Competentietest Dit is een test die jou en de andere militanten in je bedrijf kan helpen om vrij eenvoudig en snel na te gaan hoe ver competentiemanagement in je eigen bedrijf ontwikkeld en/of ingevoerd is, en dit specifiek voor arbeiders. Het is een relatief korte en vrij oppervlakkige test. De resultaten ervan zijn dus verre van wetenschappelijk, ze geven je enkel een indicatie over de stand van zaken i.v.m. competentiemanagement in je bedrijf. Hoe werkt de test? Je vindt hierna zes thema s waarover telkens drie vragen gesteld worden. Bij elke vraag heb je drie antwoordmogelijkheden. Wanneer je alle vragen beantwoord hebt, kan je uitrekenen welke score je bedrijf behaalde op elk thema. Om na te gaan hoe je bedrijf op elk van de thema s scoort maak je best de volgende omrekening: A = 0 punten, B = 1 punt, C = 2 punten. Voor elk thema zijn er dus maximum 6 punten te verdienen. Wanneer je de zes thema s vergelijkt met de structuur van de handleiding Een klare kijk op competentiemanagement, dan zie je dat de eerste twee thema s overeenkomen met Deel 1 van de handleiding. Thema 3 is Deel 2 in de handleiding, De laatste drie thema s worden behandeld in Deel 3 van de handleiding. Indien je deze test oplost vooraleer je de handleiding Een klare kijk op competentiemanagement doorneemt, dan weet je alvast welke onderwerpen jouw extra aandacht verdienen. Tijdens de cursus gaan we immers na welke acties je kan ondernemen om een thema in het voordeel van de werknemers te ontwikkelen in je bedrijf. Maar bekijken we uiteraard ook hoe en wat er nog te redden valt wanneer je bedrijf reeds elementen van competentiemanagement invoerde zonder de werknemersafgevaardigden hierbij te betrekken. Doorheen de cursus en op basis van de handleiding zullen zowel voor- als nadelen van competentiemanagement voor de werknemers bekeken worden, elementen aangereikt worden om de situatie in je bedrijf op een realistische manier in te schatten en tips voor syndicale actie. De test helpt jullie enkel om een eerste idee te krijgen waar te beginnen in je eigen bedrijf. De vragen zijn telkens van toepassing op de werkomstandigheden van de arbeiders in je bedrijf. Succes! 1
1. Onbedoeld leren 1. Bevatten de jobs die de arbeiders in je bedrijf uitvoeren voldoende variatie? (zodat ze niet altijd dezelfde taken moeten uitvoeren) 2. Hebben de arbeiders voldoende informatie tot hun beschikking om hun job goed te kunnen uitoefenen? (denk aan: informatiemappen, richtlijnen, informatie-borden en affiches, handleidingen etc.) 3. Krijgt een arbeider voldoende kansen om met zijn/haar collega s of met de directe leidinggevenden te overleggen over het werk en over de problemen die er zich in voordoen? (bv: tijdens werkoverleg, in taakgroepen, met een coach of peter, enzovoort) TOTAAL voor Thema 1 : Onbedoeld leren... 2. Bedoeld leren 1. Krijgen nieuwe arbeiders bij hun onthaal de nodige opleiding en training om hun taken goed uit te voeren. 2. Krijgen arbeiders de kans om opleiding op de werkplek te volgen? (dit is wanneer arbeiders les of training krijgen op de plaats waar ze altijd werken, met de materialen en machines die ze dagelijks gebruiken) COMPETENTIETEST 2
3. Krijgen arbeiders de kans om deel te nemen aan vormingen, trainingen en opleidingen die worden gegeven buiten de werkplek? (in opleidingscentra, bij producenten van machines, enzovoort)? TOTAAL voor Thema 2 : Bedoeld leren... 3. Opleidingsplan 1. Werd er in je bedrijf een werkbaar opleidingsplan opgesteld, dat werd voorgelegd op de ondernemingsraad? (een opleidingsplan beschrijft welke werknemers wanneer waar welke opleiding volgt, wat dat kost, enzovoort) KLARE KIJK OP COMPETENTIEMANAGEMENT 2. Alvorens vorming, opleiding en training kan worden aangeboden moet men goed op de hoogte zijn van wat de werknemers willen leren, en van wat zij zouden moeten leren om hun job zo goed mogelijk te kunnen uitoefenen. Vind je dat de leidinggevenden in jouw bedrijf hiervan voldoende op de hoogte zijn? 2. Wanneer arbeiders hebben deelgenomen aan een vorming, training of opleiding, kunnen zij dat achteraf toepassen in hun werk? TOTAAL voor Thema 3 : Opleidingsplan... 3
4. Werving, selectie en introductie 1. Maakt men in jouw bedrijf gebruik van een uitgebreid testprogramma voor de selectie van arbeiders, bv. meerdere gesprekken of interviews met de werkgever en/of leidinggevend, meerdere proeven en tests waarbij de kandidaten geobserveerd worden door meerdere beoordelaars. c Ja, zeker en vast 2 2. Houdt men bij de selectie van nieuwe arbeiders ook rekening met de ingesteldheid van de kandidaat, bv. zijn/haar flexibiliteit, kritische houding, doorzettingsvermogen, motivatie, energie, eerlijkheid,...? c Ja, zeker en vast 2 3. Is er in jouw bedrijf een uitgewerkt introductieprogramma aanwezig voor nieuwe arbeiders? c Ja, zeker en vast 2 TOTAAL voor Thema 4 : Werving, selectie en introductie... 5. Functioneringsbegeleiding en loopbaanmogelijkheden 1. Worden de arbeiders begeleid om hun functioneren én hun werkomstandigheden zo optimaal mogelijk te krijgen? Zo kunnen er op geregelde tijdstippen functioneringsgesprekken zijn waarbij de goede en slechte punten in het functioneren van de werknemer besproken worden, naar de oorzaken van de slechte punten gezocht wordt en afspraken gemaakt worden om deze slechte punten verbeteren. COMPETENTIETEST 2. Worden vacatures ook systematisch bekend gemaakt bij het aanwezig personeel, zodat iedereen de kans heeft om erop te solliciteren? 4
3. Zijn de chefs over het algemeen in staat om op een motiverende, stimulerende en open manier leiding te geven? Kunnen de arbeiders bv. bij hen terecht met hun vragen, wensen, opmerkingen en problemen? TOTAAL voor Thema 5: Functioneringsbegeleiding en loopbaanmogelijkheden... 6. Evaluatie en beloning 1. Wordt er bij evaluatie ook gekeken naar de attituden zoals sociale vaardigheden, zelfstandigheid, klantvriendelijkheid, polyvalentie, enzovoort? KLARE KIJK OP COMPETENTIEMANAGEMENT 2. Worden er, naast de directe chef, nog andere mensen bij een evaluatie betrokken? (zoals andere oversten, de werknemer zelf die een zelfevaluatie doet, zijn/haar collega s, klanten, leveranciers, enzovoort) 3. Wordt de salarisgroei van arbeiders bepaald op basis van de mate waarin ze betere werknemers geworden zijn in de afgelopen periode? (vb. doordat zij bepaalde vaardigheden hebben bijgeleerd, of doordat ze betere prestaties zijn gaan leveren?) TOTAAL voor Thema 6 : Evaluatie en beloning... 5
TESTRESULTATEN? In onderstaande figuur hebben de verschillende thema s een plaatsje gekregen. Bij elk thema maak je de optelsom van vraag 1, 2 en 3 (a = 0 punten, b = 1 punt, en c = 2 punten) en vervolgens kleur je de thema s in op deze figuur: - als de score tussen 0-2 punten valt, kleur je het overeenkomstige vak rood; - als de score tussen 3-4 punten valt, kleur je het overeenkomstige vak oranje; - als de score tussen 5-6 punten valt, kleur je het overeenkomstige vak groen. Competentiemanagement Werving & selectie opleidingsplan onbedoeld leren bedoeld leren Beloning en evaluatie Functioneringsbegeleiding en loopbaanbegeleiding Als een thema in jouw bedrijf de kleur rood kreeg, is er nog heel veel werk aan de winkel voor jou als militant. Het betreffende thema stelt waarschijnlijk niet veel voor in je bedrijf en je kan je afvragen of de werkgever overtuigd is van het belang ervan voor arbeiders. COMPETENTIETEST Als een thema in jouw bedrijf de kleur oranje kreeg, heeft je bedrijf hiervoor al enkele inspanningen gedaan. Het is aan jou als militant om deze inspanningen kritisch te beoordelen en te zorgen dat je betrokken wordt bij de verdere evolutie. Als een thema in jouw bedrijf de kleur groen kreeg, dan is je bedrijf waarschijnlijk al een heel eind gevorderd op dat vlak. Het is aan jou als militant om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk kansen voor werknemers gerealiseerd worden in je bedrijf, dat negatieve gevolgen beperkt blijven en dat je als vakbond betrokken wordt zodat je mee kan sturen en ombuigen waar nodig. Deze thema s worden in dezelfde volgorde zeer uitgebreid in de handleiding besproken. Voor bijkomende informatie kan je dus daar terecht. Tijdens de cursus zal onze aandacht vooral gaan naar de noodzakelijke syndicale strategie. En hiervoor is het uiteraard belangrijk om jullie uitgangspositie te kunnen inschatten. 6