Integratieonderzoek. Rapport. Ronald Baden. E9787/88 november 2007

Transcriptie

1 Grote Bickersstraat KS Amsterdam Postbus AE Amsterdam t f e info@tns-nipo.com Rapport Integratieonderzoek Ronald Baden E9787/88 november 2007 Alle in dit document vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk. Publicatie en inzage aan derden, geheel of gedeeltelijk, is zonder toestemming van TNS NIPO beslist niet toegestaan. TNS NIPO ISO 9001

2 Inhoud Onderzoeksopzet Samenvatting Inhoud figuren en tabellen 1 Hoe belangrijk vindt u deze maatschappelijke thema s? (op een schaal van 1 tot 12) 2 Welke van deze persoonlijke initiatieven op het vlak van integratie spreekt u het meest aan? 3 Beoordeling stand van de integratie van niet-westerse allochtonen volgens autochtonen 4 Hoe beoordeelt u de inzet van op het vlak van de integratie van niet-westerse allochtonen? 5 Hoeveel niet-westerse allochtonen wonen er volgens u in Nederland? Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

3 Onderzoeksopzet Veldwerkperiode en steekproefgrootte Het veldwerk van het Integratieonderzoek heeft plaatsgevonden van 23 tot en met 26 november In deze periode is een steekproef van 503 autochtone Nederlanders van 15 jaar en ouder ondervraagd. Om uitspraken te kunnen doen over de totale onderzoekspopulatie zijn de resultaten herwogen naar sekse, leeftijd, gezinsgrootte Nielsen-regio s en sociale klasse. Methode van onderzoek TNS NIPObase CASI is gebruikt als steekproefbron. TNS NIPObase is een database van ongeveer huishoudens, wat neerkomt op circa personen. Van de respondenten die in TNS NIPObase zijn opgenomen, is een groot aantal achtergrondgegevens beschikbaar. Er is gebruikgemaakt van de CASI-methode (Computer Assisted Self Interviewing). Via hun eigen multimedia-pc hebben de geselecteerde personen meegewerkt aan het onderzoek. De vragenlijst is via modem of internet naar de respondent verstuurd. De vragen zijn met behulp van TNS NIPO-software doorlopen en teruggestuurd naar de centrale computer bij TNS NIPO. Vervolgens zijn de gegevens verwerkt en geanalyseerd. Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

4 Samenvatting Autochtonen vinden integratie van allochtonen in vergelijking met andere maatschappelijke onderwerpen niet heel belangrijk Onder twaalf maatschappelijke thema s plaatsen autochtonen van 15 jaar en ouder de integratie van allochtonen op de tiende plaats in belangrijkheid. Dit is gedaan door elk thema een waarde van 1 tot 12 toe te kennen waarbij 1 het belangrijkste en 12 het minst belangrijke thema aangeeft. Personen uit de hoogste sociale klasse (klasse A) vinden integratie belangrijker dan gemiddeld en in het zuiden van Nederland wordt het onderwerp minder belangrijk gevonden. Daarnaast is zichtbaar dat onderwerpen die dichter bij veel mensen staan (gezondheidszorg tot werkgelegenheid) belangrijker worden gevonden dan de meer algemene thema s, waaronder blijkbaar ook de integratie van allochtonen valt. 1 Hoe belangrijk vindt u deze maatschappelijke thema s? (op een schaal van 1 tot 12) gezondheidszorg 3,2 Meest belangrijk zekerheid van inkomen onderwijs werkgelegenheid 4,3 4,4 4,5 oudedagsvoorzieningen 5,6 criminaliteit natuur en milieu 6,3 6,6 n=503 eonomische groei 6,7 terrorisme 7,8 integratie allochtonen 9,0 ontwikkelingssamenwerking 9,4 buitenlands beleid/defensie 9,9 Minst belangrijk Bron: TNS NIPO, 2007 Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

5 Autochtonen hebben persoonlijk een rol in de integratie van allochtonen Twee derde van de ondervraagden (67%) is het enigszins (40%) tot helemaal eens (27%) met de stelling dat autochtonen zelf, persoonlijk een rol hebben in de integratie van allochtonen. 25 tot 34-jarigen (78%) en personen uit de hoogste sociale klasse (81%) zijn het sterker dan gemiddeld eens met de stelling. Vriendschap sluiten met allochtonen spreekt autochtonen het meest aan Uit een scala van mogelijke persoonlijke initiatieven op het vlak van integratie van allochtonen (van vriendschap sluiten tot speeddaten) spreekt het sluiten van vriendschap met allochtonen (26%) autochtonen van 15 jaar en ouder het meest aan. Op de tweede plaats staat het organiseren van een buurtfeest (18%) en de derde plaats wordt gedeeld door koffie drinken met allochtonen buren en elkaars eetgewoonten leren kennen door voor elkaar te koken (beide 14%). Daartegenover vindt toch een behoorlijke groep ondervraagden (21%) geen van de initiatieven het meest aansprekend. 2 Welke van deze persoonlijke initiatieven op het vlak van integratie spreekt u het meest aan? vriendschap sluiten met (een) allochto(o)n(en) 26 organiseren van een buurtfeest voor allochtonen en autochtonen 18 koffie drinken met allochtone buren elkaars eetgewoonten leren kennen door voor elkaar te koken ondersteunen van de Nationale Naturalisatiedag samen met allochtonen muziek maken 3 3 n=503 allochtonen laten kennismaken met typisch Hollandse spelletjes 1 trouwen met een allochtone man/vrouw speeddaten met allochtonen 0 0 geen van deze % Bron: TNS NIPO, 2007 Gemiddeld heeft de autochtoon van 15 jaar en ouder twee niet-westerse allochtonen in zijn/haar vriendenkring Om door te gaan op het onderwerp vriendschap: gemiddeld hebben de ondervraagde autochtonen twee niet-westerse allochtone vrienden/vriendinnen (1,9). Dit gemiddelde wordt gevormd door slechts 48% van de steekproef. De rest van de ondervraagden heeft geen allochtone vrienden/vriendinnen (48%) of heeft er geen idee van (4%). Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

6 Daar niet-westerse allochtonen relatief vaak in de grotere steden wonen, is het niet verwonderlijk dat het gemiddelde aantal vrienden/vriendinnen van autochtonen uit deze bevolkingsgroep in de drie grote steden (Amsterdam, Rotterdam en Den Haag; 2,7) hoger is dan gemiddeld voor Nederland. Op de vraag of men wel eens thuis is geweest bij niet-westerse allochtonen antwoordt 65% van de autochtone 15+ ers positief. Autochtonen denken dat allochtonen niet tevreden zijn over de bijdrage die autochtonen leveren aan de integratie Integratie van allochtonen in Nederland is een samenwerking tussen autochtonen en allochtonen. Autochtonen denken daarbij dat niet-westerse allochtonen niet tevreden zijn over de bijdrage van autochtonen aan de integratie. Zij schatten in dat allochtonen hiervoor gemiddeld het rapportcijfer 5,3 geven. Daarnaast is in de onderstaande figuur te zien, dat de ondervraagde autochtonen Surinaamse allochtonen met een 6,1 het best geïntegreerd vinden, gevolgd door de Turkse (5,5), Antilliaanse (4,9) en Marokkaanse allochtonen (4,2). 3 Beoordeling stand van de integratie van niet-westerse allochtonen volgens autochtonen Surinaamse allochtonen 6,1 Turkse allochtonen 5,5 Antilliaanse allochtonen 4,9 Marokkaanse allochtonen 4,2 n=503 niet-westerse allochtonen (algemeen) 4,7 bijdrage autochtonen 5, Bron: TNS NIPO, 2007 Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

7 Een positieve beoordeling van de integratie van de vier besproken groepen allochtonen wordt met name ingegeven door hun bereidheid zich aan te passen. Belangrijkste redenen voor positieve beoordeling (6-10) Surinaamse allochtonen n=318 Bereidheid zich aan te passen/tot integratie, redelijk ingeburgerd 40% Betere beheersing Nederlandse taal 26% Kennen Nederland(se gewoonten, cultuur), onderdeel van Nederland 14% Turkse allochtonen n=261 Bereidheid zich aan te passen/tot integratie, redelijk ingeburgerd 31% Nemen wel deel aan arbeidsproces, pogen economische positie te verbeteren 17% Gaat redelijk, doen hun best, kan nog iets beter 13% Antilliaanse allochtonen n=159 Bereidheid zich aan te passen/tot integratie, redelijk ingeburgerd 19% Betere beheersing Nederlandse taal 18% Kennen Nederland(se gewoonten, cultuur), onderdeel van Nederland 16% Marokkaanse allochtonen n=91 Er zijn positieve uitzonderingen, de goeden niet onder de kwaden laten lijden, persoons-/generatiegebonden 20% Crimineel, agressief gedrag, slechte ervaring, problematisch 17% Bereidheid zich aan te passen/tot integratie, redelijk ingeburgerd 14% Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

8 Negatieve beoordelingen van de stand van de integratie van de vier grootste groepen nietwesterse allochtonen hebben ook in belangrijke mate te maken met de bereidheid tot aanpassing. Belangrijkste redenen voor negatieve beoordeling (1-5) Surinaamse allochtonen n=170 Men wil zich niet aanpassen, slechte integratie, cultuurverschil, eigen levensstijl bewaren 21% Crimineel, agressief gedrag, slechte ervaring, problematisch 14% Beleid overheid, falen/pamperend optreden politiek 8% Turkse allochtonen n=229 Men wil zich niet aanpassen, slechte integratie, cultuurverschil, eigen levensstijl bewaren 31% Men spreekt/schrijft de Nederlandse taal niet 16% Crimineel, agressief gedrag, slechte ervaring, problematisch 10% Antilliaanse allochtonen n=326 Crimineel, agressief gedrag, slechte ervaring, problematisch 33% Men wil zich niet aanpassen, slechte integratie, cultuurverschil, eigen levensstijl bewaren 26% Beeldvorming/berichtgeving in de media 10% Marokkaanse allochtonen n=399 Men wil zich niet aanpassen, slechte integratie, cultuurverschil, eigen levensstijl bewaren 41% Crimineel, agressief gedrag, slechte ervaring, problematisch 31% Men spreekt/schrijft de Nederlandse taal niet 13% Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

9 Nederlands (leren) spreken wordt gezien als belangrijkste stimulans van de integratie van niet-westerse allochtonen De vier zaken die autochtonen van 15 jaar en ouder zien als de belangrijkste factoren die de integratie van niet-westerse allochtonen bevorderen zijn: Nederlandse taal leren, Nederlands spreken (40%); Werken en werkgelegenheid, geen discriminatie op de arbeidsmarkt, minder armoede, verbeteren economische status (25%); Open staan voor elkaars cultuur en respecteren van heersende normen en waarden (23%); Onderwijs, gemengde scholen, toezicht op onderwijs (23%). Taal vindt men ook de belangrijkste barrière voor de integratie van niet-westerse allochtonen Taal zien de ondervraagden ook met enige afstand als factor die de integratie het meest in de weg staat, naast culturele verschillen en een gebrek aan behoefte tot integratie: Slechte beheersing Nederlandse taal, taalverschil, in eigen taal blijven spreken (50%); Cultuurverschil, vasthouden aan eigen cultuur, andere normen en waarden/gewoontes (36%); Gebrek aan behoefte om te willen integreren, zich niet willen aanpassen, opstelling allochtone bevolking (33%). Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

10 De inzet van belangrijke partijen voor de integratie van niet-westerse allochtonen kan sterker Over het algemeen kan worden gesteld dat alle besproken partijen (ondervraagden zelf, overheid en niet-westerse allochtonen) zich volgens de ondervraagden sterker kunnen inzetten voor de integratie van niet-westerse allochtonen in de Nederlandse samenleving. Daarbij wordt de overheid met -0,3 (op een schaal van -2 tot +2) relatief nog het positiefst beoordeeld. De persoonlijke inzet wordt als licht te zwak beoordeeld (-0,5). De inzet van de vier grootste groepen niet-westerse allochtonen wordt vergelijkbaar beoordeeld met de stand van hun integratie (volgens de ondervraagden): relatief het positiefst voor Surinaamse allochtonen (-0,6) en het minst positief voor Marokkaanse allochtonen (-1,4). 4 Hoe beoordeelt u de inzet van op het vlak van de integratie van niet-westerse allochtonen? -0,5 persoonlijke inzet -0,3 overheid -0,8-0,6 Surinaamse allochtonen Turkse allochtonen n=503-1,1 Antilliaanse allochtonen -1,4 Marokkaanse allochtonen -1,2 niet-westerse allochtonen veel te weinig iets te weinig precies genoeg iets te veel veel te veel Bron: TNS NIPO, 2007 Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november

11 Een kwart van de autochtonen van 15 jaar en ouder weet het aantal niet-westerse allochtonen in Nederland juist te schatten Vanwege de diversiteit van de groep niet-westerse allochtonen is het lastig om een inschatting te maken van het aantal niet-westerse allochtonen dat in Nederland woont. Een kwart van de ondervraagden (24%) maakt met tussen en toch een goede inschatting (aantal in 2006: ; Bron: CBS). 5 Hoeveel niet-westerse allochtonen wonen er volgens u in Nederland? 4% 23% 23% n=503 6% 7% minder dan tussen en tussen en tussen en tussen en en meer weet niet 12% 24% Bron: TNS NIPO, 2007 Integratieonderzoek E9787/88 TNS NIPO november