Bij de tweede fase kan er een koppeling zijn met maatschappijleer, economie, loopbaanoriëntatie en/of lichamelijke opvoeding. o Hoe kunnen de leerlingen waardering krijgen voor hun activiteiten? o Via studiepunten, een cijfer, een getuigschrift of een Zonnebloemcertificaat? o Aan welke stage-activiteiten geeft de school voorkeur? o Wie is aanspreekpunt op de school? o Wat verwacht de school van de Zonnebloem? o Wat verwacht de Zonnebloem van de onderwijsinstelling? 13
Bijlage 2: Ondersteunende middelen voor de maatschappelijke stage Middelen gericht op Zonnebloemafdelingen Voor besturen - Handreiking maatschappelijke stages; hierin leest u de achtergronden over de maatschappelijke stage en treft u informatie aan over de maatschappelijke stage bij de Zonnebloem - Stappenplan lokale aanpak; dit helpt u bij het planmatig opzetten van maatschappelijke stages binnen uw afdeling. - Extranet; hierop treft u informatie en nieuws aan over de maatschappelijke stage en kunt u documenten downloaden. Voor Zonnebloemstagebegeleiders - Werkboek stagebegeleider; dit helpt u op een praktische manier bij de begeleiding van de stagiair. - Extranet; hierop treft u informatie en nieuws aan over de maatschappelijke stage en kunt u documenten downloaden. Voor overige vrijwilligers - Extranet; hierop treft u informatie en nieuws aan over de maatschappelijke stage en kunt u documenten downloaden. Daarnaast is regelmatig aandacht voor maatschappelijke stages in de reguliere periodieken gericht op vrijwilligers (Infobrief en Vrijwilliger). Middelen gericht op leerlingen/scholen Informatiepakket voor leerlingen/scholen ter voorbereiding op maatschappelijke stage Dit pakket bevat een begeleidende brief, het leaflet maatschappelijke stages, de folder De Zonnebloem van A tot Z, een kengetallenlijst, het organigram en de drieluikfolders Vrijwilliger bij de Zonnebloem, Waarom de Zonnebloem uw bijdrage verdient en Langdurig ziek of gehandicapt. Dit pakket geeft algemene informatie over de Zonnebloem en specifieke informatie over de Zonnebloem als aanbieder van maatschappelijke stages. U reikt dit bij de eerste kennismaking op een school uit met het verzoek de mappen ook te verstrekken aan leerlingen. Deze mappen kunt u aanvragen bij het Dienstencentrum. Introductiemap voor leerlingen Deze map bevat een aantal belangrijke en praktische zaken voor de leerling: een begeleidende brief de folder De Zonnebloem van A tot Z, het organigram, een wegwijzer, een stagerooster, een begeleidingsschema, einddoelen en stappenplan en het registratieformulier. De stagebegeleider reikt deze map uit tijdens het kennismakingsgesprek en vult de gegevens samen met de stagiair in. www.zonnebloem.nl Op www.zonnebloem.nl staat informatie over de Zonnebloem als stageaanbieder. 14
Certificaat maatschappelijke stages Dit certificaat kunt u uitreiken als de stagiair de stage goed heeft doorlopen. Gadget/ hebbedingetje Dit kunt u uitreiken als aandenken aan de stagiair bij afsluiting van de stage (gelijktijdig met certificaat). Aanvragen van ondersteunende middelen U kunt alle schriftelijke ondersteunende middelen die hierboven genoemd zijn aanvragen via het Dienstencentrum, telefoon (076) 564 64 64 of e-mail dienstencentrum@zonnebloem.nl of via Extranet. Goed om te weten is dat wanneer u introductiemappen bestelt, u bij deze bestelling ook meteen hetzelfde aantal stagecertificaten en gadgets ontvangt zodat kunt overhandigen als de stagiair de stage met goed gevolg afrond. 15