Vermijdingsgedrag en slachtofferschap

8 Vermijdingsgedrag en slachtofferschap Als mensen zich op bepaalde plaatsen of in bepaalde situaties onveilig voelen, zullen zij deze situaties meestal proberen te vermijden. In hoeverre vertoont de Dordtse bevolking vermijdingsgedrag? En blijft het vooral bij een onveilig gevoel en vermijdingsgedrag, of zijn Dordtenaren ook daadwerkelijk in grote getalen slachtoffer geworden van bepaalde delicten? U leest het in dit laatste hoofdstuk van het rapport. Figuur 8.1 Vermijdingsgedrag (% komt vaak voor) 's avonds/'s nachts niet open doen kind(eren) verbieden ergens naar toe te gaan waardevolle spullen thuislaten 9% 14% 16% 2009 2007 2005 2003 2001 8% 8.1 Vermijdingsgedrag Van de Dordtenaren doet 16% s avonds/ s nachts de deur niet open en verbiedt 14% van de ouders hun kinderen om naar bepaalde plekken te gaan om veiligheidsredenen. De andere drie vormen van vermijdingsgedrag komen minder vaak voor. Sinds 2001 zijn de verschillende soorten van vermijdingsgedrag vrijwel allemaal geleidelijk afgenomen, alleen het s avonds/ s nachts niet open doen is de laatste paar jaar weer toegenomen. Zie figuur 8.1 De (lichte) toename van het s avonds/ s nachts de deur niet opendoen zien we op stadsdeelniveau ook terug in Centrum (+5 procentpunt) en Oost (+4 procentpunt), maar niet in West. In Oost is daarnaast een lichte toename van het verbieden van kinderen om naar bepaalde onveilige plekken te gaan (+4 procentpunt). In stadsdeel West is deze omrijden/omlopen onveilige plekken mijden 6% 0% 5% 10% 15% 20% 25% vorm van vermijdingsgedrag juist licht gedaald (-5 procentpunt). Op wijkniveau zien we dat in Crabbehof/Zuidhoven drie van de vijf vormen van vermijdingsgedrag vaker dan gemiddeld voorkomen; hier wordt vaker s avonds niet opengedaan (21%), waardevolle spullen thuisgelaten (15%) en omgereden/omgelopen om onveilige plekken te vermijden (13%). Ouders uit deze wijk zijn echter minder streng in het verbieden van hun kinderen om bepaalde plekken te bezoeken (9%). In de Noordflank (27%), Oud-Krispijn (25%) en in mindere mate Wielwijk (20%) komt dit laatste juist relatief veel voor. Vergeleken met 2007 zien we op wijkniveau een toename van twee van de vijf vormen van vermijdingsgedrag in de Binnenstad, Noordflank, Dubbeldam en Stadspolders. In de andere wijken doen zich minder verschuivingen voor in vermijdingsgedrag. Zie figuur 8.2 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 61

8.2 Slachtofferschap In het vorige hoofdstuk en de vorige paragraaf heeft u gelezen over de mate waarin Dordtenaren zich onveilig voelen en de mate waarin zij vermijdingsgedrag vertonen. Maar in welke mate zijn Dordtenaren daadwerkelijk slachtoffer geworden van een misdrijf? Om hier een inschatting van te geven, hebben we de bewoners een aantal delicten voorgelegd en gevraagd of zij hier de afgelopen 12 maanden slachtoffer van zijn geworden. Eerst gaan we in op verschillende vormen van diefstal en vernieling. Vervolgens op overige, meer persoonsgebonden delicten. Diefstal en vernieling De mate waarin Dordtenaren slachtoffer zijn geworden van diefstal en vernieling verschilt niet noemenswaardig van 2007. Wel zien we in figuur 8.2 voor de meeste delicten een geleidelijk positieve ontwikkeling sinds 2003. Anno 2009 is ruim één op de vijf Dordtenaren de afgelopen 12 maanden slachtoffer geworden van diefstal vanaf hun auto (bijvoorbeeld nummerbord, buitenspiegel, wieldoppen) of vernieling aan hun auto. Eén op de tien Dordtenaren heeft te maken gehad met fietsendiefstal. De verzamelcategorie overige vernielingen scoort met 13% ook relatief gezien aan de hoge kant. Zie figuur 8.2 Op gebiedsniveau ligt het slachtofferschap in Centrum voor drie van de acht delicten wat hoger dan het Dordtse gemiddelde.dit is het geval voor diefstal vanaf een auto/vernieling aan een auto (28%), Figuur 8.2 Slachtofferschap diefstal en vernieling (% slachtoffer in laatste 12 maanden) diefstal vanaf auto/ vernieling aan auto diefstal van fiets diefstal uit auto poging tot inbraak inbraak woning diefstal van auto overige vernielingen overige diefstal 3% 3% 2% 1% 8% 8% 13% 22% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% fietsendiefstal (12%) en overige vernielingen (18%). In Oost komt diefstal vanaf een auto of vernieling aan een auto juist iets minder vaak voor dan gemiddeld (17%). 2009 2007 2005 2003 2001 Op wijkniveau vallen de Noordflank en Oud-Krispijn op met elk op drie van de acht delicten een hoger slachtofferschap dan het stedelijk gemiddelde. Dit zijn in beide wijken diefstal vanaf een auto/vernieling aan een auto (respectievelijk 29% en 28%) en fietsendiefstal (respectievelijk 14% en 13%). Daarnaast is in de Noordflank een hoger slachtofferschap op overige vernielingen (20%) en in Oud-Krispijn op overige diefstal (13%). In de Binnenstad scoren twee van de acht delicten hoger dan gemiddeld. Dit betreft delicten die ook in de Noordflank hoog scoorden, namelijk diefstal vanaf een auto/vernieling aan een auto (28%) en overige vernielingen (18%). Overige delicten Van de overige delicten is een aanrijding zonder doorrijden de meest voorkomende (7%), gevolgd door bedreiging met lichamelijk geweld (4%). Het aandeel Dordtenaren dat in de afgelopen 12 maanden slachtoffer is geworden van de overige delicten, komt 62 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

overeen met twee jaar geleden. Als we verder terug in de tijd kijken, zien we wel een geleidelijke lichte afname van slachtofferschap van bedreiging met lichamelijk geweld, diefstal van portemonnee zonder geweld en aanrijding met doorrijden. Zie figuur 8.3 Het slachtofferschap op de overige delicten ligt in alle drie de stadsdelen rond het stedelijk gemiddelde. Ook op wijkniveau zijn er vrijwel geen noemenswaardige verschillen. Alleen bedreiging met lichamelijk geweld komt relatief vaker voor in de Noordflank (9%). Vergeleken met 2007 zijn er binnen de stadsdelen en wijken geen noemenswaardige toenamen of afnamen van de verschillende overige delicten. Hier is één uitzondering op; het aandeel Dubbeldammers dat slachtoffer zegt te zijn geweest van een aanrijding (zonder doorrijden) is toegenomen van 3% in 2007 naar 9% in 2009. Figuur 8.3 Slachtofferschap overige delicten aanrijding zonder doorrijden bedreiging met lichamelijk geweld diefstal portemonne zonder geweld aanrijding met doorrijden mishandeling diefstal portemonnee met geweld (% slachtoffer in laatste 12 maanden) 2% 2% 1% 0% 4% 7% 0% 5% 10% 15% 20% 2009 2007 2005 2003 2001 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 63

64 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Bijlagen Bijlage 1 Vragenlijst Leefbaarheid en Veiligheid Toelichting bij de vragenlijst Dit is de vragenlijst die het Onderzoekcentrum Drechtsteden samen met uw gemeente heeft gemaakt. In deze vragenlijst wordt u een aantal vragen gesteld die te maken hebben met de leefbaarheid en de veiligheid in uw buurt, zodat: u de gelegenheid krijgt een mening te geven die telt, de deskundigen de mogelijkheid krijgen te ontdekken wat goed gaat en wat beter kan,de gemeente een goede indruk krijgt van wat haar burgers belangrijk vinden. Om dit te kunnen realiseren is het belangrijk dat u de vragenlijst zo volledig mogelijk invult. U kunt er zeker van zijn dat al uw antwoorden vertrouwelijk en anoniem worden behandeld en alleen voor dit onderzoek worden gebruikt. Na het afronden van het onderzoek kunt u de uitkomsten terugvinden op onze website: www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl (publicaties/veiligheid). We verwachten het rapport aan het einde van 2009 te publiceren. Als u bij het invullen van het enquêteformulier nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de interview-unit van I&O Research, telefoon: (053) 4864703; e-mail: interview-unit@ioresearch.nl A. Voorzieningenniveau in de gemeente 1. Als eerste wil ik u enkele vragen stellen over een aantal voorzieningen in de hele gemeente. Kunt u voor elk van deze voorzieningen aangeven of u daar zeer tevreden, tevreden, ontevreden of zeer ontevreden mee bent. Voorzieningen in uw gemeente a. het totale winkelaanbod b. de uitgaansmogelijk-heden, horeca en dergelijke c. het aanbod van culturele voorzieningen d. het aanbod van verenigingen, clubs, cursussen e.d. e. de sportvoorzieningen f. het onderwijs in het algemeen g. de gezondheids-voorzieningen in het algemeen h. de welzijns-voorzieningen (zoals een buurthuis of jongerencentrum) i. de fietsvriendelijkheid van uw gemeente j. de parkeer-mogelijkheden in uw gemeente zeer tevreden tevreden tevreden noch ontevreden zeer ontevreden weet niet/ ontevreden geen mening Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 65

B. Voorzieningenniveau in de buurt 2. Deze vraag gaat over een aantal voorzieningen in uw buurt. Kunt u voor elk van deze voorzieningen aangeven of u daar zeer tevreden, tevreden, ontevreden of zeer ontevreden mee bent? Voorzieningen in uw buurt a. winkels voor de dagelijkse boodschappen b. speelmogelijkheden voor kinderen c. straatverlichting d. groenvoorzieningen e. openbaar vervoer f. onderhoud van wegen en fietspaden g. basisonderwijs h. voorzieningen voor jongeren i. parkeergelegenheid j. buurthuis of wijkcentrum k. voorzieningen voor ouderen (65 jaar en ouder) l. sportvoorzieningen zeer tevreden tevreden tevreden noch ontevreden zeer ontevreden weet niet/ ontevreden geen mening 3. Wanneer u (zeer) ontevreden bent over één of meer van bovenstaande voorzieningen in uw buurt, dan kunt u hieronder aangeven waarom u (zeer) ontevreden bent. (Vermeldt u hierbij de letter van de voorziening waarover u (zeer) ontevreden bent) 66 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

C. Buurtproblemen 4. De volgende vraag gaat over een aantal vervelende voorvallen en misdrijven, die in uw buurt KUNNEN voorkomen. Kunt u voor elk van deze voorvallen en misdrijven aangeven of die naar uw idee vaak, soms, of (bijna) nooit voorkomen in uw buurt? Voorvallen/misdrijven in uw buurt komt vaak voor komt soms voor komt (bijna) nooit voor weet niet/geen mening a. fietsendiefstal b. diefstal UIT auto s c. beschadiging of vernieling aan auto s en diefstal van auto-onderdelen (bijv. wieldoppen) d. geluidsoverlast door verkeer e. (andere) vormen van geluidsoverlast f. bedreiging g. bekladding van muren en/of gebouwen h. overlast van groepen jongeren i. dronken mensen op straat j. vrouwen en mannen die op straat lastig worden gevallen k. rommel op straat l. hondenpoep op straat m. vernieling van telefooncellen, bus- of tramhokjes n. inbraak in woningen o. gewelddelicten p. overlast door omwonenden q. drugsoverlast r. tasjesroof s. parkeeroverlast t. agressief verkeersgedrag u. te hard rijden v. aanrijdingen w. stankoverlast door verkeer x. gebruik van soft- of harddrugs op straat y. handel in soft- of harddrugs op straat of vanuit woningen z. straatprostitutie Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 67

5. Heeft u in de buurt waarin u woont, last van de volgende vormen van overlast? Als u van een vorm van overlast SOMS of VAAK last heeft, wilt u dan aangeven hoeveel hinder u daarvan heeft? Hoe vaak? Hoeveel hinder? a. lawaai/geluid van wegverkeer b. lawaai/geluid van treinen c. lawaai/geluid van scheepvaart d. lawaai/geluid van vliegverkeer e. lawaai/geluid van industrie of bedrijven f. lawaai/geluid van buren g. lawaai/geluid van horeca h. stank van wegverkeer i. stank van industrie of bedrijven j. stank van sloten, vijvers of grachten k. stof of roet van industrie of bedrijven l. stof of roet van verkeer m. vervuiling door zwerfvuil/troep op straat n. vervuiling door onkruid op straat of stoep o. vervuiling door hondenpoep p. vervuiling door verontreinigde grond/bodem q. vervuiling door verkeerd aanbieden huisvuil zelden soms vaak nauwelijks hinder ernstige of nooit hinder hinder D. Leefbaarheid in de buurt 6. Dan volgen nu enkele uitspraken over de buurt, waarin u woont. Kunt u voor elke uitspraak aangeven of u het hier helemaal mee eens, mee eens, mee oneens of helemaal mee oneens bent? Uitspraken a. de mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks b. de mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om. c. de mensen in deze buurt blijven hier graag wonen helemaal mee eens niet eens/ mee oneens helemaal weet niet/ mee eens niet oneens mee oneens geen mening 68 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

7. De volgende stellingen hebben ook betrekking op uw directe woonomgeving. Kunt u voor iedere stelling aangeven of u het hier helemaal mee eens, mee eens, mee oneens of helemaal mee oneens bent? Stellingen a. het is vervelend om in deze buurt te wonen b. als het maar enigszins mogelijk is, ga ik uit deze buurt verhuizen c. als je in deze buurt woont, heb je het goed getroffen d. ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is e. ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen helemaal mee eens niet eens/ mee oneens helemaal weet niet/ mee eens niet oneens mee oneens geen mening 8. Vindt u de buurt waarin u woont, een zeer prettige, een prettige, een onprettige of een zeer onprettige buurt om in te wonen? zeer prettig prettig onprettig zeer onprettig weet niet/geen mening E. De kwaliteit van uw woning 9. Woont u in een koopwoning of in een huurwoning? koopwoning huurwoning van Progrez huurwoning van Interstede huurwoning van Woonbron huurwoning van Krispijn Wonen overige huurwoning weet niet 10. In wat voor soort woning woont u? eengezinswoning in een rij of op een hoek vrijstaande woning of 2-onder-1-kap etagewoning, bovenwoning, maisonnette, benedenwoning kamerbewoning flat, minder dan 5 woonlagen flat, 5 of meer woonlagen bejaardenhuis, bejaardenoord seniorenwoning, bejaardenwoning, aanleunwoning verzorgingshuis woonboot/woonwagen anders Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 69

11. Dan volgt nu een aantal uitspraken over uw woning. Kunt u voor elke uitspraak aangeven of u het hier helemaal mee eens, mee eens, mee oneens of helemaal mee oneens bent? Stellingen a. de indeling van de woning waarin ik woon, is geschikt b. de woning waarin ik woon is te klein c. de woning waarin ik woon, is slecht onderhouden d. de woning waarin ik woon, ademt een goede sfeer helemaal mee eens niet eens/ mee oneens helemaal weet niet/ mee eens niet oneens mee oneens geen mening 12. Bent u van plan binnen 12 maanden te verhuizen? ja, zeker ja, misschien nee > gaat u verder met vraag 17 weet niet > gaat u verder met vraag 17 13. Wat is de belangrijkste reden voor uw verhuisplannen? wil zelfstandig gaan wonen verandering gezinssamenstelling soort woning bevalt niet meer wens grotere woning wens kleinere woning wil uit deze wijk verhuizen/woonomgeving voldoet niet meer heb nu een huurwoning en wil een koopwoning huis wordt gesloopt wil dichter bij familie of werk gaan wonen andere reden 14. Wilt u verhuizen naar een woning binnen Dordrecht of elders? alleen in Dordrecht bij voorkeur in Dordrecht, eventueel elders bij voorkeur elders, eventueel in Dordrecht alleen elders > gaat u verder met vraag 16 15. Welke wijk in Dordrecht heeft uw voorkeur? Binnenstad Noordflank Oud-Krispijn Nieuw-Krispijn Het Reeland Staart Wielwijk Crabbehof/Zuidhoven Sterrenburg Dubbeldam Stadspolders 16. Welk type woning heeft uw voorkeur, gelet op uw financiële mogelijkheden? eengezinswoning in een rij of op een hoek vrijstaande woning of 2-onder-1-kap etagewoning, bovenwoning, maisonnette, benedenwoning flat, minder dan 5 woonlagen flat, 5 of meer woonlagen bejaardenhuis, bejaardenoord seniorenwoning, bejaardenwoning, aanleunwoning verzorgingshuis woonboot/woonwagen anders 70 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

F. Onveiligheidsgevoelens 17. Voelt u zich wel eens onveilig? ja nee > gaat u verder met vraag 20 weet niet > gaat u verder met vraag 20 18. Voelt u zich vaak, soms of zelden onveilig? vaak soms zelden weet niet 19. Waarom voelt u zich wel eens onveilig? (Bij deze vraag mag u meer dan één antwoord geven) ik ben bang dat ik beroofd word ik ben bang dat ik mishandeld of in elkaar geslagen word ik ben bang dat ik aangerand of verkracht word ik ben bang voor groepjes jongeren die op straat rondhangen weet ik niet precies om een andere reden, namelijk: 20. Voelt u zich wel eens onveilig in uw eigen buurt? ja nee > gaat u verder met vraag 24 weet niet > gaat u verder met vraag 24 21. Voelt u zich in uw eigen buurt vaak, soms of zelden onveilig? vaak soms zelden weet niet 22. Waarom voelt u zich wel eens onveilig in uw eigen buurt? (Bij deze vraag mag u meer dan één antwoord geven) ik ben bang dat ik beroofd word ik ben bang dat ik mishandeld of in elkaar geslagen word ik ben bang dat ik aangerand of verkracht word ik ben bang voor groepjes jongeren die op straat rondhangen weet ik niet precies om een andere reden, namelijk: 23. Waar in uw buurt voelt u zich wel eens onveilig? Vraag 25 hoeft u alleen te beantwoorden als u kind(eren) heeft die jonger zijn dan 16 jaar; anders gaat u door met vraag 27. Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 71

24. Komt het wel eens voor dat u... a. bepaalde plekken in uw woonplaats mijdt, omdat u ze niet veilig vindt? b. s avonds of s nachts niet open doet, omdat u het niet veilig vindt? c. waardevolle spullen thuis laat om diefstal of beroving op straat te voorkomen? d. omrijdt of omloopt om onveilige plekken te vermijden? vaak soms (bijna) nooit weet niet 25. Komt het wel eens voor dat u uw kind(eren) niet toestaat ergens naar toe te gaan omdat u het niet veilig vindt? komt vaak voor komt soms voor komt nooit/bijna nooit voor > gaat u verder met vraag 27 weet niet/geen mening > gaat u verder met vraag 27 niet van toepassing > gaat u verder met vraag 27 26. Gaat het dan om situaties van verkeersonveiliggheid of om andere vormen van onveiligheid? verkeersonveiligheid andere vormen van onveiligheid beide weet niet G. Slachtofferschap in de afgelopen 12 maanden 27. Is er de afgelopen 12 maanden wel eens een poging tot inbraak in uw woning gedaan ZONDER dat er iets gestolen is? (Indien u meerdere woningen heeft, bedoel ik de woning waar u op dit moment bent) nee ja > aantal keer: 28. Is er de afgelopen 12 maanden wel eens iets gestolen uit uw woning? (Indien u meerdere woningen heeft, bedoel ik de woning waar u op dit moment bent) nee ja > aantal keer: 29. Is uw auto of zijn uw auto s in de afgelopen 12 maanden wel eens gestolen? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 30. Is er in de afgelopen 12 maanden wel eens iets gestolen UIT uw auto( s)? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 31. Is er de afgelopen 12 maanden wel eens iets gestolen of vernield wat aan de buitenkant van uw auto( s) zat, bijvoorbeeld een buitenspiegel, antenne, wiel of een ander onderdeel? (Ik bedoel niet vernielingen ten gevolge van diefstal uit de auto of door een aanrijding) nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 32. Is uw huishouden in de afgelopen 12 maanden slachtoffer geworden van fietsendiefstal? (Het gaat hierbij om alle fietsen in uw huishouden) nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 72 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

33. Is uw portemonnee, portefeuille of bijvoorbeeld tasje in de afgelopen 12 maanden wel eens gestolen, terwijl de overvaller daarbij geweld gebruikte of dreigde met geweld? (Het gaat hier om persoonlijk slachtofferschap van straatroof) nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 34. Is uw portemonnee, portefeuille of bijvoorbeeld uw tasje in de afgelopen 12 maanden wel eens gestolen, ZONDER dat gebruik gemaakt werd van geweld of dat er met geweld werd gedreigd? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 35. Zijn er, afgezien van wat wij zojuist hebben besproken, wel eens andere dingen gestolen in de afgelopen 12 maanden, bijvoorbeeld planten uit de tuin, onderdelen van een fiets, of geld uit de kleedkamer? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 36. Is er in de afgelopen 12 maanden, afgezien van beschadigingen aan uw auto, wel eens iets anders van u beschadigd of vernield, bijvoorbeeld aan uw huis of planten in uw tuin? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 37. Bent u de afgelopen 12 maanden wel eens bedreigd met lichamelijk geweld? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 38. Bent u in de afgelopen 12 maanden wel eens slachtoffer geworden van mishandeling? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 39. Heeft u in de afgelopen 12 maanden wel eens een aanrijding gehad, waarbij de ander doorreed? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 40. Heeft u in de afgelopen 12 maanden wel eens een aanrijding gehad, waarbij de ander NIET doorreed? nee ja > aantal keer in uw eigen buurt: 41. Voelt u zich veilig? ja nee weet niet 42. Voelt u zich veilig in uw eigen buurt? ja nee weet niet H. Betrokkenheid bij de buurt 43. Bent u in het afgelopen jaar actief geweest om uw buurt te verbeteren? ja nee > gaat u verder met vraag 45 weet niet/geen mening > gaat u verder met vraag 45 44. Wat heeft u in het afgelopen jaar dan gedaan om uw buurt te verbeteren? (Bij deze vraag mag u meer dan één antwoord geven) buurtactiviteiten georganiseerd contact met (gemeentelijke) instantie gehad onderhoud eigen huis of tuin zwerfvuil verwijderd openbare of gemeenschappelijke ruimte (stoep, brandgang) onderhouden (handtekeningen)actie lid van buurt- of wijkvereniging of bijeenkomst bezocht sociale controle uitgeoefend, contact gelegd in de buurt iets anders 45. Vindt u dat de gemeente voldoende doet om bewoners bij veranderingen in de buurt te betrekken? ja nee weet niet/geen mening 46. Voelt u zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in uw buurt? ja nee weet niet/geen mening Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 73

47. Vindt u dat de buurt, waarin u woont, het afgelopen jaar vooruit of achteruit is gegaan? vooruit gegaan achteruit gegaan gelijk gebleven > gaat u verder met vraag 49 weet niet/geen mening > gaat u verder met vraag 49 48. Waaruit blijkt dat uw buurt vooruit of achteruit is gegaan? 49. Denkt u dat de buurt, waarin u woont, de komende jaren vooruit of achteruit zal gaan? zal vooruit gaan zal achteruit gaan zal gelijk blijven > gaat u verder met vraag 51 weet niet/geen mening > gaat u verder met vraag 51 50. Waarom denkt u dat de buurt de komende jaren vooruit of achteruit zal gaan? 51. Bent u zeer gehecht, gehecht, niet gehecht of helemaal niet gehecht aan uw buurt? zeer gehecht gehecht niet gehecht helemaal niet gehecht weet niet/geen mening 52. Hoelang woont u in deze buurt? minder dan twee jaar tussen twee en vijf jaar tussen vijf en tien jaar langer dan tien jaar weet niet 53. Wat zijn volgens u de belangrijkste problemen in uw buurt, waarvan u vindt dat die met voorrang moeten worden aangepakt? (Bij deze vraag mag u meer dan één antwoord geven) criminaliteit/onveiligheid drugsoverlast/alcoholoverlast groenvoorzieningen hondenpoep jongerenoverlast parkeeroverlast problemen woningen speelvoorzieningen voor kinderen zwerfvuil, containers, graffiti verkeersoverlast voorzieningenniveau burenruzies geluidsoverlast iets anders 54. Vindt u dat de gemeente veel, voldoende of weinig aandacht heeft voor de problemen in uw buurt? veel aandacht voldoende aandacht weinig aandacht weet niet/geen mening 74 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

I. Betrokkenheid bij de stad J. Rapportcijfers 55. Vindt u dat uw stad het afgelopen jaar vooruit of achteruit is gegaan? vooruit gegaan achteruit gegaan gelijk gebleven weet niet/geen mening 56. Denkt u dat uw stad de komende jaren vooruit of achteruit zal gaan? zal vooruit gaan zal achteruit gaan zal gelijk blijven weet niet/geen mening 58. U heeft nu een aantal vragen beantwoord over uw woning en de buurt, waarin u woont. Voor een aantal zaken zouden wij u willen vragen die met een rapportcijfer van 1 tot en met 10 te beoordelen. Welk rapportcijfer zou u geven voor: (1=zeer slecht, 10=zeer goed) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 a. uw woning b. uw woonomgeving c. de voorzieningen in uw buurt d. de leefbaarheid in uw buurt e. de veiligheid in uw buurt f. de mensen in uw buurt g. de sfeer in uw buurt 57. Bent u zeer gehecht, gehecht, niet gehecht of helemaal niet gehecht aan uw woonplaats? zeer gehecht gehecht niet gehecht helemaal niet gehecht weet niet/geen mening K. Horeca- en/of alcoholoverlast 59. Heeft u in de afgelopen 12 maanden wel eens onaanvaardbare overlast gehad van (bezoekers aan) cafés of andere horecabedrijven? (Bij deze vraag mag u meer dan een antwoord geven) ja, van een café ja, van een restaurant ja, van een discotheek ja, van een snackbar of cafetaria ja, van een koffiehuis (geen coffeeshop) ja, van wat anders nee, nooit > gaat u verder met vraag 61 60. Waaruit bestond die overlast? (Bij deze vraag mag u meer dan een antwoord geven) muziek of lawaai uit de horecagelegenheid autoradio s lawaai van bezoekers op straat parkeeroverlast van auto s parkeeroverlast van fietsen vervuiling stank vernieling of beschadiging intimidatie of bedreiging Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 75

De volgende vragen gaan over alcoholoverlast. Met alcoholoverlast wordt bedoeld het ondervinden van hinder veroorzaakt door personen die alcohol gebruiken. 61. Kunt u aangeven of alcoholoverlast naar uw eigen idee vaak, soms, of (bijna) nooit voorkomt in uw buurt? komt vaak voor komt soms voor komt (bijna) nooit voor weet niet L. Drugsoverlast Nu volgen enkele vragen over drugsoverlast. Met drugsoverlast wordt bedoeld het ondervinden van hinder veroorzaakt door personen die drugs gebruiken of erin handelen. Het gaat hierbij om overlast door gebruik en handel in harddrugs zoals heroïne, cocaïne en XTC, en softdrugs zoals hasjiesj en marihuana. 64. Kunt u aangeven of drugsoverlast naar uw eigen idee vaak, soms, of (bijna) nooit voorkomt in uw buurt? komt vaak voor komt soms voor komt (bijna) nooit voor > gaat u verder met vraag 66 weet niet > gaat u verder met vraag 66 62. Bent u van mening dat de alcoholoverlast in uw buurt de afgelopen 12 maanden is toegenomen, gelijk gebleven of afgenomen? toegenomen enigszins toegenomen gelijk gebleven enigszins afgenomen afgenomen weet niet de buurt heeft geen alcoholoverlast > gaat u verder met blok L 63. Bent u zich de afgelopen 12 maanden onveiliger gaan voelen vanwege de alcoholoverlast in uw buurt? ja, veel onveiliger ja, enigszins onveiliger nee, niet onveiliger weet niet 65. Kunt u aangeven of u persoonlijk de afgelopen 12 maanden in uw buurt vaak, soms, of (bijna) nooit hinder heeft ondervonden van de volgende vormen van drugsoverlast? vaak soms (bijna) nooit weet niet a. verkeer- en/of parkeeroverlast bij coffeeshops b. samenscholing van mensen rondom coffeeshops c. samenscholing van verslaafden op straat, plein of park d. vechtpartij tussen drugshandelaren (dealers) of verslaafden e. gebruik van messen of vuurwapens door handelaren of verslaafden f. ruziemakende en schreeuwende verslaafden op straat g. heen- en weergeloop van verslaafden in uw straat h. vervuiling van straat, plein of park door verslaafden i. vervuiling van portieken of bergingen 76 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

66. Bent u van mening dat de drugsoverlast in uw buurt de afgelopen 12 maanden is toegenomen, gelijk gebleven of afgenomen? toegenomen enigszins toegenomen gelijk gebleven enigszins afgenomen afgenomen weet niet de buurt heeft geen drugsoverlast > gaat u verder met blok M 67. Bent u zich de afgelopen 12 maanden onveiliger gaan voelen vanwege de drugsoverlast in uw buurt? ja, veel onveiliger ja, enigszins onveiliger nee, niet onveiliger weet niet M. Persoons- en huishoudenvragen 68. Wat is uw leeftijd? jaar 69. Wat is uw geslacht? man vrouw 70. Uit hoeveel personen bestaat uw huishouden, uzelf meegerekend? personen 71. Hoeveel personen daarvan zijn jonger dan 18 jaar? personen 72. Wat is uw hoogst genoten schoolopleiding, die u met een diploma heeft afgerond? geen diploma lagere school of basisonderwijs VMBO, MAVO, MULO, LBO MBO, niveau 1 MBO, niveau 2, 3 of 4 HAVO, VWO, HBS, MMS HBO of universiteit 73. Wat doet u overdag? (Graag één antwoord aankruisen, dat het meest op u van toepassing is) betaald werk/eigen bedrijf student/scholier > gaat u verder met vraag 75 huisvrouw/huisman > gaat u verder met vraag 75 werkloos/werkzoekend > gaat u verder met vraag 75 gepensioneerd/vut > gaat u verder met vraag 75 arbeidsongeschikt > gaat u verder met vraag 75 74. Hoeveel uur per week werkt u? uur 75. Er wordt weleens gesproken over verschillende inkomensgroepen. Rekent u uw huishouden tot de groep met een laag inkomen, gemiddeld of een hoger inkomen? laag inkomen gemiddeld inkomen hoger inkomen weet niet 76. Wat is het geboorteland van u zelf en uw ouders? U zelf Uw vader Uw moeder Nederland Suriname Marokko Turkije Antillen/Aruba anders N. Verloting Iris-cheques Wilt u meedoen aan de verloting van vijf Iris-cheques ter waarde van 100,-? Vul dan hieronder uw naam en adres in: naam: straat + huisnr.: postcode + plaats: HARTELIJK DANK VOOR UW MEDEWERKING Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 77

Bijlage 2 Tabel 1 Responsoverzicht naar wijk Methodologische verantwoording Respons De afdeling Burgerzaken heeft per wijk een steekproef van personen van 18 jaar en ouder uit het GBA (Gemeentelijke Basisadministratie) aangeleverd. De minimale steekproefomvang per wijk bedraagt 380 personen. In een aantal wijken is de steekproef (iets) opgehoogd, omdat de opdrachtgever het wenselijk acht om binnen de wijk meerdere subgebieden te onderscheiden (zie tabel 1). We hebben de vragenlijst verstuurd met een begeleidende brief van de burgemeester (met tekst en uitleg over het onderzoek) en een retourenvelop. Ook hebben we voorafgaand aan het onderzoek een bericht geplaatst in een plaatselijke huis-aan-huisblad om extra aandacht op het onderzoek te vestigen. We hebben twee keer gerappelleerd: na ruim één week door middel van een herinneringskaartje en na weer iets meer dan een week met het volledige pakket (vragenlijst, brief van het OCD en retourenvelop). Na vijf wijken hebben we enquêteurs ingezet in de wijken waar de respons nog relatief laag was. De uiteindelijke respons bedraagt 48%. We hebben het databestand herwogen naar de achtergrondkenmerken leeftijd, geslacht en wijk. Binnenstad Noordflank Oud-Krispijn Nieuw-Krispijn het Reeland Staart Wielwijk Crabbehof/Zuidhoven Sterrenburg Dubbeldam Stadspolders Dordrecht aantal verstuurde enquêtes aantal respons respons (%) 380 212 56 560 241 43 475 277 58 390 163 42 540 269 50 390 180 46 380 202 53 400 166 42 390 197 51 380 210 55 570 232 41 4.855 2.349 48 78 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Marges en vergelijkingen In steekproefonderzoek heb je te maken met een zekere onnauwkeurigheid. Bij herhaling van het onderzoek kan de waarde met een bepaalde marge afwijken van het percentage of de score die wij gemeten hebben. De betekenis hiervan is dat wanneer we de meting zouden herhalen, we met grote zekerheid kunnen zeggen dat de werkelijke waarde zich binnen de marge zal bevinden. Tabel 2 Marges op wijkniveau verschil zeer gunstig gunstig geen ongunstig zeer ongunstig ++ + 0 - -- indicatorscores en rapportcijfers X 0,5 0,3 X < 0,5-0,3 < X < 0,3-0,3 X > -0,5 X -0,5 percentages X 10 5 X < 10-5 < X < 5-5 X > -10 X -10 Net zoals uitkomsten kunnen verschillen bij een herhaling van een onderzoek, wijken de uitkomsten op stadsdeel en wijkniveau af van het stedelijk gemiddelde en/of van de uitkomsten van de vorige meting in 2007. In tabel 2 tot en met 4 vinden we de marges op wijk-, stadsdeel- en gemeentelijk niveau. De genoemde marges gelden zowel voor vergelijkingen met het stedelijk gemiddelde als voor vergelijkingen in de tijd. Bijvoorbeeld: wanneer 60% (X) van de bewoners in een wijk zich onveilig voelt in 2009, is dit pas een zeer gunstig verschil wanneer hetzelfde percentage in 2007 70% of meer was (X 10). Tabel 3 Marges op stadsdeelniveau verschil zeer gunstig ++ gunstig + geen 0 ongunstig - zeer ongunstig -- Tabel 4 Marges op gemeentelijk niveau indicatorscores en rapportcijfers X 0,5 0,3 X < 0,5-0,3 < X < 0,3-0,3 X > -0,5 X -0,5 percentages X 10 4 X < 10-4 < X < 4-4 X > -10 X -10 verschil indicatorscores en rapportcijfers percentages zeer gunstig ++ X 0,4 X 5 gunstig + 0,2 X < 0,4 3 X < 5 geen 0-0,2 < X < 0,2-3 < X < 3 ongunstig - -0,2 X > -0,4-3 X > -5 zeer ongunstig -- X -0,4 X -5 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 79

Bijlage 3 Toelichting indicatorscores In indicatorscores zijn verschillende aspecten van een onderwerp in één score samengevoegd. De indicatorscores zijn zo samengesteld dat de waarden lopen van 0 tot 10. Gebieden kunnen onderling worden vergeleken worden op de indicatorscores, ook zijn vergelijkingen in de tijd binnen een gebied mogelijk. Algemeen oordeel over de buurt de mensen in deze buurt blijven hier graag wonen; het is vervelend om in deze buurt te wonen; als het maar enigszins mogelijk is, ga ik uit deze buurt verhuizen; als je in deze buurt woont, heb je het goed getroffen; vindt u de buur waarin u woont een zeer prettige, prettige, onprettige of zeer onprettige buurt om in te wonen? > hoe hoger de score, hoe beter het algemene oordeel over de buurt. Dreiging bedreiging; dronken mensen op straat; vrouwen en mannen die op straat lastig gevallen worden; geweldsdelicten; drugsoverlast; tasjesroof. > hoe hoger de score, hoe meer dreiging er door bewoners in de buurt ervaren wordt. Overlast overlast van groepen jongeren; overlast van omwonenden; geluidsoverlast (zijnde geen geluidsoverlast door verkeer). > hoe hoger de score, hoe meer overlast bewoners in de buurt ervaren. Sociale samenhang de mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks; de mensen gaan in deze buurt prettig met elkaar om; ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is; ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. > hoe hoger de score, hoe hoger de mate van sociale samenhang in de buurt is. Verkeersoverlast geluidsoverlast door verkeer; parkeeroverlast; stankoverlast door verkeer. > hoe hoger de score, hoe meer verkeersoverlast bewoners in de buurt ervaren. Verkeersveiligheid agressief verkeersgedrag; te hard rijden; aanrijdingen. > hoe hoger de score, hoe meer bewoners het gevoel hebben dat hun buurt verkeersonveilig is. Verloedering bekladding van muren en/of gebouwen; vernieling van telefooncellen, bus- of tramhokjes; rommel op straat; hondenpoep op straat. > hoe hoger de score, hoe meer verloedering bewoners in de buurt ervaren. Vermogensdelicten fietsendiefstal; diefstal uit auto s; beschadiging of vernieling aan auto s; diefstal vanaf auto s, zoals wieldoppen; inbraak in woningen. > hoe hoger de score, hoe meer vermogensdelicten er volgens bewoners in de buurt gepleegd worden. Woonkwaliteit de indeling van de woning waarin ik woon, is geschikt; de woning waarin ik woon is te klein; de woning waarin ik woon, is slecht onderhouden; de woning waarin ik woon, ademt een goede sfeer. > hoe hoger de score, hoe beter het oordeel over de kwaliteit van de eigen woning. 80 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Bijlage 4 Gecombineerd totaaloverzicht per stadsdeel en per wijk Tabel 1 Totaaloverzicht stadsdeel Centrum Centrum positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde Buurt zal vooruit gaan Actieve inzet stad vooruit gegaan stad zal vooruit gaan buurt achteruit gegaan voorzieningen in de buurt verkeersoverlast in de buurt veiligheid in de buurt verkeersveiligheid verloedering in de buurt overlast in de buurt wel eens onveilig wel eens onveilig in de buurt vermogensdelicten in buurt dreiging in de buurt Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 81

Tabel 2 Totaaloverzicht West West positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde buurt zal vooruit gaan buurt zal achteruit gaan stad zal achteruit gaan buurt vooruit gegaan stad achteruit gegaan stad vooruit gegaan stad zal vooruit gaan gehecht aan stad verkeersveiligheid in buurt actieve inzet oordeel over de buurt woonkwaliteit woning woonomgeving voorzieningen in de buurt leefbaarheid in de buurt sociale samenhang in buurt mensen in de buurt sfeer in de buurt medeverantwoordelijkheid wel eens onveilig wel eens onveilig in buurt veiligheid in de buurt vermogensdelicten in buurt dreiging in de buurt overlast in de buurt gehecht aan de buurt 82 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Tabel 3 Totaaloverzicht stadsdeel Oost Oost positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde leefbaarheid in de buurt verloedering in de buurt overlast in de buurt vermogensdelicten in buurt oordeel over de buurt buurt achteruit gegaan woonkwaliteit woning woonomgeving Verkeersoverlast in buurt sociale samenhang in buurt mensen in de buurt sfeer in de buurt gehecht aan de buurt wel eens onveilig in buurt veiligheid in de buurt dreiging in de buurt verkeersveiligheid in buurt stad achteruit gegaan actieve inzet stad vooruit gegaan buurt vooruit gegaan buurt zal vooruit gaan stad zal vooruit gaan Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 83

Tabel 4 Totaaloverzicht Binnenstad Binnenstad positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde Buurt zal vooruit gaan Actieve inzet Stad vooruit gegaan Stad zal vooruit gaan Gehecht aan stad Oordeel over de buurt Mensen in de buurt Gehecht aan buurt medeverantwoordelijkheid Verloedering in de buurt Buurt achteruit gegaan Overlast in de buurt Verkeersoverlast in de buurt Wel eens onveilig Wel eens onveilig in buurt Vermogensdelicten in buurt Dreiging in de buurt Verkeersveiligheid in buurt 84 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Tabel 5 Totaaloverzicht Noordflank Noordflank positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde Actieve inzet stad vooruit gegaan stad zal vooruit gaan gehecht aan stad oordeel over de buurt woonomgeving voorzieningen in de buurt leefbaarheid in de buurt verloedering in de buurt verkeersoverlast in de buurt sfeer in de buurt veiligheid in de buurt stad achteruit gegaan stad zal achteruit gaan buurt zal achteruit gaan verloedering in de buurt overlast in de buurt gehecht aan buurt wel eens onveilig wel eens onveilig in buurt vermogensdelicten in buurt dreiging in buurt verkeersveiligheid in buurt Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 85

Tabel 6 Totaaloverzicht Oud-Krispijn Oud-Krispijn positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde gehecht aan stad buurt vooruit gegaan buurt zal vooruit gaan stad vooruit gegaan stad zal vooruit gaan actieve inzet wel eens onveilig buurt achteruit gegaan gehecht aan de buurt leefbaarheid in de buurt vermogensdelicten in buurt verkeersveiligheid in buurt oordeel over de buurt woonkwaliteit woning woonomgeving voorzieningen in de buurt verkeersoverlast in buurt mensen in de buurt sfeer in de buurt wel eens onveilig in buurt veiligheid in de buurt dreiging in de buurt overlast in de buurt medeverantwoordelijkheid 86 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Tabel 7 Totaaloverzicht Nieuw-Krispijn Nieuw-Krispijn positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde stad achteruit gegaan medeverantwoordelijkheid actieve inzet stad vooruit gegaan stad zal vooruit gaan verkeersoverlast in buurt wel eens onveilig vermogensdelicten in buurt verkeersveiligheid in buurt woonkwaliteit woning oordeel over de buurt buurt achteruit gegaan buurt zal vooruit gaan buurt zal achteruit gaan woonomgeving voorzieningen in de buurt leefbaarheid in de buurt mensen in de buurt sfeer in de buurt gehecht aan de buurt veiligheid in de buurt overlast in de buurt wel eens onveilig in buurt Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 87

Tabel 8 Totaaloverzicht het Reeland Het Reeland positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde actieve inzet stad zal vooruit gaan gehecht aan de buurt buurt zal vooruit gaan verkeersoverlast in de buurt medeverantwoordelijkheid vermogensdelicten in buurt verkeerveiligheid in buurt stad vooruit gegaan dreiging in de buurt buurt vooruit gegaan buurt achteruit gegaan verloedering in de buurt 88 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Tabel 9 Totaaloverzicht de Staart De Staart positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde buurt zal vooruit gaan buurt vooruit gegaan actieve inzet stad vooruit gegaan verkeersoverlast in buurt wel eens onveilig verkeersveiligheid in buurt oordeel over de buurt woning woonomgeving voorzieningen in de buurt leefbaarheid in de buurt overlast in de buurt sociale samenhang buurt mensen in de buurt sfeer in de buurt medeverantwoordelijkheid veiligheid in de buurt gehecht aan stad woonkwaliteit gehecht aan de buurt dreiging in de buurt Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 89

Tabel 10 Totaaloverzicht Wielwijk Wielwijk positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde buurt vooruit gegaan buurt zal achteruit gaan stad achteruit gegaan buurt zal vooruit gaan gehecht aan stad verkeersveiligheid in buurt stad zal achteruit gaan actieve inzet stad vooruit gegaan verloedering in de buurt verkeersoverlast in buurt oordeel over de buurt oordeel over de buurt sfeer in de buurt woonkwaliteit woning woonomgeving leefbaarheid in de buurt overlast in de buurt sociale samenhang in buurt mensen in de buurt medeverantwoordelijkheid veiligheid in de buurt dreiging in de buurt gehecht aan de buurt wel eens onveilig 90 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Tabel 11 Totaaloverzicht Crabbehof/Zuidhoven Crabbehof/Zuidhoven positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde buurt achteruit gegaan buurt zal vooruit gaan voorzieningen in de buurt gehecht aan stad verloedering in de buurt verkeersoverlast in buurt buurt zal achteruit gaan oordeel over de buurt woonkwaliteit woning woonomgeving leefbaarheid in de buurt sociale samenhang in buurt mensen in de buurt sfeer in de buurt actieve inzet wel eens onveilig in buurt veiligheid in de buurt overlast in de buurt gehecht aan de buurt medeverantwoordelijkheid vermogensdelicten in buurt dreiging in de buurt verkeersveiligheid in buurt Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 91

Tabel 12 Totaaloverzicht Sterrenburg Sterrenburg positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde oordeel over de buurt overlast in de buurt medeverantwoordelijkheid wel eens onveilig in buurt woonomgeving leefbaarheid in buurt sociale samenhang in buurt mensen in de buurt gehecht aan de buurt wel eens onveilig veiligheid in de buurt dreiging in de buurt verkeersveiligheid in buurt actieve inzet buurt vooruit gegaan buurt zal vooruit gaan stad zal vooruit gaan buurt zal achteruit gaan verkeersoverlast in buurt vermogensdelicten in buurt verloedering in de buurt 92 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Tabel 13 Totaaloverzicht Dubbeldam Dubbeldam positieve ontwikkeling gelijk gebleven negatieve ontwikkeling positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde leefbaarheid in de buurt verloedering in de buurt mensen in de buurt vermogensdelicten in buurt oordeel over de buurt buurt achteruit gegaan woonkwaliteit woning woonomgeving overlast in de buurt verkeersoverlast in buurt sociale samenhang in buurt sfeer in de buurt gehechtheid aan de buurt wel eens onveilig in buurt veiligheid in de buurt dreiging in de buurt wel eens onveilig actieve inzet stad zal vooruit gaan stad zal achteruit gaan buurt zal vooruit gaan buurt zal achteruit gaan Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 93

Tabel 14 Totaaloverzicht Stadspolders Stadspolders positieve ontwikkeling gelijk gebleven positief verschil t.o.v. gemiddelde gelijk aan gemiddelde negatief verschil t.o.v. gemiddelde vermogensdelicten in buurt verkeersveiligheid in buurt buurt achteruit gegaan buurt zal achteruit gaan actieve inzet buurt zal vooruit gaan woonkwaliteit woning voorzieningen in de buurt leefbaarheid in de buurt verkeersoverlast in buurt veiligheid in de buurt dreiging in de buurt gehecht aan stad buurt vooruit gegaan gehecht aan de buurt negatieve ontwikkeling stad vooruit gegaan stad zal vooruit gaan 94 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Publicaties van het Onderzoekcentrum Drechtsteden Algemeen Trends Toekomst van Dordrecht 2009 Kerncijfers Drechtsteden 2008 2009 Staat van de Drechtsteden 2008 Prognose plechtigheden op de Essenhof in Dordrecht 2005-2020 2006 Bestuur en Imago Imago Oud Krispijn, Herhalingsmeting 2008 Vertrouwen in het bestuur en oordeel over de raadscommunicatie 2007 2008 Imago onderzoek De Grote Rivieren 2007 Imago Oud-Krispijn 2006 Bekend maakt bemind Monitor Beeld van Dordt 2005 Wijkpanel Staart Imago 2005 Bevolking Bevolkingsprognose per wijk gemeente Dordrecht2007-2020 2008 Integrale leerlingenprognose gemeente Dordrecht 2002-2018 2003 Dordt op z n droogst jaarlijks Dienstverlening Klanttevredenheidsonderzoek Sociale Dienst Drechtsteden 2009 Klanttevredenheidsonderzoek Wijklijn 2007 Klanttevredenheidsonderzoek Drechthopper 2006 Klanttevredenheidsonderzoek Monumenten 2006 Klanttevredenheidsonderzoek Parkeren 2006 2006 Bekendheid, gebruik en tevredenheid website en E-loket 2006 Bekendheid en wensen Ondernemersloket 2005 Evaluatie waarderingsgesprekken 2005 Economie en Arbeidsmarkt Monitor Binnenstad 2007 2008 Bedrijvenregister Drechtsteden 2007 2008 Monitor Route 23 Dordrecht en Drechtsteden 07 2008 Situatie, toekomstperspectief en randvoorwaarden voor ontwikkeling bedrijven buitengebied Dordrecht 2007 Passantenenquête Kernwinkelgebied 2007 Jongerenonderzoek Route 23 2006 Evaluatie vrijdagmiddagmarkt 2005 Koopgedrag, koopstromen en het functioneren van het aanbod in de sector dagelijkse artikelen 2005 Inkomen en Armoede Inkomensmonitor Dordt-West 2008 2008 0-Meting SMS-Kinderfonds 2006 Leefbaarheid en Veiligheid Veiligheidsbeleving op school 2008 2008 Sturen aan de wal, Brede aanpak jeugdcriminaliteit uitgelicht 2008 Politiekeurmerk Veilig wonen 0- en 1- meting 2007 Leefbaarheid en veiligheid Dordrecht 2007 2007 De burger over de buurtagent 2007 Evaluatie stadswachten in de wijken 2007 Leefbaarheid en veiligheid Zwijndrecht 2005 2006 Leefbaarheid en veiligheid in de Drechtsteden 05 2006 Leefbaarheid en veiligheid Oud-Beijerland 2006 2006 Wijkpanel Veilig opgroeien in de Staart 2006 Leefbaarheid en veiligheid in Sliedrecht 2005 2005 Leefbaarheid en veiligheid in Alblasserdam 2005 2005 Mobiliteit en Milieu Milieu in de Drechtsteden 2007 2008 Gebruik bestrijdingsmiddelen en meststoffen onder hoveniers nulmeting 2007 Evaluatie Wijkverkeersplannen 2006 Milieumonitor Dordrecht 2005 2006 Evaluatie Verkeersplan Binnenstad 2006 Belevingswaardeonderzoek oppervlaktewater Goeree-Overflakkee 2006 Evaluatie proef mini-container papier 2005 Onderwijs Onderwijsmonitor Dordrecht 2006-2007 2007 Overgang basisonderwijs - voortgezet onderwijs 2007 Huiswerkbegeleiding bij Dordtse zelforganisaties 2006 Laaggeletterdheid in Dordrecht 2006 Jongeren en huiswerk 2005 Kiezen voor beroepsonderwijs 2005 Vrije tijd Recreatie in Dordrecht 2009 Vrijetijdsmonitor Dordrecht 2008 2008 Evaluatie festival- en evenementenbeleid Dordrecht 2007 Publieksprofiel en economische en toeristische betekenis Sinterklaashuis 2006 2007 Bereik en waardering RTV Dordrecht herhalingsmeting 2006 Evaluatie Internationaal Poppentheater Festival 2005 Cultuurbereik 2005 2005 Welzijn Bekendheid en gebruik Openbare Bibliotheek Dordrecht 2007 2008 Inventarisatie behoefte dagarrangementen Hendrik-Ido-Ambacht 2008 Jongerenmonitor 2007 2008 Mantelzorg Dordrecht 2007 2008 Anatomische model van de civil society voor de WMO 2008 Factsheet Antilliaanse Dordtenaren 2008 2008 Factsheet Jongerenparticipatie 2008 Ouderenmonitor 2007 2008 Leefsituatie ouderen in Zwijndrecht 2006 2007 Ban yuda otro Antilliaans moederschap in Dordt 2007 Sociale voorzieningen in Hendrik-Ido-Ambacht 2007 Factsheet Sociale Staat van Dordrecht 2005 2006 Integratiemonitor Dordrecht 2005 2006 Realisatie- en exploitatiemogelijkheden hostelvoorziening 2006 Evaluatie kwaliteitsimpuls Stadspolder 2006 Opinie buurtwerk 2005 Inventarisatie WMO Drechtsteden 2005 Wonen Woonmonitor Drechtsteden 2008 2008 Woonwensen senioren en aanbod van complexen 2008 Opinieonderzoek structuurvisie Papendrecht 2020 2008 Opinieonderzoek structuurvisie Dordrecht 2020 2007 Verhuisonderzoek Drechtsteden 2005 en 2006 2007 Bewonersoordeel openbaar groen 2007 Enquête onderzoek Woonkeus en woonruimteverdelingssysteem 2006 Behoefte aanleunwoningen Sterrenburg 2005 Bovenstaande lijst bevat een selectie van publicaties van het OCD Meer cijfers en trends kunt u vinden op onze website www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl Informatie/bestellen: (078) 620 65 25 Onderzoekcentrum Drechtsteden Postbus 619-3300 AP DORDRECHT ocd@drechtsteden.nl www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009 95

96 Leefbaarheid en Veiligheid in Dordrecht 2009

Postbus 619 3300 AP Dordrecht Telefoon (078) 620 65 25 www.onderzoekcentrumdrechtsteden.nl