Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Social & Polling Rapport Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer André Malatoux en Anouk van Drunen E6725 april 2007 Bestemd voor: de Gemeente Zoetermeer Juridische aangelegenheden Alle in dit document vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk. Publicatie en inzage aan derden, geheel of gedeeltelijk, is zonder toestemming van TNS NIPO beslist niet toegestaan. TNS NIPO ISO 9001 rapport nederlands.dot
Inhoud Inleiding 1 1 Stappers 2 1.1 Meeste stappers naar Locomotion 2 1.2 Perceptie van veiligheid 3 1.2.1 Merendeel voelt zich veilig, maar noemt redenen voor onveiligheid 3 1.2.2 Minderheid mijdt plaatsen 4 1.2.3 13% is slachtoffer overlast of misdrijf 5 1.2.4 18% ervaart overlast van drugs en/of alcoholgebruik 5 1.2.5 Ruim driekwart heeft positieve ervaringen met deurbeleid 5 1.2.6 Ruime voldoende voor veiligheid in Zoetermeer 6 1.3 Maatregelen ter bevordering veiligheid sorteren enig effect 8 1.3.1 Cameratoezicht vergroot voor 37% gevoel veiligheid (zeer) sterk 8 1.3.2 Lichtboulevard vergroot voor 41% gevoel veiligheid (zeer) sterk 8 1.3.3 Gebruik Veilig stappen bus ligt laag 8 1.4 Alcoholbeleid 9 1.4.1 Gratis alcoholverstrekking leidt tot meer drinken 9 1.4.2 Zeven op de tien drinken in 10 1.5 Imago van Zoetermeer bij stappers 11 2 Omwonenden 13 2.1 Perceptie van veiligheid 13 2.1.1 Meerderheid voelt zich veilig 13 2.1.2 Voornamelijk overlast van jongeren 14 2.1.3 Vaak overlast van Locomotion 14 2.1.4 Merendeel doet aangifte bij politie in geval van overlast 15 2.1.5 Overlast beïnvloedt veiligheidsgevoel in enige mate 16 3 Horecaondernemers en politie 17 3.1 Perceptie van veiligheid 18 3.1.1 Veiligheid algemeen redelijk 18 3.1.2 Incidenten zullen altijd een rol blijven spelen 18 3.1.3 Uitgaanspubliek is lief 18 3.1.4 Toezicht op straat moet breder 19 3.1.5 Deurbeleid stemt tevreden 19 3.1.6 Omwonenden ervaren voornamelijk overlast van vandalisme 20 3.2 Imago van Zoetermeer: slaapstad 20 3.3 Grootste bedreigingen voor stapplezier 21 3.3.1 Alcoholgebruik grootste bedreiging 21 3.3.2 Drugs veroorzaken minder problemen 22 3.3.3 Vrije sluitingstijden zorgen voor controle 22 3.3.4 Hangjongeren veroorzaken mijden van plekken 22 3.4 Maatregelen ter bevordering van veiligheid 23 Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007
3.4.1 Veilig stappenbus; bekendheid en gebruik moeten omhoog 23 3.4.2 Lichtboulevard: positief 24 3.4.3 Camera s: verdeeldheid en positiviteit 24 3.5 Beoordeling van het Veilig stappen project 25 3.6 Aanbevelingen van partners project 26 4 Aanbevelingen 28 Bijlagen 1 Onderzoeksverantwoording 2 Methodes 3 Deelnemers kwalitatieve interviews 4 Guidelines interviews 5 Persbericht 6 Vragenlijsten 7 Tabellen 8 Open antwoorden Inhoud figuren en tabellen 1 Uitgaansgelegenheden bezocht in afgelopen vier weken (%) 3 2 Cijfers voor veiligheid verschillende steden 7 3 Laatste gebruik Veilig stappen bus 9 4 Score tussen 1 (past heel slecht bij Zoetermeer) en 5 (past heel goed bij Zoetermeer) voor imagostellingen 11 5 Oorzaken overlast (%) 14 6 Uitgaansgelegenheden die overlast veroorzaken (%) 15 7 Wat doet men bij overlast (%), (meerdere antwoorden mogelijk) n=32 16 8 Leeftijd en geslacht (%) Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007
Inleiding De gemeente Zoetermeer heeft TNS NIPO in december 2006 verzocht een onderzoek naar de veiligheid in Zoetermeer tijdens het uitgaan uit te voeren. Dit onderzoek sluit aan op het project Veilig stappen in Zoetermeer. Met dit project willen de gemeente en politie de veiligheid in Zoetermeer verbeteren. De voornaamste reden voor dit project is de stijging in het aantal geweldsdelicten de afgelopen jaren. Om tot een plan van aanpak te komen zijn de Koninklijke Horeca Nederland en horecaondernemers in Zoetermeer ook bij dit project betrokken. Om de gemeente inzicht te geven in de ervaringen tijdens het uitgaan en de perceptie van veiligheid in de stad heeft TNS NIPO meerdere groepen in de gemeente ondervraagd. Om te achterhalen hoe personen die uitgaan in Zoetermeer de veiligheid ervaren zijn in totaal 293 stappers ondervraagd. Van deze personen zijn in drie weekenden op verschillende uitgaanslocaties emailadressen verzameld. Om de ervaringen van deze groep te kunnen vergelijken met de perceptie van veiligheid van omwonenden van uitgaansgelegenheden in de stad zijn ook deze personen ondervraagd. Op basis van door de gemeente geselecteerde gebieden in de buurt van uitgaansgelegenheden of aanlooproutes hier naar toe, zijn 800 personen middels een brief benaderd. In totaal hebben 132 omwonenden een vragenlijst op het internet ingevuld. Om het totaal van deze perceptie van veiligheid omtrent het uitgaan te kunnen vertalen in beleid, heeft TNS NIPO Commerce kwalitatieve interviews onder horecaondernemers en politie afgenomen. Op deze manier kan de horeca in Zoetermeer inspelen op de behoeftes van haar publiek én omwonenden waardoor uiteindelijk de veiligheid verbeterd zal kunnen worden. Onderhavige rapportage geeft verslag van alle uitkomsten. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 1
1 Stappers In dit hoofdstuk komt aan het licht hoe de personen die uitgaan in Zoetermeer de veiligheid ervaren. Hierbij wordt aandacht besteed aan hoe vaak men uitgaat in Zoetermeer en waar, het gevoel van veiligheid en het ervaren van overlast. Ook wordt een vergelijking gemaakt tussen de verschillende steden waar men uitgaat. De maatregelen die de gemeente al getroffen heeft om de veiligheid te verbeteren worden beoordeeld door de stappers. Op basis van de mening over alcoholgebruik in het uitgaansleven kan de gemeente haar beleid ontwikkelen. Tot slot is nog kort aandacht voor het algemene imago van Zoetermeer onder stappers. 1.1 Meeste stappers naar Locomotion Het merendeel van de ondervraagde stappers woont in Zoetermeer (66%). Het overige deel is afkomstig uit de steden rondom Zoetermeer gelegen. De meeste stappers gaan uit in de Locomotion (54%), daarna zijn de Amphion en Estupendo het meest bezocht in de afgelopen vier weken. Het publiek dat naar de Locomotion gaat is het jongst; het merendeel van de 16 tot en met 18 jarigen gaat hier naar toe (86%). De bezoekers van de Boerderij zijn meestal 25 jaar of ouder (40%). Amphion vangt de meeste stappers hier tussen in (48%). Gemiddeld ging men 3,4 keer uit in de afgelopen vier weken. Mannen deden dit vaker dan vrouwen (3,9 versus 3,1). Zoetermeer bleek de meest geliefde stad om uit te gaan; 90% van de stappers noemde deze stad op de vraag waar men het meeste uitgaat. Aangezien dit onderzoek ook in Zoetermeer plaatshad is dat niet verwonderlijk. Als tweede favoriet werd Den Haag genoemd (52%) en Rotterdam werd als derde genoemd (46%). 1 Deze laatste twee ontlopen elkaar niet veel. 1 Men kon meerdere antwoorden geven, vandaar dat de percentages niet tot 100% optellen. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 2
1 Uitgaansgelegenheden bezocht in afgelopen vier weken (%) Locomotion 54 Amphion 36 Estupendo/Tommy s 35 Spetters 27 Het Brouwhuis 26 Queen of Hearts 17 Players Entertainment Club 11 Grandcafé Vrienden 11 De Boerderij 9 Old Pall 9 Anders 4 Westpoint 2 Weet niet 1 Totaal 100 1.2 Perceptie van veiligheid De veiligheid zoals stappers die ervaren tijdens het uitgaan hangt samen met meerdere aspecten die in deze paragraaf behandeld zullen worden. Allereerst komt het gevoel van veiligheid aan de orde. 1.2.1 Merendeel voelt zich veilig, maar noemt redenen voor onveiligheid Het algehele gevoel van veiligheid tijdens het uitgaan is hoog; 38% voelt zich zeer veilig en 45% een beetje veilig. Een op de negen voelt zich onveilig (11%). Men voelt zich vooral veilig door de goede sfeer (42%) of de goede beveiliging die aanwezig is (36%). Toch geeft een deel van de stappers die hiervoor dus aangaven zich veilig te voelen- bij de vervolgvraag aan dat zij zich eigenlijk toch niet veilig voelen: in totaal zegt 25% dit. Wanneer we de stappers die bij de vervolgvraag aangaven zich onveilig te voelen optellen bij de stappers die eerder aangaven zich onveilig te voelen, voelt eigenlijk circa een derde (32%) van de stappers zich onveilig. De redenen waarom men zich veilig voelt geven wel aanwijzingen voor verbeterpunten. Er wordt vaak aangegeven dat er genoeg uitsmijters/beveiliging aanwezig zijn en dat zij ook vaak op tijd ingrijpen. Daarentegen is dit gevoel van veiligheid vaak gekoppeld aan de uitgaansgelegenheid zelf. Men geeft aan zich binnen veilig te voelen, maar buiten politie te missen of de aanwezigheid van groepen vervelend te vinden. Veel stappers lossen dit op door in groepen uit te gaan, maar dit betekent dus wel dat zij zich eigenlijk niet veilig voelen en hier zelf een oplossing voor zoeken. De andere meest genoemde reden voor een veilig gevoel is het nooit zelf problemen gehad te hebben of zich buiten Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 3
problemen te houden. Al met al is bij een meerderheid een gevoel van veiligheid aanwezig, maar is dit niet een geheel overtuigd gevoel van veiligheid bij alle stappers. Door een enkeling wordt de Locomotion als een onveilige plek genoemd. Ook de sfeer rondom de Boerderij, Casa en Locomotion wordt als niet altijd even fijn bestempeld. Opmerkelijk is dat een aantal stappers de uitsmijters op een negatieve manier noemen: Er zijn natuurlijk wel uitsmijters, maar als je op de uitsmijters gaat letten zie je dat die ook aan de alcohol zijn. De redenen die men noemt voor een onveilig gevoel komen nagenoeg overeen met de redenen die genoemd werden voor een veilig gevoel. Bij beide vragen worden zowel positieve als negatieve punten genoemd, waarbij de balans doorslaat naar of men aangaf zich wel of niet veilig te voelen. Dit geeft aan dat de perceptie van een veilig gevoel ook erg kan verschillen. De Locomotion wordt opnieuw een aantal keer genoemd als onveilige plek; inherent hieraan is, volgens een van de stapper, het publiek dat de uitgaansgelegenheid bezoekt. Er wordt ook gemeld dat het bij Locomotion makkelijk is van alles mee naar binnen te nemen. Andere redenen voor een gevoel van onveiligheid zijn de afstanden tussen verschillende discotheken, het alleen naar huis fietsen over stille wegen en de aanwezigheid van te veel donkere stukken en bosjes. De voornaamste reden voor een onveilig gevoel zijn gevechten en ruzies in het uitgaansleven. 1.2.2 Minderheid mijdt plaatsen Het gevoel van veiligheid hangt samen met de mate waarin men bepaalde plaatsen in de gemeente mijdt; bijna vier op de tien stappers doen dit (39%). Zij geven in 7% van de gevallen aan dit vaak te doen. Bijna een kwart (23%) doet dit regelmatig en het merendeel (61%) soms. Voornamelijk de 25-plussers geven aan vaak plaatsen te mijden (29% versus, 2% van de 19-24-jarigen en 6% van de 16-18-jarigen) net als vrouwen vaker in het algemeen plaatsen mijden (46% versus 31%). Voornamelijk afgelegen straten, tunnels en parken worden gemeden. Het gaat hierbij vooral om de combinatie van stille, donkere en onbewoonde plekken waarbij ook hangjongeren ter plaatse zijn. Specifieke plekken die genoemd worden zijn: de Voorweg, de Seghwaertse weg, de Mandelabrug, de wijken Meerzicht, Palenstein, Driemanspolder en Buytenweg. Ook de Boerderij wordt soms als een risicogebied ervaren door de aanwezigheid van Casa (en drugsgebruik dat hiermee samenhangt). Dit geldt ook voor café Latenstaan. Tot slot wordt het stuk tussen Estupendo en Brouwhuis als verlaten ervaren en het busstation Centrum West en de Noord A worden ook als niet prettig bestempeld. Kwalitatieve interviews In de kwalitatieve interviews komt naar voren dat ondernemers de plekken die gemeden worden zelf ook als risicogebieden ervaren. De Boerderij geeft aan verbaasd te zijn hierin genoemd te worden door stappers en ook de politie geeft aan geen overlast van De Boerderij te ervaren. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 4
1.2.3 13% is slachtoffer overlast of misdrijf De mate waarin men daadwerkelijk slachtoffer is geweest van een misdrijf of overlast heeft ervaren kan bijdragen aan het gevoel van veiligheid of onveiligheid dat men heeft. Het merendeel van de stappers (86%) geeft aan in het afgelopen jaar geen slachtoffer te zijn geweest van een misdrijf of overlast ervaren te hebben. De overige 13% geeft aan hier wel last van te hebben gehad. Gemiddeld had men 3,5 keer zo n ervaring. Mannen hadden gemiddeld vaker zo n ervaring dan vrouwen (4,1 versus 2,9 keer) en 25-plussers veel minder vaak dan de jongeren (1 keer versus 3,4; 19-24 en 3,8;16-18, keer). De overlast die men ervaart heeft vooral te maken met vechtpartijen, ruzies, bedreigingen en dronken personen. Locomotion wordt een paar keer genoemd hierbij: het was zo druk in Locomotion dat er mensen precies naast mij gingen vechten omdat ze hun jas niet kregen ; of als loco is afgelopen gaan ze door onze wijk herrie lopen maken bijvoorbeeld, vechtpartijen in en voor Locomotion, er komt volk binnen dat alleen uit is op ruzie (voornamelijk mensen afkomstig buiten Zoetermeer) terwijl het vroeger een stuk gezelliger was. Kwalitatieve interviews Ook uit de interviews komt het verschil tussen veiligheid binnen en buiten naar voren. De politie geeft aan dat de slechte naam van Locomotion logisch is omdat het ook de grootste uitgaansgelegenheid is. 1.2.4 18% ervaart overlast van drugs en/of alcoholgebruik Ook de mate van overlast ervaren door drugs of alcohol draagt bij aan gevoel van veiligheid of onveiligheid. Een iets groter deel van de stappers ervaart wel eens overlast van drugs en/of alcoholgebruik dan overlast in het algemeen (18% versus 13%). Wel ervaart men vaker overlast van drugs of alcohol; gemiddeld 6,1 keer in het afgelopen jaar. Hierbij ervaren mannen (8 versus 4,3 keer door vrouwen) en 25-plussers (9,8 versus 7,9; 16-18 en 3,6; 19-24 keer) beduidend vaker overlast. Overlast wordt voornamelijk veroorzaakt door dronken mensen die ruzie zoeken, bedreigen of handtastelijk worden. Verder wordt aangegeven dat iemand wel eens drugs in zijn drankje had en dat er op de herentoiletten drugs wordt verhandeld. Tot slot nog twee opmerkingen: er wordt regelmatig geblowd in de Locomotion,..ik vind dat uitsmijters te weinig dronken mensen eruit sturen. Kwalitatieve interviews De overlast van voornamelijk alcohol wordt door alle partijen onderschreven. Drugs wordt als een minder groot probleem ervaren. 1.2.5 Ruim driekwart heeft positieve ervaringen met deurbeleid Hoe positief of negatief de ervaringen met de portiers in het uitgaan zijn draagt ook bij aan het gevoel van veiligheid of onveiligheid. Een derde (34%) van de stappers geeft aan zeer positieve ervaringen met het deurbeleid tijdens het uitgaan te hebben. Nog eens 44% heeft een beetje positieve ervaringen. Tot slot, 16% staat een beetje tot zeer negatief ten overstaan van het deurbeleid (6% weet het niet). Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 5
Op de vraag om positieve ervaringen wordt vaak genoemd dat dronken of vervelende mensen niet worden binnen gelaten en er goed op legitimatie wordt gelet. Iemand noemt het volgende voorbeeld er wordt tevens gewerkt met gekleurde bandjes om leeftijd aan te geven, al werkt dit niet altijd maar het is wel een goed initiatief. Ook geeft iemand aan alleen zullen ze het drugsprobleem beter moeten aanpakken, door middel van stille security bijvoorbeeld. De portiers worden ook vaak vriendelijk genoemd. Er zijn ook negatieve ervaringen die worden genoemd: sommigen wijzen op een inconsequente controle van leeftijd en discriminatie bij het deurbeleid, alhoewel dit laatste niet heel vaak wordt genoemd. Tot slot wordt de Locomotion ook hier een paar keer in negatieve zin genoemd: de uitsmijters worden als agressief bestempeld door een enkeling en iemand beschrijft dat zij dronken zijn en jonge meisjes versieren. Kwalitatieve interviews De reactie van de horecaondernemers op het drankgebruik van portiers is steevast dat dit bij hen niet gebeurt. Ook de politie, die de contacten met de verschillende gelegenheden onderhoudt, geeft aan van mening te zijn dat dit nergens voorkomt. 1.2.6 Ruime voldoende voor veiligheid in Zoetermeer De stappers is gevraagd een rapportcijfer te geven voor de veiligheid in Zoetermeer en in andere steden waar ze uitgaan. Niet tussen alle steden kan een goede vergelijking getrokken worden door het kleine aantal personen dat hier voor de veiligheid een cijfer gaf. Wanneer alleen de gemiddelde cijfers gebaseerd op 100 of meer waarnemingen vergeleken worden, behaalt Zoetermeer het hoogste cijfer voor de veiligheid tijdens het uitgaan. Een score van 7,1 is een ruime voldoende aangezien personen in de praktijk meestal een cijfer tussen de vijf en acht geven, waarbij een zes als voldoende wordt beschouwd. Den Haag en Rotterdam scoren beide bijna een heel punt lager. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 6
2 Cijfers voor veiligheid verschillende steden Stad Cijfer n Moerkapelle 10,0 1 Voorburg 9,0 2 Zoeterwoude 8,7 8 Pijnacker 8,3 7 Delft 7,8 16 Wassenaar 7,5 2 Berkel en Rodenrijs 7,3 4 Leidschendam 7,3 11 Nootdorp 7,3 3 Zoetermeer 7,1 293 Den Haag 6,3 152 Rotterdam 6,2 134 Bleijswijk 6,0 1 Rijswijk 6,0 2 Het uitgaansleven in Zoetermeer wordt met een 7,0 beoordeeld; ongeveer gelijk aan de veiligheid. Ondanks de voorvallen die men noemt, zelfs indien men zegt zich wél veilig te voelen, wordt de veiligheid tijdens het uitgaansleven met een hoog cijfer beloond. Op aanknopingspunten voor beleid wordt in de aanbevelingen verder ingegaan. Kwalitatieve interviews De geïnterviewden geven zelf gemiddeld een 7,3 voor de veiligheid tijdens het uitgaan in Zoetermeer. Zij kunnen zich vinden in de door de stappers gegeven 7,1, maar vinden wel dat dit cijfer binnen de uitgaansgelegenheden hoger ligt. De volgende paragraaf gaat in op de maatregelen die de gemeente al heeft getroffen ter bevordering van de veiligheid tijdens het uitgaan. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 7
1.3 Maatregelen ter bevordering veiligheid sorteren enig effect De gemeente Zoetermeer heeft verschillende initiatieven in het leven geroepen om het uitgaan veiliger te maken. In hoeverre stappers hier iets van gemerkt hebben en dit een positief effect op de veiligheid heeft, zal uit de verschillende aspecten blijken die hier besproken worden. 1.3.1 Cameratoezicht vergroot voor 37% gevoel veiligheid (zeer) sterk Bijna een kwart (23%) van de stappers heeft de aanwezigheid van camera s in het uitgaansleven niet opgemerkt; 75% heeft ze wel opgemerkt. Van de personen die de camera s wel hebben opgemerkt heeft deze aanwezigheid voor 11% hun gevoel van veiligheid zeer sterk vergroot. Voor 26% is het gevoel sterk vergroot, voor 43% een beetje en tot slot voor 20% is het veiligheidsgevoel niet vergroot/gelijk gebleven. In totaal is het gevoel van veiligheid dus voor 80% vergroot. Vooral de 25-plussers (69% van hen) ervaren een (zeer) sterke invloed op hun gevoel van veiligheid door de aanwezigheid van camera s. 1.3.2 Lichtboulevard vergroot voor 41% gevoel veiligheid (zeer) sterk Een ander initiatief van de gemeente, het aanbrengen van lichtboulevards, is bijna een derde (30%) van de stappers niet opgevallen. Bij 52% is het wel opgevallen (18% weet het niet). Voor 5% (van degenen die het wel opmerkten) is het gevoel van veiligheid zeer verbeterd en voor 36% verbeterd. Bijna vier op de tien (37%) stappers ziet haar veiligheidsgevoel als een beetje verbeterd en 22% ziet geen verbetering. Al met al is er voor 78% verbetering. 25-plussers hebben de verlichting minder vaak niet opgemerkt (15% versus 30% gemiddeld) en zien hun gevoel van veiligheid iets vaker verbeterd (56% versus 41% gemiddeld). 1.3.3 Gebruik Veilig stappen bus ligt laag De veilig stappen bus is een initiatief in het kader van het project Veilig stappen in Zoetermeer. De bus is vrij goed bekend bij de stappers; 58% heeft wel eens iets gezien, gehoord of gelezen over de bus. Het gebruik ervan is echter wat minder: van de kenners heeft 16% wel eens gebruik van de bus gemaakt. Het merendeel deed dit langer dan een maand geleden (37%). De ervaringen met het gebruik zijn merendeels positief; 85% van de gebruikers is een beetje tot zeer positief. Door het geringe aantal gebruikers is het niet zinnig uitspraken te doen over de redenen van negatieve ervaringen met de bus (het gaat hier om drie respondenten). Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 8
3 Laatste gebruik Veilig stappen bus 22% 37% 7% afgelopen weekend twee weken geleden drie weken geleden een maand geleden langer dan een maand geleden 22% 11% Bron: TNS NIPO, 2007 1.4 Alcoholbeleid De manier waarop stappers het gebruik en het aanbieden van alcohol tijdens het uitgaan beoordelen kan de gemeente handvaten bieden in het ontwikkelen van beleid hier omtrent. 1.4.1 Gratis alcoholverstrekking leidt tot meer drinken Circa tweederde van de stappers geeft aan meer alcohol te drinken wanneer dit makkelijker wordt gemaakt door de horecagelegenheid. Een happy hour zet 61% aan tot meer drinken en het verstrekken van gratis alcohol zet 66% aan tot meer drinken. 2 Het naar een andere uitgaansgelegenheid gaan, die men minder leuk vindt, voor gratis alcohol doet men echter niet zo snel; 37% zou dit doen. 2 Stellingen: Wanneer een uitgaansgelegenheid op een bepaalde tijd happy hour heeft, drink ik meer alcohol dan ik zou doen wanneer er geen happy hour zou zijn. En Als ik niet hoef te betalen voor mijn alcoholische drankjes ben ik al snel geneigd meer te drinken dan wanneer ik wel voor mijn alcoholische drankjes moet betalen. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 9
Hier op aansluitend is men ook minder positief over het gratis verstrekken van alcohol door een uitgaansgelegenheid; 51% vindt dit geen goede zaak (44% wel). Ook al geeft men aan meer te gaan drinken indien gratis alcohol wordt verstrekt, toch of misschien juist daarom, zou de horeca dit niet in de praktijk moeten brengen volgens de stappers. Met name de 25-plussers geven vaak aan niet méér te gaan drinken door ander beleid en zij keuren gratis alcoholverstrekking ook in sterke mate af. De jongste stappers (16-18) laten een omgekeerd effect zien. 1.4.2 Zeven op de tien drinken in Indrinken is een fenomeen dat voor omwonenden veel overlast kan veroorzaken en ook kan dit tot problemen leiden in het uitgaansleven zelf. Het blijkt dat het leeuwendeel van de stappers dit wél doet; 70% geeft aan wel eens in te drinken. Van de jongste (16-18) doet maar liefst 78% dit. Stappers gaan niet altijd indrinken voordat ze uitgaan (14%), maar doen dit soms (60%) of regelmatig (24%). Tijdens het uitgaan gebruikt 95% van de stappers alcohol; waarvan 32% vaak, 38% regelmatig en 25% soms. Het drugsgebruik ligt een stuk lager; 85% geeft aan nooit drugs te gebruiken, 10% doet dit soms en 5% regelmatig of vaak. Kwalitatieve interviews De geïnterviewden verschillen in mening over of de uiteindelijke hoeveelheid genuttigde alcohol hoger ligt door dergelijke drankstunts. Dit verschil in uitgangspunt heeft ook te maken met de manier waarop een gelegenheid zich wil profileren; sommigen geven aan zich meer op service te willen richten, anderen proberen hun tent eerder op de avond te vullen. De politie geeft in ieder geval aan hiertegen te zijn door de korte tijd waarin mensen dronken kunnen worden. Deze discussie is erg actueel; minister Klink van Volksgezondheid wil op dit moment ook de happy hours afschaffen, in de aanbevelingen komen wij hier op terug. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 10
1.5 Imago van Zoetermeer bij stappers Om het imago van Zoetermeer onder het uitgaand publiek vast te stellen is hen een aantal stellingen voorgelegd. In het algemeen vindt 83% Zoetermeer een (beetje tot zeer) aantrekkelijke stad om een bezoek aan te brengen. Deze stelling is aan iedereen voorgelegd, onderstaande figuur geeft de scores op verschillende stellingen weer die aan een derde van het uitgaand publiek zijn voorgelegd. 4 Score tussen 1 (past heel slecht bij Zoetermeer) en 5 (past heel goed bij Zoetermeer) voor imagostellingen 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 3,6 3,6 3,4 3,4 3,3 3 2,7 2,5 2,4 2,1 1 Zoetermeer is een aantrekkelijke stad voor ondernemers en bedrijven Zoetermeer is een stad met een kleurrijke multiculturele bevolking Zoetermeer is een aantrekkelijke stad om te winkelen Zoetermeer is een stad waar je goed kunt stappen Zoetermeer is een stad met ruimte en rust Zoetermeer is een stad met een bruisend nachtleven Zoetermeer is een stad zonder identiteit Zoetermeer is een stad met weinig groen en natuur Zoetermeer is een stad die slecht bereikbaar is Zoetermeer is een stad waar het onprettig wonen is Bron: TNS NIPO, 2007 Op bijna alle aspecten scoort de gemeente bovengemiddeld en dat is een score om trots op te zijn. Met name de aantrekkelijkheid voor ondernemers en bedrijven is goed in orde alsmede het multiculturele karakter van de stad. Het enige aspect dat benedengemiddeld scoort is het onprettig wonen in de stad; wat betekent dat het dus prettig wonen is in de stad. Tot slot wordt ook het uitgaansleven bovengemiddeld beoordeeld; het goed kunnen stappen in de stad behaalt een score die tot een van de hoogste behoort. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 11
Zoetermeer krijgt voor drie imagoaspecten een gemiddelde (2,5 is gemiddeld) beoordeling; het gaat hier om de bereikbaarheid van de stad, de aanwezigheid van groen en natuur in de stad en het niet hebben van een identiteit. De score op dit laatste aspect moet eigenlijk andersom worden gezien, omdat het een negatief gestelde stelling is. Aangezien de score hiervoor rond het gemiddelde ligt betekent dit dat men niet vindt dat de stad een uitgesproken identiteit heeft, maar ook niet dat zij geen identiteit heeft. De gemeente moet bij zichzelf nagaan of de identiteit nog meer ontwikkeld moet worden óf dat de reeds aanwezige identiteit beter gecommuniceerd moet worden naar de burgers. De aanwezigheid van groen en natuur in de stad kan de gemeente verbeteren door hier in te investeren. De bereikbaarheid kan met zeer weinig inspanningen worden verbeterd aangezien de Randstadrail op dit moment nog niet in werking is getreden; zodra dit op de rails is, zal men snel positiever oordelen. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 12
2 Omwonenden Nadat in de voorgaande hoofdstukken is ingegaan op de beleving van veiligheid tijdens het uitgaan, wordt in dit hoofdstuk nader bekeken hoe de omwonenden hier tegenover staan. Er is aandacht voor de perceptie van veiligheid die onder omwonenden bestaat, welke overlast zij precies ervaren, alsmede wat zij doen in geval van overlast. Of de overlast die men ervaart ook daadwerkelijk effect op het gevoel van veiligheid heeft, komt ook aan de orde. Omwonenden zijn in dit geval inwoners van Zoetermeer die in gebieden (wijken, straten) wonen waar uitgaansgelegenheden in de buurt zijn óf waar aanlooproutes hier naartoe zijn (de gemeente heeft deze gebieden geselecteerd). 2.1 Perceptie van veiligheid Voor de omwonenden geldt dat het gevoel van veiligheid in de buurt voornamelijk samenhangt met de mate van overlast die zij ervaren; het gaat hierbij dus om minder aspecten dan het geval is bij het uitgaand publiek. Allereerst komt het gevoel van veiligheid aan bod. 2.1.1 Meerderheid voelt zich veilig Het algemene gevoel van veiligheid in de directe woonomgeving ligt hoog; 35% voelt zich zeer veilig en 36% een beetje veilig (71% totaal). Een (beetje tot zeer) onveilig gevoel bestaat bij 29% van de omwonenden. Het gevoel van veiligheid in de gemeente Zoetermeer in zijn algemeenheid ligt een fractie hoger; 76% voelt zich veilig. Waar er in het gevoel van veiligheid in de directe woonomgeving geen verschil is tussen inwoners die wel en niet uitgaan in de gemeente, is dat verschil er wel in het algemene gevoel van veiligheid in de gemeente. Niet-stappers voelen zich in de gemeente veiliger dan stappers (82% versus 72%). Stappers zullen nou eenmaal sneller in aanraking komen met onveilige situaties. Wat volgens de omwonenden voornamelijk tot een veilig gevoel leidt zijn: een grote sociale controle, geen passanten in de wijk, openheid in de omgeving; goed zicht en een goede (straat)verlichting. Daarnaast voelt men zich veilig indien er geen negatieve ervaringen zijn geweest in de buurt. Opvallend is dat, net als bij de stappers, bij de vraag om redenen voor een veilig gevoel ook redenen voor een onveilig gevoel zijn genoemd. Onveilige gevoelens ontstaan door hangjongeren in portieken, bij het station en op de dijk (Bomanshove); deze drie gebieden komen vaker voor in de antwoorden. Hangjongeren drinken in de buurt, maken herrie of vernielen eigendommen. Een enkeling noemt overlast op de snelwegen waarbij er te hard en asociaal gereden wordt. Een vergelijking tussen de stappers en omwonenden op dit gebied wijst uit dat voor beiden donkere, enge, stille plekken bijdragen aan een gevoel van onveiligheid. De gemeente kan hier gericht aan oplossingen werken. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan het zorgen voor goede verlichting en de aanwezigheid van politie in avonduren. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 13
2.1.2 Voornamelijk overlast van jongeren Tabel 5 geeft de verschillende soorten overlast weer en de mate waarin zij ervaren worden. Overlast door groepen jongeren komt het meeste voor; tweederde van de omwonenden ervaart deze overlast. Ook het geluidsoverlast en vandalisme wordt door een meerderheid ervaren. 5 Oorzaken overlast (%) 3 Komt Vaak voor Soms voor Nooit of bijna nooit voor Weet niet Overlast van groepen jongeren 66 28 6 - Geluidsoverlast 53 31 13 3 Overlast van vandalisme 53 31 13 3 Overlast van dronken mensen 44 41 13 3 Drugsoverlast 16 2 22 41 Circa de helft van de omwonenden ervaart overlast van de sluitingstijden van horecagelegenheden in de weekenden en de helft niet (resp. 43% en 42%, 15% weet het niet). Van de sluitingstijden doordeweeks ervaart een minderheid overlast (18%). De nadruk in het beleid van de gemeente zal dus op de weekenden moeten liggen. 2.1.3 Vaak overlast van Locomotion Aan de inwoners die zelf aangaven in de buurt van een of meer van de uitgaansgelegenheden te wonen, is vervolgens gevraagd of zij hiervan overlast ervaren, indien ja is ook gevraagd hoe vaak en om wat voor soort overlast het dan gaat. Tabel 6 laat zien dat van de Locomotion de meeste overlast is ervaren door omwonenden. De Boerderij volgt op korte afstand. Het soort overlast dat door de verschillende uitgaansgelegenheden wordt ervaren zal gezamenlijk besproken worden voor alle gelegenheden omdat het vaak om hetzelfde soort problemen gaat (uitzonderingen of opvallende zaken zijn apart genoemd). Voor alle gelegenheden geldt dat er sprake is van overlast door dronken jongeren die herrie maken en zaken vernielen; hetzelfde als eerder werd genoemd bij de vraag naar waarom men zich onveilig voelt (3.1.1). Omwonenden geven aan niet te weten of de overlast van de Boerderij of Locomotion afkomstig is doordat deze bij elkaar in de buurt liggen. Ook geeft iemand aan dat het uitgaanspatroon van jongeren is veranderd waardoor zij wisselen van discotheek. Aangezien alle uitgaansgelegenheden in Zoetermeer bijna op loopafstand zijn, kan dit ook en ontstaat er overlast. Specifiek bij Het Brouwhuis wordt geluidsoverlast genoemd. Omwonenden hebben last van harde muziek. 3 De uitkomsten zij indicatief vanwege het kleine aantal respondenten (32). Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 14
6 Uitgaansgelegenheden die overlast veroorzaken (%) 4 Ja Nee Vaak Regelmatig Soms Locomotion 56 31 67 33 - Boerderij 52 33 36 36 27 Players Entertainment Club 43 29 33 67 - Amphion 29 57 50 33 17 Estupendo/Tommy s 27 40 50 25 25 Het Brouwhuis 25 50 25 63 13 Grandcafé Vrienden 21 47 50 25 25 Spetters 19 46 40 40 20 Old Pall 13 53 50 25 25 Queen of Hearts 11 56 33 33 33 Andere 44 47 29 71-2.1.4 Merendeel doet aangifte bij politie in geval van overlast De meerderheid van de omwonenden doet aangifte bij de politie of meldt de overlast daar (63%). Circa een derde meldt de overlast bij de gemeente of doet niets (resp. 31% en 28%). In totaal heeft 47% van de omwonenden wel eens aangifte van overlast bij de politie gedaan. De reden van aangifte was meestal om erger te voorkomen of om te zorgen dat er extra surveillance van de politie komt (resp. 73% en 60%, meerdere antwoorden mogelijk). Over het algemeen is men tevreden over de afhandeling van de aangifte door de politie; 60% is tamelijk tot zeer tevreden. Van alle omwonenden die overlast ervaren vindt 50% dat de politie er voldoende aan doet om overlast na melding op te lossen. Over de anticipatie van de gemeente en uitgaansgelegenheden op overlast is men minder tevreden. Een op de zes (15%) omwonenden vindt dat de gemeente na melding van overlast voldoende doet om dit op te lossen. Volgens twee op de tien (22%) omwonenden doet de uitgaansgelegenheden hier voldoende aan. De gemeente alsmede de uitgaansgelegenheden kunnen hier op inspelen door serieuzer met meldingen om te gaan en, indien zij dit al doen, duidelijk(er) naar de omwonenden te communiceren wat zij doen. Een melding zal bij de gemeente een bepaalde procedure doorlopen. Door deze procedure kenbaar aan de melder te maken, voorkomt de gemeente onnodige irritatie en onwetendheid. Door als uitgaansgelegenheid kenbaar te maken dat er in oplossingen wordt gedacht en er samenwerking tussen de horeca, gemeente en politie plaatsvindt, kan een gevoel van ontevredenheid al worden weggenomen. 4 De uitkomsten zij indicatief vanwege het lage aantal respondenten (tussen de 3 en 32). Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 15
7 Wat doet men bij overlast (%), (meerdere antwoorden mogelijk) n=32 5 % 100 90 80 70 60 63 50 40 30 31 28 20 16 10 6 3 6 0 overlast melden/aangifte doen overlast bij gemeente melden niets doen overlastveroorzakers op gedrag aanspreken overlast melden bij uitgaansgelegenheid anders weet niet Bron: TNS NIPO, 2007 2.1.5 Overlast beïnvloedt veiligheidsgevoel in enige mate Of de overlast die men ervaart ook daadwerkelijk invloed heeft op het gevoel van veiligheid is misschien wel het belangrijkste criterium om te bepalen in hoeverre de overlast schadelijk is. Het blijkt dat omwonenden die overlast ervaren voornamelijk in enige mate een invloed daarvan ervaren op hun gevoel van veiligheid. Dit geldt voor 44%. Een kwart (25%) ervaart in zeer sterke mate een invloed en iets minder dan een kwart (22%) in tamelijk sterke mate. Slechts 9% ervaart nauwelijks of helemaal geen invloed van de overlast. De mate waarin men zijn gevoel van veiligheid aangetast voelt door de ervaring van overlast is wel in zulke mate dat deze overlast aangepakt moet worden. 5 De uitkomsten hier zijn ook indicatief vanwege het lage aantal respondenten (32). Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 16
3 Horecaondernemers en politie In dit kwalitatieve deel van het rapport zal duidelijk worden hoe de verschillende deelnemende partijen (te weten: Politie, Koninklijke Horeca Nederland (KHN) en horecaondernemers, zie bijlage I) tegen de projectgroep Veilig Stappen Zoetermeer aankijken. De ontwikkelingen tot nu toe zijn allen tot stand gekomen door overleg, waarbij de belangen van iedere partij zo goed mogelijk worden behartigd. Iedere partij neemt vrijwillig, doch niet vrijblijvend, deel aan het project. Mede doordat alle partijen hetzelfde doel -het handhaven van de veiligheid- nastreven, zullen zij ieder gebaat zijn bij de uitkomsten van dit onderzoek. Conclusies die uit het onderzoek naar voren komen, zullen leiden tot verbetersuggesties waarmee de projectgroep aan de slag zou kunnen gaan. De vraag is nu: wat is het punt waarop we inmiddels zijn beland? Wat zijn de succes- en de faalfactoren? En, wat zijn de belangrijkste ontwikkelingspunten waar de aandacht op gevestigd moet worden? Doel van het Project Sinds de start van het project Veilig stappen Zoetermeer -6 jaar geleden- zijn deelnemende partijen bewust bezig met het thema veiligheid. Mede door het opzetten van de projectgroep wordt een goede samenwerking tussen de verschillende belanghebbende partijen in de hand gewerkt. Door middel van overleg en het uitwisselen van gedachten en ideeën tijdens de bijeenkomsten wordt er toegewerkt naar een veilige stapomgeving in Zoetermeer. Met de start van het project is het voor de deelnemende partijen makkelijker geworden om pro-actief bezig te zijn met het verbeteren van de veiligheid in Zoetermeer. Opzet van de Interviews Om inzicht te krijgen in de beleving van iedere partij is ervoor gekozen om aan de hand van kwalitatieve interviews zoveel mogelijk informatie te verzamelen. In deze interviews is aan de ene kant ruimte gecreëerd om de eigen ervaringen te laten horen, terwijl aan de andere kant de mogelijkheid is gegeven om te reageren op de kwantitatieve onderzoeksresultaten. De gebruikte guidelines voor de interviews (zie bijlage 4) zijn dusdanig samengesteld dat aan de hand van de interviews mogelijke verklaringen voor, meningen over en reflecties op het kwantitatieve onderzoek naar voren komen. Omdat iedere partij zijn eigen belangen heeft, is rekening gehouden met de verdeeldheid van de meningen over bepaalde situaties en initiatieven. In dit rapport komt naar voren over welke onderwerpen de deelnemers unaniem tevreden zijn, maar ook over welke situaties de meningen juist verdeeld zijn. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 17
3.1 Perceptie van veiligheid In deze paragraaf wordt ingegaan op het algemene veiligheidsgevoel zoals dit wordt ervaren door de deelnemende partijen. Vervolgens zullen de grootste bedreigingen - gezien vanuit de deelnemers van de projectgroep- uiteen worden gezet. Daarna zal toegelicht worden hoe de invloed van het Veilig stappen in Zoetermeer project tot nu toe wordt beschouwd en wordt een blik geworpen op hoe de ervaringen van de deelnemende partijen zijn binnen de projectgroep. Zoals in de vorige hoofdstukken ook is aangegeven, bestaat het gevoel van veiligheid uit verschillende aspecten. Allereerst wordt het algemene gevoel van veiligheid besproken. 3.1.1 Veiligheid algemeen redelijk Vanuit zowel de horecaondernemers, de politie als de KHN gezien, lijkt het gevoel voor veiligheid in de stad Zoetermeer van redelijk niveau te zijn. Er is geen respondent die uiterst tevreden is, maar ook geen enkele die het veiligheidsgevoel een onvoldoende geeft. Iedere deelnemer van de projectgroep geeft aan dat er in Zoetermeer niet extreem veel incidenten plaatsvinden. Ook niet wanneer je dit zult vergelijken met andere steden. Zoetermeer is eigenlijk een best rustige stapstad, zo wordt door meerdere deelnemers beaamd. In sommige gevallen wordt de trek van de stappers naar andere steden als indirecte reden genoemd: er zijn minder mensen die in deze stad gaan stappen, daardoor minder mensen op straat en daardoor dus minder kans op confrontaties en problemen. 3.1.2 Incidenten zullen altijd een rol blijven spelen De Veilig stappen projectgroep bestaat nu enkele jaren. Sinds de schietpartij anderhalf jaar geleden, staat iedereen zeker op scherp. In vrijwel ieder interview wordt dit onderwerp kort genoemd. Iedereen benadrukt dat 100% veiligheid niet valt te garanderen. Zo n 5% van de stappende mensen zijn de ratjes, zoals de heer Blansjaar (voorzitter KHN) ze omschrijft. Er zijn altijd wel een paar individuen dan wel groeperingen die het voor de rest verpesten. Incidenten kunnen nooit helemaal voorkomen worden en zullen altijd een rol blijven spelen in het uitgaansleven. Wat echter alle partijen willen voorkomen is dat zulk soort incidenten de basis vormen om nieuw beleid op te baseren. Een van de respondenten prees de politieke koelbloedigheid, waarmee omtrent dit soort incidenten niets wordt opgeblazen maar waardoor bepaalde gebeurtenissen juist gerelativeerd worden. 3.1.3 Uitgaanspubliek is lief Volgens de heer Blansjaar is er momenteel een redelijk lief publiek. De horecaondernemers geven allemaal aan dat eventueel gevoel voor onveiligheid waarschijnlijk op straat ontstaat. Naar eigen zeggen is het binnen in de clubs heel veilig. Hier lijkt voor de ondernemers ook de prioriteit te liggen. Ze hebben het erg druk met het monitoren van de gebeurtenissen binnen de eigen gelegenheden om zo de veiligheid en een soepel verloop van de avond te garanderen. Hierdoor wordt er minder tijd besteed aan het waarborgen van de veiligheid op straat. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 18
De verschillende gelegenheden trekken ieder een eigen publiek. Met het gelijktijdig sluiten van de clubs is er de kans dat deze verschillende doelgroepen elkaar op straat tegenkomen, waarmee de kans op confrontaties en vechtpartijen toeneemt. De invoer van de vrije sluitingstijden wordt om deze reden daarom door iedere deelnemer als positief gezien. 3.1.4 Toezicht op straat moet breder Meer surveillance door politie of beveiliging op straat wordt door een meerderheid aangedragen als mogelijke vervolgstap die de projectgroep zou kunnen nemen. De meningen hierin verschillen over de vorm waarin deze surveillance zou moeten worden ingezet. Aan de ene kant wordt geopperd dat dit politie in burger zou kunnen zijn, maar er wordt ook aangegeven dat juist ook politie in uniform een bepaald gevoel van veiligheid kan verschaffen. Voorheen waren er de zogenaamde Veilig stappen acties : speciaal opgeleide mensen die erop waren getraind om te gaan met dronken jongeren die s avonds en s nachts na het stappen op straat dwalen. Deze speciale eenheden zijn er tegenwoordig niet meer in dezelfde hoedanigheid. Wel bestaan deze Veilig stappen acties in de vorm van maandelijks extra strenge politiecontrole op akkefietjes als wildplassen, vechtpartijen en vandalisme. Door een ondernemer wordt gesteld dat de politie echter niet adequaat genoeg handelt of de jongeren aanpakt. Zij zouden extra cursussen moeten volgen om te leren hoe ze hiermee om moeten gaan. Deze extra controles worden door de meerderheid van de ondernemers zeer gewaardeerd. Er wordt ook aangegeven dat er voor meer politie op straat meer geld beschikbaar zou moeten zijn om niet alleen het veiligheidsgevoel, maar ook de veiligheid beter te waarborgen. 3.1.5 Deurbeleid stemt tevreden Dat 79% van de stappers aangeeft tevreden over het deurbeleid te zijn, is vooral voor de ondernemers een grote meevaller. De positieve kijk op het deurbeleid in Zoetermeer stemt iedere deelnemer tevreden. De ervaring leert toch dat je nooit iedereen tevreden kan houden, geven de ondernemers aan. Zodra er iemand geweigerd wordt, zal diegene niet blij zijn met het deurbeleid. In tegenstelling tot zo n vijf jaar geleden zijn er momenteel allemaal individuele eigenaars die de uitgaansgelegenheden beheren. Het beleid van de verschillende gelegenheden verschilt onderling enigszins. Voorheen werden veel clubs gerund door één eigenaar. Hierdoor was het makkelijk om de veiligheid in de clubs, maar juist ook de veiligheid erbuiten, beter in de gaten te houden. Voor de portiers was meer ruimte om tussen de verschillende gelegenheden een oogje in het zeil te houden. Dat er nu zoveel verschillende eigenaren zijn maakt het lastig om de samenwerking tussen de verschillende gelegenheden te stimuleren. Mede hierom is het portiersoverleg ingelast, waar iedere partij erg positief tegenover staat. Dit initiatief maakt het mogelijk om gedachten en bepaalde problemen bespreekbaar te maken en zo bepaalde incidenten en gebeurtenissen in het vervolg te voorkomen of daar beter mee om leren te gaan. De eigenaar van Players stelt dat communicatief vaardige portiers ook een verbetering zullen zijn om het gevoel van veiligheid te behouden. Zijn beveiligingsmensen zijn persoonlijk (o.a. hierop) geselecteerd en de veiligheid in en om zijn club is (naar eigen zeggen) Erg vooruitstrevend. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 19
Overigens wordt hieraan wel toegevoegd dat dit van toepassing is op een bepaalde doelgroep, namelijk de 25 plussers waarmee de Players voornamelijk te maken heeft. Wanneer je met ander publiek (jongeren) te maken hebt, zal ook een andere aanpak meer effect hebben. Bij jongeren moet je er waarschijnlijk korter op zitten om ze in de hand te houden. 3.1.6 Omwonenden ervaren voornamelijk overlast van vandalisme Als we het expliciet hebben over de veiligheid en overlast voor de omwonenden, is iedere deelnemer het erover eens dat het in dit geval voornamelijk vandalisme betreft. Ook uit persoonlijke ervaringen is gebleken dat er vaak vandalisme wordt gepleegd (van kleine tot grotere vernielingen) dat in sommige gevallen ook de omwonenden en de winkeliers bereikt. De voorbeelden die men geeft zijn vooral het afbreken van autoantennes, ingegooide ruiten van winkeliers, urineren tegen muren of deuren en het omgooien van vuilnis- en plantenbakken. Bij de politie komen ook wel klachten binnen van omwonenden die last ervaren of een vechtpartij willen melden. Vaak lijkt er van alles te gebeuren, maar als de politie arriveert, blijkt er uiteindelijk niets aan de hand of zijn we al te laat aldus mevrouw Oosterveer (leidinggevende politie Zoetermeer). Zij is teleurgesteld in het aantal omwonenden dat niet tevreden is over de afhandeling van aangiftes (33%). 6 3.2 Imago van Zoetermeer: slaapstad Het centrum van Zoetermeer lijkt volgens enkele ondernemers in vergelijking met een paar jaar geleden rustiger geworden. Dit wordt aangegeven door vooral de horecaondernemers die iets vaker laten doorschemeren dat Zoetermeer niet bruisend of zelfs saai wordt gevonden. Een mogelijke verklaring hiervoor is volgens de eigenaar van Amphion dat er gewoonweg te veel grootschalige horeca, tegenover te weinig kleinschalige horeca in Zoetermeer te vinden is. Aangezien de clubs pas laat open gaan en laat gezellig worden, moet er een gat worden opgevuld ergens tussen 21:00 en 0:00 uur s avonds. Zoetermeer biedt momenteel weinig tot geen gelegenheden waar jongeren heen kunnen gaan om gezellig bij elkaar te komen alvorens te gaan stappen. Dit werkt het thuis indrinken in de hand. Daar komt bij dat de stappers moeilijk van de bank af te krijgen zijn richting de clubs, naarmate ze thuis zitten en het gezellig is. De kans dat jongeren niet meer de stad in gaan wordt zo groter. Er is teveel oppervlakte om te vullen met te weinig stappende mensen en Het aanbod van de gelegenheden in Zoetermeer is te veel van hetzelfde, zo stellen de meeste ondernemers. In tegenstelling tot hen, is er één ondernemer die juist aangeeft het stappubliek in Zoetermeer verwend te vinden door het grote aanbod van uitgaansgelegenheden, ook als je het vergelijkt met Den Haag of Rotterdam. Toch is de algemene teneur dat Zoetermeer momenteel een zogenaamde slaapstad is. 6 N.b. TNS NIPO wil hier aangeven dat het gaat om een kleine groep omwonenden (n=15) en dat men verder, zoals eerder aangegeven, behoorlijk tevreden over het optreden van de politie is. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 20
3.3 Grootste bedreigingen voor stapplezier Zoals door iedere partij wordt beaamd, is het overgrote deel van de stappers tijdens een avondje uit er alleen maar op uit om het leuk te hebben met elkaar. Er is echter altijd een aantal potentiële gevaren dat niet of niet helemaal voorkomen kan worden. Deze gevaren zorgen ervoor dat zich eens in de zoveel tijd incidenten voordoen die een domper op de avond zetten voor de slachtoffers. Er is echter een onderscheid tussen incidentele en structurele problemen. Dit onderscheid wordt door alle deelnemende partijen genoemd. Structurele problemen zijn: ruzietjes, vechtpartijen (van niet al te veel betekenis) en dronken jongeren die op straat overlast veroorzaken. De verschillende bedreigingen voor het stapplezier zijn hieronder benoemd. 3.3.1 Alcoholgebruik grootste bedreiging Alle ondervraagden onderkennen dat alcohol een van de grootste bedreigingen is tijdens de vrijdag en zaterdag als stapavond. Jongeren die nuchter zo normaal lijken, blijken met een slok op soms toch een erg kort lontje te hebben zegt de heer Blansjaar (voorzitter KHN). Mevrouw Oosterveer (leidinggevende bij de politie) vindt dit een slechte zaak: Alcohol is vaak de bron van ellende. Andere oorzaken die de ondernemers aandragen zijn vrouwen en hormonen. Vrouwen blijken bij veel incidenten een rol te spelen (er wordt om hen gevochten). Het gebruik van alcohol ligt hoger dan het gebruik van drugs; incidenten worden eerder door alcohol veroorzaakt dan door drugs. Mede door de problemen die alcohol kan veroorzaken is er een constante discussie gaande over het schenken van alcohol en het bepalen van de grenzen hierbij. De happy hours en de drankprijzen waarmee door horecaondernemers gestunt wordt, liggen hierbij soms behoorlijk onder vuur. Er is een duidelijk verschil in beleving bij de verschillende partijen omtrent deze stunts. Zo zijn enkele eigenaars erg enthousiast over deze vorm van alcohol aanbieden. Anderen zien het eerder als het in de hand werken van alcoholmisbruik en willen de daarmee gepaard gaande problemen liever ontlopen. In deze periode waarin het met de horeca in Zoetermeer in zijn algemeenheid niet al te best gaat, is het toch een van de manieren om de zaak vroeger gevuld te krijgen. Volgens enkele ondernemers leidt dit echter niet tot een hogere alcoholconsumptie over de hele avond gemeten, maar wordt er hierdoor slechts eerder gepiekt. Juist dit, geeft een andere ondernemer aan, kan weer leiden tot meer problemen. Overigens is dit een discussie die ook op landelijk niveau plaatsheeft, zoals blijkt uit een persbericht uitgegeven op 22 maart 2007 (voor gehele bericht zie Bijlage 5 ). Uitgegeven: 22 maart 2007 08:10 DEN HAAG - Minister Ab Klink van Volksgezondheid wil zo snel mogelijk de happy hours en andere prijsacties in cafés aanpakken. Uit onderzoek van de Universiteit Twente (UT) blijkt dat veertien- en vijftienjarigen gretig gebruik maken van deze kortingsacties. Voor een veiliger uitgaansleven in Zoetermeer E6725 TNS NIPO april 2007 21