Ruimte tussen woord en betekenis
Bouwplaatsen 1. Talige aspecten 2. Maatschappelijke vraagstukken 3. Fysieke vormgeving 4. Economische factoren
Ferdinand de Saussure Het woord is niet hetzelfde als datgene waar het woord naar verwijst
synoniem Meerdere woorden verwijzen naar hetzelfde intentie bedoeling oogmerk
homoniem Een woord heeft meerdere betekenissen leer
concreet en abstract De ruimte tussen woord en datgene waar het naar verwijst varieert lamp geluk
context Naar mate de context voor betekenissen bekender is bij de gesprekspartners, des te kleiner is de ruimte tussen woord en datgene waar het woord naar verwijst (minder uitleg is nodig bij meer abstracte termen) discours-gemeenschap: we weten waar we het over hebben
Taal als constructie Datgene waar het woord naar verwijst is onderhevig aan sociale conventies Hoe maak je van de ruimte tussen woord en betekenis een bouwplaats? constructie/ bouwplaats
Een plaatje Communicatie via contexten
Shiva: godin van (de)constructie Afbreken en opbouwen zijn beide onderdeel van scheppingsprocessen
Het thema van de feniks Wedergeboorte Regeneratie Wederopbouw Renaissance Herrijzenis Verjonging, transformatie en herschepping
Afbreken en opbouwen Derrida: deconstructionisme in linguistiek vernieuwde betekenissen
Afbreken en opbouwen Schumpeter: creative destruction in ondernemerschap vernieuwde praktijken
Verschijning van bouwplaatsen Bouwplaats 2. Fysiek: praktijk 3. Talig: discours Ruimte om 5. Nieuwe betekenissen te construeren 6. Inspiraties toe te laten
Maatschappelijke vraagstukken Jeugdzorg Dak- en thuislozenopvang Verslavingszorg Ouderenvoorzieningen Armoedebestrijding Immigrantenopvang Gehandicaptenzorg Uitsluitingsproblematiek
Zwevende vraagstukken / trage vragen (Kunneman) Ze zijn hardnekkig Ze zijn moeilijk vast te pakken Vanuit normalisering / disciplinering Niet iedereen heeft er baat bij dat ze opgelost worden De uitsluitingsproblematiek wordt in stand gehouden
Uitsluitingsproblematiek Praktijk en taal weerspiegelen elkaar: zij die de (politieke, burgerlijke, economische) macht hebben claimen het recht zichzelf en de anderen te definieren en vaak met succes Beleid (= praktijkconstructie met taal en geld) en wetenschap (= praktijkanalyse met taal en geld) gaan over mensen die niet aan het woord komen verdingelijking en vervreemding
Insluitingsproblematiek er mogen zijn = ruimte accepteren voor iedereen en diversiteit als norm onder ogen zien constructies ter discussie stellen (deconstructionisme) en aanpassen (creative destruction) Maar: er mogen zijn duidt ook op een machtsrelatie (iemand staat iemand anders iets toe); zucht moeten we dan de hele taal herzien? En natuurlijk: wie zijn we?
Deconstructionisme Niet de tekst zelf wordt gedeconstrueerd (afgebroken), maar de claims op eenzijdige dominantie over de betekenis van woorden is onderwerp van analyse de ruimte die bestaat tussen het woord en datgene waar het woord naar verwijst wordt benut om tot nieuwe betekenissen en onderlinge relaties te komen
Normen en waarden Leuke discussie (vind ik tenminste ), maar wie bepaalt de norm en wie voegt daar de waarde aan toe?
Kritische lezing / analyse Op zoek naar: 2. Degene die aan het woord is 3. Degene die het thema bepaalt 4. Degene die de definities maakt interpretatief onderzoek
Onderzoeksmethoden 1. Vierde generatie evaluatie 2. Leergeschiedenis / levensgeschiedenis 3. Literaire kritiek / discoursanalyse
Creative destruction Fysieke vormgeving die er zijn ondersteunt (bijvoorbeeld levensbestendige woningen van Humanitas)
Creative destruction Op zoek naar: 2. Ruimtelijke beleving 3. Technische / materiele realisatie 4. Landschapstechnische opties
Onderzoeksmethoden 1. Geografisch onderzoek 2. Bouwtechnisch onderzoek 3. En ook besluitvormingsanalyse, dus: Vierde generatie evaluatie Leergeschiedenis / levensgeschiedenis Literaire kritiek / discoursanalyse
Economische factoren Voor hen, voor wie humanitaire argumenten voor er zijn niet zwaar genoeg wegen, zijn economische argumenten wellicht aansprekender
er zijn is de bodem waar creatieve regio s (Richard Florida) op kunnen groeien, de sociaal-culturele matrix die gekenmerkt wordt door openheid en diversiteit (i.t.t. bijvoorbeeld Belfast zoals geportreteerd in Netwerk van 11 april 2004) voorkomt verspilling door meervoudige functionaliteit en hergebruik van de fysieke bouwplaats en door begripsverruiming en ervaringsdeskundigheid van de talige bouwplaats
Nieuwe betekenissen construeren Oude (vastgeroeste) relaties afbreken door de ruimte tussen woord en datgene waar het woord naar verwijst terugclaimen: deze ruimte is er nu eenmaal en zal er altijd zijn; niemand is ook eigenaar van deze ruimte en toch zijn we het allemaal (publiek domein = publieke verantwoordelijkheid) nieuwe betekenissen door nieuwe interpretaties
Nieuwe betekenissen construeren Andy Warhol: een soepblik is een kunstwerk nieuwe perspectieven op bestaande verschijningen
Inspiraties toelaten De functie van de inspiratie is ook niet meer dan dat: we moeten een inspiratie niet gebruiken als legitimering ( zie je wel, zij dachten er ook zo over ) of als voorschrift voor hoe we moeten interpreteren (objectieve interpretaties bestaan immers niet), maar ons op ideeen laten brengen over hoe we ook kunnen interpreteren ( grappig, zo heb ik het nog nooit bekeken )
Inspiraties toelaten We leven niet een een postmoderne woestijn, maar kunnen putten uit de vele collectieve ervaringen die we als mensheid met elkaar hebben opgedaan en tot uitdrukking hebben gebracht in kunst, literatuur, wetenschap, architectuur et cetera
Inspiraties toelaten En daarom: In gesprek blijven met zoveel mogelijk betrokkenen Het gesprek blijven analyseren De ruimte blijven benutten om via inspiraties tot nieuwe betekenissen te komen
Richard Sennett De landen die zich het hardst opstellen, Nederland en Denemarken, zijn de meest achterlijke landen van Europa (In de Volkskrant van 24 april 2004, over immigratiebeleid)
Een pleidooi Kom, we gaan onze energie steken in de werderopbouw, een nieuwe Renaissance van vormgeving van bouwplaatsen, zowel fysiek als talig