Sociale acceptatie van homoseksualiteit in Zuid-Holland West

Transcriptie

1 Sociale acceptatie van homoseksualiteit in Zuid-Holland West Gezondheidsonderzoek 2012 GGD Zuid-Holland West Juni 2013 Inleiding Deze factsheet beschrijft de sociale acceptatie van homoseksualiteit in de regio Zuid-Holland West. De gegevens zijn afkomstig uit het Gezondheidsonderzoek Dit onderzoek is in het najaar van 2012 uitgevoerd door de GGD Zuid-Holland West bij inwoners van 19 jaar en ouder in de regio Zuid-Holland West. In totaal vulden mensen schriftelijk of via internet een vragenlijst in. Op verzoek van een aantal gemeenten is in het Gezondheidsonderzoek 2012 een aantal stellingen opgenomen om de sociale acceptatie van homoseksualiteit in de bevolking te meten. Op basis van de antwoorden op de stellingen is voor elke respondent een samenvattende maat voor acceptatie geconstrueerd: (helemaal) positief, neutraal of (helemaal) negatief. De stellingen zijn overgenomen van het Sociaal Cultureel Planbureau, dat tweejaarlijks een landelijke peiling uitvoert in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In deze factsheet worden de resultaten voor de regio Zuid-Holland West beschreven en vergeleken met landelijke cijfers. Daarnaast wordt gekeken naar verschillen tussen gemeenten en naar factoren die samenhangen met sociale acceptatie. Als u vragen heeft over deze cijfers dan kunt u contact opnemen met een van de epidemiologen: oelien Beuker (r.beuker@ggdzhw.nl, ) of Jessica Brussee-Lasschuijt (j.brussee@ggdzhw.nl, ). 7% van volwassenen in Zuid-Holland West staat negatief tegenover homoseksualiteit In een recent rapport concludeert het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) dat Nederland nog steeds een van de meest homotolerante landen is in Europa. 1 Van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder staat 4% negatief tegenover homoseksualiteit. In de regio Zuid-Holland West ligt het percentage dat negatief staat tegenover homoseksualiteit met 7% iets hoger dan landelijk (figuur 1). Verschillen tussen cijfers in Zuid-Holland West en Nederland moeten voorzichtig geïnterpreteerd worden, omdat de onderzoeken verschillend van opzet zijn 2. Tussen de gemeenten varieert het percentage mensen met een negatieve houding tussen 5% en 8%; deze verschillen zijn niet significant. 8% 6% 4% 2% negatief helemaal negatief We = Westland Z = Zoetermeer LV = Leidschendam-Voorburg = ijswijk D = Delft Wa = Wassenaar MD = Midden-Delfland ZHW = Zuid-Holland West NL = Nederland 0% We Z LV PN D Wa MD ZHW NL Figuur 1. Percentage inwoners met een negatieve houding ten opzichte van homoseksualiteit. 1 Keuzenkamp S, Kuyper L. Acceptatie van homoseksuelen, biseksuelen en transgenders in Nederland Den Haag, Sociaal Cultureel Planbureau, Verschillen zijn o.a. SCP-onderzoek: onderzoekspopulatie 16+ (GGD: 19+) en afname deels mondeling, deels schriftelijk (GGD: vragenlijst papier of internet). 1

2 Vooral weerstand tegen uiting van homoseksualiteit in de openbare ruimte Het overgrote deel van de respondenten (91%) vindt dat homoseksuele mannen en lesbische vrouwen het leven moeten kunnen leiden zoals zij dat willen. Toch bestaat er weerstand tegen bepaalde aspecten van homoseksualiteit (figuur 2). Met name als het gaat om het uiten van homoseksualiteit in de openbaarheid, zoals het zoenen tussen twee mensen: 34% vindt het aanstootgevend als twee mannen dit doen en 22% vindt het aanstootgevend als twee vrouwen dit doen. Niet alleen bij mensen van gelijk geslacht wordt dit als aanstootgevend ervaren; 12% van de respondenten vindt het ook aanstootgevend als een man en een vrouw in het. Wanneer twee mannen hand in hand lopen heeft 26% daar meer moeite mee dan wanneer het een man en een vrouw betreft. uim één op de vijf respondenten vindt het idee van seks tussen twee mannen walgelijk (22%). 0% 10% 20% 30% 40% Ik vind het aanstootgevend als twee mannen in het Als ik een man en vrouw hand in hand zie lopen heb ik daar minder moeite mee dan wanneer ik twee mannen hand in hand zie lopen Seks tussen twee homoseksuele mannen vind ik walgelijk Ik vind het aanstootgevend als twee vrouwen in het Homoseksuele paren moeten dezelfde rechten hebben als heteroseksuele paren bij het adopteren van kinderen (negatief antwoord) Ik vind het aanstootgevend als een man en vrouw in het Stelt u zich eens voor dat u een dochter of zoon hebt, die samenwoont met een vaste partner van hetzelfde geslacht. Percentage dat dit niet aanvaardbaar vindt Seks tussen twee lesbische vrouwen vind ik walgelijk Homoseksuele mannen zijn eigenlijk geen echte mannen Nederland Zuid-Holland West Het homohuwelijk dient te worden afgeschaft Ik zou het een probleem vinden als mijn kind op school les krijgt van een homoseksuele leraar of lerares Homoseksuele mannen en lesbische vrouwen moeten hun leven kunnen leiden zoals ze dat willen (negatief antwoord) Figuur 2. Percentage respondenten met een negatieve houding ten opzichte van diverse stellingen. 2

3 Voor de meeste stellingen lijkt een negatieve houding in de regio Zuid-Holland West wat vaker voor te komen dan bij de Nederlandse bevolking. Hierbij opnieuw de kanttekening dat verschillen tussen Zuid- Holland West en Nederland voorzichtig geïnterpreteerd worden, omdat de onderzoeken verschillend van opzet zijn. Voor afzonderlijke gemeenten zijn de percentages weergegeven in tabel 1 aan het eind van deze factsheet. Figuur 3 geeft voor een aantal achtergrondkenmerken het percentage respondenten weer dat negatief oordeelt over homoseksualiteit. Negatievere houding bij senioren en mannen In oudere leeftijdsgroepen is de tolerantie lager dan bij jongere leeftijdsgroepen, met name vanaf de leeftijd 75 jaar. Oudere respondenten oordelen minder vaak '(helemaal) positief' en vaker 'neutraal' (figuur 4). Vrouwen hebben over het algemeen een wat positievere houding ten opzichte van homoseksualiteit dan mannen. 100% 80% 60% 40% 20% (helemaal) positief neutraal (helemaal) negatief 0% Figuur 4. Houding ten opzichte van homoseksualiteit, naar leeftijd. Minder tolerantie bij eerste generatie allochtonen Bij allochtone Nederlanders van de eerste generatie, zowel van westerse als niet-westerse herkomst, is het percentage dat positief oordeelt over homoseksualiteit lager dan bij autochtone Nederlanders. De houding van allochtonen van de tweede generatie lijkt positiever te zijn en dichter bij die van autochtonen te liggen. Aangezien deze groep wat ondervertegenwoordigd is in het onderzoek, is het percentage minder precies. Laag opleidingsniveau en laag inkomen hangen samen met lage tolerantie De tolerantie neemt af met een afnemend opleidingsniveau; bij laagopgeleiden komt een negatieve houding ten opzichte van homoseksualiteit vaker voor dan bij hoogopgeleiden. Bij inkomen is een soortgelijke relatie te zien: hoe lager het inkomen, hoe negatiever de houding ten opzichte van homoseksualiteit. Hetzelfde geldt voor rondkomen: respondenten die moeite hebben met rondkomen hebben een negatievere houding ten opzichte van homoseksualiteit dan respondenten die geen moeite hebben met rondkomen. Ook het SCP signaleert dat er verschillen zijn in de tolerantie ten opzichte van homoseksualiteit tussen bevolkingsgroepen, met name op het gebied van religie, etniciteit en politieke voorkeur. De tolerantie is lager bij orthodox-religieuzen, PVV-stemmers en Turkse en Marokkaanse Nederlanders. Bij deze laatste groep vinden zij nauwelijks verschillen tussen de eerste en tweede generatie. Het verschil tussen mensen met hoog en laag opleidingsniveau is in het landelijke onderzoek minder prominent. 3

4 0% 5% 10% 15% 20% 25% Leeftijd Geslacht man vrouw autochtoon Etniciteit Westers allochtoon, 1e gen. Westers allochtoon, 2e gen. niet-westers allochtoon, 1e gen. niet-westers allochtoon, 2e gen. Opleiding laag midden hoog ondkomen Inkomen moeite met rondkomen geen moeite met rondkomen > Figuur 3. Percentage respondenten met een negatieve houding ten opzichte van homoseksualiteit, naar diverse achtergrondkenmerken. Bij categorieën met een is het percentage significant hoger dan bij de referentie-categorie (). 4

5 Tabel 1. Percentage respondenten met een negatieve houding ten opzichte van homoseksualiteit in acht gemeenten, de regio Zuid-Holland West (ZHW) en Nederland (NL). Delft Leidschendam- Voorburg Midden- Delfland Pijnacker- Nootdorp ijswijk Wassenaar Westland Zoetermeer ZHW NL Algemene aanvaarding Homoseksuele mannen en lesbische vrouwen moeten hun leven kunnen leiden zoals ze dat willen oneens 3% 2% 2% 3% 3% 2% 3% 3% 3% 7% Seks tussen twee lesbische vrouwen vind ik walgelijk eens 8% 8% 9% 8% 10% 9% 10% 9% 9% 8% Seks tussen twee homoseksuele mannen vind ik walgelijk eens 23% 20% 25% 21% 18% 18% 27% 22% 22% 17% Homoseksuele mannen zijn eigenlijk geen echte mannen eens 8% 7% 5% 5% 8% 8% 10% 8% 8% 5% Gelijke rechten en discriminatie Het homohuwelijk dient te worden afgeschaft eens 7% 7% 7% 7% 7% 6% 9% 9% 8% 6% Homoseksuele paren moeten dezelfde rechten hebben als heteroseksuele paren bij het adopteren van kinderen oneens 16% 18% 15% 17% 15% 18% 20% 17% 17% 20% Homoseksualiteit in het openbaar Ik vind het aanstootgevend als twee mannen in het Ik vind het aanstootgevend als twee vrouwen in het Ik vind het aanstootgevend als een man en vrouw in het Als ik een man en vrouw hand in hand zie lopen heb ik daar minder moeite mee dan wanneer ik twee mannen hand in hand zie lopen Homoseksualiteit in de naaste omgeving Ik zou het een probleem vinden als mijn kind op school les krijgt van een homoseksuele leraar of lerares eens 29% 34% 37% 34% 33% 40% 40% 32% 34% 29% eens 17% 20% 22% 23% 23% 28% 25% 21% 22% 19% eens 11% 11% 13% 12% 13% 15% 12% 12% 12% 14% eens 23% 24% 27% 28% 23% 27% 30% 28% 26% 22% eens 6% 7% 4% 6% 6% 4% 5% 5% 6% 4% Stelt u zich eens voor dat u een dochter of zoon hebt, die samenwoont met een vaste partner van hetzelfde geslacht. Kunt u aangeven hoe aanvaardbaar u dat vindt Samenvattende maat: Houding t.o.v. homoseksualiteit onaanvaardbaar 13% 11% 10% 10% 9% 7% 10% 12% 11% 6% negatief 6% 7% 5% 7% 7% 6% 8% 8% 7% 4% Significant hogere of lagere percentages zijn weergegeven met of. N.B. verschillen tussen ZHW en NL zijn niet getoetst op significantie. 5