RAADSVOORSTEL De raad der gemeente Sliedrecht. Agendapunt 7 Sliedrecht, 20 mei 2005 Onderwerp: Voortgang Home Start Home-Start algemeen. Home-Start is een programma dat ondersteuning, praktische hulp en vriendschap biedt aan ouders met jonge kinderen. Het wordt ondersteund door drie instanties, te weten Humanitas, PJ Partners en JSO. Home Start biedt opvoedingsondersteuning thuis, veelal als aanvulling op professionele hulp. Deze ondersteuning wordt geboden door een groot aantal vrijwilligers, dat werkt onder leiding van een professionele coördinator. Omdat het project zich richt op gezinnen met jonge kinderen valt het binnen de doelstellingen van opvoedondersteuning, zoals gesteld in de nieuwe Wet op de jeugdzorg, die in januari 2005 in werking is getreden en waarvoor de gemeente verantwoordelijk is. Door het laagdrempelige karakter en de flexibele inzet past Home-Start binnen een preventief jeugdbeleid. Samenwerking gemeente Hardinxveld-Giessendam / Sliedrecht. De gemeente Hardinxveld-Giessendam was in 2002 met behulp van provinciale subsidie het Home-Start project aangegaan. Gezien er in Hardinxveld-Giessendam een onderbesteding aan trajecten was, werd onze gemeente aangeboden om een aantal trajecten bij de gemeente Hardinxveld-Giessendam in te kopen. Op 7 juni 2004 heeft uw gemeenteraad besloten akkoord te gaan met het beschikbaar stellen van 18.000 voor het inkopen van maximaal negen trajecten bij de gemeenteraad Hardinxveld-Giessendam. In september 2004 zijn vier vrijwilligers opgeleid en is één vrijwilliger geplaatst binnen een gezin in Sliedrecht. Beëindiging Home-Start door de gemeente Hardinxveld-Giessendam. Gedurende deze periode werd echter duidelijk dat de gemeente Hardinxveld-Giessendam, in verband met haar bezuinigingen, voornemens was om Home-Start per 1 januari 2005 te beëindigen, hetgeen in november 2004 door de gemeenteraad van Hardinxveld-Giessendam bevestigd werd. In januari 2005 heeft een gesprek gevonden tussen de wethouders van Hardinxveld-Giessendam en Sliedrecht en is een ultieme poging gedaan om het project Home- Start voor beide gemeenten levensvatbaar te houden. Voor de volledige inhoud en oplossingsrichting verwijzen wij u naar de onderhavige stukken in de raadsportefeuille. Op 27 januari 2005 heeft de gemeenteraad in Hardinxveld-Giessendam echter besloten om het project af te bouwen in 2005 en voor 2006 en verder geen budget meer beschikbaar te stellen.
- 2 - Resultaten van Home-Start in Zuid-Holland. Dat er in de periode september 2004 maart 2005 slechts vier vrijwilligers zijn opgeleid één vrijwilliger in een gezin geplaatst is, heeft te maken met de onzekere situatie van het al dan niet continueren van Home-Start in Sliedrecht. De situatie bij gezinnen, waar een vrijwilliger geplaatst wordt, is vaak al instabiel. Het is daarom zeer ongewenst om, mogelijk slechts voor korte tijd, een vrijwilliger te plaatsen en daarmee de gezinssituatie extra te belasten. Een aantal maanden zijn er dus geen vrijwilligers geworven en zijn de reeds opgeleide vrijwilligers niet geplaatst. Er valt derhalve weinig te zeggen over de kans van slagen in Sliedrecht op basis van de beperkte ervaringen gedurende het afgelopen jaar. Het jaarverslag van Home-start Zuid-Holland 2003 laat zien dat in 2003, ten opzichte van 2001, het aantal geworven vrijwilligers is gestegen van 143 naar 177; de ondersteunde gezinnen van 157 naar 211. Van de 211 gezinnen waren 93 van allochtone afkomst. Overigens is het aantal gemeenten, dat een Home-Start project is gestart, ongeveer gelijk gebleven (zeven gemeenten in 2001, negen in 2002 en acht in 2003). In 2003 zijn meer dan de helft van de gezinnen eenoudergezinnen geweest, waarbij de moeder de kinderen opvoedt. De top-drie van de problemen zijn: Problematische kinderen: erg drukke kinderen, kinderen met gedragsproblemen en kinderen met een achterstand in ontwikkeling. Gezondheidsproblemen van ouders: psychosociale problematiek, ziekenhuisopnamen en onzekerheid over de verblijfsstatus van vluchtelingengezinnen, die tot problemen leidt met de gezondheid. Financiële problemen: rondkomen met een laag inkomen, ontstaan van schulden en late betalingen met alle gevolgen van dien. Onderzoek heeft uitgewezen dat Home-Start ouders het gevoel hebben dat zij hun problemen na de steun van een vrijwilliger beter aankunnen. Verder onderzoek moet aantonen welke effecten de ondersteuning van Home-Start heeft op de kinderen. Voor een volledige rapportage verwijzen wij u naar het bijgevoegde jaarverslag Home-Start Zuid-Holland 2003, dat zich in de raadsportefeuille bevindt. Home-Start in Sliedrecht. Het jeugdbeleid van de gemeente Sliedrecht is sterk gericht op preventie. Home-Start sluit hier goed op aan. De opgeleide vrijwilligers worden ingezet in situaties, waar nog niet direct professionele hulp noodzakelijk is maar ondersteuning precies dát is wat een ouder nodig heeft. Home- Start vrijwilligers helpen ernstige problemen in een gezin te voorkomen door het versterken van de ouders en het vergroten van hun zelfvertrouwen. Gezinnen kunnen zichzelf op eigen initiatief aanmelden of worden door professionele organisaties en deskundigen doorverwezen. Home-Start kan ook een signalerende rol spelen, bijvoorbeeld wanneer de problematiek binnen een gezin zwaarder blijkt dan aanvankelijk werd gedacht en hulp door beroepskrachten een betere oplossing is. Uit onderzoek van de GGD is overigens gebleken dat het aantal probleemgezinnen in Sliedrecht bovengemiddeld is ten opzichte van de regio. Mogelijkheden voor de gemeente Sliedrecht om Home-Start te continueren. Begin maart 2005 is door ons gesproken met Humanitas, één van de ondersteunende partijen van Home-Start. In het gesprek zijn de mogelijkheden voor de gemeente Sliedrecht besproken om zelfstandig het project te continueren. Daarbij is van onze kant benadrukt, dat het nut en de
- 3 - positieve bijdrage van Home-Start op het welzijn van de inwoners van Sliedrecht wel degelijk wordt ingezien maar dat de financiële middelen beperkt zijn. Er zijn diverse scenario s te schetsen, die verschillende financiële consequenties hebben. In onderstaand overzicht is globaal weergegeven wat de kosten per scenario en voor de komende jaren: Scenario 1. Het zelfstandig / alleen voortzetten van het Home-Start project zonder provinciale subsidie. 2. Het voortzetten van het Home-Start project met een andere gemeente met provinciale subsidie. 3. Het stopzetten van het Home-Start project. 2005 2006 2007 2008 2009 en verder 15.000 40.000 * 40.000 40.000 40.000 15.000 5.000 10.000 15.000 20.000-10.000 -- -- -- * 40.000 zijn ongeveer de minimale vaste kosten om een Home-Start project (waarbij ongeveer 20 trajecten kunnen worden aangegaan) uit te voeren. Het betreft huisvestingskosten, personeelskosten, organisatiekosten e.d. Voor minder trajecten ben je dus ook 40.000,= kwijt, voor meer dan 20 stijgen de kosten ook, aangezien de coördinator dan meer uren gaat draaien en de personeelslasten stijgen. Indien voor continuering wordt gekozen dient voor 2005, ongeacht voor welk scenario wordt gekozen, een van 5.000 bijgeraamd te worden. Dat de kosten voor 2005 in alle gevallen (behalve bij stopzetten) gelijk blijven heeft te maken met het feit, dat Humanitas voor 2005 een lager dan de werkelijke kosten in rekening zal brengen om zodoende de kans op het voortzetten van Home Start te vergroten. Voor 2006 en verder hangen de kosten uiteraard af van een mogelijke partner, die ook deelneemt aan Home-Start en de kosten met onze gemeente deelt. Gedacht wordt door Humanitas aan de gemeenten Papendrecht en Alblasserdam. Er zijn nog geen inhoudelijke gesprekken gevoerd aangezien Humanitas eerst een uitspraak van de gemeente Sliedrecht wil hebben, waarin zij aangeeft door te willen gaan met Home-Start. Anderzijds heeft Humanitas ook begrip voor het feit, dat het al dan niet voortzetten van Home-Start voor Sliedrecht in belangrijke mate bepaald wordt door de investering, die daarvoor gedaan moet worden. En de investering is weer afhankelijk van het al dan niet kunnen delen van de kosten met een andere gemeente. Budgetsubsidies. Het beleid van de gemeente Sliedrecht is er op gericht om steeds meer budgetsubsidies met instellingen aan te gaan, zodat op basis van vooraf vastgelegde en overeengekomen afspraken achteraf de prestaties worden beloond en de hoogte van de subsidie afhangt van het behaalde resultaat. De inkoopconstructie van Home-Start trajecten bij de gemeente Hardinxveld-Giessendam voldeed prima aan de voorwaarden, die aan budgetsubsidie worden gesteld. Helaas ziet Humanitas zich genoodzaakt om zich in te dekken voor wat betreft het bedrijfsrisico.
- 4 - Pas wanneer de minimale omzet van 40.000,= kan worden gegarandeerd wil Humanitas het Home-Start traject continueren. Bij deze omzet kan Humanitas haar vaste kosten (overhead) voldoende dekken. Het maakt daarbij geen verschil of de 40.000,= aan omzet wordt gerealiseerd door één of meerdere afnemers (binnen een bepaald gebied). De taak om andere gemeenten te interesseren heeft Humanitas inmiddels op zich genomen. Het betreft de gemeenten Papendrecht en Alblasserdam. Bovenstaande in overweging nemende wordt uw gemeenteraad geadviseerd om Home-Start te continueren voor 2005 en hiervoor 5.000,= beschikbaar te stellen, zodat in totaal 15.000,= beschikbaar is om Home-Start voor 2005 te kunnen continueren. Verder wordt voorgesteld om een afspraak te maken voor subsidiëring vanaf 2006 op basis van budgetsubsidiëring. Dit houdt in de gemeente Sliedrecht zich bereidt verklaart om per jaar een minimum aantal trajecten bij Humanitas in te kopen tegen een bepaalde vastgestelde prijs. Wij zullen (zeker in het begin) niet het totale aantal trajecten af kunnen nemen, dat benodigd is om Home-start kostendekkend te maken (i.c. 20). Dit bedrijfsrisico, dat opgelost kan worden door een of meer gemeenten bij Home-Start Sliedrecht te betrekken, blijft bij voorkeur bij de ondersteunende organisatie te liggen. Het is vervolgens de taak voor Humanitas om te pogen om de gemeenten Papendrecht en/of Alblasserdam bij Home Start te betrekken. Provinciale subsidie voor de jaren 2006-2008 is toegezegd, mits het project regionaal wordt uitgevoerd. Voorstel. Wij stellen uw raad voor om: In te stemmen met het continueren van het opvoedingsproject Home-Start; Een, groot 5.000, beschikbaar te stellen voor 2005, teneinde het opvoedingsproject te kunnen continueren in 2005; Dit voor 2005 ten laste te brengen van de post jeugdbeleid; Bij de zomernota voor het jaar 2006 en verder de financiering van Home-Start te regelen. Voor een deel zullen de nu reeds beschikbare middelen voor het jeugdbeleid voor dit doel worden ingezet en meegenomen worden in het te maken overzicht kosten jeugdbeleid ; Een budgetsubsidiecontract met Humanitas aan te gaan voor de jaren 2006 tot en met 2008, waarbij wordt uitgegaan van een minimale afname van 10 trajecten à 2.000,= per stuk. (ook bij 9 of zelfs minder trajecten is de Sliedrechtse bijdrage 20.000,=). In het meerjarenperspectief voor de jaren 2006 5.000,=, voor 2007 10.000,= en voor 2008 15.000,= opnemen. (door de provinciale kosten is het netto per traject lager, waarbij voor het jaar 2006 5.000,= dient te worden opgenomen, voor 2007 10.000,= en voor 2008 15.000,=. * Een budgetsubsidiecontract met Humanitas aan te gaan voor het jaar 2009 en verder, waarbij wordt uitgegaan van een minimale afname van 10 trajecten à 2.000,= per stuk (ook bij 9 of zelfs minder trajecten is de Sliedrechtse bijdrage 20.000,=). In het meerjarenperspectief voor 2009 en verder een van 20.000,= als maximum voor het opvoedingsproject op te nemen (indien meer dan 10 trajecten worden gevraagd, zal aanvullend budget worden geregeld). Met Home-Start te stoppen per 1 januari 2006 indien geen partner(s) gevonden kunnen worden (dit in verband met de dan te hoge financiële lasten).
- 5 - * De bruto-prijs per traject blijft alle jaren 2.000,=. Echter door de provinciale subsidie is de netto-prijs in de jaren 2006 tot en met 2008 lager. De meerderheid van de leden van de commissie Welzijn en Zorg kunnen zich met het voorstel verenigen. De leden van de fractie van de SGP/ChristenUnie en de leden van de fractie van het CDA willen het voorstel nader bespreken in de raad. Burgemeester en Wethouders van Sliedrecht, de secretaris, de burgemeester, M.J. Verhoef M.C. Boevée