PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN"

Transcriptie

1 PROCESDOEL 5 OEFENING IN ZINGEVEN Bijzondere procesdoelen: 5.1 Erkenning van de mens als zingever 5.2 Erkennen dat de mens niet de enige zindrager is 5.3 Exploratie, verkenning en integratie van de betekening van de wereld, de mens, de anderen, de natuur (wetenschap, literatuur, kunsten) 5.4 Exploratie, verkenning en integratie van de zingeving van de wereld, de mens, de anderen, de natuur (wetenschap, literatuur, kunsten, religies) 5.5 Exploratie, verkenning en integratie van de existentiële dimensies 5.6 Exploratie, verkenning en integratie van de schoonheid en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie 5.7 Exploratie, verkenning en integratie van het geluk in het bestaan 5.8 Exploratie, verkenning en integratie van het wereldburgerschap

2 5.1 Erkenning van de mens als zingever Proces van zingeving De mens als subject van zingeving Levensbeschouwing en zingeving Zingeving met en zonder een god Optimistische mensbeelden vs. pessimistische mensbeelden Autonome en heteronome zingeving Geven het belang van een mensbeeld aan. Onderscheiden subject en object van zingeving. Erkennen de mens als enige zingever.

3 5.2. Erkennen dat de mens niet de enige zindrager is Zindragers - ik - de anderen - de natuur -... De mens is afhankelijk: - lichaam - anderen - maatschappij - natuur -... Herkennen verschillende zindragers. Herkennen de beperkingen van de mens.

4 5.3 Exploratie, verkenning en integratie van de betekening van de wereld, mens, anderen, natuur Kenmerken van wetenschappen Kenmerken van filosofieën Kenmerken van religies Kenmerken van kunsten Geven de verschillen aan tussen wetenschappen, filosofieën, religies en kunsten.

5 5.4 Exploratie, verkenning en integratie van de zingeving van de wereld, de mens, de anderen, de natuur Belang van het menselijk bestaan Belang van de wetenschappen voor de mens Belang van de filosofieën voor de mens Belang van de religies voor de mens Belang van de kunsten voor de mens Ontwikkelen een consistente levensbeschouwing. Helpen lln. vorm te geven aan hun eigen levensbeschouwing. Passen de vrijzinnige en humanistische idealen toe in hun omgang met de leerlingen. Beheersen de methodes om zingevingen op een onbevooroordeelde wijze te analyseren.

6 5.5 Exploratie, verkenning en integratie van de existentiële dimensies Wat zijn existentiële vragen? Waarom stelt iemand existentiële vragen? Voorbeelden existentiële vragen: - ontstaan van mens en wereld - leven en dood - geluk en lijden - individu en mensheid - mens en dier - mens en natuur -... Bespreken existentiële vragen met jongeren. Leren de lln. omgaan met existentiële vragen.

7 5.6 Exploratie, verkenning en integratie van de schoonheid en de waarheid Beleven van schoonheid: - natuurschoon - kunstwerken - schoonheidsidealen - mens en zijn omgeving -... Beleven van waarheid: - in het persoonlijke leven - in interpersoonlijke relaties - in de maatschappij -... Bespreken verschillende esthetische criteria met de lln.. Schatten betrouwbare kennis naar waarde. Begeleiden de lln. in hun zoektocht naar waarheid en schoonheid.

8 5.7 Exploratie, verkenning en integratie van het geluk in het bestaan Definities van geluk - onderscheid tussen echte en valse behoeften - individueel en maatschappelijk geluk Houdingen tegenover geluk - Negatieve houdingen: theorieën die de nadruk leggen op schuld, schaamte en zonde nihilisme - Positieve houdingen: levenskunst hedonisme Onderscheiden verschillende criteria voor geluk. Streven met hun leerlingen naar een evenwicht tussen het individueel en het maatschappelijk geluk.

9 : 5.8 Exploratie, verkenning en integratie van het wereldburgerschap De mens als wereldburger Afhankelijkheid en verbondenheid : Leren jongeren zichzelf te ervaren als een schakel in een groter geheel, als een wereldburger.

- 1 - PROCESDOEL 1: VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN. Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid

- 1 - PROCESDOEL 1: VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN. Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid - 1-3 de leerjaar PROCESDOEL 1: VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN. Bijzonder procesdoel 1: groei naar volwassenheid 1.1 Wie ben ik? Mijn persoonlijkheid. Filosofische benadering: - welk mensbeeld

Nadere informatie

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1 1.1

Nadere informatie

PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES

PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES PROCESDOEL 4 VERANTWOORDELIJKHEID VOOR HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE GENERATIES Bijzondere procesdoelen 4.1 Verantwoordelijkheid tegenover zichzelf 4.2 Eerbied voor de anderen 4.3 Zorg voor de anderen 4.4 Eerbied

Nadere informatie

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1.1 Groei

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving

Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 3.1. Herkennen en verkennen van mijn morele houding * Een na te strev: - de waarden van het vrijzinnig humanisme

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies

Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies Bijzonder procesdoel 5: Exploreren, verkennen en integreren van de existentiële dimensies Eerste leerjaar B 5.1. Herkennen en verkennen van (grens)ervaringen Wat het betekent voor mij - verdriet - pijn

Nadere informatie

PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID

PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID PROCESDOEL 2 MOREEL DENKEN TEGEN ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzondere procesdoelen 2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden 2.2 Ontdekken van morele problemen 2.3 Ontwikkelen van

Nadere informatie

Als niet alles is wat het lijkt

Als niet alles is wat het lijkt Als niet alles is wat het lijkt praten met patiënten en naasten over zingeving en betekenisgeving Merijn van der Werf, huisarts i.o. Joep van de Geer geestelijk verzorger, onderzoeker spirituele zorg MCL

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving

Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving Bijzonder procesdoel 3: ethische beleving 1ste leerjaar 2de graad 3.1. Herkennen en verkennen van morele houdingen en Morele houdingen: welke belangrijke verschillen en/of gelijkenissen zijn er tussen

Nadere informatie

16/12/2014 VORMING VOOR DE TOEKOMST VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS

16/12/2014 VORMING VOOR DE TOEKOMST VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS VORMING VOOR DE TOEKOMST VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS 1 TRAJECT VORMING 8 mei 12 september 14 december 14 Toekomst SO inkleuren Visietekst subgroepen Synthesetekst Inkleuring en concretisering - Terugkoppeling

Nadere informatie

Gezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende

Gezien het bovenstaande zijn kunstvakken direct of indirect betrokken bij het nastreven van vakoverschrijdende Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED BEELDENDE KUNSTEN KSO VOET EN STUDIEGEBIED PODIUMKUNSTEN KSO 1 De eigenheid van kunst en de VOET

Nadere informatie

De essentie van het leven

De essentie van het leven De essentie van het leven Eerste druk, 2014 2014 Lucien M. Verkooijen Coverbeeld: schilderij Mystieke reis ei tempera op board door Lia Vonk Fotografie: Fred van Welie Correctors: Elly van de Vlugt, José

Nadere informatie

4.1. Bestaansvragen stellen Bestaansvragen stellen

4.1. Bestaansvragen stellen Bestaansvragen stellen Bijzonder procesdoel 4: Exploreren, verkennen en integreren van de zingeving van de wereld, de mens, de anderen, de natuur (wetenschap, literatuur, kunsten, religies) Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend

Nadere informatie

Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID. Bijzonder procesdoel 1: waarden herkennen, verkennen en integreren

Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID. Bijzonder procesdoel 1: waarden herkennen, verkennen en integreren Procesdoel 2: MOREEL DENKEN TEGEN DE ONVERSCHILLIGHEID, VOOR BETROKKENHEID Bijzonder procesdoel 1: waarden herkennen, verkennen en integreren 1ste leerjaar 2de graad 1.1. Waarden herkennen en verkennen

Nadere informatie

1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 2. Doel van de cursus NCZ

1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 2. Doel van de cursus NCZ 1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 De cursus niet-confessionele zedenleer (NCZ) in de opleiding leraar secundair onderwijsgroep 1 (LSO-1) sluit aan bij de algemene

Nadere informatie

Posttraumatische groei bij gedetineerden

Posttraumatische groei bij gedetineerden Posttraumatische groei bij gedetineerden Een existentiële benadering Siebrecht Vanhooren Posttraumatische groei: Is een grondige positieve wijziging in hoe we onszelf, de ander en de wereld ervaren. Dit

Nadere informatie

GODSDIENSTWETENSCHAPPEN

GODSDIENSTWETENSCHAPPEN GODSDIENSTWETENSCHAPPEN Het programma Godsdienstwetenschappen omvat drie onderdelen en is als volgt verdeeld over de jaren 1 en 2: Jaar1: - Nieuwe spiritualiteit grensverkeer tussen Oosterse en Westerse

Nadere informatie

Uitgangspunt: Ontwerp Leerplanontwikkeling - versie: 22/01/2001

Uitgangspunt: Ontwerp Leerplanontwikkeling - versie: 22/01/2001 Uitgangspunt: De algemene opdracht van de cursus niet-confessionele zedenleer is de leerlingen begeleiden op hun weg naar volwassenheid. Dat betekent ze onderrichten om in groeiende mate zin te geven aan

Nadere informatie

Het leven leren. De theorie en visie achter het levo lesmateriaal

Het leven leren. De theorie en visie achter het levo lesmateriaal Het leven leren De theorie en visie achter het levo lesmateriaal Waar gaat kaderdocument Het leven leren (2003) over? De levensbeschouwelijke ontwikkeling èn beroepsethische vorming van onderwijsdeelnemers

Nadere informatie

Van Waarde(n) HUB 28 november 2015, Miranda Meijerman

Van Waarde(n) HUB 28 november 2015, Miranda Meijerman Van Waarde(n) Al voor de oprichting van het Humanistisch Verbond in 1946 bestond er buitenkerkelijke uitvaartbegeleiding. vandaag staan we stil bij de HUB die nu 10 jaar als zelfstandige stichting functioneert.

Nadere informatie

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE

ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE Heutink ICT ACTIEF BURGERSCHAP EN SOCIALE INTEGRATIE op de C.B.S. De Bruinhorst 22-5-2012 Inhoudsopgave Inleiding 3 Pagina 1. Burgerschap op de Bruinhorstschool 3 2. Kerndoelen 3 3. Visie 4 4. Hoofddoelen

Nadere informatie

Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013

Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013 Vorm en inhoud geven aan burgerschap MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013 Inhoud Inleiding Bespiegelingen burgerschap Praktische middelen: - Kijk in mijn wijk - Geen grapjes

Nadere informatie

Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen

Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening door C. 814 woorden 16 januari 2014 5,6 52 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Waarden, normen en moraal Waarde:

Nadere informatie

2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden

2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden 2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden Opmerking:dit procesdoel zal normaal gezien bij elke les terugkomen. Het belang ervan is dat leerlingen beseffen dat heel veel keuzes in het leven waardegeladen

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1, Heeft het leven zin?

Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1, Heeft het leven zin? Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1, Heeft het leven zin? Samenvatting door een scholier 1618 woorden 28 november 2010 5,6 126 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Zin in zin Hoofdstuk

Nadere informatie

WPO Science jaar 1 de observatie- of demonstratiekring

WPO Science jaar 1 de observatie- of demonstratiekring WPO Science jaar 1 de observatie- of demonstratiekring De opdracht De werkplekopdracht (WPO) voor Science jaar 1 is het ontwerpen van 3 lessen Natuur en Techniek (oftewel Science) waarbij je gebruik maakt

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel7: Exploreren, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan

Bijzonder procesdoel7: Exploreren, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan Bijzonder procesdoel7: Exploreren, verkennen en integreren van het geluk in het bestaan Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 7.1. Herkennen en verkennen Wat ik versta onder geluk Ik ben gelukkig

Nadere informatie

I N F O R M A T I E B R O C H U R E

I N F O R M A T I E B R O C H U R E I N F O R M A T I E B R O C H U R E BESTE OUDERS Het is de droom van ieder van ons dat onze kinderen en jongeren zich ontplooien tot fijne mensen die in staat zijn later hun eigen weg te gaan. Daarbij

Nadere informatie

Filosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven!

Filosofie. Op het VWO. Filosofie juist op Lyceum Oudehoven! Filosofie Op het VWO Wat is Filosofie? Wetenschappen beantwoorden vragen: Over een eigen onderwerp (object van studie) Op een eigen manier (methode van bestuderen) Filosofie beantwoordt vragen die niet

Nadere informatie

LEERPLAN NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER LERAAR SO GROEP 1

LEERPLAN NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER LERAAR SO GROEP 1 LEERPLAN NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER LERAAR SO GROEP 1 Leerplan NCZ-Leraar SO-Groep 1 Pagina 1 INHOUD 1. Algemene situering van de cursus NCZ 3 2. Doel van de cursus NCZ 3 3. Basiscompetenties leraar

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO Inhoud VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN Inleiding quiz Situering HW binnen SO Specifieke vakken binnen HW Lessentabel Profiel leerlingen Vervolgopleidingen Jaarplan Ruben Delafontaine Inleiding quiz Surf

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen

Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen Bijzonder procesdoel 3: zorg voor de anderen Eerste leerjaar B 3.1. Herkennen en verkennen van de zorg en de inzet voor anderen De zorg en de inzet op zich * Als individu in een groep: - gezin, familie,

Nadere informatie

Deel 1 Opvoedingsproject

Deel 1 Opvoedingsproject Deel 1 Opvoedingsproject 1 Beste ouders, Welkom aan onze school. U kiest onze school voor het onderwijs en de opvoeding van uw kind. Wij zijn blij en dankbaar voor het vertrouwen in onze school. De directie

Nadere informatie

THEMAONTMOETINGEN. Er zijn ontmoetingen rondom vier thema s: Waardevol opvoeden Zelfbewust zijn Investeren in je relatie Leven met verlies

THEMAONTMOETINGEN. Er zijn ontmoetingen rondom vier thema s: Waardevol opvoeden Zelfbewust zijn Investeren in je relatie Leven met verlies THEMAONTMOETINGEN Ieder mens heeft weleens vragen die hij niet zomaar kan beantwoorden. Bijvoorbeeld over wie je bent of wilt zijn, hoe je je relatie kunt versterken, hoe je omgaat met verlies of over

Nadere informatie

' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis

' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis IDENTITEITS- BEWIJS ' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis 2 Onderwijs draait om mensen Als wij in onze onderwijsinstelling iets willen bereiken, dan

Nadere informatie

Samenvatting Levensbeschouwing Humanisme - Christendom

Samenvatting Levensbeschouwing Humanisme - Christendom Samenvatting Levensbeschouwing Humanisme - C Samenvatting door een scholier 855 woorden 29 januari 2012 5,3 80 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Begrippen 1) theïsme wel geloven in

Nadere informatie

Positieve psychologie & Zingeving

Positieve psychologie & Zingeving Positieve psychologie & Zingeving Studiebijeenkomst KSGV Vrijdag 29 maart 2019, 13.00-17.00 uur Auditorium Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38 te Utrecht) Informatie en aanmelding: www.ksgv.nl ksgv@ksgv.nl

Nadere informatie

Je waarden zijn o.a. bepalend voor de dingen die je doet. Ze vormen als het ware de onderlaag van waaruit je de keuzes maakt in het leven.

Je waarden zijn o.a. bepalend voor de dingen die je doet. Ze vormen als het ware de onderlaag van waaruit je de keuzes maakt in het leven. Waarden oefening Je waarden zijn o.a. bepalend voor de dingen die je doet. Ze vormen als het ware de onderlaag van waaruit je de keuzes maakt in het leven. Bekijk de waarden die hieronder vermeld staan.

Nadere informatie

Toetsing en Afsluiting

Toetsing en Afsluiting Programma van Toetsing en Afsluiting Examen 2020 Afdeling vwo, leerjaar 4 PLANNING SCHOOLEXAMENS 2017-2018 DATUM VAK OMSCHRIJVING TIJD/MIN BIJZONDERHEDEN PERIODE 1 maatschappijleer schoolexamen 1 50 NOVEMBER

Nadere informatie

leerplandoelen derde cyclus 1 Dit overzicht lijst alle leerplandoelen van de derde cyclus op.

leerplandoelen derde cyclus 1 Dit overzicht lijst alle leerplandoelen van de derde cyclus op. Dit overzicht lijst alle leerplandoelen van de derde cyclus op. Je kan dit overzicht gebruiken om je jaarplan godsdienst op te bouwen. Op de bijhorende gele blaadjes van het leerplan lees je concreet welke

Nadere informatie

' Zijn wie je bent. Dat is geluk.'

' Zijn wie je bent. Dat is geluk.' identiteitsbewijs ' Zijn wie je bent. Dat is geluk.' Erasmus 4 Onderwijs draait om mensen Onderwijs draait om mensen. Als we met elkaar in het onderwijs iets willen bereiken, dan draait alles om passie,

Nadere informatie

Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland

Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland September 2011 Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland Beleidsplan : Samenwerken aan Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg I. Achtergrond De palliatieve zorg ontwikkelt

Nadere informatie

Jaarplan Jaarplan PAV 5dejaar

Jaarplan Jaarplan PAV 5dejaar Schooljaar 2011-2012 Leerkracht(en): Vak: Klassen: Ann Debecker, Sonia Mannaerts, Carine Peeters, Ivo Thyssen, Jo Vonckx Jaarplan PAV 5dejaar 5GK, 5RK1, 5RK2 Schooljaar: 2011-2012 Algemene gegevens Leerjaar

Nadere informatie

onderwijsgroep noord identiteitsbewijs

onderwijsgroep noord identiteitsbewijs onderwijsgroep noord identiteitsbewijs 'Zijn wie je bent. Dat is geluk.' Erasmus 4 Onderwijs draait om mensen Als we met elkaar in het onderwijs iets willen bereiken, dan draait alles om passie, energie

Nadere informatie

Geestelijke verzorging als esthetisch proces

Geestelijke verzorging als esthetisch proces hans alma coaching & training Geestelijke verzorging als esthetisch proces Symposium VGVZ 2018 Voedsel voor de ziel 25 juni 2018 Beroepsstandaard Geestelijk Verzorger De esthetische dimensie van zingeving

Nadere informatie

Het delicate van geven en helpen - Een filosofie van de zorg (voor ouderen)

Het delicate van geven en helpen - Een filosofie van de zorg (voor ouderen) Het delicate van geven en helpen - Een filosofie van de zorg (voor ouderen) Colloquium Provinciehuis. Leuven, 12 oktober 2017 Prof. Antoon Vandevelde Hoger Instituut voor Wijsbegeerte KULeuven De giftdimensie

Nadere informatie

WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?

WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAT MAAKT UNIEK? WAAROM De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool in Nederland een grote mate van

Nadere informatie

WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK?

WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAT MAAKT DE VRIJESCHOOL UNIEK? WAAROM DE VRIJESCHOOL De vrijeschool heeft een geheel eigen kijk op onderwijs, die gebaseerd is op het mensbeeld uit de antroposofie. Daarbinnen heeft iedere vrijeschool

Nadere informatie

Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL. Deel 1 Opvoedingsproject

Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL. Deel 1 Opvoedingsproject Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL Deel 1 Opvoedingsproject 1 ONS OPVOEDINGSPROJECT Wij verwachten van alle ouders dat ze loyaal achter de identiteit en het opvoedingsproject

Nadere informatie

Op krachten komen. Heeft het zin? Handvatten voor zinbeleving en spiritualiteit

Op krachten komen. Heeft het zin? Handvatten voor zinbeleving en spiritualiteit Op krachten komen Op krachten komen. Herstellen doe je zelf, maar niet alleen! Leuven, 16-17 september 2011 Heeft het zin? Handvatten voor zinbeleving en spiritualiteit Axel Liégeois K.U.Leuven Broeders

Nadere informatie

POSTGRADUAAT NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER VOOR HET BASISONDERWIJS BRUGGE

POSTGRADUAAT NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER VOOR HET BASISONDERWIJS BRUGGE POSTGRADUAAT NIET-CONFESSIONELE ZEDENLEER VOOR HET BASISONDERWIJS BRUGGE PROFIEL OPLEIDING VOOR WIE? Deze opleiding is bedoeld om mensen die reeds een diploma hebben behaald in een geïntegreerde, specifieke

Nadere informatie

Examenprograma filosofie havo/vwo

Examenprograma filosofie havo/vwo Examenprograma filosofie havo/vwo Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Geloven en redeneren. Samenvatting

Geloven en redeneren. Samenvatting Geloven en redeneren Samenvatting Historisch overzicht Pantheïsme en polytheïsme De spiltijd Het oosten Boeddhisme Confucianisme Taoïsme Het westen Jodendom, christendom, islam Filosofie Ontwikkelingen

Nadere informatie

EEN WERELD AAN TALENTEN! VWO/HB ONDERWIJS

EEN WERELD AAN TALENTEN! VWO/HB ONDERWIJS EEN WERELD AAN TALENTEN! VWO/HB ONDERWIJS Onze school is een afspiegeling van de bevolking in een grootstedelijk gebied en daar zijn we trots op. Wij gaan ervan uit dat we goed zijn dankzij onze verschillen.

Nadere informatie

Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee?

Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee? Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee? voor mensen met een eetprobleem en hun naasten Eetproblematiek in cijfers Helaas komen eetproblemen en -stoornissen nog steeds veel voor in Nederland

Nadere informatie

Universiteit van het leven

Universiteit van het leven Universiteit van het leven Eerste druk, april 2012 2012 Lucien M. Verkooijen Corrector: Elly van de Vlugt Fotografie: Fred van Welie Coverbeeld: schilderij De Parel, olieverf op paneel, door Lia Vonk isbn:

Nadere informatie

Deel 1. Opvoedingsproject

Deel 1. Opvoedingsproject Deel 1 Opvoedingsproject 5 6 1. Opvoedingsproject Wij verwachten van alle ouders dat ze loyaal achter de identiteit en het pedagogisch project van onze school staan en dit ondersteunen. Hieronder vindt

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Humanisme

Werkstuk Levensbeschouwing Humanisme Werkstuk Levensbeschouwing Humanisme Werkstuk door een scholier 3099 woorden 16 mei 2003 6,3 470 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding Dit werkstuk gaat over het humanisme. Het is een levensbeschouwing

Nadere informatie

Religieus humanisme: vreedzame samenklank of contradictio in terminis Geachte dames en heren,

Religieus humanisme: vreedzame samenklank of contradictio in terminis Geachte dames en heren, Religieus humanisme: vreedzame samenklank of contradictio in terminis Geachte dames en heren, Ik ben erg blij met de uitnodiging om vandaag op uw Inspiratiedag te spreken over de vraag of humanisme en

Nadere informatie

VAN WERKDRUK NAAR WERKGELUK. Rogier Moed 10 januari 2019

VAN WERKDRUK NAAR WERKGELUK. Rogier Moed 10 januari 2019 VAN WERKDRUK NAAR WERKGELUK Rogier Moed 10 januari 2019 Contactgegevens Email: r.moed@hr.nl Tel. 06-43801675 PROGRAMMA - Verkennen en uitdiepen van begrippen werkdruk en werkgeluk - Modellen, theorieen,

Nadere informatie

Humanistische levenskunst, een inleiding

Humanistische levenskunst, een inleiding Humanistische levenskunst, een inleiding Als mens leef je vaak min of meer vanzelfsprekend. Soms sta je even stil en vraag je je af: Is dit nu wat ik wil? Klopt wat ik aan het doen ben, klopt het met wat

Nadere informatie

Eindexamen filosofie vwo 2009 - I

Eindexamen filosofie vwo 2009 - I Beoordelingsmodel Opgave 1 Religieuze ervaring 1 maximumscore 5 een bruikbare definitie van religie 1 drie problemen die zich kunnen voordoen bij het definiëren van religie 3 meerdere religieuze tradities;

Nadere informatie

Voor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen.

Voor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen. FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN NAAMSESTRAAT 69 BUS 3500 3000 LEUVEN, BELGIË m Stageproject bijlage 1: Leidraad bij het functioneringsgesprek Naam stagiair(e):.. Studentennummer:. Huidige opleiding

Nadere informatie

identiteitsbewijs identiteitsbewijs onderwijsgroep noord

identiteitsbewijs identiteitsbewijs onderwijsgroep noord 1 identiteitsbewijs identiteitsbewijs onderwijsgroep noord identiteitsbewijs onderwijsgroep noord I Zijn wie je bent. Dat is geluk. I Erasmus 2 Onderwijs draait om mensen Als we met elkaar in het onderwijs

Nadere informatie

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende

Nadere informatie

DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG

DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG 2 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - ASO - De volgende doelstellingen en VOET komen aan bod. Aangezien de leerlingen in groepjes worden onderverdeeld, onderzoek

Nadere informatie

Voltooid leven: het leven in eigen hand? Drachten, 13 november 2018

Voltooid leven: het leven in eigen hand? Drachten, 13 november 2018 Voltooid leven: het leven in eigen hand? Drachten, 13 november 2018 Welke gedachten en associaties roept voltooid leven bij u op? 1. Wanneer denkt u dat u over uw eigen leven zou zeggen het is voltooid?

Nadere informatie

Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze. Tolstoj Anna Karenina

Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze. Tolstoj Anna Karenina Alle gelukkige families lijken op elkaar, elke ongelukkige familie is ongelukkig op zijn eigen wijze Tolstoj Anna Karenina Familiezorg Methode Familiezorg Relationeel werken Denken en handelen vanuit het

Nadere informatie

PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN

PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN PROCESDOEL 3 HUMANISEREN VAN HET SAMENLEVEN MET ANDEREN 3.1 Exploreren, verkennen en integreren van de mogelijkheden van de mens 3.2 Exploreren, verkennen en integreren van de grenzen van de mens 3.3 Ontdekken

Nadere informatie

De essentie van het geluk

De essentie van het geluk De essentie van het geluk Ook verschenen van Zijne Heiligheid de Dalai Lama bij Xander Uitgevers De diepte van het zijn (2013) De kunst van relaties (2013) Geloven in harmonie (2013) Open je hart (2013)

Nadere informatie

Missie school Vanuit onze visie op het onderwijs volgt onze missie met BRON-waarden:

Missie school Vanuit onze visie op het onderwijs volgt onze missie met BRON-waarden: Missie en visie Basisschool met de Bijbel Bij de Bron is één van de tien scholen uitgaande van de Vereniging tot Stichting en Instandhouding van Scholen voor Christelijk Nationaal Schoolonderwijs te Putten.

Nadere informatie

Procesdiagnose in 4 perspectieven

Procesdiagnose in 4 perspectieven Procesdiagnose in 4 perspectieven Árpi Süle Literatuur: Á. Süle, (2013) Procesdiagnose in vier perspectieven Een integratieve kijk op therapeutische verandering, Tijdschrift voor psychotherapie 39(2),

Nadere informatie

Leerplanontwikkeling N.C. ZEDENLEER

Leerplanontwikkeling N.C. ZEDENLEER Leerplanontwikkeling N.C. ZEDENLEER INHOUD ONTWERP LEERPLANONTWIKKELING NIET - CONFESSIONELE ZEDENLEER Uitgangspunten Schema : leeractiviteiten en werkvormen Themaveld 1 : Wie ben ik? Wie ben jij? Aspecten

Nadere informatie

Persoonsvorming en identiteitsontwikkeling: (hoe) doe je dat op school?

Persoonsvorming en identiteitsontwikkeling: (hoe) doe je dat op school? Persoonsvorming en identiteitsontwikkeling: (hoe) doe je dat op school? LKCA - Cultuurdag VO 16 november 2017 Monique Volman Agenda 1.De termen: persoonsvorming, subjectivering, Bildung, enz. 2.Identiteitsontwikkeling

Nadere informatie

Samenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5

Samenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5 Samenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5 Samenvatting door een scholier 1742 woorden 4 juli 2010 4,3 21 keer beoordeeld Vak Filosofie Hoofdstuk 4 Denken over de mens Filosofische vragen

Nadere informatie

In je element met wie je bent!

In je element met wie je bent! In je element met wie je bent! SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Middagconferentie - juni 2016 Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Doelen workshop Bewuste aandacht voor persoonlijke

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Kennis en geloof

Hoofdstuk 2. Kennis en geloof Hoofdstuk 2 Kennis en geloof Kennis of dogma Is religieus geloof een vorm van kennis? Is het mogelijk een rationeel bewijs van het bestaan van God te geven? Is religieus taalgebruik betekenisvol? Vormen

Nadere informatie

In de tekst worden drie elementen van het humanisme weergegeven.:

In de tekst worden drie elementen van het humanisme weergegeven.: EIGENTIJDS HUMANISME Achtergrond De tekst Eigentijds humanisme beschrijft hoe het Humanistisch Verbond het levensbeschouwelijke humanisme anno nu interpreteert. Er is behoefte aan een beschrijving van

Nadere informatie

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van

Nadere informatie

2 Training of therapie/hulpverlening?

2 Training of therapie/hulpverlening? Bewustwording wordt de sleutel voor veranderen Peter is een zeer opvallende leerling die voortdurend conflicten heeft met medeleerlingen en de schoolleiding. Bij een leerlingbespreking wordt opgemerkt

Nadere informatie

De boodschappen die je hebt ontvangen, komen van Hogerhand. Ze zijn onvoorwaardelijk

De boodschappen die je hebt ontvangen, komen van Hogerhand. Ze zijn onvoorwaardelijk CONTACT MET HET GODDELIJKE De boodschappen die je hebt ontvangen, komen van Hogerhand. Ze zijn onvoorwaardelijk liefhebbend, jagen geen angst aan en moedigen je aan om te groeien en je ware Zelf te zijn.

Nadere informatie

Planning opleiding

Planning opleiding Planning opleiding 2019-2020 1. Je eigen persoonlijke groei als arboprofessional Datum Resultaat van deze module: kennis van eigen startpositie en keuze bij ontwikkeling. Dag 1 Introductie. Hoe ziet het

Nadere informatie

Zingeving in de palliatieve fase

Zingeving in de palliatieve fase Zingeving in de palliatieve fase Mirjam Broes Huisarts Kaderarts palliatieve zorg Scenarts zingeving Wat geeft ons bestaan zin? Wat maakt dat we ons leven als voltooid beschouwen? Wanneer vragen we om

Nadere informatie

Ziek zijn en (niet) genezen. Leuven 1-12-2011

Ziek zijn en (niet) genezen. Leuven 1-12-2011 Ziek zijn en (niet) genezen Leuven 1-12-2011 Johan Menten Walter Rombouts UZ Leuven - Goed ouder worden is een levenskunst. - Oudere mensen hebben vele zaken misschien minder in de hand, maar.zo lang mogelijk

Nadere informatie

DOELSTELLINGEN EN VOET BUURTAMBASSADEURS

DOELSTELLINGEN EN VOET BUURTAMBASSADEURS DOELSTELLINGEN EN VOET BUURTAMBASSADEURS 3 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - BSO - De volgende doelstellingen en VOET kunnen aan bod komen. Dat is steeds afhankelijk van de onderzochte (school)omgeving. Die

Nadere informatie

Analysedocument mens-, wereld- en godsbeelden Godsdiensten: een zegen of een vloek?

Analysedocument mens-, wereld- en godsbeelden Godsdiensten: een zegen of een vloek? Analysedocument mens-, wereld- en godsbeelden Godsdiensten: een zegen of een vloek? Tekst Centrale gedachten Mensbeeld Godsbeeld Joden in Antwerpen: video en bespreking ervan in de klas Wettisch leven

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf

Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf Bijzonder procesdoel 1: verantwoordelijkheid tegenover zichzelf Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 1.1.1. Herkennen en verkennen van eigenwaarde - aanvaard ik mezelf zoals ik eruit zie? -

Nadere informatie

Eindexamen filosofie vwo 2011 - I

Eindexamen filosofie vwo 2011 - I Opgave 3 Vreemder dan alles wat vreemd is 12 maximumscore 3 de twee manieren waarop je vanuit zingevingsvragen religies kunt analyseren: als waarden en als ervaring 2 een uitleg van de analyse van religie

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 1: erkenning van de mens als zingever

Bijzonder procesdoel 1: erkenning van de mens als zingever Procesdoel 5: OEFENING IN ZINGEVING Bijzonder procesdoel 1: erkenning van de mens als zingever 1ste leerjaar 2de graad 1.1. De mens als zingever: verkennen en herkennen van de andere(n), het andere De

Nadere informatie

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.

Introductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek. Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van

Nadere informatie

De Linkeroever. werkplaats voor levende spiritualiteit. Vier avonden over de vraag wat dat is, en wat ervoor nodig is om een spiritueel mens te zijn

De Linkeroever. werkplaats voor levende spiritualiteit. Vier avonden over de vraag wat dat is, en wat ervoor nodig is om een spiritueel mens te zijn Spiritualiteit? [Ralf Grossert] M1 Iets voor mensen die graag zweverig doen? Of moet je met je beide benen op de grond staan om spiritueel te kunnen zijn? En welke spiritualiteit past bij mij? Er is zoveel

Nadere informatie

Docent Accreditatie. Welkom! Dag 5: Belevingspsychologie

Docent Accreditatie. Welkom! Dag 5: Belevingspsychologie Docent Accreditatie Welkom! Dag 5: Belevingspsychologie Het gebruik van modellen in de belevingspsychologie Piramide van Maslow Transactionele Analyse Circle of Aikido Abraham Maslow 1908-1970 Eric Berne

Nadere informatie

Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.

Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal

Nadere informatie

Het absolute perspectief

Het absolute perspectief 1 2 HET ABSOLUTE PERSPECTIEF Van verkramping naar vrijheid PETER GORDIJN 3 2018 Uitgeverij Samsara, Amsterdam 2018 omslagillustratie Greg Rakozy Redactie Justus Kramer Schippers Vormgeving omslag, binnenwerk

Nadere informatie

Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO

Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Voorstel van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming voor nieuwe kerndoelen onderbouw VO Onderdeel van de eindrapportage

Nadere informatie

DaVinci: Wereldverkenning

DaVinci: Wereldverkenning DaVinci: Wereldverkenning samen met ouders Alles heeft te maken met al het andere, Leonardo Da Vinci Ik verwonder me over Ik verwonder me over Ik verwonder me over DaVinci Ieder kind is uniek en het is

Nadere informatie

Een Jenaplanschool is ervaringsgericht:

Een Jenaplanschool is ervaringsgericht: Observatie gericht op Jenaplanonderwijs De zes kwaliteitskenmerken van een Jenaplanschool met bijbehorende indicatoren. (bron: Boek: Jenaplan, een school waar je leert samenwerken ) Een Jenaplanschool

Nadere informatie

-Onze school behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijsnet. Het schoolbestuur is de gemeente Olen.

-Onze school behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijsnet. Het schoolbestuur is de gemeente Olen. Pedagogisch project 1. situering onderwijsinstelling 2. levensbeschouwelijke uitgangspunten 3. visie op ontwikkeling en opvoeding 4. het schoolconcept 1. Situering onderwijsinstelling 1.1 Een gemeenteschool:

Nadere informatie

Bijzonder procesdoel 6: Exploreren, verkennen en integreren van de schoonheid en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie

Bijzonder procesdoel 6: Exploreren, verkennen en integreren van de schoonheid en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie Bijzonder procesdoel 6: Exploreren, verkennen en integreren van de en de waarheid: esthetisch gevoel, distinctie Eerste leerjaar B Beroepsvoorbereidend leerjaar 6.1. Herkennen en verkennen van vormen van

Nadere informatie